ဟိႏၵဴဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရး လံုၿခံဳေရးနဲ႔ စားဝတ္ေနေရး အာမခံဖို႔ ဟိႏၵဴအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ေတာင္းဆို

စစ္ေတြ ဒုကၡသည္စခန္းကေန ေမာင္ေတာကို ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာတဲ့ ဟိႏၵဴ ဘာသာ၀င္မ်ား (ဒီဇင္ဘာ ၆၊ ၂၀၁၇)

အၾကမ္းဖက္တိုက္ခုိက္မႈေတြျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းကေန ေဘးလြတ္ရာ တိမ္းေရွာင္ခဲ့ရတဲ့ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ေတြအပါအဝင္ ေဒသခံတုိင္းရင္းသားေတြအတြက္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားတဲ့အခါ ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းတဲ့ လံုျခံဳေရးနဲ႔ ေန႔စဥ္လူမႈဘဝပံုမွန္ရပ္တည္ေရး အာမခံခ်က္ေပးဖို႔ အစိုးရ တာဝန္ရွိသူေတြကို ဟိႏၵဴအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ေတာင္းဆိုလုိက္ပါတယ္။

အၾကမ္းဖက္တိုက္ခုိက္မႈေတြျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းကေန ေဘးလြတ္ရာ တိမ္းေရွာင္ခဲ့ရတဲ့ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ေတြအပါအဝင္ ေဒသခံတုိင္းရင္းသားေတြအတြက္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားတဲ့အခါ ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းတဲ့ လံုျခံဳေရးနဲ႔ ေန႔စဥ္လူမႈဘဝပံုမွန္ရပ္တည္ေရး အာမခံခ်က္ေပးဖို႔ အစိုးရ တာဝန္ရွိသူေတြကို ဟိႏၵဴအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ေတာင္းဆိုလုိက္ပါတယ္။ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ေတြအပါအဝင္ ျမိဳ၊ သက္၊ ဒိုင္းနက္စတဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြအတြက္ အိမ္ယာေတြျပန္လည္ေဆာက္လုပ္ေပးေနၿပီး စားနပ္ရိကၡာေတြ အဆင္ေျပေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ေပးေနပါတယ္လို႔ လူမႈဝန္ထမ္းကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဝန္ႀကီးကေျပာပါတယ္။ အေသးစိတ္ မဆုမြန္ တင္ျပထားပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ၾသဂုတ္လ ၂၅ရက္ေန႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာဘက္မွာ ARSA အဖြဲ႔ရဲ႕ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္မႈေတြၾကား သတ္ျဖတ္ခံရတာေတြရွိလို႔ ေဘးလြတ္ရာကို ေနရပ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ရတဲ့ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ေတြဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ဒီဇင္ဘာလဆန္းကစလို႔ စစ္ေတြၿမိဳ႕ဒုကၡသည္စခန္းေတြကေန ေမာင္ေတာေဒသဘက္ကို အသုတ္လိုက္ ျပန္ေနၾကၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လို႔ ေနရပ္ရင္းျပန္ေနရတဲ့ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ေတြမွာ လံုျခံဳေရး စိုးရိမ္ေနၾကဆဲျဖစ္ၿပီး သူတို႔အတြက္ ခိုင္မာတဲ့ လံုျခံဳေရးနဲ႔ ေန႔စဥ္လူမႈဘဝေတြ ပံုမွန္လည္ပတ္ႏိုင္ေရး အာမခံခ်က္ေပးဖို႔ လိုလားေနၾကတယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆုိင္ရာ ဟိႏၵဴဘာသာေရးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဗဟိုရဲ႕ အတြင္းေရးမွဴး ဦးေက်ာ္သူ က ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းကိုေျပာပါတယ္။

