အာဆီယံ ထိပ္သီးညီလာခံ ႏိုင္ငံေတာ္အႀကံေပးပုဂၢဳိလ္ တက္မည္

ဖိလစ္ပုိင္ႏုိ္င္ငံမွာ ဧၿပီလ ၂၆ ရက္ကေန ၂၉ ရက္ေန႔မထိ က်င္းပမယ့္ အႀကိမ္ ၃၀ ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲကုိ ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တက္ေရာက္မွာ ျဖစ္ေၾကာင္း ဖိလစ္ပုိင္အစုိးရက တနလၤာေန႔မွာ ေၾကညာပါတယ္။ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ ဒီ ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲအတြက္ လုံၿခံဳေရးဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြအျပင္ တျခား လုိအပ္တဲ့ ျပင္ဆင္မႈေတြကုိ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လုိ႔ ထိပ္သီး ညီလာခံျဖစ္ေျမာက္ေရးေကာ္မီတီ အႀကီးအကဲ Marciano Paynor က ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ဖိလစ္ပုိင္ႏုိင္ငံ၊ မနီလာၿမိဳ႕မွာ က်င္းပမယ့္ အာဆီယံ ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲနဲ႔ တျခား သက္ဆုိင္ရာ စည္းေ၀းပြဲေတြကုိ တက္ေရာက္မွာျဖစ္ေၾကာင္း ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲ က်င္းပေရးေကာ္မီအႀကီးအကဲ Marciano Paynor က သမၼတအိမ္ေတာ္မွာ က်င္းပတဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ဒီထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲကုိ အာဆီယံ ၈ ႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲေတြ တက္ေရာက္ၾကမွာ ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကေတာ့ သမၼတ ဦးထင္ေက်ာ္ကုိယ္စား ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးလည္းျဖစ္၊ ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္လည္း ျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တက္ေရာက္မွာ ျဖစ္ေၾကာင္း Paynor က ေျပာပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သာမန္ ၀န္ႀကီးရာထူးထက္လဲ အဆင့္ျမင့္ၿပီး၊ ႏုိင္ငံအေတာ္ အႀကီးအကဲလည္း မဟုတ္ေပမယ့္ ျမန္မာကုိယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တဲ့ သူ႔ကုိ အိမ္ရွင္ ဖိလစ္ပုိင္ႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံ့ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ဒီညီလာခံမွာ တုိးျမင့္ သတ္မွတ္ေပးထားတယ္လုိ႔လည္း Paynor က ေျပာပါတယ္။

ဧၿပီလ ၂၀ ရက္ေန႔က ဖိလစ္ပုိင္ႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး အသစ္ ဦး၀င္းႏုိင္ရဲ႕ ခန္႔အပ္လႊာကုိ လက္ခံရာမွာ သမၼတ Rodrigo Duterte က ခ်စ္ခင္ ရင္းႏွီးတဲ့ ႏွစ္ႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့အတုိင္း လာမယ့္ အာဆီယံ ထိပ္သီးညီလာခံမွာ သေဘာတူညီမယ့္ အခ်က္အလက္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိမွာျဖစ္တယ္လုိ႔ အခုလုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“အခုခ်ိန္မွာေတာ့ ဖိလစ္ပုိင္အစုိးရဟာ လုံၿခံဳေရးဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြအျပင္ တျခား လုိအပ္တဲ့ ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေတြကုိ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္”လုိ႔ Marciano Paynor က ေျပာပါတယ္။

“အခုခ်ိန္မွာေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ အစည္းေ၀း နံပတ္စဥ္ (၅၆) အတြက္ ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ဒီစည္းေ၀းပြဲဟာ အႀကိမ္ (၃၀) ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲနဲ႔ တျခား သက္ဆုိင္တဲ့ စည္ေ၀းပြဲေတြက တခုအပါအ၀င္ ျဖစ္ပါတယ္။ စည္းေ၀းပြဲေတြကုိ ဧၿပီလ ၂၆ ရက္ေန႔ကေန ၂၉ ရက္ေန႔အထိ က်င္းပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ဒီ အာဆီယံ ထိပ္သီး ညီလာခံအတြင္း ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲ ၂ ခု၊ ၀န္ႀကီးအဆင့္ အစည္းေ၀းပြဲေပါင္း ၁၇ ခုအပါအ၀င္ အစည္းေ၀း စုစုေပါင္း ၁၃၇ ခု က်င္းပသြားဖုိ႔ ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တက္ေရာက္ႏုိင္ေျခရွိိတဲ့ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ညီလာခံနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးမ်ား စည္းေ၀းပြဲေတြကေတာ့ ဧၿပီလ ၂၈ ရက္နဲ႔ ၂၉ ရက္ေန႔ေတြမွာ က်င္းပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

