ျမန္မာမွာ ရွားပါးေတာက္တဲ့ ၂ မ်ဳိး Smithsonian သိပၸံအဖဲြ႕ေတြ႕ရွိ

ရွားပါး ေတာက္တဲ့ မ်ိဳးစိတ္သစ္ ၂ မ်ိဳးကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု Smithsonian သဘာဝသိပၸံက သုေတသန ပညာရွင္ေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံေတာင္ပိုင္း တနသၤာရီတိုင္းမွာရွိတဲ့ ေလညာ အမ်ိဳးသားဥယ်ာဥ္ လုပ္ဖို႔စီမံကိန္းခ်ထားတဲ့ ေဒသမွာ ေတြ႔ရွိခဲ့တယ္လို႔ သတင္း ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ (Gekkonidae: Cyrtodactylus) ေတာက္တဲ့ မ်ိဳးစိတ္သစ္ ၂ မ်ိဳးဟာ bent-toed gecko လို႔ေခၚတဲ့ ေျခေခ်ာင္းေကာက္ ေနတဲ့ ေတာက္တဲ့ၾကား အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ၿပီး နီညို္ေရာင္ရွိၾကပါတယ္။ Cyrtodactylus lenya အမ်ိဳးကေတာ့ ျမင္းၾကားလို အျဖဴစင္းပါတဲ့ Lenya banded ေလညာ အစင္းၾကားမ်ိဳး ျဖစ္ၿပီး C. payarhtanesnsis မ်ိဳးကေတာ့ အျဖဴၾကားေနတဲ့ Tenasserim Mountain တနသၤာရီ ေတာင္တန္းမ်ိဳး လို႔ နံမယ္ေပးထား တာပါ။

အခုလို ရွားပါးမ်ိဳးစိတ္သစ္ေတြ ေတြ႔ေနရတဲ့ တနသၤာရီေတာင္ပိုင္းေဒသမွာ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈႏႈန္းဟာ သိပ္ကို ျမန္ဆန္ေနတာမို႔ ဒီေတာက္တဲ့ မ်ိဳးစိတ္ေတြတင္ မကပဲ သူတို႔နဲ႔အတူ ေနထိုင္က်က္စားေလ့ရွိတဲ့ တျခားမ်ိဳးစိတ္ေပါင္းမ်ားစြာ အတြက္ပါ အႏၱရာယ္ ရွိေနတယ္လို႔လည္း ေတာက္တဲ့ မ်ိဳးစိတ္သစ္ ၂ မ်ိဳး ေတြ႔ရွိ္ေၾကာင္း စာတမ္း ေရးသားသူ ပညာရွင္ေတြက သတိေပးပါတယ္။ စာတမ္းကို Smithsonian SCBI နဲ႔ သဘာဝသိပၸံ (Natural History Museum) က ဦးေဆာင္ၿပီး ျမန္မာသဘာဝဝန္းက်င္အဖြဲ႔ MESC က ဦးျမင့္ေက်ာ္သူရ၊ Fauna & Flora International ႏိုင္ငံတကာ ရုကၡေဗဒအဖြဲ႔က သိပၸံပညာရွင္ေတြ ေရးသားခဲ့ၾကတာပါ။

ေလညာ သဘာဝ ဥယ်ာဥ္ စီမံကိန္း အတြက္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ သစ္ေတာထူထပ္တဲ့ ေဒသအတြင္းမွာ အခု မၾကာခင္ႏွစ္ေတြအတြင္း သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈဟာ အရင္ ၂၀၀၂ ကေန ၂၀၁၄ အတြင္း ျပဳန္းတီးခဲ့တဲ့ ႏႈန္းထက္ ၂ ဆတိုးလာတာကို ေကာင္းကင္ဓါတ္ပံုေတြကေန သိရွိရတယ္လုိ႔ ေဖၚျပထား ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒီသစ္ေတာဝန္းက်င္ေဒသရဲ့ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ တျခားေဒသေတြထက္ ျပဳန္းတီးႏႈန္း ၂၅ ဆ ပိုမ်ားေနတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။

ဒီေဒသမွာ အာရွဆင္ေတြ၊ ႀကံ႕သူေတာ္ေတြနဲ႔ က်ားမ်ိဳးစိတ္ေတြကိုပါ ရွားရွားပါးပါး ေတြ႔ရတာပါ။ အရင္တုန္းက လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြါးေနတာမို႔ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ သိပ္မရွိခဲ့တဲ့ အဲဒီေဒသကို အခု ႏုိင္ငံေရး ပြင့္လင္းလာခ်ိန္မွာ သြားေရာက္ ေလ့လာခြင့္ရတဲ့အခါမွာ မ်ိဳးစိတ္သစ္ေတြ ေတြ႔ရွိခဲ့တာနဲ႔ အတူ ေဒသတြင္း တရားမဝင္ သစ္ခုတ္မႈေတြ၊ ရာဘာနဲ႔ ဆီအုန္းစိုက္ပ်ိဳးဖို႔ ခုတ္ထြင္မႈေတြနဲ႔ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ သိပ္ျမန္ဆန္ေနတာကိုပါ ေတြ႔ခဲ့ရတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။

မ်ိဳးတုန္း ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါး အပင္နဲ႔ တိရိစာၦန္ေတြေနထုိင္က်က္စားတဲ့ အာရွေဒသတြင္းက သစ္ေတာေတြ တေျဖးေျဖး ဧရိယာ က်ဥ္းလာေနခ်ိန္မွာ ရွွားရွားပါးပါး ျမန္မာ့သစ္ေတာေတြပဲ က်န္ေနရာကေန အခုေတာ့ ဒီသစ္ေတာေတြပါ ေပ်ာက္ကြယ္မယ့္ အႏၱရာယ္နဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရၿပီမို႔ ထိမ္းသိမ္းႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားဖုိ႔ပါ သတိေပးထားပါတယ္။

ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com