ရခိုင္ပဋိပကၡ လူမ်ိဳးေရးဘာသာေရး အေျခခံမဟုတ္ဟု ျမန္မာသံအမတ္ျငင္းဆို

ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းက ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြထြက္ေျပးၾကရတဲ့အေျခအေနမွာ ဒီလိုျဖစ္ေအာင္ အစီအစဥ္တက် စီမံေဆာင္ရြက္မႈေတြလုပ္ခဲ့တယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အစီရင္ခံစာက စြတ္စဲြခ်က္လိုက္ေပမယ့္၊ ဒီ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းကိစၥဟာ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရးအရ အေျခခံၿပီး ေပၚလာတဲ့ ျပႆနာမဟုတ္ဘူးလို႔ ျမန္မာအစိုးရတာ၀န္ရိွသူေတြကေတာ့ ျငင္းဆိုေနဆဲပါ။ တဖက္မွာလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းအေျခအေနမွန္ဟာ အေမွာင္ခ်ခံေနရတယ္လို႔ စြတ္စဲြမႈေတြလည္း ရိွျပန္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းေတြကိုေတာ့ ကိုသားညြန္႔ဦးက ဆက္ၿပီး ေျပာျပေပးမွာပါ။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းက ဘဂၤလာေဒ့ရ္ွဖက္ကို ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ျပန္မလာရဲေအာင္လို႔ ျမန္မာလံုၿခံဳေရးတပ္ဖဲြ႔ေတြဖက္က အစီအစဥ္က်က် စီမံလုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢမဟာမင္းႀကီးရံုးက ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာက စြတ္စဲြထားပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔ကတည္းကစလို႔ စစ္ဆင္ေရးေတြ ရပ္ၿပီး တိုက္ပဲြေတြ မရိွေတာ့ဘူးလို႔ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာဆိုခဲ့ေပမယ့္၊ ဒုကၡသည္ေတြ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ထြက္ေျပးလာမႈေတြက ရိွေနဆဲျဖစ္သလို အၾကမ္းဖက္မႈေတြ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြလည္းရိွေနဆဲျဖစ္တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာေဖာ္ျပပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို လူမ်ိဳးတုန္းရွင္းလင္းမႈေတြလုပ္ေနတယ္ဆိုၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြကလည္း စြတ္စဲြထားပါတယ္။ ဂ်ပန္ႏို္္္င္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးသူူရိန္သန္႔စင္ကေတာ့ ဒီ ပဋိပကၡဟာ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရးအရ အေျခခံတဲ့ ျပႆနာမဟုတ္ဘူးလ္ို႔ ေျပာပါတယ္။

“တကယ့္ျပႆနာရဲ႕ ဇစ္ျမစ္ေတြဟာ ရာဇ၀တ္မႈနဲ႔ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈ ဒီ ၂ ပိုင္းပဲ ေတြ႔ရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ိဳးေရးနဲ႔ ဘာသာေရးကို အေျခခံၿပီး ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ျပႆနာေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ တပ္က ဒီလိုလူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို မတရားေဆာင္ရြက္လို႔ ဒီလိုတိုက္ခိုက္မႈေတြ ျပဳလုပ္ရပါတယ္ဆိုတဲ့ေျပာၾကားခ်က္က ခိုင္လံုတဲ့ ေျပာၾကားခ်က္မဟုတ္ပါဘူး။”

ျမန္မာတပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္နဲ႔ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီးတို႔ မေန႔တုန္းက ေတြ႕ဆံုတဲ့အခါမွာေတာ့ ဒီ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြကို ဘဂၤလီလို႔ ရည္ညႊန္းသံုးၿပီး၊ သူတို႔ဟာ သူတို႔အတြက္ လံုၿခံုေဘးကင္းမယ္ယူဆတဲ့ သူတို႔ မူရင္းေဒသကို ျပန္သြားတာျဖစ္တယ္လို႔ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီ ျပႆနာေတြဟာ ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီရဲ႕အေမြဆိုးေတြျဖစ္တယ္လို႔ တုန္႔ျပန္ပါတယ္။ လန္ဒန္အေျခစိုက္ Burma Human Rights Network အႀကီးအကဲ ဦးေက်ာ္၀င္းကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း မြတ္ဆလင္ဒုကၡသည္ေတြဟာ ေၾကာက္ရံြထိတ္လန္႔မႈေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပးၾကရတာပါလို႔ ေျပာပါတယ္။