“က႑စုံ အာဆီယံ စီးပြားေရး အႀကံေပးေကာင္စီ စည္းေ၀းပြဲ၊ ၁၄ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္မ်ား ညီလာခံ၊ အာဆီယံႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးမ်ား စည္းေ၀းပြဲ၊ ၁၅ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီ စည္းေ၀းပြဲနဲ႔ ၁၉ ႀကိမ္ေျမာက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ေရးေကာင္စီ စည္းေ၀းပြဲေတြ အားလုံးကုိ ဧၿပီလ ၂၈ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဧၿပီလ ၂၉ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပမယ့္ ထိပ္သီး စည္းေ၀းပြဲကုိေတာ့ အာဆီယအဖြဲ႔၀င္ ၁၀ ႏုိင္ငံစလုံးက ေခါင္းေဆာင္ေတြအားလုံး တက္ေရာက္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

အခုႏွစ္ အာဆီယံ ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲရဲ႕ ေခါင္းစဥ္ကေတာ့ - Partnering for Change, Engaging the World - ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ကမၻာနဲ႔ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဖိလစ္ပုိင္က အလွည့္က် ဥကၠ႒တာ၀န္ယူထားတဲ့ ကာလအတြင္း ဦးစားေပး ေဆြးေႏြးမယ့္ အေၾကာင္းအရာ ၆ ခုကုိေတာ့ ဖိလစ္ပုိင္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန ယာယီ ေျပာခြင့္ရ Robespierre Bolivar က သမၼတအိမ္ေတာ္မွာ က်င္းပတဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲအတြင္း အခုလုိ ေျပာပါတယ္။

“ဖိလစ္ပုိင္ႏုိင္ငံက အလွည့္က် ဥကၠ႒ တာ၀န္ယူထားတဲ့ ကာလအတြင္း ေဆြးေႏြးၾကမယ့္ အေၾကာင္းအရာ ၆ ခု ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ လူထုကုိ အေျချပဳတဲ့ အာဆီယံ၊ ေဒသတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္မႈ တည္ရွိေရး၊ ေရေၾကာင္းဆုိင္ရာ လုံၿခံဳေရးနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ၊ အားလုံးပါ၀င္တဲ့ တီထြင္ ႀကံဆမႈအေပၚ အေျခခံတဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ၊ အာဆီယံရဲ႕ ခံႏုိင္ရည္ရွိမႈကုိ ျမင့္တင္ေပးေရးနဲ႔ အာဆီယံအေနနဲ႔ ေဒသတြင္း အေျခခံၿပီး ကမၻာလုံးဆုိင္ရာကိစၥရပ္ေတြမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေရးဆုိတဲ့ စံျပအျဖစ္ ရပ္တည္ေရး စတဲ့ အခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြ အားလုံးဟာ ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ကမၻာနဲ႔ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံျခင္း ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ျခင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္အတြင္း စတင္ခဲ့တဲ့ အာဆီယံ လူမႈအသုိင္းအ၀ုိင္းရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈေတြကတဆင့္ ထပ္ဆင့္ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ရရွိႏုိင္ေအာင္ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ျခင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။”

ဒီ အာဆီယံ ထိပ္သီးညီလာခံအတြင္း ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ျပင္ အေရးကိစၥနဲ႔ Code of Conduct လုိ႔ေခၚတဲ့ လုိက္နာရမယ့္ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းေတြ ကိစၥေတြကုိလည္း ေဆြးေႏြးသြားမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း ဖိလစ္ပုိင္အစုိးရ တာ၀န္ရွိသူေတြက ေျပာပါတယ္။

ထိပ္သီး စည္းေ၀းပြဲအတြက္ ေရာက္လာၾကတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲက အင္ဒုိနီးရွားနဲ႔ ဘရူႏုိင္း ႏုိင္ငံေတြက အႀကီးအကဲေတြကလြဲလုိ႔ သမၼတ Duterte အေနနဲ႔ သီးျခား ေတြ႔ဆုံုဖုိ႔ စီစဥ္ထားတာ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ထိပ္သီး စည္းေ၀းပြဲ ကာလအတြင္း အားလပ္တဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ သမၼတ Duterte နဲ႔ တျခား ေခါင္းေဆာင္ေတြ သီးျခားစီ ေတြ႔ဆုံဖုိ႔ အလားအလာ ရွိတယ္လုိ႔ ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲ က်င္းပေရးေကာ္မီအႀကီးအကဲ Marciano Paynor က ေျပာပါတယ္။

ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲ တရား၀င္ က်င္းပမယ့္ ရက္ေတြအျဖစ္ ဧၿပီလ ၂၆ ရက္ေန႔ကေန ၂၉ ရက္ေန႔အထိလုိ႔ ေၾကညာထားေပမယ့္လည္း ၃၀ ရက္ေန႔မွာ Retreat နဲ႔ ပိတ္ပြဲအခမ္းအနားအျဖစ္ ညစာစားပြဲ က်င္းပသြားမွာ ျဖစ္တ့ဲအျပင္ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ လက္မွတ္ထုိးပြဲကုိလည္း ျပဳလုပ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကိုုေဇာ္၀င္းလႈိင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com