ျမန္မာလူ႔အခြင့္အေရး တရုတ္နဲ႔႐ုရွားကို ဖိအားေပးဖို႔ ယန္ဟီလီ တိုက္တြန္း

ျမန္မာလူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ Yanghee Lee

ရခိုင္ေျမာက္ပို္င္း ရုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြအေရးကိစၥနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ႏို္င္ငံတကာအေနနဲ႔ တရုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ရုရွားႏိုင္ငံကို ဖိအားေပးသြားဖို႔ လိုတယ္လို႔ ျမန္မာလူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္က တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏို္င္ငံတြင္းက သတင္းမီဒီယာဖိႏွိပ္မႈေတြအပါအ၀င္ အျခားကန္႔သတ္မႈေတြကိုလည္း ေ၀ဖန္လိုက္ၿပီး၊ ဒါဟာ တႏိုင္ငံလံုး အသံတိတ္သြားေအာင္ ႀကိဳးပမ္းမႈလုပ္ရပ္လို႔လည္း မွတ္ခ်က္ေပး သြားပါတယ္။ ရိုက္တာသတင္းဌာနက အထူးကုိယ္စားလွယ္ Mr.Yanghee Lee နဲ႔ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းၿပီး၊ သတင္းေရးသားေပးပို႕တာကို ကုိသားညြန္႔ဦးက ေျပာျပမွာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ဆန္႔က်င္ တားဆီးေပးေရးအတြက္ တရုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ရုရွားႏိုင္ငံတို႔ုအေပၚ ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႔ ဖိအားေတြ ေပးဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ Ms.Yanghee Lee က တုိက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းက ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္ဆလင္ေတြကို ျမန္မာစစ္တပ္က စစ္ဆင္ႏွိမ္နင္းမႈေတြကို ရပ္တန္႔ေစေရးအတြက္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းခ်က္ေတြကို တရုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ရုရွားႏိုင္ငံတို႔က ပိတ္ပင္ခဲ့တဲ့အေပၚ၊ တရုတ္နဲ႕ ရုရွားကို ဖိအားေပးဖို႔လိုမယ္ဆိုၿပီး Ms.Yanghee Lee က ေျပာသြားတာပါ။

“လူ႔အခြင့္အေရးကာကြယ္ဖို႔နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးဖက္မွာ ရပ္တည္ဖိ တရုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ရုရွားႏိုင္ငံကို ႏိုင္ငံတကာကေန စည္းရံုးလုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ က်မ တိုက္တြန္းလိုပါတယ္။”

ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္အေရးကိစၥနဲ႕ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ၊ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံ၊ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီေတြမွာ အထူးအစည္းအေ၀းေတြ က်င္းပၿပီး ႏိုင္ငံတကာက ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကေပမယ့္၊ ရုရွားနဲ႔ တရုတ္အပါအ၀င္ ႏို္င္ငံအခ်ိဳ႕ကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရေျဖရွင္းမႈကို စာနာေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ စံုစမ္းေရးအဖဲြ႔ကိုလည္း ျမန္မာအစိုးရက ေပးမ၀င္သလို၊ အခုဆိုရင္ လူ႔အခြင့္အေရးကိုယ္စားလွယ္ Ms.Yanhee Lee ကိုပါ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ၀င္ေရာက္စံုစမ္းခြင့္ မေပးေတာ့ပါဘူး။

ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပို္ငး ၾသဂုတ္လေနာက္ပိုင္း စစ္ဆင္ေရးေတြေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွႏိုင္ငံထဲကို ရုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ ၆သိန္းငါးေသာင္းေက်ာ္ ထြက္ေျပး၀င္ေရာက္ခဲ့တယ္လို႔ ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာအကူအညီေပးေရး အဖဲြ႕အစည္းေတြက ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။ ဒီလို ဒုကၡသည္ေတြ ထြက္ေျပးၾကရတဲ့ အေျခအေနအေပၚ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဥေရာပသမဂၢ စတဲ့ ႏိုင္ငံတကာက ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ေပမယ့္ တရုတ္နဲ႕ရုရွားတို႔က ျမန္မာအစိုးရဖက္က ရပ္တည္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏို္င္ငံဆိုင္ရာ ရုရွားသံအမတ္ႀကီးကဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံျပည္တြင္းေရးကို ၀င္ေရာက္စြတ္ဖက္တာဆိုၿပီး ဆန္႔က်င္ခဲ့သလို၊ ဒီလို လုပ္ရပ္ေတြဟာ ရလဒ္ေကာင္းေတြျဖစ္လာမွာမဟုတ္ဘူးလို႔လည္း သတိေပးခဲ့ပါတယ္။

ရခိုင္ေျမာက္ပို္င္းက စစ္ဆင္ေရးေတြအတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္ဆလင္ေတြကို တရားမဲ့သတ္ျဖတ္မႈ ညွင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအၾကမ္းဖက္ေစာ္ကားမႈ မြတ္ဆလင္ေက်းရြာေတြကို မီးရိႈႈႈမႈေတြ ရိွခဲ့တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာအစီရင္ခံစာေတြမွာ ေဖာ္ျပခဲ့သလို၊ ဒါဟာ လူမ်ိဳးႏြယ္စုအလိုက္ ဖယ္ရွားရွင္းလင္းမႈျဖစ္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့လည္း အေမရိကန္နဲ႔ ကုလသမဂၢ အႀကီးတန္းေခါင္းေဆာင္ေတြက သတ္မွတ္သံုးႏံႈးေျပာခဲ့ပါတယ္။

လူသားမ်ိဳးႏြယ္စုအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ရာဇ၀တ္မႈစဲြခ်က္နဲ႔ ICC ႏုိင္ငံတကာခံုရံုးအထိ ေရာက္သြားႏိုင္တဲ့ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ိဳးတစံုတရာမျဖစ္ေအာင္ ရုရွားနဲ႔ တရုတ္ႏိုင္ငံတို႔ဖက္က ဗီတိုသံုးတားဆီးႏိုင္တဲ့အေျခအေနရိွပါတယ္။

ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းစစ္ဆင္ေရးေတြဟာ အၾကမ္္းဖက္သမားေတြကို စစ္ဆင္တဲ့ စစ္ဆင္ေရးသာျဖစ္ၿပီး၊ အရပ္သားေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တယ္ ဆိုတာေတြဟာ မမွန္ကန္ဘူးလို႔ ျမန္မာအစိုးရေရာ ျမန္မာစစ္တပ္ဖက္ကပါ ျငင္းဆန္ပါတယ္။ အထူးကိုယ္စားလွယ္ Ms. Yanhee Lee ရဲ႕ ဇူလိႈင္လတုန္းက ထုတ္ျပန္တဲ့အစီရင္ခံစာဟာ မွန္ကန္မွ်တမႈမရိွခဲ့ဘူးလို႔လည္း ျမန္မာႏို္င္ငံျခားေရးက တုန္႔ျပန္ထားပါတယ္။ Ms.Yanhee Lee ကေတာ့ ဒီအျဖစ္အပ်က္အေပၚ လြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ရိွရမယ္လို႕ေျပာေနပါတယ္။

“ဘက္မလိုက္ပဲ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ရပါမယ္။ နစ္နာ ခံစားခဲ့ရသူေတြ ဘာေတြ ဘယ္လို ျဖစ္ခဲ့သလဲဆိုတာကို သူတို႔မိသားစု၀င္ေတြ သိခြင့္ရိွပါတယ္။ ဘာေတြျဖစ္ခဲ့သလဲဆိုတာ ျမန္မာျပည္သူေတြ သိဖို႔လိုပါတယ္။ အခုဆို အဆိုးဆံုး လူသားရပ္တည္မႈအၾကပ္တရပ္ကို က်မတို႔ ကိုယ္တိုင္ မ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ ျမင္ေနရတာပါ။ ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႔ ဒါဟာ ေနာက္ထပ္ အၾကပ္အတည္း တရပ္ျဖစ္တယ္လို႔သာ ေျပာေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့၊ လူသားျဖစ္တည္မႈအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ကုန္ဆံုးေစမွာ အေသအခ်ာပါ။”

