Saudi Arabia ျပဳျပင္ေရးလား အာဏာလုပြဲလား

အိမ္ေ႐ွ ႔မင္းသား Mohammed bin Salman
ေဆာ္ဒီအာေရးဗ် ႏိုင္ငံမွာ အိမ္ေ႐ွ ႔မင္းသား Mohammed bin Salman ဦးေဆာင္တဲ႔ အဂတိႏွိမ္နင္းေရးလုပ္ရပ္ဟာ ေတာ္၀င္မိသားစုေတြ ကိုပစ္မွတ္ထားၿပီး တစတစက်ယ္ျပန္႔လာေနပါတယ္။ အေ႐ွ ႔အလယ္ပိုင္းေဒသက အခ်မ္းသာဆံုးနဲ႔ အာဏာ႐ွိသူတခ်ိဳ႕လဲပါ၀င္ပတ္သက္လာေနပါတယ္။ ဒီကိစၥဟာ စီးပြါးေရးသာမက ႏိုင္ငံေရးျပသနာလဲျဖစ္တယ္လို႔ သံုးသပ္မႈေတြလဲ႐ွိေနပါတယ္။ VOA သတင္းေထာက္ Henry Ridgwell ရဲ႕သတင္းလႊာကိုအေျခခံၿပီး ဦးေက်ာ္ဇံသာက ေျပာျပမွာပါ။

ၿပီးခဲ႔တဲ႔ ရက္သတၱ ၂ ပတ္ေက်ာ္ေလာက္ကမွ သံတမန္ေတြ ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံသူေတြ ဟာ ရီယာဒ္ ၿမိဳ့ေတာ္ Ritz Carlton ဟိုတယ္မွာစုရံုးၿပီး ေဆာ္ဒီအိမ္ေ႐ွ႔စံ ႐ဲ႕ ေဒၚလာ ဘီလ်ံ ၅၀၀ တန္ၿမိဳ႕သစ္ႀကီး တည္ေဆာက္ေရး အိမ္မက္ကို နားေထာင္ခဲ႔ၾကပါေသးတယ္။ ေရနံကလမ္းခြဲၿပီးျပန္ျပည့္ၿမဲ စြမ္းအင္သက္သက္နဲ႔ လည္ပတ္မယ္႔ စီမံကိန္းႀကီးတရပ္ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအပတ္ အေစာပိုင္းမွာေတာ႔ အဲဒီဟိုတယ္ ကြန္ဖရင့္ခမ္းမထဲမွာ ေတာ္၀င္မိသားစု၀င္ေတြ စီးပြါးေရးသမားေတြ အပါအ၀င္ လူေပါင္းတဒါဇင္ေက်ာ္ကို ဖမ္းဆီးပိတ္ေလွာင္ထားတဲ႔ လွ်ိဳ႕၀ွက္ဗီဒီယို ေပၚထြက္လာခဲ႔ပါတယ္။

ဒီလုပ္ရပ္ကို လူေတြေထာက္ခံၾကလိမ္႔မယ္လို႔ အိမ္ေရွ႔မင္းသား Mohammed bin Salman က တြက္ထားပံု ရတယ္လို႔ Chanthan House သုေတသနအုပ္စုက ပင္လယ္ေကြ႔ေရးရာသံုးသပ္သူ Jane Kinninmont ကဆိုပါတယ္။

“ ေတာ္၀င္မိသားစု၀င္ိေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕မဟာမိတ္ေတြကို လူသိ႐ွင္ၾကားအ႐ွက္ခြဲဖို႔အတြက္ သူတို႔ရဲ႔လုပ္ရပ္မွားေတြဆိုၿပီး မီဒီယာေတြမွာေဖၚျပတာဟာ ႏိုင္ငံေရးပံုစံသစ္ျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္ေရွ႔မင္းသား Mohammed bin Salman ကေတာ႔ ဒီလုပ္ရပ္ကို လူေတြေထာက္ခံၾကလိမ္႔မယ္လို႔ တြက္ထားပံုရပါတယ္။"

