အမ်ိဳးသားေန႔အထိမ္းအမွတ္ပဲြေတြ ဘာေၾကာင့္နည္းလာ

အမ်ိဳးသားေန႔အထိမ္းအမွတ္ပဲြ ၿမိတ္ၿမိဳ႕တြင္က်င္းပေနစဥ္ (၁၃ရက္ ႏို၀င္ဘာလ ၂၀၁၇)

ဒီကေန႔ဟာဆိုရင္ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီပညာေရးစနစ္ကို တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြ ဦးေဆာင္ၿပီး သပိတ္ေမွာက္ ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကတဲ့အထိမ္းအမွတ္ အမ်ိဳးသားေအာင္ပဲြေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေအာင္ပဲြေန႔ကို အရင္တုန္းက ႏိုင္ငံအ၀ွမ္း ျခိမ့္ျခိမ့္သဲ က်င္းပခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အခမ္းအနားေတြ လႈပ္ရွားမႈေတြ က်င္းပျပဳလုပ္တာ အားနည္းလာပါတယ္။ ဒါဟာ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ အားနည္းလာလို႔ျဖစ္တယ္လို႔ သံုးသပ္ေ၀ဖန္မႈေတြရိွပါတယ္။ ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ ကိုထက္ေအာင္ခန္႔ သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

၁၉၂၀ ခုႏွစ္ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၁၀ရက္ေန႔မွာ ကိုလိုနီပညာေရးစနစ္ရဲ႕ တကၠသိုလ္အက္ဥပေဒကို တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြ ဦးေဆာင္ၿပီး သပိတ္ေမွာက္ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကသလို၊ ျမန္မာစာ ျမန္မာစကားကို အေလးေပးတဲ့ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းသားေတြ ေပၚေပါက္လာခဲ့တာေၾကာင့္ အဲဒီေန႔ကို ႏွစ္စဥ္လိုပဲ အမ်ိဳးသားေအာင္ပဲြေန႔အျဖစ္ ကိုလိုနီေခတ္ကတည္းက စတင္သတ္မွတ္က်င္းပလာတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အမ်ိဳးသားေန႔အျဖစ္ ပိုၿပီး လူသိမ်ားပါတယ္။

ဒီႏွစ္ပတ္လည္ေရာက္တိုင္း အမ်ိဳးသားေန႔အခမ္းအနားေတြ လႈပ္ရွားမႈေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံ အ၀ွမ္း ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကေပ မယ့္၊ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ရံုးပိတ္ရက္အျဖစ္သာ အသိမ်ားၿပီး အခမ္းအနားလႈပ္ရွားမႈေတြ အားနည္းလာပါတယ္။ ဒီအေျခအေနကိုၾကည့္ရင္ ေက်ာင္းသား လူငယ္ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကို ျမင့္တင္ဖို႔ လိုအပ္ေနတာကို ျပတယ္လို႔႔ ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသံုးသပ္္သူ ေဒါက္တာရန္မ်ိဳးသိမ္းကသံုးသပ္ပါတယ္။

“အရင္အစိုးရ အဆက္ဆက္ လက္ထက္ေရာ အခုလက္ရွိအစိုးရလက္ထက္မွာေရာ ဒီအမ်ိဳးသားေန႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျပည္သူလူထုၾကားမွာေပါ့ေလ ႏိုးႏိုးၾကားၾကားတက္တက္ၾကြၾကြ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အပိုင္းအားနည္းတာဟာ က်ေနာ့္အျမင္အားျဖင့္ေတာ့ ဒါဟာ ႏိုင္ငံေရးအရေပါ့ေလ လိုအပ္ခ်က္တခုလို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ ျမင္ပါတယ္။ တကယ္တမ္းေျပာမယ္ဆိုရင္ တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္ေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ ေက်ာင္းသားေတြ လူငယ္ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကို ဒီထက္ပိုၿပီးေတာ့ ျမင့္တင္ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္တယ္ဆိုတာ ေျပာျပေနသလိုျဖစ္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။”