“ဒီလူေတြရဲ႕ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုတာေတြကို ၾကည့္ပါ။ လိမ္လို႔မရပါဘူး။ ဒီ ဒုကၡသည္ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ ခံစားနစ္နာမႈေတြ၊ ပစ္မွတ္ထားခံရတာေတြ၊ ရက္ရက္စက္စက္ ညွင္းဆဲ သတ္ျဖတ္ခံရတာေတြေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွႏိုင္ငံဖက္ ထြက္ေျပးလာၾကရတာပါ။”

ဒုကၡသည္ေတြကို ျမန္မာႏို္င္ငံသားဟုတ္သည္ျဖစ္ေစ မဟုတ္သည္ျဖစ္ေစ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္းမွာ ေနထိုင္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အထားရိွမယ္ဆိုရင္ ဒီ လူေတြကို ျပန္လည္လက္ခံသြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရက ေျပာထားပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြကို စီစစ္လက္ခံေရးဟာ ဦးစားေပးလုပ္ငန္းျဖစ္မယ္လို႔လည္း သံအမတ္ႀကီး ဦးသူရိန္သန္႔စင္က ေျပာပါတယ္။

“ဒါေၾကာင့္လည္း က်ေနာ္တို႔ ဒီဘက္က ေျဖရွင္းတဲ့အခါမွာ ပထမအဆင့္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ျပန္လည္လက္ခံျခင္းဆိုတဲ့အဆင့္ကို စသြားဖို႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။”

အခု ဒီျပႆနာမွာ ႏို္င္ငံတကာသတင္းမီဒီယာေတြရဲ႕ ပံုႀကီးခ်ဲ႕ ေျပာဆိုတာေၾကာင့္ ျပႆနာပိုႀကီးးလာတယ္လို႔ ယူဆေျပာဆိုမႈေတြက ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ကို ရိွေနပါတယ္။ Burma Human Rights Network က ဦးေက်ာ္၀င္းကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာသတင္းမိဒီယာေတြကို ဆန္႔က်င္လာေအာင္ တမင္သက္သက္ပံုေဖာ္ေနၾကတာလို႔ ေျပာပါတယ္။

“ႏိုင္ငံတကာသတင္းမီဒီယာေတြက ေဖာ္ျပခ်က္ေတြကို ေၾကာက္ရြံလာေအာင္ ပံုေဖာ္ေနတာပါ။ သတင္းမီဒီယာေတြက ေျမျပင္က တကယ့္အေျခအေနေတြကို ေဖာ္ျပလာတဲ့အခါၾကေတာ့ သတင္းမီဒီယာေတြကို ဆန္႔က်င္ေျပာဆိုလာပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာက ေျပာတဲ့ တကယ့္အျဖစ္အပ်က္မွန္ေတြကို ဖံုးကြယ္ထားခ်င္တာပါ။ ဒါ့အျပင္ သတင္းမွားေတြကိုလည္း ဖန္တီးပါတယ္။ဟိႏၵဴေတြကို သံုးၿပီးေတာ့ မြတ္ဆလင္လို ၀တ္ခိုင္း၊ ေနအိမ္ေတြကို မီးရိႈ႕ၿပီး ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြကို အသံုးခ်ၿပီး ေဖာ္ျပတယ္။ မြတ္ဆလင္ေတြက သူတို႔အိမ္ေတြကို မီးရိႈဖ်က္ဆီးတယ္ဆိုၿပီး လုပ္တယ္။ အဲဒီ မီးရိႈတဲ့လူေတြပဲ ဟိႏၵဴဒုကၡသည္စခန္းဓါတ္ပံုေတြမွာ ေတြ႕ရပါတယ္။”

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းက ရိုဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး မနက္ျဖန္မွာ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာလည္း အလြတ္သေဘာ ေဆြးေႏြးဖို႔ရိွပါတယ္။ ျမန္မာဖက္က အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးအႀကံေပး ဦးေသာင္းထြန္းတတ္ေရာက္မယ္လုိ႕ သိရပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ Antonio Guterres ကေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြ ထြက္ေျပးမႈကို အဓိကျဖစ္ေစတဲ့ စစ္ဆင္ေရးေတြကို ခ်က္ျခင္းရပ္တန္႔ဖို႔၊ အဲဒီ ေဒသတြင္းကို ႏို္င္ငံတကာလူသားခ်င္းစာနာကူညီမႈေတြ ခြင့္ျပဳေပးဖို႔ဆိုၿပီး ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္း ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။

သားၫြန္႔ဦး / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com