အဖမ္းခံရသူေတြထဲမွာ ကမၻာ့အခ်မ္းသာဆံုးသူတဦးျဖစ္တဲ႔ မင္းသား Alwaleed bin Talal လဲ ပါ၀င္ပါ တယ္။ သူဟာ twitter,Apple, Citygroup တို႔လို ဒိပ္ဒိပ္က်ဲ ေကာ္ပိုေရးရွင္းႀကီးေတြမွာ အစု ရွယ္ယာေတြ ထည့္၀င္ထားၿပီး စီးပြါးေရးလုပ္ေဖာ္ေကာင္းတေယာက္လို႔မွတ္ယူျခင္းခံရသူ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ အေနာက္တိုင္းစီးပြါးေရးေလာကကို ေတာင္ဂယက္ရိုက္ခတ္လာႏိုင္ပါတယ္။

ဒီအစီအစဥ္ဟာ ဘယ္ေလာက္ထိေနာက္ေၾကာင္းျပန္သြားမလဲဆိုတာလဲ ဆိုတာလဲေမးစရာပါ။ ၿဗိတိန္ကာကြယ္ေရးလုပ္ငန္းကုမၸဏီ BAE ဟာ ၂၀၁၀ တုန္းက ေဒၚလာ သန္းေပါင္းေသာင္းနဲ႔ခ်ီတဲ႔ ဂ်က္တိုက္ေလယာဥ္ အေရာင္းအ၀ယ္မသမာမႈမွာပါ၀င္ခဲ႔ေပမဲ႔ ဒီအမႈကို ၿဗီတိန္-ေဆာ္ဒီ ၂ ဖက္ႏိုင္ငံေရးဖိအား နဲ႔ ဖံုးဖိေဖာက္ဖ်က္ထားခဲ႔ၾကတာပါ။

လူအမ်ားအျပားကေတာ႔ ဒီအပုပ္ခ်ပြဲဟာ အသက္ ၃၂ ႏွစ္အရြယ္ အိမ္ေ႐ွ ့မင္းသားရဲ႔ အာဏာ ခ်ဳပ္ကိုင္ေရး အားထုတ္မႈအျဖစ္႐ႈျမင္ၾကပါတယ္။ အခုရာထူးျဖဳတ္အဖမ္းခံရတဲ႔ အထဲမွာ ယခင္ ႏိုင္ငံေစာင့္တပ္ အၾကီးအကဲေဟာင္းမင္းသား Miteb bin Abdullah လဲပါ၀င္ပါတယ္။

“ Mohammed bin Salman ဟာ ပထမ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးရာထူးကိုယူတယ္၊ ေနာက္ အၾကမ္းဖက္ တန္ျပန္တုိက္ဖ်က္ေရးနဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရးကို သူ႔လက္ေအာက္ သိမ္းသြင္းတယ္။ ဆိုေတာ့ အခု ႏိုင္ငံေစာင့္တပ္ရဲ႕ အႀကီးအကဲရာထူးကို ရယူလိုက္တာဟာ ေနာက္ဆံုးက်န္ေနတဲ့ အာဏာတရပ္ကို ဆုပ္ကိုင္လုိက္ျခင္းပဲျဖစ္တယ္” -လို႔ လံုၿခံဳေရးသံုးသပ္သူ Graham Griffiths က ဆိုပါတယ္။

Bin Salman ဟာ အခုလို ႏွိပ္ကြပ္မႈေတြလုပ္တာဟာ သူ႔ရဲ႕ ၂၀၃၀ ျပည့္ ရည္မွန္းခ်က္လို႔ေခၚတဲ့ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တစိတ္တေဒသအေနနဲ႔ ဆိုၿပီး လုပ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၇ ႏွစ္ ေရနံေစ်းက်ဆင္းခဲ့တဲ့အတြက္ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ႏုိင္ငံရဲ႕ ဘတ္ဂ်က္ဟာ ေဒၚလာ ၅၂ ဘီလီယံ လိုေငြျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ျပည္တြင္းအသားတင္ထုတ္လုပ္မႈတန္ဖိုးရဲ႕ ၈% ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေတာ္ဝင္မိသားစုေတြအတြက္ ကုန္က်စရိတ္ေတြ ၊ ႏုိင္ငံေတာ္ အေဆာင္အေယာင္ေတြအတြက္ ဆက္လက္ၿပီး ေဖာေဖာသီသီမသံုးႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။

