 |
| ကရင္ျပည္နယ္မွ ေျမျမွဳပ္မိုင္း ထိခံရသူတဦး |
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲေတြ စတင္လုပ္ေဆာင္လာၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ၂၀၁၁ ခုနွစ္ေလာက္ကေနစလို႔ ၂၀၁၆ ခုနွစ္အတြင္း ေျမွျမွပ္မိုင္း အသံုးျပဳမႈေၾကာင့္ လူေပါင္း ၁၀၆၀ ထက္မနည္းေသဆံုးခဲ့တယ္လို႔ ႏုိငံတကာ ေျမျမွပ္မိုင္းအသံုးျပဳမႈ တားဆီးေရး ႏုိင္ငံတကာလႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔ႀကီးက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ဒီလိုေသဆံုးမႈေတြထဲက အမ်ားစုဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေရွ႔ေျမာက္ပိုင္းေဒသက ျဖစ္တယ္လို႔ ICBL အဖြဲ႔ ေျပာခြင့္ရ Yeshua Moser-Puangsuwan က ေျပာပါတယ္။
“ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံနဲ႔ နယ္စပ္ဘက္မွာလည္း ေျမျမွပ္မိုင္းေတြ သံုးတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြ ၾကားသိရပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြထဲမွာေတာ့ စိုးရိမ္အေကာင္းဆံုးေဒသဟာ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းျဖစ္ၿပီးသတင္းေတြမွာ သိတ္မေတြ႔ရေပမယ့္ ေသဆံုးသူအမ်ားအျပားရွိပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံမထုတ္ျပန္ခင္ကလအတြင္း ေသဆံုးသူေတြထဲက တ၀က္နီးပါးဟာ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းပဋိပကၡေတြအတြင္းက ျဖစ္ပါတယ္။”
၂၀၁၆ ခုနွစ္အတြင္း ေျမျမွပ္မိုင္းေၾကာင့္ ေသဆံုးသူနဲ႔ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရသူ ၃၀၀ ေလာက္ ရွိတယ္လို႔လည္း ICBL က ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေျမျမွပ္မိုင္းကို အစိုးရတပ္ဘက္ကေရာ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုေတြဘက္ကပါ အသံုးျပဳေနၾကတာေၾကာင့္ ဒီအေျခအေနကို အဆံုးသတ္ပစ္ဖို႔လည္း အစီရင္ခံစာကိုျပဳစုသူ Moser-Puangsuwan က တုိက္တြန္းပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေျမျမွပ္မိုင္းရွင္းလင္းတာေတြ မရွိေသးတာေၾကာင့္ ဒါကို အခုခ်က္ခ်င္းစတင္ဖို႔လိုေနပါတယ္။ နယ္စပ္ေဒသ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေျမွျမွပ္မို္င္းေတြရွိေနတာေၾကာင့္ ေဒသခံေတြအတြက္ အႏၱရယ္ရွိၿပီး စိုက္ပ်ဳိးေရးအတြက္လည္း အခက္ၾကံဳေနၾကပါတယ္။”
ျမန္မာျပည္က ႏွစ္ ၆၀ ၾကာ ျပည္တြင္းစစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ အထူးသျဖင့္ တုိင္းရင္သားေဒသေတြမွာ ေျမျမွပ္မို္င္းေတြ အဓိကအသံုးျပဳၾကၿပီး ေျမျမွပ္မိုင္းနင္းမိၿပီဆိုတာနဲ႔ သူတို႔ရဲ႔ မိသားစု၀င္ေတြပါ အဖက္ဖက္က ဒုကၡရင္ဆိုင္ရတဲ့အေၾကာင္း ရွင္းျပသူကေတာ့ ကယားျပည္နယ္အတြင္း ေျမျမွပ္မိုင္းနင္းမိသူေတြအတြက္ ေျခတုတပ္ဆင္ႏိုင္ေရး အကူအညီေပးေနတဲ့ ကိုစိုးမိုးေအာင္ပါ။
“ထိတဲ့ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ တိုက္ပဲြျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာေတြမွာ သြားလာတဲ့သူေတြေပါ့ေနာ္။ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ တခ်ဳိ႕ကလည္း ေပၚတာဆဲြခံရၿပီး ထိတဲ့သူေတြလည္းရွိတယ္။ မိုင္းထိတဲ့လူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ အိမ္ေထာင္ဦးစီး အမ်ဳိးသားေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ မိုင္းထိၿပီးေနာက္ပိုင္း သူ႔မိသားစုရဲ႕ စား၀တ္ေနေရးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒါေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီး အခက္အခဲျဖစ္သြားတာေပါ့ေနာ္။ ေနာက္တခုအခက္အခဲကေတာ့ ေျခတုျပန္လုပ္လုပ္လို႔ ရတယ္ဆိုေပမယ့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာေတြကို ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေပးဖို႔က ေတာ္ေတာ္ခက္ေသးတယ္။”
