ဖမ္းဆီးခံ Reuters သတင္းသမားေတြအေရး AAPP ကုလကုိတုိင္ၾကား

ဖမ္းဆီးခံရတဲ့ Reuters သတင္းသမားမ်ား

႐ုိက္တာသတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္ကိုဖမ္းဆီးတာဟာ မတရားဖမ္းဆီးျဖစ္တဲ့အတြက္ မတရားသျဖင့္ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္း ဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢလုပ္ငန္းအဖဲြ႔ (UN-WGAD) ကို တုိင္ၾကားလိုိက္တယ္လို႔ နုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း AAPP က ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ဒါဟာ AAPP အေနနဲ႔ အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ အစိုးရလက္ထက္အတြင္း မတရားဖမ္းဆီးမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပထမဆုံးအႀကိမ္ တုိင္ၾကားလိုက္တာျဖစ္ၿပီး၊ အျမန္ဆုံးျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆုိလိုက္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆက္သြယ္စုံစမ္းထားတဲ့ ကုိရန္ႏုိင္က ေျပာျပေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံက ႐ုိက္တာသတင္းေထာက္ ၂ ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ကိုသက္ဦးေမာင္(ခ)ကို၀လုံး နဲ႔ ကိုေက်ာ္စိုးဦးတုိ႔ ၂ ဦးကို ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြက ဒီဇင္ဘာ ၁၂ ရက္ေန႔ညက ဖမ္းဆီးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြဘက္က အဲဒီလို ဖမ္းဆီးလိုက္တာဟာ မတရားဖမ္းဆီးခဲ့တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီလက္ေအာက္မွာရွိတဲ့ မတရားသျဖင့္ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္းဆုိင္ရာ လုပ္ငန္းအဖဲြ႔ (UN-WGAD) အဖဲြ႔ကို တုိင္ၾကားလိုက္တယ္လို႔ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း (AAPP) အဖဲြ႔ အတြင္းေရးမွဴး ဦးတိတ္ႏုိင္က ေျပာပါတယ္။

“အဓိကေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဒီသတင္းသမား ၂ ဦးက မတရားသျဖင့္ ဖမ္းဆီးခံရတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ အဲလိုယံုၾကည္လို႔ တိုင္ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသတင္းေထာက္ ၂ ဦးဟာဆိုရင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၄၇ အရေသာ္လည္းေကာင္း ICCPR လို႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံသားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာ သေဘာတူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္အပိုဒ္ ၉/ ၁၄ /၂၆ ဒါေတြကိုလည္း ဆံုးရႈံးရတယ္။ သတင္းမီဒီယာဥပေဒ ဒီပုဒ္မ ၂ (က) အရဆိုရင္ လြတ္လပ္စြာ သတင္းေကာက္ခံခြင့္ကို သူတို႔အေနနဲ႔ ဆံုးရံႈးရတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း က်ေနာ္တို႔က တင္သြင္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။”

ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီလက္ေအာက္မွာရွိတဲ့ UN-WGAD အဖဲြ႔ဟာ သူတုိ႔ကို တုိင္ၾကားလာတဲ့ ကမာၻေပၚက မတရားဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းမႈေတြ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြေနတာျဖစ္ပါတယ္။ မတရားဖမ္းဆီးမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လူတဦးခ်င္းစီအရေသာ္ လည္းေကာင္း၊ အစုလိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း တုိင္ၾကားႏုိင္ၿပီး UN-WGAD အဖဲြ႔ရဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဦးတိတ္ႏုိင္က အခုလို ေျပာပါတယ္။

“တကယ္လို႔ မတရားသျဖင့္ ဖမ္းဆီးျခင္းခံရတယ္လို႔ သူတို႔အေနနဲ႔ ယံုၾကည္တယ္ သတ္မွတ္တယ္ဆိုရင္ ဒါဟာမတရားသျဖင့္ ဖမ္းဆီးခံရတယ္ဆိုတာကို သူတို႔ ထုတ္ျပန္တယ္။ ဒါတင္မက ကုလသမဂၢအပါအ၀င္ ပို႕ထားတာက ဖမ္းဆီးထားတဲ့ အာဏာပိုင္ေတြကိုလည္း ဒါဟာ မတရားသျဖင့္ ဖမ္းဆီးခံရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ခၽြင္းခ်က္ မရွိ ျပန္လည္လႊတ္ေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္ဆိုတဲ့ ေတာင္းဆိုမႈေတြ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈေတြကို လုပ္သင့္လုပ္ထရွိပါတယ္။”

