ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေရြးေကာက္ပဲြဆိုင္ရာ ပညာေပးေရးလိုအပ္

ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆႏၵေပးေနတဲ့ ျပည္သူမ်ား။ (ႏိုဝင္ဘာလ ၇-၂၀၁၀)

ျမန္မာတႏုိင္ငံလံုးအတုိင္းအတာနဲ႔ ရပ္ကြက္ေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး အသစ္ေတြ ျပန္လည္ေရြးခ်ယ္ေတာ့မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပည္သူေတြ ကိုယ္တုိင္ ပူးေပါင္းပါဝင္ၿပီး ဆႏၵမဲေပးၾကဖို႔နဲ႔ ကိုယ္တိုင္လည္း ဝင္ေရာက္အေရြးခ်ယ္ခံၾကဖို႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြက တုိက္တြန္းလုိက္ပါတယ္။ ရပ္/ေက်း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဆင့္ ေရြးခ်ယ္ပြဲေတြ သန္႔ရွင္းမွ်တမႈရွိေရး ေဒသခံျပည္သူေတြ အေနနဲ႔ ဘယ္လို ေရြးခ်ယ္ႏိုင္သလဲဆိုတဲ့ ပညာေပးမႈေတြကို ရွင္းလင္းတိက်စြာ သိရွိႏိုင္ေအာင္ သက္ဆိုင္တဲ့တာဝန္ရွိသူေတြဘက္ကလည္း စနစ္တက် လုပ္ေဆာင္ဖို႔ တိုက္တြန္းၾကပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြ ေရြးခ်ယ္ႏုိင္ေရး စတင္လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနၾကၿပီလည္းျဖစ္ပါတယ္။ မဆုမြန္ အေသးစိတ္ ဆက္ေျပာျပပါမယ္။

ျမန္မာတနုိင္ငံလံုးအတုိင္းအတာနဲ႔ ျပည္နယ္ တုိင္းေဒသၾကီးအသီးသီးက ရပ္ကြက္နဲ႔ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြကို အကုန္လံုး တၿပိဳင္နက္တည္း ျပန္လည္ေရြးခ်ယ္ေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။ ေဒသခံျပည္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵနဲ႔အညီ ဒီမိုကေရစီနည္းက် တရားမွ်တမႈရွိတဲ့ ရပ္ကြက္ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ေရြးခ်ယ္ပြဲျဖစ္ေရးကိုလည္း သက္ဆိုင္ရာျပည္နယ္၊ တုိင္းအသီးသီးက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြဘက္က အခုကတည္းကစလို႔ ေဆာင္ရြက္ေနၾကၿပီျဖစ္ပါတယ္။

ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ မိမိတို႔ ရပ္ကြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဆင့္ အေရးၾကီးတဲ့ေရြးခ်ယ္မႈေတြ ပူးေပါင္းပါဝင္ၾကဖို႔နဲ႔ ကိုယ္တုိင္လည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဆင့္ေတြမွာ ပါဝင္ေရြးခ်ယ္ၾကဖို႔ ရန္ကုန္တုိင္း ကိုယ္စားျပဳ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ဦးဘမ်ိဳးသိန္းက အခုလိုတုိက္တြန္းပါတယ္။

“အခုလာမယ့္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေရြးခ်ယ္ပိုင္းမွာေတာ့ ျပည္သူေတြကိုယ္တိုင္ ပူးေပါင္းပါ၀င္တက္တက္ၾကြၾကြပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုတယ္ေပါ့။ မွန္မွန္ကန္ကန္ေရြးခ်ယ္ေပးဖို႔လိုတယ္။ ၂ ခုေပါ့ေနာ္ တခုကေတာ့ ကိုယ္တိုင္လည္း မဲေပးဖို႔လိုတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ကိုယ္ကိုတိုင္လည္း အေရြးခံဖို႔ ၊ ကိုယ္ကိုတိုင္အရည္အခ်င္းရွိတယ္ဆိုရင္ အမ်ားျပည္သူအက်ိဳးအတြက္ လုပ္မယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ကိုတိုင္လည္းအေရြးခ်ယ္ခံဖို႔ ဒီ ၂ ခုစလံုးကို တၿပိဳင္နက္ထဲ ျပည္သူတေယာက္အေနနဲ႔ လုပ္ေပးဖို႔ တာ၀န္ရွိတယ္ဆိုတာကို ေျပာရမွာေပါ့ေနာ္ ဒါေလးကိုေျပာခ်င္တာေပါ့။”

