ရိုဟင္ဂ်ာအေရး"လူမ်ိဳးတံုး သုတ္သင္႐ွင္းလင္းမႈ" လို႕ ကန္အစိုးရမသံုး

အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန၊ အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ ဒုလက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Patrick Murphy

ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ကအေျခအေနကို Ethnic cleansing လူမ်ဳိးတုံး သုတ္သင္ရွင္းလင္းမႈအျဖစ္ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက ရည္ၫႊန္းေျပာဆိုတာေတြ ရွိေနေပမဲ့လဲ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနဘက္ကေတာ့ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တိတိက်က် ေျဖဆိုသြားတာမရွိပါဘူး။ ဒီအေျခအေနဟာ ေၾကကြဲဖြယ္ လူသားေဘးဒုကၡတခုျဖစ္တယ္လုိ႔ပဲ ႏုိင္္ငံ ျခားေရးဌာန တာ၀န္ရွိသူတဦးက ေျပာဆိုပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက ဆက္ေျပာျပပါမယ္။

“႐ိုဟင္ဂ်ာအက်ပ္အတည္း ျမန္မာႏုိင္ငံက ေဘးဒုကၡအေပၚ အေမရိကန္၏ တုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈ” ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ၾကာသပေတးေန႔က အေမရိကန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္၊ ႏုိင္ငံျခားေရးရာေကာ္မတီမွာလုပ္တဲ့ ၾကားနာပြဲအတြင္း လူမ်ဳိးတုံး သုတ္သင္ရွင္းလင္းမႈအျဖစ္ သတ္မွတ္ေရးနဲ႔ပတ္သက္လိုု႔ ေကာ္မတီ၀င္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန၊ တာ၀န္ရွိသူတဦးကို ေမးခြန္းထုတ္ ေျပာဆိုခဲ့ၾကတာပါ။

ၾကားနာပြဲကို ဦးေဆာင္လုပ္တဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရးရာေကာ္မတီဥကၠဌ၊ ကာလီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ ရီပတ္ဘလီကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ Ed Royce က

“က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္နဲ႔ မစၥတာ Engel အေနနဲ႔ေရာ ဒီေကာ္မတီအေနနဲ႔ပါ၊ မွတ္တမ္းတင္ထားဖို႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္၊ ဒါကို တကယ့္ လူမ်ဳိးတံုးသုတ္သင္ရွင္းလင္းမႈအျဖစ္ က်ေနာ္တုိ႔သတ္မွတ္ပါတယ္။”

ဒါေပမဲ့လဲ ၾကားနာပြဲမွာ အေမရိကန္အစိုးရကိုယ္စား အစီရင္ခံတင္ျပၿပီး ေမးခြန္းေတြကိုေျဖဆိုခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန၊ အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ ဒုလက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Patrick Murphy ကေတာ့ သူ႔အထက္က ႏုိင္္ငံျခားေရးဌာန အႀကီးအကဲေတြျဖစ္တဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Rex Tillerson ၊ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး Nikki Haley တို႔ ေျပာထားခဲ့ဖူးတာေတြကိုပဲ ျပန္ကိုးကားၿပီး တုံ႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာ သီးျခားလုပ္ငန္းစဥ္ေတြအျဖစ္ လုပ္ေဆာင္ ေနၾကတာရွိေၾကာင္း၊ ဘယ္သူေတြမွာ တာ၀န္ရွိတယ္ဆိုတာကို ဆန္းစစ္ေနေၾကာင္းေျပာၿပီး

“ဘယ္လိုေခၚဆိုမယ္ဆိုတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြ ဘယ္လိုပဲရွိရွိ၊ က်ေနာ္တို႔သိတာကေတာ့ ဒါဟာ ေက်ကြဲဖြယ္ လူသားေဘးဒုကၡတခုပါပဲ။ လူေပါင္း သန္း၀က္ေလာက္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ထြက္ေျပးသြားပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ အိုးအိမ္စြန္႔ ထြက္ေျပးေနရသူ သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီးရွိပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္အေျခအေနေတြ ရပ္သြားေစဖို႔၊ လူသားစာနာမႈအကူအညီေတြ ေပးပို႔ဖို႔၊ ဒါ့အျပင္ ႏုိင္ငံတကာ စံႏႈန္းသတ္မွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဆန္႔က်င္ၿပီး ရက္စက္တဲ့လုပ္ရပ္ေတြနဲ႔ ခ်ဳိးေဖာက္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့သူေတြ ကို ေဖာ္ထုတ္ေရး အခုကိုပဲ အေရးယူူလုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုပါတယ္။”

ေကာ္မတီ၀င္ တျခားလႊတ္ေတာ္အမတ္တခ်ဳိ႕က မစၥတာ Murphy အေနနဲ႔ လူမ်ဳိးတုံးသုတ္သင္ရွင္းလင္းမႈအျဖစ္ တိတိက်က် သတ္မွတ္ေျပာဆိုတာမ်ဳိး မလုပ္တဲ့အေပၚ ဘ၀င္မက်ျဖစ္ၿပီး ေနာက္ထပ္ေမးခြန္းေတြ ထုတ္ခဲ့ၾကေပမဲ့လဲ မစၥတာ Murphy က ေတာ့ ေၾကကြဲဖြယ္ လူသားေဘးဒုကၡတခု ျဖစ္တယ္ဆိုတာကိုပဲ ခံၿပီး ေျဖဆိုခဲ့ပါတယ္။

လက္ရွိအေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔ေပၚမွာပဲ တနည္းအားျဖင့္ အေလးေပး အာ႐ံုစိုက္ရ မွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဘာျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုိတဲ့ အတိအက်ကိုသိႏုိင္ဖို႔ ဒါဟာ အေသအခ်ာ သံုးသပ္တြက္ခ်က္ၿပီး စီစဥ္ထားတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ဒါကို အားေပးေထာက္ခံေၾကာင္း မစၥတာ Murphy က ေျပာပါတယ္။

အခုခ်ိန္ထိေတာ့ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔ကို ျမန္မာအစိုးရဘက္က လက္မခံေသးပါဘူး။

လက္ရွိမွာကုိပဲ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ကုလသမဂၢေရာက္ေနၿပီး လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေပးေရးလုပ္ငန္းေတြ စတင္ဖုိ႔ အဆင္ သင့္ျဖစ္ေနၿပီဆိုတာ မစၥတာ Murphy က ထည့္ေျပာသြားပါတယ္။

“ကုလသမဂၢ အဆင့္ျမင့္ တာ၀န္ရွိသူေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံကိုလာေရာက္ၿပီး ေရွ႕ဆက္လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ေျခ နည္းလမ္းကို ေဆြးေႏြးေရး ဖိတ္ၾကားဖို႔ အစိုးရကို တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ ဥကၠဌႀကီးေျပာသြားသလိုပါပဲ၊ ကုလသမဂၢအေနနဲ႔ ေရွ႕ဆက္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မယ့္ နည္းလမ္းတခုကို ေဖာ္ထုတ္တာမွာ နယူးေယာက္မွာရွိတဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ သံအမတ္ႀကီးနဲ႔အဖြဲ႔ဟာ လံုျခံဳေရး ေကာင္စီနဲ႔ ထဲထဲ၀င္၀င္ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ကုလသမဂၢအေနနဲ႔က လုပ္လို႔ရတဲ့က႑ေတြ အမ်ားအျပားရွိတယ္ ဆိုတာ က်ေနာ္ အေလးအနက္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ လူသားခ်င္းစာနာမႈ၊ တာ၀န္ယူ တာ၀န္ခံမႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရး စသည္အားျဖင့္ လုပ္ ေဆာင္ႏုိင္ၿပီး အဲဒီက႑အားလံုးမွာ က်ေနာ္တို႔ဘက္က တြန္းအားေပးေနၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္္ငံတြင္းမွာ သက္ဆုိင္ရာက႑အလိုက္ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔လဲ အားေပးေနပါတယ္။”

လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေတြကို အေမရိကန္တႏုိင္ငံထဲက ေပးေနတာမဟုတ္သလို တႏုိင္ငံထဲက ေပးတာမ်ဳိးလဲ မျဖစ္သင့္ ဘူးလို႔ လူဦးေရ၊ ဒုကၡသည္နဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ျခင္းဆိုင္ရာ ဒုလက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Mark Storella က ၾကားနာပြဲ အတြင္း ေျပာသြားပါတယ္။ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက အကူအညီ ေဒၚလာ ၃၃ သန္းခြဲေပးထားၿပီး က်န္တဲ့ႏုိင္္ငံေတြအေနနဲ႔

“ဒိန္းမတ္က ေဒၚလာ ၃. ၁ သန္း၊ ၾသစေၾတးလ်က ေဒၚလာ ၄ သန္း၊ ဥေရာပသမဂၢက ယူ႐ို ၃ သန္း၊ ကေနဒါက ေဒၚလာ ၂.၁ သန္း၊ ေတာင္ကိုရီးယားက ေဒၚလာ ၁ သန္းခြဲ၊ ဂ်ပန္က ေဒၚလာ ၄ သန္းနဲ႔ ေဆာ္ဒီ အာေရးဘီးယားက ေဒၚလာ ၁၅ သန္း ကူညီထားပါတယ္။ ဒါက အစပဲရွိပါေသးတယ္။ အကူအညီေပးေရး ကတိက၀တ္ျပဳမႈဆိုင္ရာ ညီလာခံတရပ္ကို ေအာက္တို ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႔က်ရင္ ဂ်ီနီဗာမွာ က်င္းပႏုိင္ေျခရွိတယ္လုိ႔ ကုလသမဂၢ လူသားစာနာမႈအကူအညီေပးေရးဆိုင္ရာ ညႇိႏိႈင္းေရး မွဴး မစၥတာ Lowcock က မေန႔က ေၾကညာထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေသးစိတ္ေတာ့ မရေသးပါဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္က်ရင္ ေနာက္ထပ္ အကူအညီေပးေရး ကတိျပဳဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္မလားဆိုတာ က်ေနာ္မသိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒီ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးကို တျခားႏုိင္္ငံေတြလဲ ကူညီသယ္ပိုးေရး တျခားအစိုးရေတြနဲ႔ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ဖို႔ေတာ့ ေသခ်ာေပါက္ က်ေနာ္တို႔ အဆင္သင့္ရွိေနပါ့မယ္။”

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာေရာက္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ မွတ္ပံုတင္ေရး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရက စၿပီးလုပ္ေနတဲ့အေပၚ ေက်းဇူးတင္တဲ့ အေၾကာင္းလဲ မစၥတာ Storella ကေျပာသြားပါတယ္။

ၾကာသပေတးေန႔ကလုပ္တဲ့ ၾကားနာပြဲဟာ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံျခားေရးရာေကာ္မတီမွာ သီတင္းႏွစ္ပတ္ေတာင္ မရွိေသးတဲ့ အခ်ိန္အတြင္း ဒုတိယအႀကိမ္ျဖစ္ပါတယ္။ စက္တင္ဘာလ ၂၇ ရက္ေန႔တုန္းကလဲ တႀကိမ္လုပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ကုလသမဂၢ လံုျခံဳ ေရးေကာင္စီမွာလဲ တံခါးဖြင့္ေဆြးေႏြးပြဲတခုလုပ္ထားၿပီး သိပ္မၾကာခင္မွာ ေနာက္ထပ္ေဆြးေႏြးပြဲတခု လုပ္မယ္လုိ႔ လက္ရွိ အလွည့္က်ဥကၠဌ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံသံအမတ္ႀကီးက ေျပာထားပါတယ္။

ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com