ရိုဟင္ဂ်ာအေရး လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီဆံုးျဖတ္ခ်က္ ျမန္မာလက္မခံ

ရခိုင္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းရာမေရာက္ပဲ အေျခအေနေတြကို ပိုမုိ႐ႈတ္ေထြး လာေစ ႏိုင္တာေၾကာင့္ အဲဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကို လက္မခံႏိုင္ဘူးလို႔ ျမန္မာအစိုးရက တု႔ံျပန္ေျပာဆို လိုက္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီကေန ႐ုိဟင္ဂ်ာအေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တရပ္ မေန႔က ထြက္ေပၚခဲ့ၿပီးေနာက္၊ ဒီလို ႏိုင္ငံတကာဖိအားေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖံြၿဖိဳးေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္ဆိုၿပီး ျမန္မာအစိုးရက သတိေပး ေျပာဆိုတာပါ။ အျပည့္အစုံကို ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္က တင္ျပမွာပါ။

ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းကေန အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ ႏိုင္ငံထဲ ထြက္ေျပးၾကရတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြအေရးကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ အေရးေကာင္စီမွာ အထူးအစည္းအေ၀းတရပ္မေန႔က ေခၚယူခဲ့ၿပီး၊ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အႀကံျပဳတိုက္တြန္းခ်က္ေတြပါ၀င္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တရပ္ကို မဲခဲြဆုံးျဖတ္ ခဲ့ပါတယ္။ ဒီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းေပးဖို႔ အေထာက္အကူမျဖစ္ေစပဲ အေျခအေနေတြကို ပိုမုိ႐ႈတ္ေထြး လာေစႏိုင္တာေၾကာင့္ အဲဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိေရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ အေကာင္အထည္ ေဖၚမႈေတြကိုပါ လက္မခံႏိုင္ဘူးလို႔ ျမန္မာအစိုးရက တု႔ံျပန္ေျပာဆို လိုက္တာပါ။ သမၼတ႐ုံး ေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္ ဦးေဇာ္ေဌး VOA ကိုေျပာတာကေတာ့ -

"ဒီျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိျပႆနာေျဖရွင္းေရးထက္ ျပႆနာေတြပိုရႈပ္ေထြးလာေစမယ့္ဟာေတြ က်ေနာ္တို႔ လက္မခံဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကုလသမဂၢမွာ က်ေနာ္တို႔ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံကေနၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ကိစၥေတြအေပၚမွာ သူတို႔က ဒီလိုမ်ိဳး Fact Finding Mission လိုမ်ိဳးေတြ မူလအတိုင္း ဒါမ်ိဳးေတြလုပ္တာ က်ေနာ္တို႔ လက္မခံဘူးလို႔ ေျပာထားတယ္။ ေျပာထားတဲ့အေပၚမွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တယ္ လက္မခံဘူး အဲဒါက အစိုးရရဲ႕သေဘာထား။ အဲဒီက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ မွန္သမွ်အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ဟာေတြလည္း က်ေနာ္တို႔ လက္မခံဘူး။"

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြကို ျမန္မာ လံုၿခံဳေရးပ္ေတြဖက္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္မႈေတြ ႐ွိေနတယ္ဆိုတဲ့ ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ေျပာဆုိမႈေတြဟာ စြပ္စြဲမႈေတြသာျဖစ္ၿပီး၊ ခို္င္မာတဲ့ အေထာက္အထားေတြ မျပႏိုင္ပဲ ဖိအားေပးေနတာေၾကာင့္ ဒါဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကို ထိပါးသလို ျဖစ္လာေနတယ္လို႔လည္း ဦးေဇာ္ေဌး ကေျပာပါတယ္။

"ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရသည္ ဒါေတြကို ျငင္းပယ္ေနတာမဟုတ္ဘူး။ ေတာက္ေလွ်ာက္လည္းက်ေနာ္တို႔ေျပာေနတယ္ ခိုင္မာတဲ့အေထာက္အထားဆိုေတာ့ Human Rights watch က ျပတဲ့ ဂ်ိဳလ္တု ဓါတ္ပံုေတြကလြဲလို႔ က်န္တဲ့အေထာက္အထားေတြ ဘယ္သူကမွ က်ေနာ္တို႔ကို မေပးႏိုင္ဘူး။ အဲလိုအေနအထားမ်ိဳးမွာျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရကို ဒီဟာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဖိအားေပးလုပ္လာတဲ့အခါမွာ အဲဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ပဲ က်ေနာ္တို႔က လုပ္လာတဲ့သေဘာမ်ိဳးေပါ့ ။ တေျဖးေျဖးနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာထိပါးလာတဲ့သေဘာေတြျဖစ္လာႏိုင္တာကိုလည္း ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းက ဂရုစိုက္ဖို႔လိုတယ္။"

