US ေရာက္ ျမန္မာေတြ တကၠသုိလ္တက္ႏႈန္း ျမင့္မား

BACI သုေတသနအဖြဲ႔။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ေရြ႕ေျပာင္း အေျခခ်ေနထုိင္ၾကတဲ့ ျမန္မာ ႏြယ္ဖြားေတြ အၾကား တကၠသုိလ္အဆင့္ ပညာဆက္လက္ သင္ၾကားတဲ့ႏႈန္း ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ၄၃% ရွိခဲ့ရာက ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ ၈၅% အထိ ရွိလာခဲ့တာေၾကာင့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၆ ႏွစ္အတြင္း ၉၇% ေက်ာ္အထိ ျမင့္တက္သြားေၾကာင္း Indiana ျပည္နယ္၊ Indianapolis အေျခစုိက္ BACI - ျမန္မာ အေမရိကန္ လူမႈေရးအသင္းက ျပဳလုပ္တဲ့ စစ္တမ္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ က်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဘာသာရပ္ကုိ အမ်ားစု ေရြးခ်ယ္ ၾကတာကုိ ေတြ႔ရေပမယ့္ အင္ဂ်င္နီယာနဲ႔ စီးပြားေရး ဘာသာရပ္ေတြကုိလည္း ေရြးခ်ယ္ ၾကတာကုိ ေတြ႔ရတယ္လုိ႔ BACI ရဲ႕ အမႈေဆာင္ညြန္ၾကားေရးမွဴး Elaisa Vahnie ေျပာပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ၀ုိင္းေတာ္သား ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က Elaisa Vahnie ကုိ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းတဲ့အခါ သူက အခုလုိ စေျပာပါတယ္။

ေျဖ။ “က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကေနၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ႏုိ္င္ငံကုိ ေရာက္လာတဲ့ ကေလးေတြ သူတုိ႔ရဲ႕ High School (အထက္တန္းေက်ာင္း) ၿပီးတာနဲ႔ ေကာလိပ္ကုိ ၀င္သြားတဲ့ႏႈန္းက ၂၀၁၂ မွာ ၄၃% ကေနၿပီးေတာ့မွ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၇ မွာ ၈၅% တက္သြားတယ္။”

ေမး။ ဒါဟာ ၅ ႏွစ္၊ ၆ ႏွစ္အတြင္းမွာ ရာခုိင္ႏႈန္းက ၂ ဆေလာက္ တက္သြားတာေပါ့ေနာ္။

ေျဖ။ “ဟုတ္ကဲ့၊ မွန္တယ္။ ဒါဟာ အားရစရာ၊ ၀မ္းေျမာက္စရာလည္း ျဖစ္တယ္။ ဒီဟာက ၆ ႏွစ္အတြင္းမွာ ၉၇% တက္သြားတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ဆုိလုိ႔ရတယ္။”

ေမး။ ကေလးေတြရဲ႕ ရာခုိင္ႏႈန္းတက္သြားတာက ဘာေၾကာင့္လည္း။ သူတုိ႔ႀကိဳးစားမႈ ပုိမ်ားလာတာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ သူတုိ႔ ႀကိဳးစားလာေအာင္ ပံ့ပုိးမႈ အေနအထားေတြက ေကာင္းလာလုိ႔လား။ ဘာေၾကာင့္ အခုလုိမ်ဳိး ရာခုိင္ႏႈန္း ျမင့္လာတာလဲ။

ေျဖ။ “ဒီဟာေတြဟာ အေၾကာင္းအရာ အမ်ားႀကီးပါ၀င္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ သုံးသပ္ ပါတယ္။ သူတုိ႔ ကုိယ့္ကုိကုိယ္ (ေကာလိပ္) ေက်ာင္း ၀င္ခ်င္တဲ့ စိတ္ပါ၀င္စားမႈကလည္း မ်ားလာတယ္။ အဲဒါၿပီးလုိ႔ရွိရင္၊ က်ေနာ္တုိ႔လုိ သူတုိ႔ကုိ ကူညီတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကေန ပံ့ပုိးၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ကုိ Right direction (မွန္ကန္တဲ့ လမ္းေၾကာင္း) ေပါ့ေလ၊ သူတုိ႔ကုိ လမ္းျပ ပုိ႔ေဆာင္မႈ ပုိၿပီးေတာ့ လုပ္လာတာလည္း ပါ၀င္တယ္။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ Partner (လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဘက္) ေက်ာင္းေတြရယ္၊ ၿပီးေတာ့ တကၠသုိလ္ေတြရယ္၊ ၿပီးေတာ့ ဒီ Community (လူမႈ အသုိင္း၀ုိင္း) တုိ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့မွ ေဆာင္ရြက္မႈေတြေၾကာင့္ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဆုိေတာ့ အဲဒါအားလုံး ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့မွ ဒီ Result (ရလဒ္) ထြက္လာတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ သုံးသပ္ပါတယ္။”

ေမး။ ဟုတ္ကဲ့၊ ဒီ သုေတသနကေရာ ဘယ္လုိပုံစံနဲ႔ လုပ္ၾကတာလဲ ခင္ဗ်။ ဘယ္ေနရာ ေတြမွာ အေျခခံၿပီး လုပ္တာလဲ၊ လူဦးေရအားျဖင့္ ဘယ္လုိမ်ဳိး အခ်ဳိးအစားခြဲၿပီးေတာ့ သုေတသနကုိ လုပ္ပါသလဲ။