ျမန္မာအာဏာပုိင္ေတြဘက္ကေတာ့ ႐ုိက္တာသတင္းေထာက္ ၂ ဦးဟာ ေထာက္ၾကန္႔နယ္ေျမရဲစခန္းကေန အေရးႀကီးလုံၿခဳံေရး စာရြက္၊စာတမ္းေတြတရားမ၀င္သတင္းယူမႈနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအစိုးရ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္မ်ားအက္ဥပေဒနဲ႔ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္သူလူထု ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္တဲ့ NLD အစိုးရအေနနဲ႔ လူထုကုိမ်က္ႏွာမူၿပီး၊ ဒီလိုမတရား ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းမႈေတြကို ျပန္လည္စီစစ္သင့္တယ္လို႔ ဦးတိတ္ႏုိင္က တိုက္တြန္းပါတယ္။

“ဆိုေတာ့ ဒီအစိုးရအေနနဲ႔လည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ အမ်ားႀကီးလုပ္ေနတာကို က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ေတာ့ ေတြ႔ရပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္လည္း အခုလိုမ်ိဳး မတရားဖမ္းဆီးတဲ့ ကိစၥမ်ိဳးကိုေတာ့ အစိုးရအေနနဲ႔ ျပန္လည္စိစစ္သင့္တယ္။ ဒီကိစၥေတြကို အေရးယူေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လို႔လည္း က်ေနာ္တုိ႔ ဒီလိုတိုင္ၾကားခ်က္ဟာဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ႔ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အစိုးရလက္ထက္မွာ ဒါပထမဦးဆံုး အၾကိမ္က်ေန္ာတို႔ WGAD (Working Group
on Arbitrary Detention) ကို တိုင္ၾကားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကလည္း က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ အစိုးရကို ဒါမ်ိဳး ကိစၥေတြမွာ ျပည္သူလူထုကို အကာအကယ္ေပးဖို႔နဲ႔ မတရားဖမ္းဆီးတဲ့ ကိစၥမ်ိဳးေတြကို တားဆီးဟန္႔တားႏိုင္ဖို႔အတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တိုင္ၾကားရတာျဖစ္ပါတယ္။”

NLD အစိုးရသစ္လက္ထက္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဖမ္းဆီးမႈ အေျခအေနေတြ အေပၚမွာေတာ့ ဦးတိတ္ႏုိင္ငံကို အခုလိုသုံးသပ္ပါတယ္။

“၂၀၁၇ တခုလံုးမွာေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကေတာ့ လႊတ္ေပးလိုက္တာေတြ ရွိသလို ျပန္လည္စိစစ္တဲ့ ကိစၥမ်ိဳးေတြလည္း က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေယဘုယ်သေဘာေျပာရရင္ေတာ့ အဓိက ဒီသတင္းမီဒီယာသမားေတြကေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းမႈေတြ ခံေနရတာကို က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရတယ္။ ေနာက္တခါ အဓိက ေျမယာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥေပ့ါ ေတာင္သူလယ္သမားေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၥကလည္းအရင္ႏွစ္ေတြထက္စာရင္ ဒီႏွစ္မွာလည္း ဆက္ၿပီးေတာ့ အရင္ႏွစ္ေတြအတိုင္း ဆက္ၿပီးေတာ့ ရွိေနတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပဳစုထားတာရွိပါတယ္။ ဥပမာ ဒီအစိုးရလက္ထက္မွာဆုိရင္ က်ေနာ္တို႔ ဒီမီဒီယာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သတင္းမီဒီယာသမား ၂၇ ဦးကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခဲ့တာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။”

အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္၊ ကေနဒါ နဲ႔ ဥေရာပသမဂၢအပါအ၀င္ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Antonio Guterres နဲ႔ ႏုိင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔ေတြကေတာ့ ႐ုိက္တာသတင္းေထာက္ ၂ ဦးကို ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆုိထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုသက္ဦးေမာင္ နဲ႔ ကိုေက်ာ္စုိးဦး တုိ႔ဟာ အခုခ်ိန္ထိ မိသားစုနဲ႔ ေတြ႔ဆုံခြင့္မရေသးသလို၊ သူတုိ႔ကို ဘယ္မွာဖမ္းဆီးထားတယ္ဆုိတာကို အခုခ်ိန္ထိ မသိရေသးဘဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။

ရန္ႏိုင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com