ကုလမဟာမင္းႀကီးရဲ႕ အသံုးအႏႈန္း ျမန္မာ ျပင္းထန္စြာကန္႔ကြက္

ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္က ျမန္မာ အစိုးရ လံုျခံဳေရးဂိတ္။

ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီး Zeid Ra'ad al-Hussein က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူသားမ်ဳိးႏြယ္စုေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ လူမ်ဳိးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ လုပ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲေျပာဆုိခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဂ်ီနီဗာဆုိင္ရာ ျမန္မာအစိုးရ ကုိယ္စားလွယ္က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္ ပယ္ခ် လိုက္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္က စုစည္းတင္ျပတားတာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူသားမ်ဳိးႏြယ္စုေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ လူမ်ဳိးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ လုပ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီး Zeid Ra'ad al-Hussein ရဲ႕စြပ္စြဲေျပာဆုိခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဂ်နီဗာ ကုလ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ ျမန္မာအစိုးရ ကုိယ္စားလွယ္က စက္တင္ဘာ ၁၂ ရက္ အဂၤါေန႔မွာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္ ပယ္ခ်လိုက္ပါတယ္။ ဒီလို ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ လုပ္ရပ္မ်ဳိးကို ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ က်ဴးလြန္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဂ်နီဗာဆိုင္ရာ ျမန္မာ သံအမတ္ႀကီး ဦးထင္လင္းက တုန္႔ျပန္လုိက္ပါတယ္။

“ လူသားမ်ဳိးႏြယ္စုေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ လူမ်ဳိးတုံး သတ္ျဖတ္မႈဆိုတဲ့ အသုံးအႏႈန္း ေတြဟာ သိပ္ကုိ ႀကီးေလးတဲ့ အဓိပၺါယ္ေတြကို ေဖၚေဆာင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအသုံးအႏႈန္း ေတြကို တာ၀န္ အ႐ွိဆုံးနဲ႔ အသုံးျပဳဖုိ႔ လုိအပ္သလို ဒီလုိမ်ဳိး ျပစ္မႈေတြကို တရားေရး စနစ္အရနဲ႔ ဥပေဒအရ ခိုင္မာတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြ ေပၚမွာ အေျခခံၿပီး အသုံးျပဳသင့္ ပါတယ္။ ဒီမုိကေရစီ က်င့္သုံးတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ ဒီလုိမ်ဳိး ရက္စက္တဲ့ က်ဴးလြန္ ခ်ဳိးေဖါက္မႈေတြကို ဘယ္ေတာ့မွ သည္းခံမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ မေန႔က လူ႔အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီး အသုံးျပဳခဲ့တဲ့ အသုံးႏႈန္းေတြကို ျမန္မာႏုိင္ငံက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ ”

ဒီလုိ စြပ္စြဲေျပာဆုိမႈ ေတြေၾကာင့္ ကုလသမဂၢ အေပၚမွာသာ ယုံၾကည္မႈ ထိခိုက္ေစမွာ ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြၾကား ပုိၿပီး စိတ္၀မ္းကြဲေစလိမ့္မယ္လို႔ သံအမတ္ႀကီး ဦးထင္လင္းက ေထာက္ျပပါတယ္။

“ ခုိင္မာတဲ့ သက္ေသ အေထာက္အထား မ႐ွိဘဲ ဒီလိုမ်ဳိး အသုံးအႏႈန္း ေတြကို အသုံးျပဳျခင္းဟာ ကုလသမဂၢ အေပၚ ယုံၾကည္ေလးစားမႈကို ထိခုိက္ေစမွာ ျဖစ္တဲ့ အျပင္ လက္ေတြ႔ အေျခအေန မွာလည္း မီးေလာင္ရာ ေလပင့္ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သက္ဆုိင္ရာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြ ၾကားမွာလည္း စိတ္၀မ္း ကြဲမႈ ပုိမုိႀကီးမားႏို္င္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ကိုလည္း အထင္အျမင္ မွားေစပါတယ္။ ARSA လုိ႔ေခၚတဲ့ အၾကမ္းဖက္ အုပ္စုကေတာ့ တတိယႏိုင္ငံ ေတြမွာ ျပန္လည္ အေျခခ် ေပးမယ္ဆုိတဲ့ အတုအေယာင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေပးၿပီး လူေတြကုိ သူတို႔ ေနအိမ္ေတြကေန ထြက္ေျပးေစဖို႔ လႈံ႔ေဆာ္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ၾသဂုတ္ လကုန္ပိုင္း တေၾကာ့ျပန္ ျဖစ္လာတဲ့ ရခုိင္ေျမာက္ပုိင္း အေရးေၾကာင့္ ေဒသခံ မြတ္ဆလင္ (၃သိန္း ၇ေသာင္း)ေလာက္ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ ႏို္င္ငံဘက္ ထြက္ေျပးခဲ့ရတယ္ ဆုိၿပီး ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဖိအားေတြ တုိးလာေနတာပါ။ လူ႔အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီး Zeid က သူ႔အေခၚ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြေပၚ ျမန္မာလုံၿခဳံေရး တပ္ေတြဟာ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ စစ္ဆင္ေရး လုပ္ေနတယ္လို႔ တနလၤာေန႔က ေျပာခဲ့တာပါ။

