႐ိုက္တာ သတင္းေထာက္ ၂ ဦးလႊတ္ဖို႔ AI နဲ႔ RSF ေတာင္းဆို

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံထားရတဲ့ ႐ုိက္တာသတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္ကို ခၽြင္းခ်က္မရွိ ခ်က္ခ်င္းျပန္လႊတ္ေပးဖုိ႔ AI ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔က ေတာင္းဆုိလိုက္ၾကပါတယ္။ အခုလို သတင္းေထာက္ေတြကို ဖမ္းဆီးလိုက္တာဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဒီမုိကေရစီ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအတြက္ မေကာင္းတဲ့ ပုံရိပ္ေတြျဖစ္တယ္လို႔လည္း နယ္စည္းမျခား သတင္းသမားမ်ား အကာကြယ္ေပးေရး အဖဲြ႔က ေျပာပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆက္သြယ္စုံစမ္းထားတဲ့ ကိုရန္ႏုိင္က ေျပာျပေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ျမန္မာစစ္တပ္က လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သတင္းရယူဖို႔ႀကိဳးစားခဲ့တဲ့အတြက္ ဖမ္းဆီးခံလိုက္ရတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက ႐ုိက္တာ သတင္းေထာက္ ၂ ဦးျဖစ္တဲ့ ကိုသက္ဦးေမာင္ (ခ) ၀လုံး နဲ႔ ကိုေက်ာ္စိုးဦးတုိ႔ကို ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ AI ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ႀကီး နဲ႔ နယ္စည္းမျခား သတင္းသမားမ်ားအဖဲြ႔ (RSF) တုိ႔က ေတာင္းဆုိလိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြ အေန နဲ႔ သူတုိ႔ ၂ဦးကို အျမန္ဆုံးျပန္လႊတ္ေပးဖို႔လိုတယ္လို႔ Amnesty International အဖဲြ႔က ျမန္မာ့အေရးသုေတသီ Laura Haigh က ေျပာပါတယ္။

" ၀လုံး နဲ႔ ေက်ာ္စိုးဦးတုိ႔ကို ခၽြင္းခ်က္မရွိ ၊ ခ်က္ခ်င္းလႊတ္ေပးရပါမယ္။ သူတုိ႔ဟာ သတင္းေထာက္ေတြအေနနဲ႔ သတင္းရယူခဲ့တာကလဲြရင္၊ တျခားဘာအမွားအယြင္းမွ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းမရွိပါဘူး။ အခုလို ဖမ္းဆီးတာဟာ ျမန္မာစစ္တပ္က ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စုံစမ္းစစ္ေဆးေနတာအေပၚ အာဏာပိုင္ေတြဘက္က ႏႈတ္ပိတ္ဖုိ႔ႀကိဳးစားတာျဖစ္သလို၊ တျခား သတင္းေထာက္ေတြ ကိုလည္း အလားတူ သတင္းရယူတာေတြ မလုပ္လာေအာင္ ေျခာက္လွန္႔လိုက္ တာျဖစ္ပါတယ္။"

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ျပင္သစ္အေျခစိုက္ နယ္စည္းမျခား သတင္းသမားမ်ား အဖဲြ႔အေနနဲ႔လည္း သတင္းသမားေတြကို ဖမ္းဆီးတာဟာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကို ထိခိုက္ေစတာေၾကာင့္ သူတုိ႔ ၂ ဦးကို ခ်က္ခ်င္းျပန္လႊတ္ေပးဖို ႔ေတာင္းဆုိတယ္လို႔ RSF အဖဲြ႔ရဲ႕ အာရွပစိဖိတ္ေဒသဌာနရဲ႕ အႀကီးအကဲ Daniel Bastard က ေျပာလိုက္ပါတယ္။

