အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးခုိလႈံခြင့္

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ရလာသူမ်ားကို က်မ္းသစၥာက်ိန္အၿပီး ေတြ႔ရစဥ္

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ေရာက္လာၾကသူ ေတြထဲက၊ မိမိတို႔မူလႏိုင္ငံမွာ ညင္းပန္းႏွိပ္စက္ ခံခဲ့ရတာမ်ဳိး ဒါမွမဟုတ္ ကုိယ့္ႏိုင္ငံကိုျပန္ သြားလို႔ ညင္းပန္းႏွိပ္စက္ ခံရမွာကို စိုးရိမ္ေနတာမ်ဳိး ႐ွိခဲ့ရင္၊ သူတုိ႔ရဲ႕ ျပည္ဝင္ခြင့္ဆိုင္ရာ အေျခအေနေတြကို ထည့္မတြက္ပဲ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးခုိလႈံခြင့္ ေလွ်ာက္ထား ႏိုင္ပါတယ္။ မိမိတို႔ မူလႏိုင္ငံမွာ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးစုအရ ခြဲျခား ဖိႏွိပ္ ဆက္ဆံခံေနရ တာမ်ဳိး၊ ႏိုင္ငံေရးယုံၾကည္ခ်က္ ဒါမွမဟုတ္ ကန္႔သတ္ထားတဲ့ အသင္းဖြဲ႔ တခုခုမွာ ပါဝင္ေနတာမ်ဳိး ျဖစ္ခဲ့ရင္ ႏိုင္ငံေရးခုိလႈံခြင့္ ေလွ်ာက္ထား ႏိုင္တယ္ဆုိၿပီး အေမရိကန္ဥပေဒက ခြင့္ျပဳ ထားတာပါ။ ဒီအေၾကာင္း VOA သတင္းေထာက္ Aline Barros ရဲ႕သတင္းလႊာကို အေျခခံၿပီး ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္က ေျပာျပပါမယ္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ႏိုင္ငံေရးခုိလႈံခြင့္ (၂)မ်ဳိး႐ွိပါတယ္။ တမ်ဳိးကေတာ့ ကုိယ့္တိုင္းျပည္ကုိျပန္လို႔ ညင္းပန္းႏွိပ္စက္ခံရမွာ စိုးရိမ္သူေတြ ဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကို ေရာက္လာၿပီး (၁)ႏွစ္အတြင္းမွာ ႏိုင္ငံေရးခုိလႈံခြင့္ ေလွ်ာက္ထားႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တမ်ဳိး ကေတာ့ အေမရိကန္မွာ ေနထိုင္ရင္း အေၾကာင္းတခုခုေၾကာင့္ အဖမ္းခံရၿပီး အေမရိကန္ အစိုးရက သူ႔ကို မူရင္းတုိင္းျပည္ ျပန္ပို႔ဖို႔ အမိန္႔ထုတ္တဲ့အခါ ဒါကိုကာကြယ္ဖို႔ ႏိုင္ငံေရး ခုိလႈံခြင့္ ေလွ်ာက္ထားႏိုင္ပါတယ္။

၂၀၁၃ နဲ႔ ၂၀၁၅ အၾကား ပွ်မ္းမွ်အားျဖင့္ တႏွစ္ကို လူေပါင္း(၂ေသာင္းခြဲ)ေလာက္ အေမရိကန္မွာ ႏိုင္ငံေရးခုိလႈံခြင့္ ရၾကပါတယ္။ ျပန္ပို႔ခံရမွာ စိုးလို႔ ခုိလႈံခြင့္ေလွ်ာက္သူထက္ ဖိႏွစ္ခံရမွာစိုးလို႔ ေလွ်ာက္ထားသူက ႏိုင္ငံေရးခုိလႈံခြင့္ ႏွစ္ဆ ရၾကပါတယ္။