ဂ်နီဗာဆုိင္ရာ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ သံအမတ္ Shameem Ahsan ကလည္း ျမန္မာလုံၿခဳံေရး တပ္ေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ေပၚ ခုလို ေဝဖန္သြားပါတယ္။

“ ျမန္မာ လုံၿခဳံေရး တပ္ေတြရဲ႕နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး ဆုိတဲ့ စစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ ေနအိမ္ေပါင္း (၁) ေသာင္းေက်ာ္ မီး႐ႈိ႕ခံရသလို ခုခ်ိန္ထိ ႐ုိဟင္ဂ်ာ (၃) ေထာင္ေက်ာ္ အသတ္ခံခဲ့ ရပါတယ္။ သူတို႔ဟာ အျပစ္မဲ့ အရပ္သားေတြ ျဖစ္ၿပီး အဲဒီထဲမွာ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြေရာ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြပါ ပါဝင္ၾကတာပါ။ လုံၿခဳံေရး တပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြနဲ႔ အစြန္းေရာက္ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီး ေတြက သူတို႔ကို လက္လြတ္စပယ္ ပစ္ခတ္တာမ်ဳိး အဓမၼျပဳက်င့္တာမ်ဳိး ႐ုိက္ႏွက္ ညွင္းပန္းတာ မ်ဳိးေတြလည္း လုပ္ပါတယ္။ ဒီလုိ လုပ္ရပ္ေတြက လူသားမ်ဳိးႏြယ္စုေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ လူမ်ဳိးတုံး သတ္ျဖတ္မႈေတြကို က်ဴးလြန္ရာ ေရာက္ေစပါတယ္။”

လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီဆိုင္ရာ ဂ်နီဗာ ပါကစၥတန္ သံအမတ္ႀကီး Farukh Amil ဟာ OIC ကိုယ္စားအဖြဲ႔ရဲ႕ကုိယ္စားလွယ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ အေခၚ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ အေပၚ က်ဴးလြန္မႈေတြကို လက္မခံႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

“ သဘာပတိႀကီး ခင္ဗ်ာ - လက္႐ွိျဖစ္ပြားေနတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာ မြတ္ဆလင္ေတြ အေပၚ သုတ္သင္႐ွင္းလင္း လုပ္ရပ္ေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ လက္မခံႏိုင္ပါဘူး။ ျမန္မာ လုံၿခဳံေရး တပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြ က်ဴးလြန္ေနတဲ့ လူသားမ်ဳိးႏြယ္စုေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြကို ကာကြယ္တားဆီးဖို႔ အတြက္ OIC အဖြဲ႔ အတြင္းမွာေရး အျပင္မွာပါ သက္ဆုိင္သူ အားလုံးနဲ႔ ေဆြးေႏြးၿပီး အတူတကြ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ ႏုိင္ငံကေန ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္တဲ့အခါ သူတို႔အားလုံးအတြက္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးေတြ လုပ္ေပးဖို႔နဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ အသက္႐ွင္ ေနထိုင္ေရး၊ ဘ၀ရပ္တည္ႏိုင္ေရး အေျခအေနေတြကို ဖန္တီးေပးဖို႔ ကိစၥေတြလည္း OIC က လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ ႐ွိပါတယ္။”

Arakan Rohingya Salvation Army (ARSA) လို႔ေခၚတဲ့ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔က ၾသဂုတ္လ (၂၅) ရက္ေန႔မွာ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ရေသ့ေတာင္ ေဒသေတြမွာ႐ွိတဲ့ ရဲကင္းစခန္းေတြကို တျပဳိင္နက္ ဝင္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ၿပီး လုံၿခဳံေရးအဖြဲ႔ဝင္ တဒါဇင္ေလာက္နဲ႔ အတူ အရပ္သား တခ်ဳိ႕ ေသဆုံးခဲ့ရ ပါတယ္။ အဲဒီ ေနာက္ပုိင္း အၾကမ္းဖက္မႈ ႏွိပ္နင္းေရး အျဖစ္ ျမန္မာ လုံၿခဳံေရး တပ္ေတြက နယ္ေျမရွင္းလင္းမႈ စစ္ဆင္ေရးကို လုပ္လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com