ကေမာၻဒီးယား ဒီမိုကေရစီ က်ဆံုးၿပီေလာ

တရား႐ံုးခ်ဳပ္ေရွ႕ လံုၿခံဳေရးရဲမ်ား ေနရာယူထား။

ကေမာၻဒီးယားႏုိင္ငံမွာ အတိုက္အခံပါတီကို တရား႐ံုးခ်ဳပ္က ဖ်က္သိမ္းလိုက္တာေၾကာင့္ တပါတီစနစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကို ပိုၿပီး ခိုင္မာသြားေစၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုပ္ရပ္ေၾကာင့္ ကေမာၻဒီးယားမွာ ဒီမုိကေရစီကိုတည္ေဆာက္ဖို႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႀကိဳးပမ္း ခဲ့တာေတြ သဲထဲေရသြန္ျဖစ္သြားၿပီလို႔ ေ၀ဖန္သူေတြကေျပာပါတယ္။ ကေမာၻဒီးယားႏုိင္ငံေရး ေနာက္ဆံုးအေျခအေနအေၾကာင္း David Boyle ရဲ႕သတင္းလႊာကို ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက ေျပာျပပါမယ္။

တရားသူႀကီး ကိုးဦးပါ တရား႐ံုးခ်ဳပ္က တညီတၫြတ္ထဲဆံုးျဖတ္ၿပီး ကေမာၻဒီးယား အမ်ဳိးသားကယ္တင္ေရးပါတီ CNRP ကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္သလို ပါတီ၀င္ ၁၁၈ ေယာက္ကို ေနာက္ငါးႏွစ္အတြင္း ဘယ္လိုႏုိ္င္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ဳိးမွ မလုပ္ရဘူးဆိုၿပီးေတာ့လဲ ပိတ္ပင္လိုက္ပါတယ္။ အစိုးရကိုျဖဳတ္ခ်မယ့္ ျပည္ပေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ အစီအစဥ္တခုမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္တယ္ဆိုၿပီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟြန္္ဆန္ရဲ႕ အာဏာရ ကေမာၻဒီးယားျပည္သူ႔ပါတီ CPP က CNRP ကို စြပ္စြဲၿပီးေတာ့ တရားစြဲခဲ့တဲ့အေပၚ တရား႐ံုးခ်ဳပ္ က CPP ဘက္ကေန ဆံုးျဖတ္ေပးခဲ့တာပါ။

အစိုးရကိုျဖဳတ္ခ်မယ့္ ဘယ္လိုအၾကံအစည္မ်ဳိးကုိမွ အားေပးတာမလုပ္ခဲ့ဘူးလို႔ အာဏာရပါတီက စြပ္စြဲတာခံရတဲ့ အေမရိကန္နဲ႔ တျခား ျပည္ပႏုိင္ငံေတြက ျငင္းထားပါတယ္။

ေနာက္ႏွစ္မွာက်င္းပမယ့္ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြမတိုင္ခင္ ၀န္္ႀကီးခ်ဳပ္ဟြန္ဆန္က အတိုက္အခံေတြကို ႏွိမ္နင္းေနတာမွာ အခု တရား႐ံုးခ်ဳပ္ဆံုးျဖတ္ခ်က္က ေနာက္ဆံုးထြက္လာတာပါ။ ဒီ့မတိုင္ခင္မွာ CNRP ေခါင္းေဆာင္ Kem Sokha ကို ႏုိ္္င္ငံေတာ္ ပုန္ကန္မႈနဲ႔ စြပ္စြဲဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ CNRP လႊတ္ေတာ္အမတ္ အမ်ားအျပား ႏုိင္ငံကေန ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။ ကေမာၻဒီးယားမွာ က်န္္ေနေသးတဲ့ လြတ္လပ္တဲ့သတင္းစာေတြထဲက တခုျဖစ္တဲ့ The Cambodia Daily သတင္းစာကိုလဲ ပိတ္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။ မေပးေဆာင္ရေသးတဲ့ အခြန္ေႂကြးက်န္ အေျမာက္အမ်ားေပးေဆာင္ဖို႔ ထုတ္ေ၀သူေတြကို ေငြေတာင္းခံစာ ပို႔ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ သတင္းစာကို ပိ္တ္သိမ္းခဲ့တာပါ။ ဒီအခြန္ေငြကိစၥဟာ လုပ္ၾကံထားတာလို႔ သတင္းစာ ထုတ္ေ၀သူေတြကေျပာပါ တယ္။

