ေျမာက္ကုိးရီယားေပၚ ကုလဒဏ္ခတ္မႈ ထိေရာက္ေစဖို႔ ကန္နဲ႔ ျမန္မာ ပူးေပါင္းမည္

ေျမာက္ကိုရီးယား အေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ထိေရာက္ႏိုင္ဖို႔ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈရရွိဖို႔ အေမရိကန္က ႀကိဳးပမ္းရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ သေဘာတူခဲ့တယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာန က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးဟာ အေမရိကန္ရဲ႕လံုၿခံဳေရး အက်ဳိးစီးပြားကို ထိခိုက္ေစမယ့္ အေျခအေနမ်ဳိး ေရာက္လာမယ္ဆိုရင္ အေမရိကန္ အစိုးရ အေနနဲ႔ ျမန္မာအေပၚ ပိတ္ဆို႔မႈ အပါအ၀င္ အျခား ဖိအားေပးမယ့္ လမ္းေၾကာင္းေတြ ရွိေနတယ္လို႔ အမည္မေဖၚလိုတဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အရာရွိတဦးက ေျပာဆိုလိုက္ အၿပီးမွာ အခုလို အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက တုန္႔ျပန္ ေျပာဆိုလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစံုကို ဆက္ၿပီးေျပာျပမွာပါ။

ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံကေန အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု Alaska ျပည္နယ္ အထိေတာင္ ေရာက္ႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ တိုက္ခ်င္းပစ္ ဒံုးက်ည္ကို ဇူလိုင္လ (၄)ရက္ေန႔က ေျမာက္ကိုရီးယားဘက္က စမ္းသပ္ပစ္လႊတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ေျမာက္ကိုရီးယား အေပၚ ႏိုင္ငံတကာက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ပိတ္ဆို႔အေရးယူဖို႔ အေမရိကန္အစိုးရက ႀကိဳးပမ္းေနတာပါ။

ၿပီးခဲ့တဲ့သတင္းပတ္က စင္ကာပူႏိုင္ငံမွာက်င္းပတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားအေရးနဲ႔ ေဒသတြင္းလံုျခံဳေရး ေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာဗ်ဴရို၊ ကိုရီးယားနဲ႔ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္ ဒုလက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးလည္းျဖစ္၊ ေျမာက္ကိုရီးယား မူ၀ါဒဆိုင္ရာ အေမရိကန္ အထူးကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္တဲ့ သံအမတ္ႀကီး Joseph Yun ဟာ ျမန္မာႏို္င္ငံကို ၀င္ေရာက္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ တို႔နဲ႔ သီးျခားစီ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

Mr. Yunရဲ႕ ခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ ဗ်ဴရို ေျပာခြင့္ရ အမ်ဳိးသမီး Anna Richey-Allen က ဗီြအိုေအကို အခုလိုေျပာပါတယ္။

“ ဇူလိုင္လ ၄ ရက္ေန႔က တိုက္ခ်င္းပစ္ ဒံုးလက္နက္ကို ေျမာက္ကိုရီးယားက ပစ္လႊတ္ခဲ႔တာ အပါအ၀င္ ကုလသမဂၢရဲ႕ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ေျမာက္ကိုရီးယားက ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ခ်ိဳးေဖာက္ေနတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္မႈကို အထူးကိုယ္စားလွယ္႐ံုးက ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုစဥ္ မ ွ်ေ၀ခဲ႔ပါတယ္။ ”

ဒါ႔အျပင္ ေျမာက္ကိုရီးယားအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံတကာပိတ္ဆို႔မႈေတြ ထိေရာက္ႏိုင္ဖို႔ အေမရိကန္ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြမွာ သူတို႔အေနနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွာျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြက တုန္႔ျပန္ေျပာဆိုခဲ့တယ္လို႔ Anna Richey-Allen ကဆိုပါတယ္။

“ ေျမာက္ကိုရီးယားအစိုးရအေပၚ ဖိအားေတြတိုးေပးႏိုင္ဖို႔ နည္းလမ္းေတြအပါအ၀င္၊ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ရန္စရာေရာက္တဲ့ အျပဳအမူေတြကို တုံ႔ျပန္ရာမွာ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈကိုလည္း အေမရိကန္ အစိုးရ အရာရွိေတြက ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ေဆြးေႏြးမႈေတြဟာ အျပဳသေဘာေဆာင္ၿပီး ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ နီးကပ္စြာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ သြားဖို႔လည္း ႏွစ္ဖက္တို႔ သေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္။ ”