ခိုလႈံခြင့္ေလွ်ာက္ထားသူေတြဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံထဲမွာ ကိုယ္တိုင္ရွိေနဖို႔လိုပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးခုိလႈံခြင့္ ေလွ်ာက္ဖို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ဝင္ေပါက္ တခုခုကို ေရာက္လာသူကို လက္႐ွိမူဝါဒအရ ဖမ္းဆီးခြင့္႐ွိပါတယ္။ အဲဒီလို အဖမ္းခံရသူဟာ သူတို႔အမႈ တရား႐ုံးကို မေရာက္မခ်င္း လေပါင္း မ်ားစြာ လဝက ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းမွာ ေနရမွာျဖစ္ပါတယ္။ Rosa Santana ဟာ ခုိလႈံခြင့္ေလွ်ာက္သူေတြကို ကူညီေနတဲ့ First Friends အဖြဲ႔က ျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကားဟာ လူ အေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ တခါးပိတ္ထားသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံထဲ ဝင္လာခ်ိန္မွာ သူတုိ႔ ပထမဆုံး ရင္ဆိုင္လုိက္ရတာက ႐ွင္တုိ႔ကို ဖမ္းဆီးမယ္- ဆုိတာပါပဲ။ သူတုိ႔ ဘာေတြ ျဖတ္သန္းခဲ့ရတယ္၊ သူတို႔ စိတ္ဒဏ္ရာ ဘယ္လို ရွိခဲ့မယ္ဆိုတာ က်မတို႔ မသိရခင္မွာ သူတို႔ကို ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းထဲ ထည့္လိုက္တာက ေနာက္ထပ္ စိတ္ဖိစီးမႈကို ျဖစ္ေစပါတယ္။

နယူးဂ်ာစီၿမဳိ႕အေျခစိုက္ First Friendsအဖြဲ႔ဟာ နယူးဂ်ာစီျပည္နယ္ထဲက လူဝင္မႈ ထိန္းသိမ္းေရး အခ်ဳပ္စခန္းေတြမွာ႐ွိတဲ့ ခုိလႈံခြင့္ေလွ်ာက္ရင္း အဖမ္းခံေနရသူေတြကို လိုက္လံ ေတြ႔ဆုံေပးေနတဲ့အဖြဲ႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးခိုလႈံခြင့္ ရလိုသူေတြဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံထဲ ေရာက္လာခ်ိန္ကစလို႔ တႏွစ္အတြင္း ေလွ်ာက္ထားရမွာျဖစ္ၿပီး၊ ဘာေၾကာင့္ ခိုလႈံခြင့္ ေတာင္းသလဲဆိုတဲ့ ထူးျခားတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြကို အေထာက္ထားနဲ႔တကြ တင္ျပရမွာျဖစ္ပါတယ္။ လ၀က အရာရွိ သုိ႔မဟုတ္ လ၀က-တရား႐ုံးရဲ႕ တရားသူႀကီးက ေလွ်ာက္ထားသူဟာ သူ႔တိုင္းျပည္ ျပန္ရင္ တကယ္ကို စုိးရိမ္ရတဲ့ အေျခေနမ်ဳိးနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရမယ္ဆိုတာကုိ ယုံၾကည္ သြားေအာင္ သက္ေသထူရမွာျဖစ္ပါတယ္။ နယူးေယာက္ၿမဳိ့မွာ႐ွိတဲ့ ကြန္ဆာေဗးတစ္ လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔ထဲက Judy Pepenella ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးခိုလႈံခြင့္ဟာ ခက္ခဲ့တဲ့ ကိစၥျဖစ္တယ္လို႔ VOA ကိုေျပာပါတယ္။

က်မအေနနဲ႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ေတာ့ လူတေယာက္ဟာ ဒီတိုင္းျပည္ကေန ထြက္သြားရမယ္..၊ ႏုိင္ငံသားလဲ ျဖစ္ႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး ..၊ ဒီ အေမရိကားကေနလဲ မျပန္ခ်င္ဘူး ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒါက တကယ့္ျပသနာပဲ ။

ႏိုင္ငံေရးခိုလႈံခြင့္ေလွ်ာက္ထားသူေတြကို ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းေနတဲ့နည္းကို သူ အယုံအၾကည္ မရွိဘူးလို႔ ရီပတ္ဘလစ္ကင္ပါတီဝင္ ကြန္ဆာ ေဗးတစ္ တဦးျဖစ္တဲ့ Pepenella က ေျပာပါတယ္။ လူတဦးခ်င္းစီအလုိက္ ခိုလႈံခြင့္ေပးဖို႔ ထုိက္တန္သလား ဆိုတာကိုပဲ ဆုံးျဖတ္သင့္တယ္လုိ႔ သူက ျမင္ပါတယ္။

