ရခိုင္ျပည္အေရး အေျခခံအေၾကာင္းရင္းမ်ား ေျဖရွင္းဖို႔လုိေၾကာင္း ကုလမဟာမင္းႀကီးေျပာ

UNHCR ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢမဟာမင္းႀကီး Filippo Grandi ရဲ႕ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြ (ဇူလိုင္ ၇-၂၀၁၇)

ရခိုင္ျပည္နယ္ အသိုင္းအ၀ိုင္းႏွစ္ခုၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တဲြေနထိုင္ေရး အဓိက အေျခခံျပႆနာအေၾကာင္းအရာေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ လိုအပ္ေနေၾကာင္း ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ မွာ မေန႔ ေသာၾကာေန႔က ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြအတြင္း ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢမဟာမင္းႀကီး Filippo Grandi က ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ ဒါအျပင္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ဆိုင္ရာကိစၥကိုလဲ မဟာမင္းႀကီးက ထည့္သြင္းေျပာဆိုသြားပါတယ္။ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစံုကို ဆက္ၿပီးတင္ျပမွာပါ။

ဇူလိုင္လ ၂ ရက္ေန႔ကေန ၆ ရက္ေန႔ထိ သြားခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္က အသိုင္းအ၀ိုင္း ႏွစ္ခု ပဋိပကၡအေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူကိုယ္တိုင္ေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ အေျခအေနကို ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢမဟာမင္းႀကီး Filippo Grandi သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြအတြင္း အခုလို ေျပာသြားပါတယ္။

"ျပႆနာကေတာ့ အသိုင္းအ၀ိုင္း ႏွစ္ခု ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တဲြေနထိုင္ဖို႔အတြက္ အာမခံေပးႏုိင္တဲ့ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ေပးေရး လိုအပ္ေနတာပါ။ ျပႆနာရဲ႕ အေျခခံအေၾကာင္းအရင္းကို မွန္မွန္ကန္ကန္ေျဖရွင္းေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ က်ေနာ္ထပ္ၿပီးေျပာခ်င္တာက မူ၀ါဒေရးရာပိုင္းဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္အခ်ဳိ႕ ဥပမာ- ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ လိုမ်ဳိး ကိစၥေတြ လိုအပ္လာပါတယ္။ အဲဒီက မြတ္စလင္အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ ႏိုင္ငံသားကဒ္ျပားမရွိၾကပါဘူး။"

သူရဲ႕ရခိုင္ျပည္နယ္ခရီးစဥ္အတြင္း အသိုင္းအ၀ိုင္း ၂ ခုၾကား ယွဥ္တဲြေနထိုင္ေရး အစီအစဥ္တခ်ဳိ႕ေတြ႕ခဲ့ရတယ္လို႔ Filippo Grandi ကေျပာပါတယ္။

"ဘံု အက်ဳိးစီးပြား၊ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာအက်ဳိးအျမတ္ေတြအတြက္ အသိုင္းအ၀ိုင္း ၂ ခုၾကား ပူူးတဲြလုပ္ေဆာင္တဲ့ project လုပ္ငန္းအေသးေလးေတြကို က်ေနာ္ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။"

Filippo Grandi ဟာ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာမဟာမင္းႀကီး တာ၀န္ကို ဒီႏွစ္ဆန္းပိုင္းက စတင္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ပထမဆံုးအႀကိမ္လာေရာက္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္အတြင္းမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕က ေနရပ္ရင္း အဓမၼေရႊ႕ေျပာင္းခံရတဲ့ မြတ္စလင္ ဒုကၡသည္စခန္းတခ်ဳိ႕ကို သြားေရာက္ၾကည့္ရွဳခဲ့ပါတယ္။ မြတ္စလင္ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး အတြက္ ကန္႔သတ္ခံထားရတဲ့အေျခအေနေတြကို ဒုကၡသည္စခန္းအတြင္းေရာက္ရွိစဥ္မွာ အခုလို သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာပါတယ္။

"ငါးတန္းတက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ စခန္းထဲမွာ ေက်ာင္းမရွိတဲ့အတြက္ ကေလးေတြ ဆက္ၿပီးပညာသင္ၾကားဖို႔ အခက္အခဲအမ်ားႀကီးရွိေနပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အေရးေပၚ ေဆးရံု၊ ေဆးခန္းျပဖို႔ ျပႆနာရွိပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာသြားလာဖို႔ ျပႆနာရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး စခန္းတြင္းက လူေတြရဲ႕ ေနထိုင္မႈ အဆင့္ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြလည္းရွိေနပါတယ္။"

ဒါအျပင္ အခုလို ရာသီဥတုဆိုးတဲ့ကာလမွာ စခန္းတြင္း လူေနအိမ္ေတြရဲ႕ အေျခအေနဟာ အေတာ္ေလးကို ဆိုးရြားေနတာေတြ႕ရေၾကာင္း Filippo Grandi ကေျပာပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ခရီးစဥ္အတြင္း စစ္ေတြအျပင္ ပဋိပကၡေတြျဖစ္ေနတဲ့ ေမာင္ေတာ ေဒသ ကိုသြားေရာက္ၿပီး ေဒသခံမြတ္စလင္ အသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႔ ေတြ႕ဆံုခဲ့ပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို႔ လိုအပ္တဲ့အခ်က္ေတြထဲမွာ ပထမဆံုးအေရးႀကီးတဲ့ အဆင့္က က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး စတဲ့ အေျခခံ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းရပ္တည္ေရးအတြက္ လြတ္လပ္စြာသြားလာခြင့္ ျပဳဖို႔ျဖစ္တယ္လို႔ Filippo Grandi က ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဇြန္လ (၆)ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ သူရဲ႕ေၾကညာခ်က္မွာ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအ၀င္ ျမန္မာအစိုးရအဖဲြ႔၀င္ ၀န္ႀကီးေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုၿပီး ရခိုင္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္က ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ လူသားခ်င္းစာနာမႈအကူအညီေတြ ေထာက္ပံေပးေရးကိစၥေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ဒါအျပင္ ထိုင္းနယ္စပ္မွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြေနရပ္ရင္းျပန္ေရးကိစၥမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းဆုၾကည္က ႀကိဳဆိုေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့တဲ့အတြက္ သူ႔အေနနဲ႔ ၀မ္းသာမိေၾကာင္း Filippo Grandi ကေျပာပါတယ္။

ဒါေပမယ့္လည္းဒုကၡသည္ေတြျပန္လာေရးကိစၥမွာ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ဆံုးျဖတ္ေရးနဲ႔ အေျခအေနေတြ တည္ၿငိမ္ဖို႔ စတဲ့အခ်က္ေတြ လိုအပ္တယ္ဆိုတာ ကုလသမဂၢ ယံုၾကည္ထားေၾကာင္း သူကဆိုပါတယ္။

လက္ရွိ ထိုင္းႏိုင္ငံခရီးစဥ္အတြင္း ထိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Prayuth Chan-ocha နဲ႔ လည္း ေသာၾကာေန႔က ေတြ႕ဆံုၿပီး ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ဒုကၡသည္အေရး ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢမဟာမင္းႀကီး Filippo Grandi ဟာ ထိုင္းခရီးစဥ္ အၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကို ေနာက္သီတင္းပတ္အတြင္း ဆက္လက္ထြက္ခြာမွာျဖစ္ပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com