ဒီလို ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဖိအားေပးမႈေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး၊ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ျပည္သူေတြအတြက္ ဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္မႈကို ထိခိုက္ေစတယ္လို႔ ဦးေဇာ္ေဌးက ေထာက္ျပ ေျပာဆုိပါတယ္။

"ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ လက္ရွိရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းေနတဲ့ ျပႆနာေပါင္း ေသာင္းေျခာက္ေထာင္ထဲမွာ ဒီရခိုင္ကိစၥဆိုတာ အစိတ္အပိုင္းတခုသာျဖစ္တယ္။ အဲဒီအစိတ္အပိုင္းကြက္ေလးကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို ဒီလိုအျပဳသေဘာမေဆာင္တဲ့ မလိုလားအပ္တဲ့ ဆိုးက်ိဳးေတြ သက္ေရာက္ေစတဲ့ ဖိအားေပးမႈေတြ ျပဳလုပ္လာရင္ က်ေနာ္တို႔ ျပည္တြင္းမွာ အေတာ္ၾကီးကို လုပ္ရကိုင္ရတာခက္သလို က်ေနာ္တို႔သြားေနတဲ့ ဒီမိုကေရစီ ကူးေျပာင္းေရး ေနာက္အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ၊ ေနာက္လူထုရဲ႕ လူမႈစီးပြားတိုးတက္ေရး ဒါေတြကို သြားထိခိုက္ေစမွာျဖစ္တယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ ေျပာခ်င္တယ္။ ဥပမာ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပုံရိပ္ကုိ ထိခိုက္လာၿပီးေတာ့ tourism ခရီးသြားလုပ္ငန္းကို ထိခိုက္တာမ်ဳိး ဟိုတယ္လုပ္ငန္းေတြ ထိခုိက္လာတာမ်ဳိး၊ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြ ထိခိုက္လာႏိုင္ပါတယ္"

ရခိုင္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္႐ွာေဖြေရး အဖြဲ႔တဖြဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေစလႊတ္ဖို႔ဆိုၿပီး ျပီးခဲ့တဲ့မတ္လ ၂၄ ရက္ေန႔က လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ခဲ့ျပီးေနာက္ ေမလထဲမွာေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ ကၽြမ္းက်င္သူပုဂၢိဳလ္ ၃ ဦးပါတဲ့ အဖြဲ႔ကို ဖြဲ႔စည္းခဲ့ ပါတယ္။ အဲဒီ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ျမန္မာအစိုးရက အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက လက္မခံပဲ ပယ္ခ်ထားခဲ့တာပါ။

ရခိုင္ လူ႔အခြင့္အေရးျပႆနာ ေျဖ႐ွင္းေရးဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ႏိုင္ဖို႔ အဆိုျပဳခ်က္ကို ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္နဲ႔ ေဆာ္ဒီအာေရးဗ် ႏိုင္ငံေတြက ဒီဇင္ဘာ ၅ ရက္မေန႔တုန္းက အဓိက တင္သြင္းခဲ့ၿပီး၊ တရုတ္၊ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႔ ဘူရြန္တီ ၃ ႏိုင္ငံကကန္႔ကြက္ခဲ့ပါတယ္။ အိႏိၵယ၊ ဂ်ပန္နဲ႔ အီေကြေဒါ အပါအ၀င္ ၉ ႏိုင္ငံကေတာ့ မဲမေပးဘဲ ေနခဲ့ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း အၾကမ္းဖက္တိုက္ခုိက္မႈေတြ ေပၚလာၿပီးေနာက္ပိုင္း႐ုိဟင္ဂ်ာမူဆလင္ ၆ သိန္းေက်ာ္ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ ႏိုင္ငံဘက္ထြက္ေျပးသြားၾကသလို၊ သူတို႔ေပၚ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္မႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ႐ွိခဲ့တယ္ဆိုၿပီး ကုလသမဂၢက ေျပာဆိုထား ပါတယ္။

ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com