ေျဖ။ “ဟုတ္ကဲ့၊ က်ေနာ္တုိ႔ ေကာလိပ္တက္ႏႈန္းကုိ (သုေတသန) လုပ္တဲ့ေနရာမွာ၊ တခါထဲ ေကာလိပ္၀င္ဖုိ႔ရာျဖစ္တဲ့ High School ၿပီးသြားတဲ့ ကေလးေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔ Survey (သုေတသန) လုပ္ရတာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီလုိ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ မႏွစ္ ေမလမွာ ၿပီးသြားတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္ရတာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီလုိ လုပ္တဲ့ ေနရာမွာလည္း ဒီ Indiana ျပည္နယ္ရယ္၊ ၿပီးေတာ့ Texas ျပည္နယ္ရယ္၊ အဲဒီ ၂ ခုကုိပဲ ဒီႏွစ္ေတာ့ လုပ္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ၂ ခုကုိ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ ၂၀၀ ေက်ာ္ေက်ာ္ က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္ရတယ္။ ဒီ ၂ ခုကုိ လုပ္တယ္ ဆုိေပမယ့္လည္း ဒီ အေမရိကန္ တႏုိင္ငံလုံးရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံကေန လာတဲ့ မိသားစုနဲ႔ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြ အကုန္လုံး အတြက္ အက်ဳံး၀င္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ သုံးသပ္ပါတယ္။ ဘာလုိ႔လည္း ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ Family structure (မိသားစု ဖြဲ႔စည္းပုံ) ရယ္၊ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ Education aspiration (ပညာေရးအေပၚထားတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္) ရယ္၊ အဲဒါေတြက ေတာ္ေတာ္ေလး တူေနတယ္။ နဲနဲေတာ့ ကြာႏုိင္တာေပါ့ေလ။ သုိ႔ေသာ္လည္းပဲ ဒီဟာက အကုန္လုံးကုိ ၿခံငုံၿပီးေတာ့မွ သုံးႏုိင္တဲ့ Information (သတင္းအခ်က္အလက္) ျဖစ္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ သုံးသပ္ပါတယ္။”

ေမး။ ေနာက္တခု က်ေနာ္သိခ်င္တာက၊ ဒီ သုေတသနထဲမွာ ေျပာထားတာက၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တုန္းက ၄၃% ရွိခဲ့ၿပီးေတာ့ အခုႏွစ္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ ၈၅% အထိ တက္လာတယ္ ဆုိေတာ့ သုေတသနကုိ ႏွစ္စဥ္ လုပ္လာတာလား။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္နဲ႔ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ေတြကုိ ဘယ္လုိ ႏႈိင္းယွဥ္လဲ။

ေျဖ။ “ဟုတ္ကဲ့၊ ႏွစ္တုိင္းမွာ က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္ပါတယ္။ ႏွစ္တုိင္းမွာ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ ဥပမာအားျဖင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ၄၃% တက္တယ္၊ အဲဒီလုိ ဆက္တက္ၿပီးေတာ့မွ ၂၀၁၄ မွာ ၇၂% တက္သြားတယ္။ ၿပီးေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တုန္းက ၈၀% အထိ တက္သြားတယ္။ ဆုိေတာ့ ဒီႏွစ္ေတာ့ ၈၅% အထိေပါ့ေလ။ ဆုိေတာ့ ႏွစ္တုိင္းကုိ က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္တယ္၊ ဟုတ္ကဲ့။”

ေမး။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တုန္းက လုပ္ခဲ့တဲ့ သုေတသနအရ ဆုိရင္ေတာ့ ဒီကေလးေတြဟာ အခု ေက်ာင္းၿပီးၾကၿပီေပါ့ေနာ္၊ Bachelor ၊ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း B.Sc. သူတုိ႔ ၿပီးၾကၿပီေပါ့။ ဒီကေလးေတြကေရာ၊ သူတုိ႔အထဲမွာ Post graduate လုိ႔ေခၚတဲ့ ဘြဲ႔လြန္ ဆက္တက္ တာေတြေရာ ရွိသလား။ သူတုိ႔ရဲ႕ စိတ္၀င္စားမႈက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚမွာေရာ ဘယ္ေလာက္ ရွိသလဲ။ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေပါက္ဖြားတဲ့ မိသားစုဆုိေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေပၚမွာ စိတ္၀င္စားမႈ ရွိၾကသလား။

ေျဖ။ “ဟုတ္ကဲ့၊ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ကုိ ျပန္ၿပီးေတာ့မွ ေပးဆပ္ခ်င္တဲ့ လုိအင္ဆႏၵေတြ ရွိၾကတယ္၊ Motivation ေပါ့ေလ၊ ရွိတာေတြ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရတယ္။ အခု ၆ ႏွစ္လည္း ရွိၿပီဆုိေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးလဲ ေက်ာင္းၿပီးေနၾကပါၿပီ။ သုိ႔ေသာ္လည္းပဲ အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ ေကာလိပ္မွာပဲ သူတုိ႔ ဆက္တက္ေနေသးတယ္။ အဲဒီလုိ ေကာလိပ္ဆက္တက္ႏႈန္းကလည္း က်ေနာ္တုိ႔ သတ္သတ္ ျပဳစုထားတယ္။ အဲဒီေနရာမွာ ၃၀% ေလာက္က Master Program (ဘြဲ႔လြန္ အစီအစဥ္) ေလာက္ အထိကုိ တက္ခ်င္တဲ့ သူတုိ႔ စိတ္ဆႏၵ ရွိတယ္။ ၁၅% က Doctorate Ph.D. အထိ တက္ၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းၿပီးခ်င္တဲ့ စိတ္ဆႏၵရိွတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရတယ္။”

ကိုုေဇာ္၀င္းလႈိင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com