ကုလသမဂၢရဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ အစီရင္ခံစာ အေပၚ ေမးျမန္းခ်က္

ရိုဟင္ဂ်ာရြာေတြကို လုံျခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ေတြက မီးရွို႔တယ္လို႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပ

ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီး ႐ုံးက ျမန္မာျပည္ရခိုင္အေရးအခင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အစီရင္ခံစာ အသစ္တေစာင္ကို ဒီေန႔ ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာက ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အၿပီးအပိုင္ အိမ္ျပန္မလာနိုင္ေတာ့ေအာင္ အကြက္ခ်စီစဥ္လုပ္ကိုင္ေနတယ္လို႔ စြပ္စြဲထားပါတယ္။ ဘာအေထာက္အထားေတြရွိလို႔ အခုလို စြပ္စြဲတာပါလဲ။

ဂ်နီဗာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး႐ုံးရဲ့ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိပုဂၢိဳလ္ အဲလစ္ဇဘက္ သေရာက္ဇယ္လ္ Elizabeth Throssell ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။

ဘီဘီစီ

အခုဒီအစီရင္ခံစာမွာ အဓိက ေတြ႕ရွိထားတဲ့အခ်က္ေတြက ဘာေတြပါလဲ။

အဲလစ္ဇဘက္

အခုေလာေလာဆယ္ ေကာ့ဆက္ဘဇားကို ေရာက္လာတဲ့သူေတြဟာ ေၾကာက္လန္႔တုန္လွုပ္ေနၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ သူတို႔ျပန္ေျပာတာက လုံျခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြ သတ္ျဖတ္တာေတြကို သူတို႔ျမင္ခဲ့ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ရြာသားေတြကို တိုက္ခိုက္တာေတြ အိမ္ေတြကို မီးရွို႔တာေတြကိုလည္း ၾကဳံခဲ့ရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ သူတို႔ဟာ အိမ္ကေန ထြက္ေျပးၿပီး ေတာင္ေပၚတက္ေျပးပုန္းေအာင္းခဲ့ရတယ္။ သူတို႔ထြက္ေျပးၿပီးေနာက္မွာ သူတို႔အိမ္ဟာလည္း မီးရွို႔ခံခဲ့ရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

သူတို႔ေျပာၾကားခဲ့တာေတြကို အားလုံးစုေပါင္းလိုက္တဲ့အခါ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွု အမ်ားအျပားရွိခဲ့ေၾကာင္းေတြ႕ရပါတယ္။

ဒီအစီရင္ခံစာမွာ အေလးအနက္ထားေထာက္ျပတဲ့အခ်က္က အခုတိုက္ခိုက္မွုေတြဟာ ေသေသခ်ာခ်ာ စုစည္းျပင္ဆင္ထားတာေတြျဖစ္တယ္။ တခုနဲ႔တခုအခ်ိတ္အဆက္ရွိတယ္။ စနစ္တက် ျပင္ဆင္ထားတာေတြျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။

ဘီဘီစီ

အခုမစၥ အဲလစ္ဇဘက္ ေျပာသြားတာက လုံျခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြလုပ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒါ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး သိတာပါလဲ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ေမးျမန္းခဲ့တဲ့သူေတြက ဘယ္သူဘယ္ဝါကသတ္တယ္ဆိုတာမ်ိဳးကို တိတိက်က် နာမည္တပ္ေျပာၾကသလား။

အဲလစ္ဇဘက္

ကိုယ္တိုင္ခံရတဲ့လူေတြ ေမးျမန္းခဲ့တဲ့ သက္ေသေတြက အဲသလိုလုပ္ၾကတာဟာ လုံျခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြလို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕သက္ေသေတြကေတာ့ လုံျခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ေတြတြင္မကပဲ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြကပါ ဓားေတြကိုင္ၿပီး လုံျခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ေတြနဲ႔ အတူပူးေပါင္းတိုက္ခိုက္တာမ်ိဳးရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဘီဘီစီ

ဗမာအစိုးရကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ သူတို႔အိမ္ သူတို႔ မီးရွို႔ၿပီး ထြက္ေျပးၾကတယ္လို႔ ထပ္ကာထပ္ကာ ေျပာပါတယ္။ အခုေျပာဆိုခ်က္ေတြနဲ႔ဆိုရင္ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ႀကီး ဆန္႔က်င္ပါတယ္။ အခုခင္ဗ်ားတို႔ကို ေျပာတဲ့လူေတြရဲ့ စကားအေပၚမွာ ခင္ဗ်ားတို႔ ဘယ္ေလာက္အထိ ယုံၾကည္စိတ္ခ်လဲ။

အဲလစ္ဇဘက္

က်မတို႔လုပ္တဲ့ အစီရင္ခံစာက ဒီတခုတည္း မဟုတ္ပါဘူး။ တျခားအစီရင္ခံစာေတြကိုလည္း က်မတို႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ တျခားအေထာက္အထားသက္ေသေတြလည္း အမ်ားအျပားေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီအေထာက္အထားေတြအရလည္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မွုေတြရွိေနတာေတြ႕ရပါတယ္။ ေနာက္ထပ္တျခားအဖြဲ႕တဖြဲ႕ကလည္း ထပ္ၿပီး အခ်က္အလက္စုေဆာင္းတဲ့ အလုပ္ေတြ ဆက္လုပ္ေနပါတယ္။