“ေဆာ္ဒီမင္းႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အားေပ်ာ့လာတဲ့အတြက္ အေျပာင္းအလဲေတြလုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားလာပါတယ္။ ေရနံကိုပဲ မွီခုိေနရတဲ့အျဖစ္က ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အေျချပဳ စီးပြားေရးျဖစ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈစီးပြားေရးစနစ္အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့မူေတြကေတာ့- ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိေရး၊ ရွင္းလင္းျပတ္သားေရး၊ အုပ္ခ်ုဳပ္မႈစနစ္ ေကာင္းမြန္ေရးနဲ႔ အဂတိလုိက္စားမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးတို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္” လို႔ဘက္လိုက္မႈမရွိေသာ လက္ဘႏြမ္ စီးပြားေရးပညာရွင္ Ghazi WAzni က ဆိုပါတယ္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနကေတာ့ အခု အဂတိမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္ရပ္ဟာ တရားမွ်တမႈနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိဖို႔ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ သမၼတ ထရမ့္ကေတာ့ ျခစားပ်က္စီးတဲ့အရာရွိေတြဟာ တုိင္းျပည္ကို သူတို႔အက်ဳိးအတြက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အသံုးခ်ေနၾကသူေတြျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆိုၿပီး ေဆာ္ဒီ အိမ္ေရွ႕မင္းသားကို ခ်ီးက်ဴးရင္း သူ႔ရဲ႕ တြစ္တာ စာမ်က္ႏွာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

သံုးသပ္သူ Jane Kinninmont ကေတာ့

“အိမ္ေရွ႕မင္းသား Bin Salman ဟာ စီးပြားေရးကို အဓိက ထားသူ၊ အၾကမ္းဖက္ဝါဒကို ဆန္႔က်င္သူ၊ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ကို ေခတ္သစ္ ကမၻာႀကီးဆီ ပို႔ေဆာင္မယ့္သူလို႔ အထင္ခံရသူျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုလက္ရွိမွာ ႀကိဳတင္မခန္႔မွန္းႏိုင္တဲ့ အေျခအေနျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ႏုိင္ငံျခားေရးနဲ႔ စစ္ဘက္ တာဝန္ရွိသူေတြအဖို႔ စိုးရိမ္စရာ အမ်ားအျပား ရွိေနမွာျဖစ္ပါတယ္။”

ဒီမေရရာတဲ့အေျခအေနဟာ ေဒသတခုလံုးနဲ႔လည္း ပတ္သက္ေနပါတယ္။ ဆူနီ ဦးေဆာင္တဲ့ ေဆာ္ဒီ အာေရးဗ်ဟာ ေယမင္ႏိုင္ငံမွာ Shi’ite ဟူသီသူပုန္ေတြနဲ႔ ဆက္လက္တုိက္ခုိက္ေနပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကလည္း အီရန္နဲ႔ခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့ႏ်ဴကလီယား သေဘာတူညီခ်က္ကို ဆက္လက္ အတည္ျပဳမျပဳဆိုတာ မေရမရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ သံုးသပ္သူေတြကေတာ့ အီရန္နဲ႔ ေဆာ္ဒီအာေရးဗ် ႏွစ္ႏုိင္ငံအတြင္း မတည္ၿငိမ္မႈဟာ သူတို႔ရဲ႕ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈကို ပိုမုိ ႀကီးထြားလာလိမ့္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းေနၾကေၾကာင္းပါ။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com
Saudi Arabia ျပဳျပင္ေရးလား အာဏာလုပြဲလား Saudi Arabia ျပဳျပင္ေရးလား အာဏာလုပြဲလား Reviewed by THITHTOOLWIN on 07:52 Rating: 5
Powered by Blogger.