တရုတ္ႏိုင္ငံ Dehong မွာ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီး သံုးေသာင္းနီးပါး တရားမ၀င္ေနထိုင္

တ႐ုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္ ျမင္ကြင္း။

တ႐ုတ္-ျမန္မာ ယူနန္ျပည္နယ္နယ္စပ္ Dehong အထူးေဒသထဲမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသားေတြနဲ႔ လက္ထပ္ထားတဲ့ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီး သံုးေသာင္းနီးပါး တရားမဝင္ေနထိုင္ေနၾကၿပီး သက္ေသခံအေထာက္အထားေတြ မရွိျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ကူညီကယ္ဆယ္ေပးႏုိင္ေရး အခက္အခဲျဖစ္ေနတယ္လို႔ တ႐ုတ္အစိုးရထုတ္ Global Times သတင္းစာက ေဖာ္ျပပါတယ္။ ျမန္မာဘက္ကေတာ့ ဒီလိုအခက္အခဲျဖစ္ေနရတဲ့ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေလးေတြ ကူညီကယ္ဆယ္ႏုိင္ေရး တ႐ုတ္အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ပူးေပါင္းစီစဥ္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖို႔ ၾကိဳးစားေနဆဲပဲလို႔ လူကယ္ျပန္ဝန္ႀကီးဌာန တာဝန္ရွိသူကေျပာပါတယ္။ အေသးစိတ္ မဆုမြန္ တင္ျပေပးပါမယ္။

စစ္တမ္းေကာက္ယူခ်က္မွတ္တမ္းေတြအရ တ႐ုတ္အမ်ိဳးသားေတြနဲ႔ လက္ထပ္ထားတဲ့ ဦးေရ ႏွစ္ေသာင္းနဲ႔ သံုးေသာင္းၾကား ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေတြဟာ တရားဝင္စာရြက္စာတမ္းမရွိပဲ ဆင္းဆင္းရဲရဲ ေနထိုင္ေနၾကတယ္လို႔ အထူးေဒသ လႊတ္ေတာ္စစ္တမ္းတခုကို ကိုးကားၿပီး တရုတ္အစိုးရထုတ္ Global Times သတင္းစာက ေဖာ္ျပတာပါ။ ဒီျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေလးေတြမွာ တရားဝင္ေနထိုင္ခြင့္အေထာက္အထား မရွိတဲ့အတြက္ လူမႈဖူလံုေရး၊ က်န္းမာေရးစတဲ့ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ မရပဲ ဆင္းဆင္းရဲရဲ ဒုကၡေရာက္ေနၾကတယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕အခက္အခဲေတြကို ကူညီကယ္ဆယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေပးခ်င္ေပမဲ့လို႔ ID သက္ေသခံလက္မွတ္မရွိတဲ့အတြက္ ဘယ္လိုအက်ိဳးခံစားမႈမ်ိဳးကိုမွ မရရွိပဲျဖစ္ေနၾကရတာလို႔ အထူးေဒသ လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီတာ၀န္ရိွသူက ေျပာတာကို Global Times မွာ ကိုကား ေရးသားထားပါတယ္။

ျမန္မာအစိုးရဘက္ကေတာ့ တ႐ုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္တေလ်ာက္ အခုလို တျခားႏုိင္ငံသားနဲ႔လက္ထပ္တဲ့ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေလးေတြ၊ ေနာက္ လူကုန္ကူးခံရတဲ့အမ်ိဳးသမီးေလးေတြ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျပည္ထဲေရး၊ နယ္စပ္ေရးရာနဲ႔ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ရံုးအပါအဝင္ လူမႈဝန္ထမ္းကယ္ဆယ္ေရး နဲ႔ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထားေရးဝန္ႀကီးဌာနေတြက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္လို႔ လူကယ္ျပန္ဝန္ၾကီးဌာနက ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒၚယုယုေဆြက ရွင္းျပပါတယ္။