ျမန္မာအစိုးရဖက္ကေရာ စစ္တပ္ဖက္ကပါ ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြအေပၚ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး အဖဲြ႕ေတြ ဖဲြ႕ၿပီး စစ္ေဆးခဲ့တာရိွေပမယ့္၊ ႏိုင္ငံတကာကေတာ့ ဒါကို ယံုၾကည္လက္ခံမႈ မရိွပါဘူး။ ၾသဂုတ္လကုန္ပိုင္း အၾကမ္းဖက္ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ တလ အတြင္းမွာပဲ ရိုဟင္ဂ်ာ ၆၇၀၀ ထက္မနည္း သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရတယ္လို႔ နယ္စည္းမျခား ဆရာ၀န္မ်ားအဖဲြ႕က ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ရခုိင္ပဋိပကၡသတင္းကို လိုက္ေနတဲ့ ရိုက္တာသတင္းေထာက္ႏွစ္ဦး ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတာအပါအ၀င္ ျမန္္မာအစိုးရအေနနဲ႔ သတင္းမီဒီယာေတြကို ပိတ္ဆို႔တားဆီးတာေတြကိုလည္း Ms. Yanhee Lee က ေ၀ဖန္သြားပါတယ္။

“သတင္းမီဒီယာသမားေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ျမင္ေတြ႕တာေတြအေပၚ ေရးသားေဖာ္ျပ တာေတြကို တားျမစ္တယ္ဆိုတာဟာ၊ တႏိုင္ငံလံုး တိတ္သြားေအာင္ ပါးစပ္ေပါက္ ပိတ္လိုက္တာနဲ႔အတူတူပါပဲ။ သတင္းေထာက္ေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ ျမင္ေတြ႕သမွ် ေရးသားေဖာ္ျပဖို႕ဆိုတာ အင္မတန္ကို အႏၱရာယ္ႀကီးသြားေစပါတယ္။ အက်ိဳးဆက္ ကေတာ့ အမ်ားျပည္သူကိုပါ ထိခိုက္မွာပါ၊ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ မရိွေတာ့တာပါ။”

ျမန္မာအစိုးရဖက္ကေတာ့ ဒီ သတင္းေထာက္ႏွစ္ဦးဟာ ႏိုင္ငံေတာ္လွ်ိ႕၀ွက္အက္ဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္ၿပီး တရားမ၀င္သတင္းရယူလို႔ ဖမ္းဆီးတယ္လို႔ အေၾကာင္းျပထားပါတယ္။ Ms.Yanghee Lee ကို ျပည္၀င္ခြင့္မေပးပဲ သူနဲ႔ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ရပ္တန္႔မယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရက ကုလသမဂၢကို အေၾကာင္းၾကားထားတယ္ဆိုတဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္အတြင္းက လုပ္ခဲ့တဲ့ ကုလသမ၈ၢအေထြေထြညီလာခံမွာေတာ့ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ျပန္ထားေရး အပါအ၀င္ ရခိုင္ေျမာက္ပို္င္းကိစၥနဲ႕ပတ္သက္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ဖက္ကေတာ့ ဒါဟာ တဖက္သတ္ဆန္ၿပီး ျမန္မာႏို္င္ငံကို အခုလို ဖိအားေပးတာမ်ိဳး လက္မခံဘူးလို႔ တုန္႔ျပန္ထားပါတယ္။

သားၫြန္႔ဦး  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com