“RSF အေနနဲ႔ ၀လုံးနဲ႔ေက်ာ္စုိးဦးတုိ႔ကို ခ်က္ခ်င္းျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆုိပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရေျပာခြင့္ရက ေၾကညာခဲ့တဲ့စဲြခ်က္ေတြဟာ လုံး၀ကို ယုတၱိမရွိသလိုု၊ ဘာသက္ေသ အေထာက္အထားမွလည္း မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဟာက တရားမွ်တမႈကို လုံး၀ မ်က္ကြယ္ျပဳေနတယ္ ဆုိတာ ရွင္းပါတယ္။ ဒုတိယတခ်က္အေနနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ သိထားရမွာက ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သတင္းေထာက္ ၁၁ ေယာက္ နဲ႔ အတူ သူတုိ႔နဲ႔ အတူ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ ၁ ဦး ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတယ္ဆုိတာကို သိထားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ဖို႔ အတြက္ မေကာင္းတဲ့ အရိပ္လကၡဏာျဖစ္ပါတယ္။"

ကို၀လုံး နဲ႔ ကိုေက်ာ္စိုးဦးတုိ႔ ၂ ဦးကိုေတာ့ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြက ၿပီးခဲ့တဲ့ဒီဇင္ဘာ ၁၂ ရက္ေန႔က ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ အက္ဥပေဒ နဲ႔ စဲြခ်က္တင္ထားပါတယ္။ သူတုိ႔ ၂ ဦးစလုံးကို ရန္ကုန္ေျမာက္ပုိင္းခရုိင္တရား႐ုံးမွာ ဒီကေန႔ ဇန္န၀ါရီ ၁၀ ရက္ေန႔မွာ ရက္ေန႔မွာ ဒုတိယအႀကိမ္အျဖစ္နဲ႔ ႐ုံးထုတ္စစ္ေဆးမွဖို႔ရွိေနပါတယ္။ တကယ္လို႔ တရား႐ုံးက အျပစ္ရွိတယ္လို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့မယ္ဆုိရင္ေတာ့ သူတုိ႔ ၂ ဦးဟာ ျပစ္ဒဏ္အေနနဲ႔ အျမင့္ဆုံး ၁၄ ႏွစ္အထိ က်ခံရဖြယ္ရွိေနပါတယ္။ သတင္းေထာက္ေတြကို ဖမ္းဆီးလိုက္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး AI အဖဲြ႔က Laura Haigh က အခုလို ေျပာပါတယ္။

" လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ေဖာ္ထုတ္တဲ့ေနရာနဲ႔ အဲဒီလူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အာဏာပိုင္ေတြဘက္ တာ၀န္ယူမႈေတြရွိေအာင္ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ သတင္းေထာက္ေတြဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑က ပါ၀င္ေနတာေၾကာင့္ ဒီအမႈက အေရးႀကီးပါတယ္။ သတင္းေထာက္ေတြအေနနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ အလုပ္အတြက္ ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်ခံရမယ္ဆုိရင္ ဒါဟာ လူတုိင္းအတြက္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာပိုင္ေတြဟာ ႏုိင္ငံထဲကို၀င္ေရာက္ခြင့္ေတြ တားျမစ္ကန္႔သတ္တာျဖစ္သလို၊ လူတုိင္းနဲ႔ဆုိင္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သတင္းေပးပို႔မႈေတြကိုလည္း တားျမစ္ကန္႔သတ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။"

အေမရိကန္သမၼတေဟာင္း Bill Clinton ကလည္း ကို၀လုံး နဲ႔ ကိုေက်ာ္စိုးဦးတုိ႔ကို အျမန္ဆုံးျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့သလို၊ လြတ္လပ္တဲ့ လူ႔ေဘာင္အဖဲြ႔အစည္းတခုျဖစ္ဖို႔ အတြက္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ရွိဖို႔က အေရးႀကီးသလို၊ ဘယ္လိုေနရာေဒသမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ သတင္းေထာက္ေတြကို ဖမ္းဆီးတာဟာ လက္ခံႏုိင္စရာမရွိဘူးလုိ႔ သူ႔ရဲ႕တြစ္တာစာမ်က္ႏွာကေန ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ EU ဥေရာပသမဂၢ သံအမတ္ႀကီးကလည္း အခုလို သတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္ကို ဖမ္းဆီးတာဟာ စိုးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ေႏွာက္ယွက္မႈ တခုျဖစ္ၿပီး၊ အျမန္ဆုံးျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို စာေရးသားေပးပုိ႔ ေတာင္းဆုိထားၾကပါတယ္။

ကုိရန္ႏုိင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com