ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ HIV ေသဆံုးမႈႏႈန္း ၆ႏွစ္အတြင္း ၅၀% ေက်ာ္ က်ဆင္း

ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ HIV ေရာဂါပုိးေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈႏႈန္းဟာ ၆ ႏွစ္အတြင္းမွာ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ က်ဆင္းသြားတယ္လို႔ UNAIDS ကုလသမဂၢရဲ႕ AIDS တိုက္ဖ်က္ေရး အဖဲြ႔အစည္းက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ဒီကိန္းဂဏန္းဟာဆိုရင္ အာရွ ပစိဖိတ္ေဒသတြင္းတခုလံုးပါ ႀကီးမားတဲ့ အေျပာင္းအလဲ ေအာင္ျမင္မႈတရပ္ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေထာက္ျပပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ UNAIDS ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာညြန္ၾကားေရးမႈး Mr. Oussama Tawil ကို မခင္ျဖဴေထြးက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတာပါ။

ေမး။ ။ UNAIDS ရဲ႕ ဒီကေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ HIV-AIDS ေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ အေရအတြက္ဟာ ျပီးခဲ့တဲ့ ၆ ႏွစ္အတြင္း ၅၂ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ က်ဆင္းသြားတယ္ဆိုတာ သိရပါတယ္။ ဒီလိုက်ဆင္းသြားေစတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းရင္းေတြက ဘာေတြပါလဲ။

ေျဖ။ ။ “ျပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း HIV ေရာဂါ ကုသမႈေတြ သိသိသာသာ တုိးလာခဲ့တာက အဓိက အခ်က္တခုပါပဲ။ အဲဒီလို ကုသမႈေတြကို အရင္တုန္းကေတာ့ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ NGO အဖြဲ႔ေတြ၊ တသီး ပုဂၢိလိက အဖြဲ႔အစည္းေတြက ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့တာပါ။ အဲဒီေနာက္ ျပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္က စလို႔ အစိုးရကလည္း ဒါကို လူထုက်န္းမာေရးက႑တခုအျဖစ္ အရွိန္ျမင့္ ေဆာင္ရြက္လာတာေၾကာင့္ အခုလို တိုးတက္မႈေတြ ျဖစ္လာတာပါ။ ေ၀းလံေခါင္သီတဲ့ ေက်းလပ္ေဒသေတြမွာပါ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့တာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကုသမႈေတြ ပိုေကာင္းလာတဲ့အတြက္ ဒီေရာဂါနဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ ေသဆံုးမႈေတြ နည္းသြားတာပါပဲ။ ျပင္ပ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ ၀ိုင္း၀န္းကူညီမႈနဲ႔ အစိုးရက နည္းဗ်ဴဟာခ် ေဆာင္ရြက္ႏုိင္တာေၾကာင့္လုိ႔လည္း ဆိုႏုိင္ပါတယ္။”

ေမး။ ။ ဒီတိုးတက္မႈက သတင္းေကာင္းပါ။ ဒီတိုးတက္မႈကို ဆက္ျပီး ထိန္းထားႏုိင္ဖို႔ ဘာေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္ပါသလဲ။