“သူတို႔ေဒသ သူတို႔ ျပန္သြားျပီးေတာ့ ေနေရးထိုင္ေရးလုပ္ဖို႔က်ေတာ့ သူတို႔မွာ နည္းနည္း အေၾကာင္း၄ ခ်က္ေလာက္ ရွိတာေပါ့။ ၁ ကေတာ့ သူက လက္ရွိသူတို႔ ကိုယ့္ဖာကိုယ္ ရွာစားရတာေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ နံပတ္ ၂ က ရွာစားဖို႔ ဆိုတာကလည္း လံုျခံဳေရးအာမခံခ်က္မရွိေတာ့ ရွာစားဖုိ႔က ေတာ္ေတာ္ခက္မွာပါ။ အစိုးရကေတာ့ လံုျခံဳေရးအာမခံခ်က္ရွိတယ္လို႔ ေျပာတာေပါ့။ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ေပါက္ကြဲျပီး ဘယ္လိုျဖစ္လာမလဲမသိေတာ့ ဟိႏၵဴေတြက တခါခံျပီးသားဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မျပန္ခ်င္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ စစ္ေတြ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းမွာပဲ ေနခ်င္ပါတယ္။ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာ ျမိဳ႔ေပၚမွာပဲ ေနခ်င္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ အဲဒီ ရဲေဘာ္က်တို႔ ဘာတို႔ ေနရာေတြကို က်ေနာ္တို႔ မသြားခ်င္ပါဘူးဆိုျပီး က်ေနာ္တို႔ဆီေတာ့ စာတတန္ ေပတတန္နဲ႔ သူတို႔ကေျပာတယ္။ ဟိႏၵဴ လူမ်ိဳးေတြကို က်ေနာ္တို႔ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ရခိုင္တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ နီးတဲ့ေနရာမွာ ထားေပးဖု႔ိ။ က်ေနာ္က အဲဒါကို ေထာက္ခံတယ္။ နဂို ရွိရင္းစြဲ ေရာေႏွာေနထိုင္တာမ်ိဳး၊ သီးျခားေနထိုင္တာမ်ိဳး က်ေနာ္တို႔က သိပ္ျပီးေတာ့ မလိုခ်င္ေတာ့ဘူးေပါ့။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ လံုျခံဳေရးအာမခံခ်က္က ျပႆနာရွိတာ၊ လံုျခံဳေရးက အခ်ိန္မေရြး ထျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ေတာင္းဆိုခ်င္တာက က်ေနာ္တို႔ကို စိတ္ခ်လံုျခံဳတဲ့ ဘ၀လံုျခံဳေရးတခု ရေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ဟိႏၵဴေတြ သူတို႔ ေလာေလာဆယ္ လတ္တေလာ စား၀တ္ေနေရးေျပလည္မႈကို တခုခု စီစဥ္ေပးဖို႔ေပါ့ေလ။”

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းက လူနည္းစု ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ လံုၿခံဳေရးအတြက္ ေဒသခံ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔အတူတကြ ယွဥ္တြဲထားေပးဖို႔နဲ႔ ေနာက္ထပ္ တုိက္ခုိက္မႈေတြ ထပ္ၿပီးေတာ့မခံရေအာင္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုတာအပါအဝင္ ေဒသခံေတြ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး လိုအပ္တဲ့အကူအညီေတြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ ဟိႏၵဴဗဟိုအဖြဲ႔ဘက္က အသင့္ရွိေၾကာင္း ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံအပါအဝင္ သက္ဆုိင္ရာကိုတင္ျပထားတယ္လို႔လည္း ဟိႏၵဴဗဟိုအတြင္းေရးမွဴးကေျပာျပပါတယ္။

“ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရနဲ႔ က်ေနာ္တို႔က တြဲဖက္ျပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ ဘယ္လိုလုပ္ေနမယ္၊ က်ေနာ္တို႔ ဘာလုပ္ေပးရမယ္၊ က်ေနာ္တို႕ကလည္း ေျပာတယ္။ ဒီလို ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးကိစၥမွာ က်ေနာ္တို႔ကို လိုရင္ သံုးပါ။ ေသသြားတဲ့သူေတြ၊ မိဘမဲ့ေတြ ဘာေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ျပန္ေခၚခ်င္ပါတယ္ ဘာညာနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ စာေရးထားတာ ရွိတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဒါ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရထိ တင္ထားတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ရန္ကုန္မွာ ရွိတဲ့ မိဘမဲ့ ကေလးမ်ားေက်ာင္းက က်ေနာ္တုိ႔ ကရင္မွာလည္း ရွိတယ္၊ ပဲခူးတိုင္း ေက်ာက္တံတားျမိဳ႔နယ္ အဲဒီကို က်ေနာ္တုိ႔ ေခၚခ်င္ပါတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းကို က်ေနာ္တို႔ တင္တားျပီးျပီ။ ေနာက္ ဘိုးဘြားရိပ္သာကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႕ ရန္ကုန္မွာ ဒီလို ဘိုးဘြားရိပ္သာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြလည္း ေခၚခ်င္ပါတယ္ဆိုျပီး က်ေနာ္တို႔ တင္ျပထားတာ ရွိတယ္။ ျပီးေတာ့ တခုျပႆနာက စား၀တ္ေနေရးပဲ။ ေနာက္ ဘ၀လံုျခံဳေရးေပါ့။ အဲဒီ ၂ ခုကို သူတုိ႔က အဓိက ေတာင္းဆိုတယ္။ စား၀တ္ေနေရးက်ေတာ့ ေတာ္ေတာ္အခက္အခဲ ျဖစ္တယ္။ အစိုးရကလည္း ေထာက္ပံ့ေပးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ေမြးထားတဲ့ လူဦးေရနဲ႔ သူတို႔ရဲ့ မိသားစုအတြက္ ၂ ရက္စာေကြ်းရင္ ေနာက္ ၂ ရက္က် ဘယ္သူေတြလာမလဲဆိုတဲ့ စိတ္ပူပန္မႈနဲ႔ ေနေနရတာပါ။”