သူတုိ႔ဒီကို ေရာက္လာတာနဲ႔ပဲ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား ျဖစ္သြားမွာလား။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံသား မျဖစ္ပဲ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ် ေနထိုင္သူေတြ အေနနဲ႔ပဲ ေနသြားမွာလား ။ ဒီႏုိင္ငံကိုလာၿပီး၊ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ သူ႔လုပ္ငန္းစဥ္အတုိင္း ျဖတ္သန္း ရမွာပဲ ၊ ႀကီးျမတ္တဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျဖစ္ဖုိ႔ အေထာက္အကူ ျပဳဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။

အေမရိကန္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးခိုလႈံခြင့္ေပးတဲ့ စနစ္ကို ပုိတင္းၾကပ္တဲ့ စံႏႈန္းေတြထားဖို႔ သမၼတ အိမ္ျဖဴေတာ္က လိုလားေနပါတယ္။ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ Jeff Sessions ကေတာ့ လက္႐ွိ ႏိုင္ငံေရးခိုလႈံခြင့္စနစ္ဟာ အလြဲသုံးစား အလုပ္ခံရၿပီး- အလိမ္ညာ ခံရမယ့္ အေျခေနမ်ဳိးမွာ ရွိေနတယ္လို႔ ေျပာပါ တယ္။ ဒါကို တင္းၾကပ္ဖုိ႔ လုိေၾကာင္း သူက ေျပာေနတာပါ။လက္႐ွိ လူဝင္မႈ မူဝါဒေတြေၾကာင့္ ယုိယြင္းေနတဲ့ တရားေရးစနစ္အေပၚ ခိုလႈံခြင့္ ေလွ်ာက္ထားသူေတြက အခြင့္ေကာင္း ယူေနၾကၿပီး၊ တႏိုင္ငံလုံးမွာ ခိုလႈံခြင့္ ေတာင္းခံသူ (၆)သိန္းေလာက္ရဲ႕ အမႈက ပုံေနတယ္လုိ႔ သူက ေထာက္ျပပါတယ္။

၂၀၁၇ မွာ သမၼတ ထရမ့္အစိုးရ တက္လာၿပီးေနာက္ ၂၀၁၆ နဲ႔ ၂၀၁၇ ၾကားဆုံးျဖတ္ရ ခက္ေနတဲ့ ခိုလႈခြင့္ေလွ်ာက္ထားတဲ့ အမႈေတြကို အရင္ ကထက္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ဆုံးျဖတ္လာႏိုင္ တယ္လို႔ဆုိပါတယ္။၂၀၁၇ စက္တင္ဘာ စာရင္းအရ ေလွ်ာက္ထားသူေတြ ထဲက ၄၃၀၀ နီးပါးကို စစ္ေဆးၾကားနာခဲ့ၿပီး ၁၅၀၀ ေက်ာ္ကုိ ႏိုင္ငံေရးခိုလႈံခြင့္ေပးလုိက္ပါတယ္။

ကြန္ဆာေဗးတစ္ လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔က Pepenella ကေတာ့ လူတိုင္းဟာ လိမ္ေနတယ္လို႔ သူ႔အေနနဲ႔ မဆုိလိုခ်င္ေၾကာင္း၊ တိုင္းျပည္တခုခုမွာ မေနခ်င္ေတာ့ပဲ ထြက္သြားခ်င္တဲ့ အကူအညီလုိအပ္ေနသူေတြလည္း ရွိေၾကာင္း သူမကေျပာေပမယ့္ First Friends အဖြဲ႔က Rosa Santana ကေတာ့ ခုိလႈံခြင့္ေတာင္းသူေတြဟာ ႀကံရာမရ ျဖစ္ေနၾကသလို၊ စကားေျပာၾကည့္ရင္ သူတို႔ မလိမ္ဘူးဆိုတာ ယုံၾကည္ေၾကာင္းေျပာပါတယ္။ လူေတြဟာ သူ႔တို႔ဘဝအတြက္ အႏၱရာယ္ေတြကို စြန္႔စားရင္ဆုိင္ေနၾကတယ္လို႔ သူမက ေျပာပါတယ္။

ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com