အခုေမးခြန္းေတြကို အမ်ိဳးအစားမတူတဲ့ လူေပါင္း ၆၅ ေယာက္ကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး ေမးျမန္းထားတာပါ။ အဲသလို ေမးရာမွာ သူတို႔ ေျဖဆိုၾကတဲ့ အေျဖေတြဟာ တခုနဲ႔ တခုကိုက္ညီေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒဏ္ရာေတြနဲ႔ ေရာက္လာတဲ့လူေတြကိုလည္း က်မတို႔ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေတြက ခိုင္မာတဲ့ သက္ေသအေထာက္အထားေတြပါ။

ဘီဘီစီ

အခုဒီအစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ စြပ္စြဲခ်က္ေတြက ေတာ္ေတာ္ျပင္းတာကို သတိထားမိပါတယ္။ ဒီေလာက္ႀကီးမားတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြကို ရိုဟင္ဂ်ာေတြတဖက္တည္းကိုပဲ ေမးတာဟာ လုံေလာက္တယ္လို႔ ထင္လား။ ရခိုင္ေတြကို မေမးဘဲ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ေမး႐ုံနဲ႔ လုံေလာက္ရဲ့လား။

အဲလစ္ဇဘက္

ရခိုင္ေတြကို မေမးရျခင္း အေၾကာင္းက က်မတို႔ကို ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲ ဝင္ခြင့္ မေပးလို႔ပါ။ လူ႔အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီး႐ုံးအေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲကို ဝင္ခြင့္ေပးဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို ထပ္ခါထပ္ခါ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းေနပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က်သြားၿပီး ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေျခအေနကို မ်က္ဝါးထင္ထင္ ၾကည့္ခ်င္ပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ အခုရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ေမးထားပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲကို ဝင္ၿပီး မတူညီတဲ့ တျခားသတင္းရင္းျမစ္ေတြကိုလည္း ေမးျမန္းစုံစမ္းခ်င္ပါတယ္။

ဘီဘီစီ

အခု ကုလသမဂၢ ရခိုင္အေရးမွာ ျမန္မာစစ္တပ္က လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္တယ္၊ လူသတ္တယ္၊ မုဒိန္းက်င့္တယ္လို႔ စြပ္စြဲထားပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အိမ္ျပန္လာေရးကိုလည္း တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ အစိုးရစစ္တပ္တို႔က ကုလသမဂၢနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရမွာကို လိုလားပုံမျပပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ုံးအေနနဲ႔ ဘာဆက္လုပ္မလဲ။

အဲလစ္ဇဘက္

ဒီေမးခြန္းရဲ့ အေျဖက ေတာ္ေတာ္က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ ဒါကို ေျဖဆိုဖို႔က ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီး႐ုံးတခုတည္းနဲ႔သာ သက္ဆိုင္တာမဟုတ္ပါဘူး။ ကုလသမဂၢ တခုလုံး အျပင္ နိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္း တခုလုံးနဲ႔ပါ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ အခုရိုဟင္ဂ်ာေတြ ထြက္ေျပးေနတဲ့ ျဖစ္ရပ္ဟာ ျမန္မာတခုတည္းသာမက ေဒသတြင္း တျခားနိုင္ငံေတြကိုပါ ထိခိုက္ပတ္သက္လာလို႔ပါ။ က်မတို႔ လူ႔အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီး႐ုံးအေနနဲ႔ ေျပာရမယ္ ဆိုရင္ နံပါတ္ တစ္ လုံျခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြရဲ့ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မွုေတြကို ရပ္ပါ။ နံပါတ္ႏွစ္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အိမ္ျပန္ခြင့္ေပးပါ။ သူတို႔အတြက္ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးေတြေပးပါ။ စီးပြားေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမွု အခြင့္အေရးေတြေပးပါ။ ဥပမာ နိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေပးေရးလိုဟာမ်ိဳးဟာ သိပ္အေရးႀကီးပါတယ္။

ဘီဘီစီ

အခုကုလသမဂၢက ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အိမ္ျပန္လာခြင့္ ေပးဖို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကိုယ္တိုင္က မျပန္ရဲဘူးဆိုရင္ေရာ ဘယ့္ႏွယ္လုပ္မလဲ။

အဲလစ္ဇဘက္

ဒါ့ေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အေနနဲ႔ စိတ္ခ်လက္ခ် အိမ္ျပန္ရဲ့ေလာက္တဲ့ အေျခအေန တရပ္ဖန္တီးေပးဖို႔ဟာ သိပ္အေရးႀကီးပါတယ္လို႔ က်မတို႔ ေျပာေနတာပါ။ သူတို႔ဟာ လုံျခဳံစိတ္ခ်စြာ၊ ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာ၊ ႏွိမ္ခ်ဆက္ဆံခံရျခင္းကင္းေဝးစြာ အိမ္ျပန္နိုင္ၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အေျခခ်ေနထိုင္ခြင့္ရဖို႔လိုပါတယ္။

BBC Burmese
http://www.bbc.com/burmese