အခုလတ္တေလာအေျခအေနမွာေတာ့ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကေန ေနရပ္ရင္းကိုျပန္လာေနၾကတဲ့ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ေတြ အပါအဝင္ ၿမိဳ၊ သက္၊ ခမီ၊ ဒိုင္းနက္စတဲ့ ဌာေနတုိင္းရင္းသားေတြအတြက္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး နဲ႔ အိုးအိမ္ေတြျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေပးတဲ့ အစီအစဥ္ေတြ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္လို႔ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရာခ်ထားေရး အဓိကဦးေဆာင္စီစဥ္ေနသူတဦးျဖစ္တဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီ အေထာက္အပံ႔ေပးေရး၊ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး စီမံကိန္း UEHRD ေကာ္မတီဒုတိယဥကၠ႒ လူမႈဝန္ထမ္း ကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ႀကီးေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအးက ေျပာပါတယ္။

“ဒီ အသတ္ခံရတာကေတာ့ လူနည္းစုေလးေတြေပါ့။ ဥပမာ ၿမိဳတို႔၊ သက္တို႔၊ ဒိုင္းနက္တို႔လို အဲဒီ့တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုေလးေတြအတြက္ကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားရြာေလးေတြ လုပ္ေပးဖို႔ ညႈိႏႈိင္းေနတာေပါ့ သူတို႔နဲ႔ေလ။ ဟိႏၵဴကေတာ့ လူမ်ားတယ္။ လူဦးေရမ်ားေတာ့ေလ ဟိႏၵဴကို သူတို႔ မူလ ေနရာမွာပဲ ဟိႏၵဴရြာေတြ အိုးထိန္းဆို အိုးထိန္းမွာ ဟိႏၵဴရြာေတြ ျပန္ေဆာက္ေနတယ္ စျပီးေတာ့။ အဲဒါမ်ိဳး ျပန္လုပ္ေပးေနတယ္။ သူတို႔ မူလေနရာရွိတဲ့ သူတို႔ စိတ္ေရာ လူေရာ လံုုျခံဳတယ္လို႔ ယူဆလို႔ရွိရင္ေတာ့ အဲဒီေနရာေတြမွာ က်ေနာ္တို႔ ေနရာျပန္ေပးတယ္။ သူတို႔က အဲဒီေနရာေတြ ျပန္သြားေနၾကျပီေလ။ ႏိုင္ငံတကာက ကူညီေထာက္ပံ့ထားတဲ့ ပစၥည္း ဥပမာ အိႏၵိယက လွဴထားတာေတြကို ဒီရက္ထဲမွာပဲ သြားျပီးေတာ့ ဟိႏၵဴေတြကို ေထာက္ပံ့ၾကေသးတယ္။ ေနာက္ထပ္လည္း ျပန္၀င္လာတဲ့ လူ အမ်ားစုကိုလည္း အ၀တ္အစားကအစေပါ့ေနာ္ ျပန္လည္ျပီး ေထာက္ပံ့ဖို႔ဆိုျပီး က်ေနာ္တို႔ဆို တခ်ိဳ႕ လွဴခ်င္တန္းခ်င္တဲ့ သူေတြလည္းရွိေတာ့ စာရင္းေတြေတာင္လုပ္ေနၾကတယ္။ အဲဒါကေတာ့ လံုျခံဳေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း သက္ဆိုင္ရာ လံုျခံဳေရးနဲ႔ တာ၀န္ရွိသူေတြကလည္း ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။ ”

ေဒသခံတုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ေတြအတြက္ အိႏိၵယႏိုင္ငံအပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာအလွဴရွင္ေတြရဲ႕ လွဴဒါန္းမႈေတြနဲ႔အတူ စားနပ္ရိကၡာေထာက္ပံ့မႈေတြနဲ႔ ေနရပ္ကိုျပန္လည္ေနရာခ်ထားေပးတဲ့အစီအစဥ္ကို ၾကိဳဆိုလက္ခံေပမဲ့လို႔ ေနထိုင္ေရးအျပင္ ေဒသခံေတြရဲ႕ ေန႔စဥ္ပံုမွန္လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ေနတဲ့ အေသးစား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ပံုမွန္ျပန္လည္ လည္ပတ္ႏိုင္ေရးအတြက္က အခက္အခဲျဖစ္ေနၾကဆဲပဲလို႔ ဦးေက်ာ္သူက အေျခအေနကို ရွင္းျပပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ေတြကေန ေဘးလြတ္ရာကို ေထာင္ခ်ီတဲ့ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ေတြ တိမ္းေရွာင္သြားၾကၿပီး သူတို႔ထဲက အခ်ိဳ႕က ဘဂၤလားဘက္ကိုလည္း တိမ္းေရွာင္သြားခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြၾကား အစုလိုက္အျပံဳလုိက္ သတ္ျဖတ္ခံရတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြ အစိုးရဘက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့သလို က်န္ရစ္သူ မိသားစုေတြနဲ႔ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ေတြ အဓိက လိုအပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ အခက္အခဲေတြ သိရွိႏိုင္ေအာင္လည္း ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားရွိ ေနရပ္စြန္႔ခြာ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ေတြဆီကို ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္တိုဘာလဆန္းက ဟိႏၵဴဘာသာေရး အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဗဟိုက ကြင္းဆင္းေမးျမန္းခဲ့သလို အခု ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ထပ္မံသြားေရာက္ေလ့လာဖို႔ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

မဆုမြန္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com