ကယားျပည္နယ္အတြင္း ေျမွျမွပ္မိုင္းဒဏ္သင့္သူဦးေရဟာ ၁၀ ႏွစ္အတြင္း ၂၃၀ ေလာက္ရွိခဲ့ၿပီး ေျခတု တပ္ဆင္ေပးခဲ့ရသူေတြထဲမွာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔၀င္ေတြ၊ ေက်းရြာသားေတြနဲ႔ အစိုးရတပ္ကလည္းပါတယ္လို႔ ကိုစိုးမိုးေအာင္က ေျပာပါတယ္။ အခုလို ေဘးအႏၱရယ္ေတြကို အဆံုးသတ္ဖို႔အတြက္ဆိုလ်င္ေတ့ာ ေျမျမွပ္မိုင္း အသံုးျပဳမႈကို ရပ္တန္႔ဖို႔ လိုတယ္လို႔ သူကေျပာပါတယ္။
“ေျမျမွဳပ္မိုင္းကို အသံုးမျပဳဖို႔ ကေတာ့ ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္။ အသံုးမျပဳဖို႔ အျပင္ လက္ရွိရွိေနတဲ့ မိုင္းေတြကို ဖယ္ရွားပစ္ဖို႔ လည္းေတာင္းဆိုခ်င္တယ္။ ဒါေတြရွိေနေတာ့ ေတာင္ယာလုပ္တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သြားလာတဲ့အခါမွာ အဟန္႔အတားေတြက အမ်ားႀကီးရွိေနပါတယ္။”
လူသားေတြအေနနဲ႔ အခုလို ေဘးအႏၱရာယ္နဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ေျမျမွပ္မို္င္းအသံုးျပဳမႈကို တားဆီးႏိုင္ဖို႔ Ottawa ညီလာခံကေန ၁၉၉၇ ခုနွစ္မွာ ေျမျမွပ္မို္င္း အသံုးျပဳမႈ တားဆီးပိတ္ပင္ေရး စာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳပ္ဆုိရာမွာ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံေပါင္း ၈၀ ရာခိုင္နႈန္းျဖစ္တဲ့ ၁၆၄ နိုင္ငံက လက္မွတ္ေရးထိုးထားၿပီး ျမန္မာအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၃၂ ႏုိင္ငံကေတာ့ လက္မွတ္ေရးထိုးထားျခင္း မရွိေသးဘူးလို႔ Moser- Puangsuwan က ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ေျမျမွပ္မိုင္း အသံုျပဳေရးမူ၀ါဒနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး အေလးအနက္စဥ္းစားေနပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ အခ်ိန္ယူမလဲဆိုတာနဲ႔ အေျဖက ဘာျဖစ္မလဲဆိုတာကိုေတာ့ မသိႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးမႈေတြအရေတာ့ တကယ့္ကို ေလးေလးနက္နက္ စဥ္းစားေနပံုရပါတယ္။”
ေျမျမွပ္မိုင္း အသံုးျပဳမႈ တားဆီးေရး စာခ်ဳပ္ထဲမွာ မိုင္းအသံုးျပဳမႈ၊ ထုတ္လုပ္မႈ၊ စုေဆာင္းမႈနဲ႔ သယ္ယူပို႔ေဆာင္မႈ စတာေတြကို တားျမစ္ထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မိုင္းရွင္းလင္းဖယ္ရွားေရးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြ၊ မိုင္းဒဏ္သင့္သူေတြကို ကူညီဖို႔နဲ႔ စုေဆာင္းထားတဲ့ ေျမျမွပ္မိုင္းေတြကို ဖ်က္ဆီးေရးစတဲ့အခ်က္ေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီလို ေျမျမွပ္မိုင္း အသံုးျပဳမႈတားဆီးေရး စာခ်ဳပ္မွာ အင္အားႀကီးႏုိင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္၊ တရုတ္၊ ရုရွား တို႔က ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထိုးမထားေပမယ့္လည္း ဒီလိုအေျခအေနဟာ ေျမွျမွပ္မိုင္းတားဆီးရွင္းလင္းေရး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြရဲ႔ ေဆာင္ရြက္မႈအေပၚ ထိခိုက္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ICBL အဖြဲ႔ႀကီးက ေျပာဆိုပါတယ္။
ေအာင္ေအာင္ / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com
ျမန္မာအစိုးရ ႏွင့္ ပုန္ကန္သူ ေျမျမွဳပ္မိုင္းသံုးၾက အတူတူ
Reviewed by THITHTOOLWIN
on
11:33
Rating:
Reviewed by THITHTOOLWIN
on
11:33
Rating:
