ရခုိင္ပဋိပကၡအေရး အိမ္ျဖဴေတာ္အထူးစုိးရိမ္

ရခုိင္ပဋိပကၡအေရး အိမ္ျဖဴေတာ္အထူးစုိးရိမ္

ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔က မြတ္ဆလင္အၾကမ္းဖက္အုပ္စုက လံုၿခံဳေရးစခန္းေတြကို ၀င္တိုက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း ေနာက္ဆက္တဲြ အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ လူေပါင္း အနည္းဆံုး ၃၀၀,၀၀၀ တဖက္ႏိုင္ငံကို ထြက္ေျပးခိုလႈံေနရတဲ့ အေျခအေနကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အလြန္အင္မတန္မွ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ေနေၾကာင္းနဲ႔ မၾကာခင္မွာလည္း ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ဖို႔ရွိေၾကာင္း အေမရိကန္သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္ ေျပာခြင့္ရအမ်ဳိးသမီးက မေန႔က ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ထင္ရွားတဲ့ အေမရိကန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ႏွစ္ဦးကလည္း ျမန္မာစစ္တပ္ကို ေပးေနတဲ့ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ သင္တန္းေတြကို ရပ္တန္႔ သင့္ေၾကာင္း တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစံုကို ဆက္ၿပီးေျပာျပမွာပါ။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔က ျမန္မာလံုၿခံဳေရးစခန္းေတြ တိုက္ခိုက္ခံရၿပီးေနာက္ အနည္းလူေပါင္း ၃၀၀, ၀၀၀ ထက္မနည္း ေနရပ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးေနရတဲ့ အေျခအေနကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ အလြန္အင္မတန္ စိုးရိမ္မိေၾကာင္း အေမရိကန္သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္ ေျပာခြင့္ရအမ်ဳိးသမီး Sarah Sanders က မေန႔ တနလၤာေန႔က ပံုမွန္သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ အခုလို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပဋိပကၡနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လြန္စြာ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္လ်က္ရွိပါတယ္။ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔က ျမန္မာလံုၿခံဳေရးစခန္းေတြ တိုက္ခိုက္ခံခဲ့ရၿပီး လူအနည္းဆံုး ၃ သိန္းေလာက္ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဒီတိုက္ခိုက္မႈေတြအျပင္ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ပြားတဲ့အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ရႈတ္ခ်ပါတယ္။”

ေဒသတြင္းသာမက ႏိုင္ငံတကာကိုရိုက္ခတ္လာတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးကို အေမရိကန္အစိုးရက အလြန္စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ေနတာ ထင္ရွားေနေပမယ့္ သူတို႔ပါ၀င္ကူညီရမယ့္အပိုင္းမွာ အကန္႔အသတ္ေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ျမင္ေၾကာင္းမန္မာ့အေရးကြ်မ္းက်င္သူ ပါေမာကၡ David Steingberg ကအခုလိုေျပာပါတယ္။

“လက္ရွိအေျခအေနကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ အလြန္ကိုစိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ေနတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ဒီထက္မက ပိုၿပီးလုပ္ႏိုင္ေပမယ့္ အဲဒီအတြက္ အကန္႔အသတ္အမ်ားႀကီးရွိေနတာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကိုယ္တိုင္ေျဖရွင္းရမယ့္ ျပည္တြင္း ျပႆနာျဖစ္ေနပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဒီျပႆနာဟာ ဘယ္ေလာက္ခက္ခဲသလဲဆိုတာလည္း က်ေနာ္တို႔သိပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ စစ္တပ္ကို မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဒီအေျခအေနတခုလံုးအေပၚမွာ သူဘယ္လိုသံုးသပ္သလဲဆိုတာ က်ေနာ္အတိအက်မသိပါဘူး။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ အရာအားလံုးအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ အေျဖကို လိုခ်င္မွာက ေသခ်ာပါတယ္။”

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ဒီမိုကရက္ပါတီအမတ္မ်ားအဖဲြ႔ အႀကီးအကဲ Joe Crowley နဲ႔ Republican ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ Steve Chabot တို႔ႏွစ္ဦးကလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနဟာ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေကာင္းေနၿပီး သူတို႔အေနနဲ႔ အလြန္အင္မတန္မွ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္မိေၾကာင္း မေန႔က ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ ျမန္မာလံုၿခံဳေရးတပ္ေတြဘက္က ရိုဟင္ဂ်ာအရပ္သားေတြအေပၚ အထိန္းအကြပ္မရွိ ႏွိမ္နင္းမႈေတြရွိေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြကို သူတို႔အေနနဲ႔ အလြန္ပဲ စိုးရိမ္မိေၾကာင္း အဲဒီေၾကညာခ်က္မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ ေဘးဒုကၡကို အျမန္ေရာက္လာေစၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဦးေဆာင္ၿပီး မျဖစ္မေန ေျဖရွင္းေပးသင့္ေၾကာင္းလည္း တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ ဒါအျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိ ျပဳလုပ္ေနတာေရာ၊ ေနာင္မွာ ျပဳလုပ္မယ့္ စစ္ဖက္ဆိုင္ရာသင္တန္းေတြကို ဆက္ၿပီးမလုပ္ပဲ ရပ္တန႔္မယ္ဆိုတာမ်ဳိး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္ကို သတိေပးသင့္ေၾကာင္းလည္း ေရးသားထားပါတယ္။ အခုလုိ အက်ပ္အတည္းျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ရလာဒ္ေတြ ထြက္လာဖို႔ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးပိုမို ေကာင္းမြန္ေအာင္လုပ္သင့္တယ္လို႔ ျမင္ေၾကာင္း ပါေမာကၡ David Steingberg ကေျပာပါတယ္။

“အခုလိုအခ်ိန္မွာ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ျဖတ္ေတာက္ဖို႔ဆိုတဲ့ အယူအဆဟာ မွားယြင္းပါတယ္။ အျခားတိုင္းျပည္ တျပည္မွာ စစ္တပ္နဲ႔ ပဋိပကၡျဖစ္ေနခ်ိန္ အဲဒီစစ္တပ္နဲ႕ တတ္ႏိုင္သမွ် အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ဆက္ဆံေရး တိုးျမွင့္သင့္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အလြန္အခက္အခဲရွိေနတဲ့ အခုလိုအခ်ိန္မ်ဳိးမွာ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ စစ္ဖက္ဆိုင္ရာနဲ႔ မပတ္သက္တဲ့ သင္တန္းေတြေပးတာ၊ ဆက္ဆံတာ စတာေတြကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္လုပ္သင့္ပါတယ္။ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး ႀကိဳးစားတည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေဆာင္ရြက္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာဟာ ႏိုင္ငံတကာမွာ က်ဆင္းေနၿပီဆိုတာ ျမန္မာအစိုးရေရာ စစ္တပ္ကပါ နားလည္သင့္ပါတယ္။ ဒါဟာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ တုံ႔ျပန္ခ်က္ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္လဲ မေကာင္းပါဘူး။”

ဒီအေတာအတြင္း အေမရိကန္အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့သတင္းပတ္ကရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ပဋိပကၡအေျခအေနအေပၚ ပါတီႏွစ္ခုေပါင္းၿပီး ေၾကညာခ်က္တေစာင္ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံက ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ က်ဳးလြန္ေနတဲ့ အက်ည္းတန္လုပ္ရပ္ေတြကုိ ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ေၾကာင္းနဲ႔ အေျခအေနကုိ ဟန္႔တားဖုိ႔လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကုိ တုိက္တြန္းထားၿပီး အၾကမ္းဖက္မႈေတြ တေက်ာ့ျပန္ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တုိက္ခုိက္မႈေတြကုိ စတင္ခဲ့တဲ့ ARSA အစြန္းေရာက္အဖဲြ႔ကုိ ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်ေၾကာင္းလည္း ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။ ဒီေၾကညာခ်က္အဆိုကို ရီပါပလင္ကန္ပါတီ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေခါင္းေဆာင္ John McCainနဲ႔ အတူ ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Dick Durbin တုိ႔ ပူးတဲြတင္သြင္းခဲ့ၿပီး ဒီမုိကရက္အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ Dianne Feinstein, Cory Booker နဲ႔ Bob Menendez တုိ႔ကလည္း ေထာက္ခံခဲ့ၾကပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္က ပဋိပကၡေတြ ေျဖရွင္းဖုိ႔အတြက္ ကုလသမဂၢရဲ႕ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရးအဖဲြ႔ကုိ ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ ၀င္ခြင့္ျပဳဖုိ႔၊ ကိုဖီအာနန္ဦးေဆာင္တဲ့ ရခုိင္အေရး အႀကံေပးေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကုိ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ဖုိ႔လည္း တုိက္တြန္းထားပါတယ္။

အလားတူ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေသာၾကာေန႔ကအေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန အေရွ႕ေတာင္အာရွေရးရာ ဒုတိယ လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Patrick Murphy ကလည္း ရခုိင္ျပည္နယ္အေရး အထူးရွင္းလင္းပဲြျပဳလုပ္ခဲ့ရာမွာ ေက်းရြာေတြ မီး႐ႈိ႕ခံရတာ၊ လူအမ်ားအျပား အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးေနရတာေတြ အပါအ၀င္ မတည္မၿငိမ္အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ စုိးရိမ္ပူပန္ေၾကာင္းေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔သာမက သတင္းေထာက္ေတြကို သြားခြင့္ျပဳဖို႔ကိစၥ၊ ဒါ့အျပင္ ပိုၿပီးအေရးႀကီးတဲ့ လူသားခ်င္း စာနာမႈအကူအညီေပးေရးကိစၥ စတာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုေနပါတယ္လုိ႔လည္း Mr. Murphy ကသတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com