ျမန္မာျပည္က ေတာဆင္ရိုင္း မ်ိဳးတုန္းမယ့္အႏၱရာယ္


ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေတာင္ဆင္ရိုင္းပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္တာေတြ တျဖည္းျဖည္း မ်ားျပားလာတာေၾကာင့္ လာမယ့္ႏွစ္ေပါင္းအနည္းငယ္အတြင္း မ်ိဳးသံုးေပ်ာက္ကြယ္သြားမယ့္ အႏၱရာယ္နဲ႕ရင္ဆိုင္လာရႏိုင္တယ္လို႕ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕ေတြက ေျပာပါတယ္။ ေတာဆင္ရိုင္း မ်ိဳးသံုးမွဳအႏၱရာယ္နဲ႕ပတ္သတ္ၿပီး ျပည္သူအၾကားအသိပညာ အားနည္းတာေၾကာင့္ အစိုးရနဲ႕ အစိုးရမဟုတ္တဲ့အဖြဲ႕အစည္းေတြပူးေပါင္းၿပီး ပညာေပးအစီအစဥ္ေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ လုပ္ေဆာင္သြားမယ္လို႕ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြက ေျပာပါတယ္။ ေတာဆင္ရိုင္းပညာေပးအစီအစဥ္အေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကေန ကိုစည္သူသတင္းေပးပို႕ထားပါတယ္။

၂၀၁၇ ႏွစ္၀က္အတြင္းမွာ သတင္းတစ္ပတ္ကို ဆင္ရိုင္းတစ္ေကာင္ အသတ္ခံေနရတာေၾကာင့္ လာမယ့္ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း မ်ိဳးသံုးမယ့္အႏာၱရာယ္နဲ႕ရင္ဆိုင္ေနရတယ္လို႕ ေတာဆင္ရိုင္းထိန္းသိမ္းေရးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အဖြဲ႕ေတြကေျပာလိုက္တာပါ။ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြအတြင္း ဆင္စြယ္အတြက္သာ ဆင္ရိုင္းေတြအသတ္ခံရေပမယ့္ ဒီႏွစ္ပိုင္းအတြင္း ဆင္သားေရအျပင္ အျခားခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းေတြေၾကာင့္ပါ ပစ္ခတ္ဖမ္းဆီးတာေတြရွိလာေနတယ္လုိ႕ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ရန္ပံုေငြအဖြဲ႕ WWF ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ Country Director ခရစ္စတီ၀ီလ်ံစ္ ကေျပာပါတယ္။

"အရင္ကေတာ့ ဆင္ေတြကုိသတ္တယ္ဆိုတာ ဆင္စြယ္အတြက္ပဲသတ္ခဲ့တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဆင္ထီးတိုင္းမွာေတာင္ ဆင္စြယ္မရွိတဲ့ အာရွဆင္ေတြက အသတ္ခံရတာအေရအတြက္နည္းပါတယ္။ အခုကေတာ့ ဆင္တစ္ေကာင္ရဲ႕အရည္ခြံကိုပါေရာင္း၀ယ္လာၾကတာဆိုေတာ့ ဆင္အထီးအမေကာ ဆင္အေကာင္အငယ္ေလးေတြကိုပါ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္လာၾကာတာဆိုေတာ့ ဆင္ေကာင္ေရက အျမန္ဆံုးေလ်ာ့က်လာတာပါ။ ဒါကတကယ့္ကို စိုးရိမ္စရာပါ"

ျမန္မာ့သစ္လုပ္ငန္းရဲ႕ခန္႕မွန္းစာရင္းေတြအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေတာဆင္ရိုင္းေကာင္ေရ ၁၄၀၀ ကေန ၂၀၀၀ ၾကားရွိတယ္လို႕ ခန္႕မွန္းထားၿပီးေတာ့ ရခိုင္၊ ပဲခူး၊ ဧရာ၀တီနဲ႕ မႏၱေလးတိုင္းေဒသေတြမွာ ေနထိုင္က်က္စားၾကပါတယ္။ ေတာရုိင္းတိရစာၦန္ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕ေတြရဲ႕ စာရင္းေတြအရ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အထိ ေတာဆင္ရိုင္း ၆၃ ေကာင္သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရၿပီးေတာ့ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ဇန္န၀ါရီကေန ၾသဂုတ္လအတြင္းမွာတင္ ေတာင္ဆင္ရိုင္းေကာင္ေရ ၃၀ အထိသတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။

