ဆီးရီးယားကို တိုက္ခိုက္မႈအေပၚ သံုးသပ္မႈတခ်ိဳ႕

ဆီးရီးယားႏိုင္ငံထဲက စစ္တပ္ပစ္မွတ္ေတြကို ေျမထဲပင္လယ္ထဲေရာက္ေနတဲ့ အေမရိကန္စစ္သေဘၤာေပၚကေန Tomahawk Missile ဒံုးက်ည္ေတြနဲ႔ ေသာၾကာေန႔မနက္အေစာပိုင္းအခ်ိန္္မွာ ပစ္ခတ္၊

ဆီးရီးယားစစ္တပ္ပစ္မွတ္ေတြအေပၚ အေမရိကန္က Missile ဒံုးလက္နက္နဲ႔ ပစ္ခတ္ခဲ့တာနဲ႔ပါတ္သက္လို႔ အေမရိကန္မဟာမိတ္ေတြက သတိနဲ႔ေထာက္ခံေနၾကသလို ဆီးရီးယားမဟာမိတ္ေတြဘက္ကေတာ့ ေဝဖန္ျပစ္တင္ေနၾကပါတယ္။ အေမရိကန္ရဲ႕ လုပ္ရပ္ဟာ ရန္လိုတဲ့လုပ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး ေဒသတြင္းမွာသာမက ႏိုင္ငံတကာတည္ၿငိမ္ေရးကို အႀကီးအက်ယ္ ပ်က္ျပားေစတယ္လို႔ ႐ု႐ွားကတံု႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အခုလိုအေမရိကန္သမၼတရဲ႕ လုပ္ရပ္က အီရတ္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားတုိ႔ကို သတိေပးလိုက္ရာေရာက္တဲ့အျပင္ သူ႔အတြက္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဴိးအျမတ္႐ွိတဲ့လုပ္ရပ္ျဖစ္တယ္လို႔ ေလ့လာသူတခ်ဳိ႕ကလည္း သံုးသပ္ေနၾကပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို မစုျမတ္မြန္က စုစည္းတင္ျပပါမယ္။

ဆီးရီးယားႏိုင္ငံထဲက စစ္တပ္ပစ္မွတ္ေတြကို ေျမထဲပင္လယ္ထဲေရာက္ေနတဲ့ အေမရိကန္စစ္သေဘၤာေပၚကေန Tomahawk Missile ဒံုးက်ည္ေတြနဲ႔ ေသာၾကာေန႔မနက္အေစာပိုင္းအခ်ိန္္မွာ ပစ္ခတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ေသာၾကာေန႔က ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ အေရးေပၚစည္းေဝးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဆီးရီးယားႏုိင္ငံ Idlib ျပည္နယ္ Khan Sheikhoun ၿမိဳ႕က ကေလးငယ္နဲ႔အမ်ဳိးသမီးေတြအပါအဝင္ အရပ္သား ၁၀၀ ေလာက္ေသဆံုးရေအာင္ ဓါတုလက္နက္နဲ႔ တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ ဆီးရီးယားေလတပ္စခန္းေတြကို ဖ်က္ဆီးႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး Nikki Haley က လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ဆီးရီးယားျပည္သူေတြကို ဓါတုလက္နက္နဲ႔တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ ဆီးရီးယားအစိုးရအေပၚ အေမရိကန္ရဲ႕ လက္တံု႔ျပန္တိုက္ခိုက္မႈဟာ လံုးဝတရားမွ်တတယ္လို႔ သူကေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆီးရီးယားသမၼတ Bashar al-Assad အစိုးရကို ေထာက္ခံၿပီး စစ္ကူတိုက္ေပးေနတ့ဲ ႐ု႐ွားႏိုင္ငံ ကေတာ့ အေမရိကန္ရဲ႕လုပ္ရပ္ကုိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေဝဖန္ခဲ့ပါတယ္။ ကုလသမဂၢဆုိုင္ရာ ႐ု႐ွားဒုတိယသံအမတ္ႀကီး Vladimir Safronkov ကေတာ့ ဒါဟာရန္လိုတဲ့ လုပ္ရပ္ျဖစ္တယ္လို႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

