လူ႔အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီး အင္တာဗ်ဴး

ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး မဟာမင္းႀကီး ဇာအိဒ္ အယ္လ္ ဟူစိန္

ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံမွာ ေရာက္ေနတဲ့ ဘီဘီစီ သတင္းေထာက္ လိဒူးဆက္က ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး ဇာအိဒ္ အယ္လ္ ဟူစိန္ Zeid Ra'ad Al Hussein ကိုေတြ႕ဆုံၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာအတြက္ ဘာဆက္လုပ္နိုင္မလဲ ဆိုတာ ေမးျမန္းခဲ့ ပါတယ္။

ျမန္မာဝန္ႀကီး ဦးဝင္းျမတ္ေအးနဲ႔ ဘီဘီစီက ေမးျမန္းရာမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ သူတို႔အိမ္ကို သူတို႔ မီးရွို႔ၾကတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အစိုးရကေျပာတဲ့အထဲမွာေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ အစြန္းေရာက္ေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီအေပၚ ဘယ္လိုတုန္႔ျပန္ခ်င္ပါလဲ။

ဒါက ယုံနိုင္စရာမရွိပါဘူး။ အဲသလိုဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ကို ဝင္ခြင့္ေပးလိုက္ပါ။ က်ေနာ့္႐ုံးကလူေတြ ေကာ့ဇ္ ဘဇားမွာရွိပါတယ္။ လက္ေတြ႕ တကယ္တန္းဘာေတြျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ သိရေအာင္ သူတို႔ကိုဝင္ခြင့္ေပးလိုက္ပါ။

ေျပးလာတဲ့သူေတြကို ေမးျမန္းစုံစမ္းခ်က္ေတြ ၊ ၿဂိဳဟ္တုက ႐ုပ္ပုံေတြ ၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္တုန္းက က်ေနာ္တို႔ကိုယ္တိုင္လုပ္ခဲ့တဲ့ စုံစမ္းေလ့လာခ်က္ေတြကိုၾကည့္ ရင္ သိပ္ရွင္းပါတယ္။ ၅၅ ႏွစ္လုံးလုံး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ဖိႏွိပ္မွုေတြ၊ အေျခခံအက်ဆုံးအခြင့္အေရးေတြကိုေတာင္ ျငင္းပယ္ခဲ့တာေတြရဲ့ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္ရပ္ဆိုတာ သိပ္ရွင္းပါတယ္။ အျမဲတန္းတန္ျပန္တုန္႔ျပန္မွုဆိုတာ ရွိစျမဲပါ။ အၾကမ္းနည္းနဲ႔တိုက္ခိုက္မွုကို က်ေနာ္တို႔ မေထာက္ခံပါဘူး။ လုံးဝ မေထာက္ခံပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ တန္ျပန္တုန္႔ျပန္မွုဆိုတာရွိစျမဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုတုန္႔ျပန္မွုေတြေၾကာင့္ လူေသဆုံးမွုေတြျဖစ္ခဲ့ရသလို လူအေျမာက္အမ်ားကို အစုလိုက္အျပဳံလိုက္ ေမာင္းထုတ္တဲ့ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အခုသူတို႔ဒီလိုေျပာေနတာေတြဟာ ျဖစ္ရပ္မွန္ကို ျငင္းဆန္ေနတာပဲ။ က်ေနာ္တို႔ကို ဝင္ခြင့္မေပးရင္ ဒါေတြဟာ ရွင္းလင္းသြားပါလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔က ခြင့္မျပဳပါဘူး။

