စေနၿဂိဳလ္ရဲ႕လမွာ သက္႐ွိေနႏိုင္

စေနၿဂိဳလ္ရဲ႕လ (Courtesy NASA)

စေနၿဂိဳဟ္ (Saturn) မွာ ရွိတဲ့ လဟာ သက္ရွိသတၱဝါေတြ ေနထိုင္ႏုိင္မယ့္ ေနရာသစ္ အျဖစ္ ရွိေနတယ္လို႔ အေမရိကန္ အာကာသ စူးစမ္း ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ နာဆာက ေျပာပါတယ္။

ဒီလရဲ့ မ်က္ႏွာျပင္မွာ ေအးခဲေနတဲ့ သမုဒၵရာျပင္နဲ႔ ဖံုးလႊမ္းေနတာကို နာဆာကေန လႊတ္တင္ထားတဲ့ Cassini အာကာသယာဥ္ကေန ေတြ႔ရွိခဲ့ရၿပီး အဲဒီမွာ ဟိုက္ဒရိုဂ်င္ ဓါတ္ေငြ႔ အေျမာက္အမ်ား ရွိေနတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီဓါတ္ေငြ႔ဟာ လူသားေတြနဲ႔ တျခားသက္ရွိေတြ အသက္ရွင္ေနႏိုင္ေရးအတြက္ အဓိက ဓါတုစြမ္းအင္တမ်ိဳးလို႔ ဝါရွင္တန္မွာ ရွိတဲ့ နာဆာ သိပၸံအဖြဲ႔က Thomas Zurbuchen ကေျပာပါတယ္။

Enceladus လို႔ေခၚတဲ့ ဒီစေနၿဂိဳဟ္ရဲ့ လဟာ သက္ရွိေတြ ရွင္သန္ေရးအတြက္ လိုအပ္တဲ့ အေျခေနေတြ ရွိေနတဲ့ ၿဂိဳဟ္တလံုးျဖစ္ၿပီး ဒီၿဂိဳဟ္ကို ေတြ႔ရွိတာကေန စၾကၤာဝ႒ာႀကီးထဲမွာ လူသားေတြ ေနထုိင္ရာကမာၻဟာ အထီးက်န္မဟုတ္ပဲ တျခားသက္ရွိေနႏိုင္တဲ့ ၿဂိဳဟ္ေတြ ရွိေနတယ္ ဆိုတာကို ေျပာႏိုင္ဖုိ႔ နီးစပ္လာၿပီလို႔လည္း နာဆာက ေက်ညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ေျပာဆိုပါတယ္။

Cassini အာကာသယာဥ္ စီမံကိန္းက သုေတသန ပညာရွင္ေတြရဲ့ ဒီေတြ႔ရွိခ်က္ကို ၾကာသပေတးေန႔က သိပၸံစာေစာင္မွာ တင္ျပထားပါတယ္။ ဒီအာကာသယာဥ္ကေန ၂၀၁၅ ေအာက္တိုဘာလ ထဲမွာပဲ စေနၿဂိဳဟ္ရဲ့ လ Enceladus ကေန ထြက္ေနတဲ့ ဓါတ္ေငြ႔တန္းထဲမွာ ဟိုက္ဒရိုဂ်င္ဓါတ္ ပါဝင္ေနတာ ကို တိုင္းတာ ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီဓါတ္ေငြ႔တန္းမွာ ေရက ၉၈ % ေလာက္ပါဝင္ၿပီး ဟိုက္ဒရိုဂ်င္က ၁ % ေလာက္ ပါေနသလို ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုက္၊ မီသိန္းနဲ႔ အမိုးနီးယားဓါတ္ေတြလည္း ပါဝင္ေနတာပါ။

သက္ရွိေတြ ရွင္သန္ႏုိင္ဖုိ႔ အဓိကအျဖစ္ ေရ၊ စြမ္းအားေပးႏုိင္မယ့္ အရင္းျမစ္ နဲ႔ ဟိုက္ဒရိုဂ်င္၊ ႏိုက္ထရိုဂ်င္၊ ေအာက္ဆီဂ်င္နဲ႔ တျခား ဓါတ္ေငြ႔ေတြ ပါဝင္တဲ့ ျဒပ္ေပါင္းေတြ လိုအပ္ပါတယ္။

ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com