အမ်ိဳးသားေရးလႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈအားနည္းေနေပမယ့္ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္ဟာ တိုင္းျပည္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲတည္ေဆာက္ေရးမွာ အေရးႀကီးၿပီး အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္ အစြန္းေရာက္မႈေတြဟာတိုင္းျပည္တည္ေဆာက္ေရးကို အေထာက္အကူမျပဳႏိုင္ဘူးလို႔သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ့္အျမင္ကေတာ့ ဥပမာ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္၊ အမ်ိဳးသားေရးအက်ိဳးစီးပြားေပါ့ေလ၊ ဒါက ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ျမင္တယ္။ အေမရိကန္အပါအ၀င္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာေရာ က်ေနာ္တုိ႔ဒီဘက္ အေရွ႕ႏိုင္ငံေတြမွာေပါ့ေလ၊ တရုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား အပါအ၀င္ က်ေနာ္တို႔ အာရွႏိုင္ငံေတြမွာ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္ဆိုတာကေတာ့ တိုင္းျပည္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲတဲ့ ေနရာမွာ ၊ တိုင္းျပည္ကို တည္ေဆာက္တဲ့ေနရာမွာ အင္မတန္မွ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိန္တည္း တျပိဳင္တည္းမွာပဲ ၊ ဒီအမ်ိဳးသားေရးအရ အစြန္းေရာက္မႈေတြ အလြန္အကၽြံျဖစ္မႈေတြဟာ ဒီမိုကေရစီေျပာင္းလဲမယ့္ တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္ေရးကုိ အေထာက္အကူ မျပဳႏိုင္ဘူးဆိုတာကို အမ်ားျပည္သူအေနနဲ႔ အေလးအနက္ထားဖို႔ တိုက္တြန္းတဲ့သေဘာလုိ႔ က်ေနာ္ကေတာ့ သံုးသပ္ပါတယ္။"

၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္က ေက်ာင္းသားေတြ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္နဲ႔သပိတ္ေမွာက္ကေန ေနာက္ပိုင္းမွာ လြတ္လပ္ေရးလႈပ္ရွားမႈႀကီးျဖစ္လာတဲ့အထိ တႏိုင္ငံလံုးပူးေပါင္းပါ၀င္ခဲ့ၾကတဲ့ သမိုငး္၀င္အမ်ိဳးသားေန႔ကို ဒီေနာက္ပိုင္းလူငယ္ေတြ သိရွိမႈအားနည္းလာတာဟာ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈေတြကို ကန္႔သတ္ခံရတာ အဓိကအေၾကာင္းအရင္းျဖစ္တယ္လို႔ ဗကသ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ကိုမင္းေသြးသစ္ကေျပာပါတယ္။

“ ဒီေနာက္ပိုင္းကာလမွာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေက်ာင္းသားေတြ ၾကားထဲမွာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ေတြရဲ႕ သမိုင္းေက်ာင္းကို သိတဲ့လူ ရွားသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ လႈပ္ရွားမႈက ပိတ္ရက္၁ ရက္အေနနဲ႔ေလာက္ပဲ လူငယ္ေတြအျမင္မွာ ရွိၿပီးေတာ့ ဒီအေပၚမွာ အေလးအနက္ထားမႈ ေလွ်ာ့နည္းလာတာေတြ႔ရတယ္။ ေက်ာင္းသားသမဂၢနဲ႔ ပတ္သက္တာ ေနာက္ေက်ာင္းသားေတြလႈပ္ရွားမႈနဲ႔ ပတ္သက္တာ လူငယ္ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ေတြက ဒီႏိုင္ငံမွာ ေပ်ာက္ဆံုးေနတယ္။ ေနာက္သူတို႔လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဟာေတြက အႏၱရာယ္ရွိတယ္လို႔ အျမင္ခံရေအာင္လို႔ ကန္သတ္ခံရတာေတြရွိတယ္။ တေလ်ာက္လံုးလည္း ဖိႏွိပ္တာေတြျဖစ္လာတဲ့အတြက္ ဒီအေပၚမွာ လူထုပူးေပါင္းပါ၀င္မႈ ေလွ်ာ့နည္းတာက အေျခခံအေၾကာင္းအရင္းေပါ့ ဒါက ေက်ာင္းသားေတြ လူငယ္ေတြရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အခန္းက႑ကို မျမင့္တင္ေပးတာ ၊ အခန္းက႑မေပးပဲ တားျမစ္ပိတ္ပင္တာ ေတြက အေျခခံအေၾကာင္းအရင္းပါပဲ။”

ၿဗိတိသွ်ပညာေရးစနစ္ရဲ႕ ယူနီဗာစတီအက္ဥပေဒကို ရန္ကုန္ေကာလိပ္ေက်ာင္းသား ၁၁ ဦးက စတင္သပိတ္ေမွာက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကရာကေန ျမန္မာစာ ျမန္မာစကားဆိုတဲ့ စာေပနဲ႕ ပညာေရးမွသည္ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္ကို ေမြးဖြားေပးႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ ယူဆတာေၾကာင့္၊ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္ ရန္ကုန္မွာက်င္းပတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာျမန္မာအသင္းခ်ဳပ္ႀကီး (ဂ်ီစီဘီေအ) အစည္းအေ၀းကေန ဒီေန႔ကို ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ိဳးသားေန႔လို႔ သတ္မွတ္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

 ထက္ေအာင္ခန္႔  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com