“တရားစြဲတာေတြ သူတို႔ ရပိုင္ခြင့္ရတဲ့ ကိစၥေတြကို ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ရံုးက ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ လုပ္တယ္။ ဖမ္းတာ ဆီးတာ သူတို႔ကို လူကုန္ကူးခံရသူအျဖစ္နဲ႔ သတ္မွတ္တာ ၾကိဳတင္ကာကြယ္တာေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႔က လုပ္တယ္။ ဆရာမတို႕က RNR လို႔ေခၚတဲ့ ျပန္လည္လက္ခံေရး ျပန္လည္ေပါင္းစီးေရး ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအပိုင္းကို ဆရာမတို႔ လူမႈဝန္ထမ္းကယ္ဆယ္ေရး နဲ႔ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထားေရးဝန္ႀကီးဌာနက လုပ္တာ။ အဲဒီေတာ့ တရုတ္ျပည္နယ္စပ္မွာ က်ေတာ့ ဆရာမတို႔က ဘာလုပ္ထားသလဲဆိုေတာ့ မူဆယ္မွာ ယာယီေစာင့္ေရွာက္ေရး ေဂဟာရွိတယ္။ နယ္စပ္ကေနၿပီးေတာ့ ျပန္ေရာက္လာတဲ့ မိန္းကေလးေတြကို BLO ( Border Liaison Office) ေတြကေန လက္ခံတယ္။ လက္ခံၿပီးေတာ့ သူတို႔ကို အိမ္ေရာက္ေအာင္ျပန္ပို႔တယ္။ ပို႔ၿပီးတဲ့အခါမွာ လိုအပ္တဲ့ Reintegration assistance ကို ေပးတယ္ ဒါက လက္ရွိလုပ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေပါ့ေနာ္။”

ဒီလိုေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ တရုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္နဲ႔ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဘက္ျခမ္းထဲ ေရာက္သြားတဲ့ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေလးေတြကို ကူညီကယ္ဆယ္ႏုိင္ေရးအတြက္ကိုေတာ့ တ႐ုတ္-ျမန္မာနုိင္ငံ အစိုးရျခင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေရး အစိုးရျခင္း တရားဝင္ လက္မွတ္ေရးထိုး ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖို႔ လတ္တေလာမွာ စီစဥ္ေနဆဲမို႔ အခက္အခဲေတြရွိေနတုန္းပဲလို႔လည္း ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒၚယုယုေဆြက ေျပာပါတယ္။

“ဟိုဘက္မွာ ေရာက္ေနတဲ့ သူတို႔အတြက္ ID အခက္အခဲ ရွိတယ္ဆိုတဲ့ ေနရာမ်ိဳးမွာက ဟုိဘက္ကေန ဒီဘက္ကို ေရာက္လာတဲ့အခါမွာ တရုတ္နဲ႔ ဒီဘက္က ျမန္မာႏိုင္ငံ လူမူ၀န္ထမ္းနဲ႔ အခ်ိန္အဆက္ မရွိဘူး။ ဆရာမတို႔လည္း အဲဒါကို ရဖို႔အတြက္ႀကိဳးစားေနတယ္။ ဟိုဘက္မွာ ရွိေနတဲ့လူဆိုလို႔ရွိရင္ သူတို႔အတြက္လိိုအပ္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြရဖို႔ေတြ၊ သူတို႔အတြက္လိိုအပ္တဲ့ information ေပါ့ေနာ္ အခ်က္အလက္ေတြေပါ့ သူတို႔ဟာ ဘယ္ကလာတယ္၊ သူတို႔ဟာ ဘယ္အရပ္ကလဲ သူတို႔ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဟုတ္မဟုတ္ စိစစ္ဖို႔ ၊ အခုဟာက ဟိုဘက္နဲ႔ ဒီဘက္နဲ႔မွာ ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ ဆက္သြယ္တာမ်ိဳးေတြ မရွိပဲနဲ႔ အဲ့လို system ေတြျဖစ္ေနတယ္။ ဒီဘက္ကေန ဒီလိုမ်ိဳးကို ကူညီခ်င္ေသာ္လည္း ဟိုဘက္ကေနၿပီးေတာ့ information ကမလာဘူး။ ဒါျမန္မာဟုတ္မဟုတ္ NC (National Clarification) စစ္ဖို႔အတြက္ကို လ၀ကကလည္း ခ်က္ခ်င္းလုပ္ေပးတယ္၊ NC ရတယ္ ဒါျမန္မာႏိုင္ငံသားေသခ်ာပါၿပီဆိုရင္ သူတို႔ဘက္ကေန official ေျပာလာမယ္ဆိုရင္ ok တယ္။ ဒါေပမယ့္ တို႔မွာက တရုတ္ဘက္မွာ အဲလို information မရဘူး။ တြဲၿပီးလုပ္ရမယ့္အေနအထားကို ေရာက္မလာဘူး။ သူတို႔ဘက္က သြန္သြန္ခ်သြားတာကိုပဲ ေရာက္လာတဲ့အခ်ိန္က်မွ ေကာက္ၿပီးေတာ့ တုိ႕ဘက္ကေနၿပီးေတာ့ ဒါျမန္မာလူမ်ိဳးပါ သူ႔ကို ဒီဘက္ပို႔ေပးပါ ၊ သူတို႔ဘက္မွာ NC စစ္ခိုင္းတာေတြမရွိသလို တို႔ဘက္ကလည္း NC စစ္ဖို႔ဆိုတာက တို႔ ေဂဟာ ကိုေရာက္ၿပီးမွ ရိုက္ၾကတာေပါ့ေနာ္ အဲလိုမ်ိဳးျဖစ္ေနတယ္။”