ကေမာၻဒီးယားမွာ ယံုၾကည္ႏုိင္ေလာက္စရာ တခုတည္းေသာ အတိုက္အခံပါတီကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္တာေၾကာင့္ တပါတီစနစ္ႏုိ္င္ငံ တႏုိင္ငံျဖစ္သြားသလို ဒီမုိကေရစီထူေထာင္ေရး ၂၅ ႏွစ္ေက်ာ္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့တာေတြ နိဂံုးခ်ဳပ္သြားၿပီလို႔ ေ၀ဖန္သူေတြကေျပာပါတယ္။

ကေမာၻဒီးယားမွာ ဒီမုိကေရစီမ်ဳိးေစ့ခ်ဖို႔ ႀကီးမားတဲ့ရန္ပံုေငြပမာဏ ေဒၚလာ ၁.၆ ဘီလီယံ အစီအစဥ္နဲ႔ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ကၿပီး ကုလ သမဂၢက ကူညီခဲ့တာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္ကစလို႔ ဒီမိုကေရစီနည္းက် အစိုးရသစ္ကိုကူညီဖို႔ ကုလသမဂၢ၀န္ထမ္းေတြ အလံုးအရင္းနဲ႔ လာေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ကေမာၻဒီးယား အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကုလသမဂၢ အာဏာပိုင္အဖြဲ႔ကို ထူေထာင္ၿပီး လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကပါ တယ္။ ဒီလို ကူညီလုပ္ေဆာင္တာေၾကာင့္ အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဆံုးသတ္ဖို႔ ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိခဲ့႐ံုသာမက တိုက္႐ိုက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ကေနေရာ၊ ၿငိမ္္းခ်မ္းေရးထိန္းသိမ္းဖို႔ ေရာက္လာတဲ့ ျပည္ပတပ္ဖြဲ႔၀င္ ၂၀,၀၀၀ ေလာက္နဲ႔ ဆက္စပ္ျဖစ္လာတဲ့ အေရာင္းအ၀ယ္ ေတြေၾကာင့္ပါ စီးပြားေရးပိုင္းလဲ ေျပာင္းလဲလာခဲ့တာပါ။ ၂၅ ႏွစ္နီးပါးၾကာအၿပီး ဒီကေန႔မွာေတာ့ အဲဒီအေျခအေနေတြအားလံုး အဆံုးသတ္သြားခဲ့ပါၿပီ။

တရား႐ံုးခ်ဳပ္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ထြက္လာတဲ့ ၾကာသပေတးေန႔မတိုင္ခင္ အဂၤါေန႔တုန္းကပဲ ကေမာၻဒီးယား သတင္းေထာက္ႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Oun Chhin နဲ႔ Yeang Sothearin တို႔ကို သူလွ်ဳိလုပ္မႈနဲ႔စြပ္စြဲၿပီး ဖမ္းဆီးခဲ့ပါတယ္။ သူတုိ႔ႏွစ္ဦးဟာ Radio Free Asia လြတ္လပ္ ေသာအာရွအသံ RFA သတင္းဌာနရဲ႕ သတင္းေထာက္ေတြျဖစ္တာေၾကာင့္ RFA အတြက္ သတင္းပို႔တာကို သူလွ်ဳိလုပ္တယ္လို႔ စြပ္စြဲဖမ္းဆီးခဲ့တာပါ။ RFA သတင္းဌာနကေတာ့ အစိုးရက သူတို႔လုပ္ငန္းေတြကို အေႏွာင့္အယွက္ေပးတယ္ဆိုၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့လကပဲ ကေမာၻဒီးယားမွာ သတင္းလုပ္ငန္းေတြကို ရပ္ထားခဲ့ၿပီးပါၿပီ။

တရား႐ံုးခ်ဳပ္ဆံုးျဖတ္ခ်က္မထြက္ခင္ညမွာ Adhoc နဲ႔ Licadho တို႔လို ထင္ရွားတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔႐ံုးေတြမွာ ဆႏၵျပသူေတြကို လက္ခံထားသလားဆိုတာ ရဲတပ္ဖြဲ႔၊ စစ္ရဲတပ္ဖြဲ႔နဲ႔ အေစာင့္တပ္ဖြဲ႔ေတြေပါင္းၿပီး ၀င္ေရာက္ ရွာေဖြ စစ္ေဆးခဲ့ေသးသလို ၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ အဓိကလမ္းမႀကီးေတြမွာလည္း အတားအဆီးေတြ ခ်ထားခဲ့ပါတယ္။

ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com