"April လ ၇ ရက္ေန႔က ဆီးရီးယားပိုင္နက္အေပၚ အေမရိကန္က တိုက္ခိုက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီတိုက္ခိုက္မႈဟာ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္းခ်ဳိးေဖာက္လိုက္တဲ့ ရန္လိုတဲ့လုပ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ရဲ႕ ဥပေဒခ်ဳိးေဖာက္တဲ့လုပ္ရပ္ကို ႐ု႐ွားကျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႐ႈံ႕ခ်ပါတယ္။ ဒီလုပ္ရပ္ရဲ႕ အက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ ေဒသတြင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာလံုၿခံဳေရးကို အႀကီးအက်ယ္ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။"

အေမရိကန္ရဲ႕တိုက္ခိုက္မႈက IS လိုအၾကမ္းဖက္အဖဲြ႔ေတြကို ပုိၿပီးအားေကာင္းခိုင္မာေစတယ္လုိ႔လည္း ႐ု႐ွားဒုသံအမတ္ႀကီးက လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကို ေျပာၾကားသြားပါတယ္။ အေမရိကန္ရဲ႕ Missile ဒံုးလက္နက္နဲ႔တိုက္ခိုက္မႈအေပၚ ဆီးရီးယားသမၼတ Assad ရဲ႕မိတ္ေဆြႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ အီရန္ႏိုင္ငံကလည္း အေမရိကန္ကို အျပစ္တင္ခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ရဲ႕ တိုက္ခိုက္မႈက က်ဆံုးေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြ ျပန္အင္အားေကာင္းေစၿပီး ေဒသတြင္းအေျခအေနကို ပို႐ႈပ္ေထြးေစတယ္လို႔ အီရန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနေျပာခြင့္ရသူက ေၾကညာခ်က္ထဲမွာ ေဖာ္ျပေျပာဆိုထားပါတယ္။ အေမရိကန္ရဲ႕မဟာမိတ္ေတြျဖစ္တဲ့ EU ဥေရာပသမဂၢအဖဲြ႔ဝင္ႏိုင္ငံေတြ၊ အေ႐ွ႕အလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕နဲ႔ တူရကီတို႔ကလည္း အေမရိကန္ရဲ႕လုပ္ရပ္ကို ေထာက္ခံေနၾကပါတယ္။

ျပည္တြင္းမွာလည္း သမၼတ Trump ရဲ႕လုပ္ရပ္အေပၚ အားေပးေထာက္ခံသူမ်ားေနပါတယ္။ Democrat လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြကေတာ့ စစ္ေရးအရေဆာင္႐ြက္မယ္ဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္မွာ အရင္ေဆြးေႏြးဖုိ႔ေျပာေနၾကသလုိ ေ႐ွ႕ဆက္ေဆာင္႐ြက္မယ့္ မဟာျဗဴဟာကို သမၼတအေနန႔ဲ ျပတ္ျပတ္သားသားခ်မွတ္ဖုိ႔ ေတာင္းဆိုေနၾကပါတယ္။ ဆီးရီးယားမွာ Assad အစိုးရတပ္ေတြနဲ႔ သူ႔ကိုဆန္႔က်င္ေနတဲ့ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ေတြၾကား တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားေနတာ ၆ ႏွစ္ၾကာလာခ်ိန္မွာ အေမရိကန္က ခုလို Missile ဒံုးလက္နက္ေတြနဲ႔ တိုက္ခိုက္တဲ့အတြက္ ပဋိပကၡကို ပိုဆိုးေစႏိုင္တယ္လို႔ ပညာ႐ွင္တခ်ဳိ႕က သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ ပထဝီႏိုင္ငံေရးအႏၱရာယ္ကို သံုးသပ္အႀကံေပးေနတဲ့ Gulf State Analytics အဖဲြ႔ရဲ႕ အမႈေဆာင္အရာ႐ွိခ်ဳပ္ Giorgio Cafiero ကခုလိုသံုးသပ္ပါတယ္။