အခုလို တ႐ုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္ အထူးသျဖင့္ ယူနန္ဘက္ျခမ္းဘက္မွာ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေလးေတြ အခက္အခဲျဖစ္ေနတာ ဒုကၡေရာက္ေနၾကရတာေတြကို ဥပေဒေၾကာင္းအရ ကူညီေစာင့္ေရွာက္ ကယ္ဆယ္ႏိုင္ဖို႔က တ႐ုတ္-ျမန္မာႏွစ္ႏိုင္ငံ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ႏုိင္ေရး ျမန္မာအစိုးရဘက္က အေလးအနက္ထားေဆာင္ရြက္ဖို႔က အေရးတၾကီးလိုအပ္တယ္လို႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ကိုယ္စားျပဳ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေဟာင္း ေဒၚဒြဲဘူကလည္း အၾကံျပဳပါတယ္။

“ဟိုဘက္မွာ အိမ္ေထာင္ျပဳၿပီး ေနခြင့္မရတဲ့သူေတြေပါ့ေနာ္ တရုတ္ဘက္က နယ္စပ္ကလူေတြနဲ႔ ဒီဘက္က အစိုးရျခင္းက အမ်ားႀကီးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဗဟိုအစိုးရကေန အဓိက ေဆာင္ရြက္ဖို႔ တာ၀န္ရွိေနတဲ့အခါက်ေတာ့ ဗဟိုအစိုးရနဲ႔ က်မတို႔နဲ႔ ထိစပ္ေနတဲ့ ယူနန္ျပည္နယ္ေပါ့ အဲဒီကေနတဆင့္ က်မတို႔ တိုင္းျပည္ ထဲ၀င္တာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ ဒီနယ္စပ္ခ်င္းထိစပ္ေနတဲ့အစိုးရ ေနာက္ ဗဟို အစိုးရ အားလံုးက ေပါင္းစပ္ညိွႏိႈင္းဖို႔လိုတယ္။ ေနာက္ နယ္စပ္ခ်င္းထိေနတဲ့ ေနရာမွာရွိတဲ့ က်မတို႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြအားလံုးကလည္း ဒီအမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ အမ်ားႀကီးလိုတာေပါ့ေနာ္။”

တ႐ုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္ ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္ျခမ္းမွာ ကခ်င္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ KIA နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရတပ္တို႔ၾကား ႏွစ္နဲ႔ခ်ီ စစ္ေရးတင္းမာမႈေတြ ရွိေနဆဲျဖစ္တာမို႔ သိန္းခ်ီတဲ့ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြဟာ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ခိုလံႈေနၾကရသလို တရုတ္နုိင္ငံဘက္ျခမ္းကိုလည္း ခိုလံႈေနၾကရတာျဖစ္ပါတယ္။

တ႐ုတ္-ျမန္မာ ယူနန္ျပည္နယ္နယ္စပ္ Dehong အထူးေဒသထဲမွာ တရုတ္ျမန္မာနယ္စပ္ဘက္ျခမ္း မွာ လူကုန္ကူးမႈေတြနဲ႔ ဒုစ႐ုိက္မႈနဲ႔ မူးယစ္ေဆးဝါးျပသနာ အပါအဝင္ HIV/AIDS ကူးစက္ေရာဂါျပန္႔ပြားမႈေတြ နဲ႔ ရွိေနၿပီး ျဖစ္စဥ္ ၅၀%ေလာက္ဟာ တရားမဝင္ေနထိုင္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ Global Times မွာ ေရးသားထားပါတယ္။

မဆုမြန္   / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com