ဒါဆို ဘာဆက္လုပ္နိုင္မလဲ။

အ တြင္းေရးမွူးခ်ဳပ္က လုံျခဳံေရးေကာင္စီကို ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေရးယူဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ အတြင္းေရးမွူးခ်ဳပ္ကို က်ေနာ္တို႔ ေထာက္ခံပါတယ္။ လုံျခဳံေရးေကာင္စီက ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အေပ်ာ့ညံ့ဆုံးပုံစံနဲ႔ ေဖာ္ျပေျပာဆိုတဲ့ ေၾကညာခ်က္ပါ။ က်ေနာ္တို႔ တကယ္တန္းလိုအပ္တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အေျဖမ်ိဳးက အခ်က္တခ်ိဳ႕ ပါဝင္ရပါမယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ သတ္ျဖတ္မွုေတြ ခ်က္ခ်င္းရပ္ရမယ္။ အဲသလို သတ္ျဖတ္မွုေတြခ်က္ခ်င္းရပ္ဆိုင္းနိုင္ေအာင္ ကုလသမဂၢက ကူညီနိုင္မယ့္ ယႏၲရားမ်ိဳးရွိရမယ္။ ေမာင္းထုတ္ခံရတဲ့သူေတြအားလုံး ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ျပန္လာနိုင္ရမယ္။ အဲဒါေတြအားလုံးကို အေကာင္အထည္မေဖာ္ရင္ လုံျခဳံေရးေကာင္စီက ေနာက္ထပ္ အေရးယူမွုထပ္လုပ္သင့္တယ္။

ဘယ္လိုအေရးယူမွုမ်ိဳးလဲ။ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမွုလိုဟာမ်ိဳးလား။

ဟုတ္ကဲ့။ ေတာ္ေတာ္ေလးျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ ဖိအားေတြကို ဆက္ေပးေနရပါမယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ယုံနိုင္စရာ အေျခအေနမရွိလို႔ပါ။

အမ်ားျပည္သူၾကားထဲမွာ ျငင္းခုံတိုက္ခိုက္မွု ေတြက သိပ္ျပင္းထန္ေနပါတယ္။ အဲဒါကို ေျဖရွင္းလို႔ရနိုင္ပါ့မလား။ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုၾကမလား။

ေဆြးေႏြးေျပာဆိုတာေတြလုပ္နိုင္ပါတယ္။ ထင္ရွားတာတခုကေတာ့ ဒီအေျခအေနကို ဒီအတိုင္းပစ္ထားရင္ေတာ့ ပိုၿပီး က်ယ္ျပန္႔ႀကီးမားတဲ့ ထိပ္တိုက္တိုးမွုေတြျဖစ္လာနိုင္ပါတယ္။ လုံျခဳံေရးေကာင္စီကလည္း ဒီကိစၥကို ခိုင္ခိုင္မာမာ မရပ္တည္ရင္ အနိမ့္ဆုံးအဆင့္ကေတာ့ အစြန္းေရာက္သမားေတြကို ပိုၿပီး လမ္းဖြင့္ေပးသလိုရွိပါလိမ့္မယ္။

ဆိုေတာ့ ေျပာခ်င္တာက ပိုၿပီး အစြန္းေရာက္ကုန္နိုင္တယ္ေပါ့။

ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္နိုင္ပါတယ္။

ျမန္မာအစိုးရက ေျပာေနတာကလည္း အဲဒါပဲ မဟုတ္လား။ သူတို႔ဟာ အစြန္းေရာက္ဝါဒနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္မွုရွိနိုင္တယ္လို႔ ေျပာေနတာပဲ မဟုတ္လား။

ရာဇဝတ္မွုေတြကို ဖန္တီးရင္ေတာ့ အုံႂကြေတြ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္ဆိုတာ ကိုလည္း ေမၽွာ္လင့္ထားရမွာပါ။ အုံႂကြမွုေတြျဖစ္လာေတာ့အဲဒါကို အေၾကာင္းျပၿပီး လူေတြကို ေမာင္းထုတ္ပါတယ္။ ျဖစ္စဥ္က သိပ္ရွင္းပါတယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာ တခ်ိဳ႕ဟာ အဲဒီအာဆာသူပုန္နဲ႔ ပူးေပါင္းမွုရွိလိမ့္မယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ သံသယမရွိပါဘူး။ အၾကမ္းနည္းနဲ႔တိုက္ခိုက္တာကို က်ေနာ္တို႔ ရွုတ္ခ်ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရကလည္း ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အကုန္လုံးကို သိမ္းၾကဳံးၿပီး အၾကမ္းနည္းသုံးတိုက္ခိုက္ေနတာပဲ။ အဲဒါဟာ ေဒသတခုလုံးကိုပါ ဂယက္ရိုက္သြားတာ ေတာ္ေတာ္ထင္ရွားပါတယ္။

BBC Burmese
http://www.bbc.com/burmese