"ဒီစစ္ေရးအရတိုက္ခိုက္မႈရဲ႕ အက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ ႐ု႐ွား၊ အီရန္နဲ႔ လက္ဘႏြန္က Hezbollah ေတြပါဝင္ပါတ္သက္ေနတဲ့ ဆီးရီးယားျပည္တြင္းစစ္ပြဲ အေျခအေန ပိုဆိုးလာတာကို ျမင္လာရမွာမို႔ အႏၱရာယ္႐ွိတာေသခ်ာပါတယ္။ အခုေနာက္ဆံုးျဖစ္ေနတဲ့အေျခအေနေတြကို ဒီအုပ္စုေတြဘက္က ဘယ္လိုတံု႔ျပန္မယ္ဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ မသိေသးေတာ့ အႏၱရာယ္ကေတာ့ ႐ွိပါတယ္။"

ဆီးရီးယားစစ္တပ္ျပစ္မွတ္ေတြကို Missile ဒံုးလက္နက္ေတြနဲ႔ဖ်က္ဆီးျပစ္ဖုိ႔ သမၼတ Trump ကဆံုးျဖတ္ခဲ့တာဟာ ႏိုင္ငံေရးအရ ပါးနပ္တဲ့လုပ္ရပ္ျဖစ္တယ္လို႔ အၾကမ္းဖက္မႈတုိက္ဖ်က္ေရးဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူ Dr. Karin von Hippel ကသံုးသပ္ပါတယ္။ သူကေတာ့ Royal United Services Institute က ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ျဖစ္ပါတယ္။

"ဆီးရီးယားအေပၚ သမၼတ Trump ရဲ႕လုပ္ရပ္က ေတာ္ေတာ္ေလးပါးနပ္တဲ့ လုပ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ အီရန္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားတုိ႔အေပၚ အေရးယူေဆာင္႐ြက္မယ္လို႔ သူကၿခိမ္းေျခာက္ထားပါတယ္။ တကယ္တန္းလုပ္ရင္အခုထက္ အမ်ားႀကီး႐ႈပ္ေထြးႏိုင္ပါတယ္။ ဆီးရီးယားမွာ ျပစ္မွတ္ကိုပဲ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္းတုိက္ခိုက္တဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ေထာက္ခံမႈေတြရပါလိမ့္မယ္။ ႐ု႐ွားနဲ႔ သူ႔ရဲ႕အႀကံေပးေတြဆက္စပ္မႈ႐ွိသလားဆိုတာ စံုစမ္းစစ္ေဆးခံေနရခ်ိန္မွာ ႐ု႐ွားနဲ႔ပါတ္သက္ရင္ ျပတ္ျပတ္သားသားလုပ္တယ္ဆိုတာ ျပသရာေရာက္ပါတယ္။ တိုက္ခိုက္မယ္ဆုိတာ အေမရိကန္အစိုးရက ႐ု႐ွားကို ႀကိဳၿပီးေတာ့ေတာ့ အေၾကာင္းၾကားပါတယ္။ ႐ု႐ွားနဲ႔လည္း ပဋိပကၡမျဖစ္ေစေအာင္ သေဘာတူထားပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ႐ု႐ွားကုိ သိပ္ၿပီးအထိနာေစတာမဟုတ္ေပမဲ့ ႐ု႐ွားအေပၚ ျပတ္ျပတ္သားသားလုပ္တယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ေရာက္ေစပါတယ္။"

April လ ၄ ရက္ အဂၤါေန႔တုန္းက ဆီးရီးယားၿမိဳ႕အေပၚ ဓါတုလက္နက္နဲ႔တုိက္ခိုက္မႈမွာ ႐ု႐ွားက ဆီးရီးယားကို ကူညီခဲ့သလားဆုိတာကို စံုစမ္းေနတယ္လို႔ Pentagon စစ္ဌာနခ်ဳပ္ကလည္း ေသာၾကာေန႔ကပဲ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဆီးရီးယားျပည္သူေတြခံစားေနရတဲ့ အေျခအေနပိုဆိုးသြားေစမယ့္ လုပ္ရပ္အားလံုးကို ေ႐ွာင္ၾကဖုိ႔ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ Antonio Guterres ကပန္ၾကားထားပါတယ္။

စုျမတ္မြန္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com