Mr. Yun နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေတြ႕ဆံုစဥ္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရးနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး တိုးျမႇင့္ဖို႔ ကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့အေၾကာင္း နုိင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ႐ံုးက သတင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သလို ျမန္မာႏုိင္ငံျခားေရးဌာန ေျပာခြင့္ရကလည္း ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ သံတမန္ေရးအရ ဆက္ဆံမႈသာရွိၿပီး စစ္ဖက္ ဆက္ဆံေရးမရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီး မင္းေအာင္လိႈင္ကလည္း ျမန္မာအေနနဲ႔ ကိုရီးယားကၽြန္းဆြယ္ကို ႏ်ဴကလီးယားကင္းမဲ့ဇံု ျဖစ္ေစလိုတဲ့အေၾကာင္း နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြ ခ်ဳပ္ျငိမ္းျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိေအာင္ ၾကိဳးပမ္းေနတဲ့အေၾကာင္းေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လို႔ သံအမတ္ႀကီး Mr. Yun နဲ႔ေတြ႕ဆံုအၿပီး ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ္လို႔ သံအမတ္ႀကီး Joseph Yun ရဲ႕ ျမန္မာခရီးစဥ္ဟာ ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားဆက္ဆံေရးကို အေမရိကန္ဘက္က ဆက္ၿပီး စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ေနတာဆိုတာကို ျပေနတာျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာ့အေရးကြ်မ္းက်င္သူ ပါေမာကၡ David Steingberg ကေျပာပါတယ္။

“ စစ္ေရးအရ ဆက္ဆံမႈေတြပါ၀င္ေနတဲ့ ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ဆက္ဆံေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အတန္ၾကာ ကတည္းက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ ဒါကလည္း အသစ္အဆန္းေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အခု သံအမတ္ႀကီး Joseph Yun ရဲ႕ ျမန္မာခရီးစဥ္ဟာ အေမရိကန္က ဆက္ၿပီး စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ လကၡဏာကိုျပေနတာပါ။ ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား အစိုးရခ်င္း ဘယ္လိုဆက္ဆံေရးရွိေနလဲဆိုတာကို က်ေနာ္အတိအက်ေတာ့ မသိပါဘူး။ ေသခ်ာတာကေတာ့ သံတမန္ ဆက္ဆံေရး ရွိေနတာက ထင္ရွားပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းအျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စားေသာက္ဆိုင္ ဖြင့္လွစ္ထားတာကို က်ေနာ္သိပါတယ္။ ”

အရင္ စစ္အစိုးရလက္ထက္ ျမန္မာ နဲ႔ ေျမာက္ကိုးရီးယား ႏွစ္ႏိုင္ငံ စစ္ေရးအရ နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္ဆံခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆက္တဲြ လက္က်န္ဆက္စပ္မႈေတြကို လက္ရွိ ျမန္မာတပ္မေတာ္အေနနဲ႔ လံုး၀ျဖတ္ေတာက္ပစ္ဖို႔ အေမရိကန္ဘက္က လိုလားေၾကာင္း အေမရိကန္ အစိုးရ အဆင့္ျမင့္အရာရွိတဦးက ေျပာၾကားခ်က္ကို ကိုးကားၿပီး ရိုက္တာသတင္းက ေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။

အရင္ သမၼတေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ ၂၀၁၃ခုႏွစ္ကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရ မစ္ဇိုင္း သုေသသနနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဌာန အႀကီးအကဲ၊ ကာကြယ္ေရး ဌာန ပစၥည္းထုတ္လုပ္ေရး႐ံုး (DDI) ရဲ႕အရာရွိခ်ဳပ္၊ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသိန္းေဌး အေပၚ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ျမန္မာၾကား လက္နက္ ေရာင္းဝယ္မႈမွာ ပါဝင္ပတ္သက္မႈေၾကာင့္ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈခ်မွတ္လိုက္ေၾကာင္း အေမရိကန္ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com