ရပ္ကြက္ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေရြးခ်ယ္မႈေတြမွာ သမာသမတ္က်တဲ့ ရပ္ကြက္ေက်းရြာအက်ိဳး အမွန္တကယ္သယ္ပိုးေပးႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္းရွိတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြ ပါဝင္ႏိုင္ေရး ကိုယ္တုိင္မဲေပး ေရြးခ်ယ္ေပးၾကဖို႔ကိုလည္း ဒီမိုကေရစီဖံြၿဖိဳး တိုးတက္ေရး လုပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈ ေကာ္မတီစည္း႐ံုးလံႈ႕ေဆာ္ေရးမွဴး မသဥၨာရႊန္းလဲ႔ရည္ ကလည္း ျပည္သူေတြ တုိက္တြန္းပါတယ္။

“အခုအသစ္ျပဌာန္းလိုက္တဲ့ တတိယအႀကိမ္ ရပ္/ေက်းဥပေဒအရဆိုရင္ ျပည္သူလူထုရဲ႕ပါ၀င္မႈက အဆင့္တိုင္းမွာပါ၀င္ခြင့္ရွိတယ္လို႔ က်မတို႔သတ္မွတ္လို႔ရတယ္။ နံပတ္၁ အေရးႀကီးဆံုးက ၾကီးၾကပ္ေရးမွဴး ၅ ဦးကို ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါမွာ စၿပီးေတာ့ ျပည္သူလူထုပါ၀င္လို႔ရၿပီေပါ့ေနာ္။ ၾကီးၾကပ္ေရးမွဴးေတြက သိပ္ကိုအေရးႀကီးတယ္ သူတို႔ေတြသည္ ေရြးေကာက္ပြဲတခုလံုးကကို သမာသမတ္က်က်နဲ႔ နည္းစနစ္အမွန္ျဖစ္ေအာင္လို႔ ့ ျပည္သူလူထုက ေရြးခ်ယ္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဆယ္အိမ္မွဴးေရြးခ်ယ္တာ ၊ ဒီ ဆယ္အိမ္မွဴးစျဖစ္ျခင္းသည္ ဘယ္အထိ သက္ေရာက္မႈရွိသြားသလဲဆိုရင္ ကိုယ့္ရပ္ကြက္ ေက်းရြာရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးျဖစ္ပိုင္ခြင့္အထိပါ ဆယ္အိမ္မွဴးေတြက ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးျဖစ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဆယ္အိမ္မွဴးအရင္ျဖစ္မွ ရမွာပါ။ ဆိုေတာ့ ကိုယ့္ရပ္ရြာမွာ ကိုယ့္ဆယ္အိမ္မွဴးေတြကို ရပ္ကြက္ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါမွာ စနစ္တက် ျဖစ္တာနဲ႔ အတူတူပဲေပါ့ေနာ္။ ဆိုေတာ့ ဆယ္အိမ္မွဴးေတြကိုလည္း စနစ္တက်ေရြးခ်ယ္ဖို႔အတြက္ ျပည္သူလူထုက ဘာကိုသတိထားရမလဲဆိုေတာ့ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘယ္ေရြးေကာက္ပြဲကို လုပ္မွာလဲ ၊ ဘယ္လိုနည္းေတြနဲ႔ လုပ္မွာလဲ၊ ဘယ္အခ်ိန္မွာ လာရမွာလဲ စသျဖင့္ အတိအက်ကို သူတို႔ ၾကီးၾကပ္ေရးမွဴးေတြနဲ႔ ညိွႏိႈင္းၿပီးေတာ့ သတင္းအခ်က္အလက္ကို ကိုယ့္ရပ္ရြာမွာ အတိအက် ျဖန္႔ေ၀ေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္။”

သက္ဆိုင္တဲ့ တာဝန္ရွိသူေတြအေနနဲ႔လည္း ကိုယ္တုိင္ေရြးခ်ယ္မဲေပးရမယ့္ျပည္သူေတြအတြက္ ေရြးခ်ယ္နည္းအဆင့္ဆင့္ ေရြးခ်ယ္ပံုအဆင့္ဆင့္ကို သိရွိနားလည္ေအာင္ ပညာေပးမႈေတြကို စနစ္တက်ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လို႔လည္း လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ဦးဘမ်ိဳးသိန္းကေျပာပါတယ္။

“အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေရြးေကာက္ပြဲလုပ္မယ့္ အခ်ိန္နဲ႔ ေနရာနဲ႔ ကိုေသေသခ်ာခ်ာေျပာေပးဖို႔လိုတယ္။ ေနာက္ျပည္သူေတြကိုယ္တိုင္ တက္တက္ၾကြၾကြပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ မဲေပးဖို႔ လိုတယ္။ ေနာက္အိမ္ေထာင္စုတိုင္း အိမ္ေထာင္စုတိုင္းမွာ ရွိတဲ့ ဒီ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ထက္ ျပည့္တဲ့သူ ဆိုရင္လည္း မဲေပးရမယ္ဆိုရင္ မဲေပးဖို႔လိုတယ္။ ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါလည္း မွန္မွန္ကန္ကန္ ေရြးခ်ယ္ေပးဖို႔လိုတယ္ေပါ့ အဲဒါကေတာ့ အေရးႀကီးတယ္ေပါ့။ မွန္ကန္တဲ့လူကို ေရြးခ်ယ္ေပးဖို႔ကေတာ့ အေရးႀကီးဆံုးအလုပ္ပါပဲ ဒီဟာကေလ။ က်ေနာ္တို႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တုန္းကလည္း တခါေပါ့ ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြ ေရြးေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ အသိေပးမႈေတြလုပ္တယ္ေပါ့့ေနာ္။ လုပ္တယ္ဆိုေပမယ့္ ခက္တာက ျပည္သူေတြက စိတ္၀င္စားမႈ နည္းတယ္ေပါ့ေနာ္ အဲလိုပဲေျပာရမွာပါ။ နည္းတဲ့အခါက်ေတာ့ ကိုယ့္ရပ္/ေက်း ရြာ၊ေက်းကို တကယ္ေဆာင္ရြက္မယ့္သူေတြ ပါလာတာထက္ အရင္ လူေဟာင္းေတြပဲ ပါလာတယ္။ တကယ္အလုပ္အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈက ျပည္သူေတြကပဲ ခံစားရတာေပါ့ေနာ္ ဒီဟာကို နမူနာယူၿပီးေတာ့မွ အခုလာမယ့္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေရြးေကာက္ပြဲမွာေတာ့ ျပည္သူေတြအားလံုး တက္တက္ၾကြၾကြေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုတယ္ေပါ့။ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေရြးခ်ယ္ေပးဖို႔ လိုတယ္။”

ျပည္ထဲေရးလက္ေအာက္ခံ အေထြေထြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဆင့္ဆင့္မွာ မိမိတို႔ေဒသ ရပ္ကြက္ေက်းရြာကို အုပ္ခ်ဳပ္မယ့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြကို ျပည္သူ႔ဆႏၵနဲ႔အညီ ဒီမိုကေရစီနည္းက် အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ ရပ္ကြက္အက်ိဳးကို သယ္ပိုးႏုိင္ေရး ဆႏၵမဲေပးေရြးခ်ယ္မႈေတြမွာလည္း အေရြးမမွားၾကဖို႔လိုတယ္လို႔ ရပ္/ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြ စနစ္တက်ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရေရး လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနသူ မသဥၨာရႊန္းလဲ႔ရည္က တိုက္တြန္းပါတယ္။

“ရပ္ကြက္ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုတာက အမွန္အတိုင္းေျပာရရင္ ေန႔စဥ္ဘ၀မွာေပါ့ေနာ္။ ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ အေၾကာင္းအရာမွန္သမွ် ဆက္စပ္မႈ ရွိေနတယ္။ က်မတို႔ ေန႔စဥ္အုပ္ခ်ဳပ္ေနရၾကတဲ့ လူေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒီလုိလူမ်ိဳးကို သင့္တင့္မွန္ကန္ေအာင္ ေရြးခ်ယ္မႈက လူငယ္၊ လူလတ္၊ လူၾကီးမေရြးက သူတို႔ကိုယ္တိုင္လည္း စိတ္၀င္တစားနဲ႔ ကိုယ့္ရပ္ရြာ ေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ၾကိဳးစားခ်င္တယ္ဆိုရင္ သူတို႔ကိုယ္တိုင္၀င္ေရာက္ၿပီး ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ အခြင့္အေရးတရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြကို တိတိပပ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေဖာ္ျပေပးသင့္တယ္။ ရွင္းျပေပးသင့္တယ္ အသိေပးသင့္ပါတယ္။ အဲဒါၿပီးတာနဲ႔ ေရြးခ်ယ္ပြဲလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္မယ္ဆိုတဲ့ အခါက်ရင္ ဒါကို က်မတို႔ ရွင္းလင္းစြာနဲ႔ စနစ္တက်နဲ႔ အားလံုးသိေအာင္ ႀကိဳးစားေပးသင့္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။”

ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ျပဌာန္းထားတဲ့ ရပ္ကြက္ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒ နဲ႔အညီ ဆယ္အိမ္မွဴး၊ ရာအိမ္မွဴး၊ ေက်းရြာတာဝန္ခံနဲ႔ ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ေရြးေကာက္ပံု အဆင့္ဆင့္နဲ႔ ေရြးခ်ယ္ျခင္းအဆင့္ဆင့္ကို ျပည္သူေတြ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိရွိႏိုင္ဖို႔အတြက္ကိုလည္း ရပ္ကြက္ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ ၾကီးၾကပ္ေရးအဖြဲ႔ေတြကို ဒီသီတင္းပတ္ကစလို႔ ရန္ကုန္တိုင္း က မဂၤလာေတာင္ညႊန္႔အပါအဝင္ ေနရာတခ်ိဳ႕မွာ စတင္ဖြဲ႔စည္းေနၾကၿပီလည္းျဖစ္ပါတယ္။

မဆုမြန္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com