ေတာဆင္ရိုင္းအေရအတြက္ထိန္းသိမ္းေရးနဲ႕ ဆင္ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းေတြ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားမွဳတားဆီးေရးအတြက္ ေတာဆင္ရိုင္းထိန္းသိမ္းေရး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ဦးေဆာင္ၿပီး Voices of Momos(မိုမိုအတြက္ရင္တြင္းစကားသံ) လို႕အမည္ေပးထားတဲ့ ပညာေပးလွုံေဆာ္မွု အစီအစဥ္တစ္ခုကိုစတင္ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ဆင္ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းက ထုတ္လုပ္တဲ့ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းေတြကို အသံုးမျပဳေရးကတိျပဳတဲ့ လွုပ္ရွားမွႈကို လူမွုကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာနဲ႕ အင္တာနက္၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြကေနတဆင့္ ပညာေပးအစီအစဥ္ေတြကို လုပ္ေဆာင္သြားမယ္လို႕ Voices of Momos လႈပ္ရွားမွုမွာပါ၀င္သူေတြကေျပာပါတယ္။

ေတာဆင္ရိုင္းေတြနဲ႕ပတ္သတ္တဲ့ အသိပညာေပးလုပ္ငန္းေတြအားနည္းေနတာေၾကာင့္ အခုလိုလႈပ္ရွားမွုကို ျပဳလုပ္ရတာေၾကာင့္ အစိုးရနဲ႕အစိုးရမဟုတ္တဲ့အဖြဲ႕အစည္းမည္သူမဆို ပါ၀င္ႏိုင္တယ္လို႕ ျမန္မာသစ္လုပ္ငန္း ဆင္ဌာနစိတ္က လက္ေထာက္ညႊန္ၾကားေရးမွဴးလည္းျဖစ္ ဆင္ဆရာ၀န္လည္းျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာေဇာ္မင္းဦးက ေျပာပါတယ္။
“ဆင္ကလည္း သူ႔ေတာထဲမွာroaming လုပ္ လွည့္ပတ္ေနတယ္ ။ အဲဒီေတာ့ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ စားစရာရွိရင္ ၀င္စားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အဲဒီမွာ Conflict ျဖစ္တယ္။ Conflict ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ လူေတြဘက္ကလည္း သူတို႔ရဲ႕ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြ ပ်က္စီးဆံုးရႈံးလာတယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ ဆင္ေတြအေပၚမွာ စိတ္ေနစိတ္ထားဘာျဖစ္လာသလဲဆိုေတာ့ ဒီေကာင္ေတြမရွိမွ ေအးမွာဆိုတဲ့ စိတ္မ်ိဳးေျပာင္းသြားရင္ က်ေနာ္တို႔ ဆင္ေတြအတြက္ေတာ္ေတာ္အႏၱရာယ္မ်ားပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳးမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုPlan ေတြခ်မယ္ ၊ ဘယ္လိုဟာေတြလုပ္မယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ Government ဘက္ကလည္း စဥ္းစားရမွာပါ။ ဒီဆင္ေတြကို ဘယ္လိုထိိန္းသိမ္းသင့္တယ္ဆိုတဲ့ Education Awareness Program မ်ိဳးေတြကေန က်ေနာ္တို႔ ဒီလိုပံုစံေလးလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ အထူးေမတၱာရပ္ခံပါတယ္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။”

Voices of Momos လွုပ္ရွားမွုကို ၂၀၁၇ ႏို၀င္ဘာကေန ေျခာက္လအခ်ိန္သတ္မွတ္ထားၿပီး ကနဦးပညာေပးအစီအစဥ္ေတြကို ျပည္သူေတြၾကားက်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕လုပ္ေဆာင္သြားဖို႕ စီစဥ္ထားတယ္လို႕ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ရန္ပံုေငြအဖြဲ႕ WWF ကေျပာပါတယ္။

ေတာဆင္ရိုင္းထိန္းသိမ္းေရးအဓိကရည္ရြယ္တဲ့ ဒီလွုပ္ရွားမွဳကိုျမန္မာ့သစ္လုပ္ငန္း၊ သစ္ေတာဦးစီးဌာန အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ ေတာ႐ုိင္းတိရစာၦန္ႏွင့္အပင္ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕ (FFI) ၊ ဇီ၀မ်ိဳးစံုမ်ိဳးကြဲႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအသင္း (BANCA)၊ သားဌက္ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕ (WCS) ၊ Friends of Wildlife ၊ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ရန္ပံုေငြအဖြဲ႕ WWF နဲ႕ အေမရိကန္အေျခစိုက္ Smithsonian Conservation Biology Institute (SCBI) တို႕ပါ၀င္ပါတယ္။

 ကိုစည္သူ / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com
ျမန္မာျပည္က ေတာဆင္ရိုင္း မ်ိဳးတုန္းမယ့္အႏၱရာယ္ ျမန္မာျပည္က ေတာဆင္ရိုင္း မ်ိဳးတုန္းမယ့္အႏၱရာယ္ Reviewed by THITHTOOLWIN on 21:42 Rating: 5
Powered by Blogger.