ေျဖ။ ။ “ဒါက ေကာင္းတဲ့တိုးတက္မႈတခုပါ။ ဒါေပမဲ့ ေရွ႕ဆက္တုိးတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမွာေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ အခုဆိုရင္ HIV ေရာဂါ ရွိတဲ့သူဦးေရ စုစုေပါင္းရဲ႕ ၅၇ ရာခိုင္ႏႈန္းကိုပဲ ကုသမႈ ေပးႏုိင္ပါေသးတယ္။ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ကုသမႈေပးႏုိ္င္တဲ့အထိ လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ ဆုိတဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ေရာက္ဖို႔ ဆက္ၾကိဳးစားသြားရဦးမွာပါ။ အဲဒီအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ကုသမႈဆိုင္ရာ ရင္းျမစ္ေတြ ရွိဖို႔လိုပါတယ္။ ေဆး၀ါးေတြ ရွိရမွာျဖစ္သလို၊ လိုအပ္နဲ႔အညီ အခိုင္အမာ ကုသမႈေပးႏုိင္မယ့္ က်န္းမာေရးစနစ္ ရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အေရးၾကီးတဲ့တခုက - ရွိေနတဲ့ က်န္းမာေရးစနစ္ထဲမွာ HIV ေရာဂါ ကူးစက္ခံထားရ သူေတြ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ခြင့္ရဖို႔၊ ျပီးေတာ့ ခြဲျခားဆက္ဆံတာေတြ ေလ်ာ့က်ေအာင္ လုပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ေနာက္ အေလးထားရမွာတခုက HIV ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း အျမင့္ဆံုး ျဖစ္ေနတဲ့ေနရာေတြမွာ ရွိေနၾကတဲ့ ကူးဆက္ခံထားရသူေတြ၊ အထူးသျဖင့္ မူးယစ္ေဆး၀ါးသံုးစြဲသူေတြ၊ လိင္တူဆက္ဆံသူေတြ၊ လိင္ေဖ်ာ္ေျဖေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ လုပ္ကိုင္ၾကသူေတြ အတြက္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ ရွိဖို႔လို္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆုိေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ဒီလို လူေတြ အတြက္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ အလြယ္တကူ မရႏုိင္ေသးတာေၾကာင့္ပါ။ ဆုိေတာ့ ဒီလိုအခ်က္ေတြကို အေလးထား လုပ္ေဆာင္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ လက္ရွိ တုိးတက္မႈေတြကေန တႏုိင္ငံလံုး အဆင့္ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ျပည့္မီလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။”

ေမး။ ။ ဒီေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ျမန္မာအစိုးရဘက္က အျပည့္အ၀ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ရွိတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ပါသလား။

ေျဖ။ ။ “ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အစိုးရက သႏၷိဌာန္ခ် လုပ္ေဆာင္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အေရးတၾကီး ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ကိစၥ ဆုိတာကို သတိျပဳ လက္ခံထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ကူးစက္ဖို႔လြယ္ကူတဲ့ အႏၱရာယ္ေတြ ရွိေနတာ… ဥပမာ ေဆးထိုးအက္ ကေနတဆင့္ မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲၾကတဲ့သူေတြေၾကာင့္ ကူးစက္မႈျဖစ္ရတဲ့ကိစၥမ်ိဳးေတြပါ။ ဆုိေတာ့ ဒီလိုကိစၥရပ္ေတြကို ကိုင္တြယ္ဖို႔ စိတ္ပုိင္းျဖတ္ထားတာ ေတြ႔ရျပီး လက္ေတြ႔ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေနတာေတြလည္း ျမင္ရပါတယ္။ လက္ရွိမွာ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ၾကီးၾကပ္ေဆာင္ရြက္မႈေတြနဲ႔ ဒီလိုလူေတြကို ကုသမႈေတြ ေပးေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ လူထုေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ ေဆာင္ရြက္တာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို ထိေတြ႔မႈေတြ ျဖစ္ေအာင္လည္း က်ေနာ္တုိ႔က ကူညီေပးပါတယ္။ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းထဲမွာ ဖယ္က်ဥ္ခံထားရတဲ့သူေတြ အတြက္ သူတို႔မွာလည္း က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္ခြင့္ရဖို႔ အခြင့္အေရး ရွိတယ္ဆုိတာေတြကို လက္ခံလာေအာင္ လုပ္ရပါတယ္။ ဆိုေတာ့ အစိုးရဘက္က ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္တာ ရွိသလဲေမးရင္ေတာ့ ဟုတ္ကဲ့ ရွိပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ အစိုးရအေနနဲ႔ သူတို႔ စိတ္ပိုင္းျဖတ္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ကိစၥေတြမွာ ဘယ္လို လက္ေတြ႔ စီမံကိုင္တြယ္သြားမလဲ ဆုိတာပဲျဖစ္ပါတယ္။”

UNAIDS ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာညြန္ၾကားေရးမႈး Mr. Oussama Tawil ကို မခင္ျဖဴေထြးက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတာပါ။

မခင္ျဖဴေထြး  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com