ရခိုင္အေရး ျပႆႆ နာ ဆိုးေစဖို႔ထက္ ကူညီေျဖရွင္းဖို႔ ျမန္မာတိုက္တြန္း

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လူ႔အဖဲြ႔အစည္းႏွစ္ခုအၾကားက သဟဇာတျဖစ္ေစဖုိ႔ အေျခအေနဟာ အရပ္သား အစိုးရသစ္ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ႀကီးမားတဲ့ စိန္ေခၚခ်က္တရပ္ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင္က မေန႔ကလုပ္တဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ မိန္႔ခြန္းမွာ ေျပာသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႔ ရခိုင္အေရးကိစၥမွာ အျပစ္တင္ရႈတ္ခ်တာမ်ိဳးထက္ အျပဳသေဘာေဆာင္ခ်ဥ္းကပ္တာဟာ ျမန္မာအစိုးရကို အမွန္တကယ္ကူညီရာေရာက္မယ္လို႔လည္း ျမန္မာ ဒုတိယႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေျပာသြားပါတယ္။ ဒီသတင္းအျပည့္အစံုကိုေတာ့ မအိသန္႔စင္က တင္ဆက္ေပးမွာပါ။

ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီနည္းက် ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္တဲ့အစိုးရ တက္လာၿပီးကတည္းက အေျခအေနေတြဟာ အရင္နဲ႔အတူ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ရိွခဲ့ၿပီလို႔ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကို တတ္ေရာက္လာတဲ့ ျမန္မာ ဒု-ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လို႔ အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ ျပႆနာမ်ားစြာကို ရင္ဆိုင္ေနရဆဲရိွၿပီး၊ အဲဒီအထဲမွာေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးကိစၥဟာလည္း အစိုးရသစ္အတြက္ ႀကီးမားတဲ့ စိန္ေခၚမႈတရပ္ ျဖစ္တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ မိန္႔ခြန္းမွာ ဒု ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင္က ေျပာပါတယ္။

“ ႏိုင္ငံတကာက အာရံုစိုက္ခံေနရတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းက လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းႏွစ္ခုအၾကား သဟဇာတ ရိွေရးဟာ အဓိက စိန္ေခၚခ်က္တရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးဟာ အင္မတန္ရႈပ္ေထြး ေပြလီၿပီး၊ ျပႆနာေတြက နက္ရိႈင္းလြန္းပါတယ္။ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္း ႏွစ္ခုအၾကားမွာ အျမင္သေဘာကဲြျပားမႈက နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္းရိွေနၿပီး၊ တဘက္ခ်င္းဆီမွာလည္း သမိုင္းနဲ႕ခ်ီ အျမစ္တြယ္လာတဲ့ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈေတြက အခိုင္အမာရိွေနတာပါ။”

ဒါေၾကာင့္လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ျပႆနာကို ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ကိုယ္တုိ္င္ေျဖရွင္းနိုင္ဖို႔ အခ်ိန္ကာလ တခု ယူရလိမ့္မယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ ရခိုင္အေရး ေျပာဆိုေဆာင္ရြက္ခ်က္ ေတြဟာ ျပႆနာမျဖစ္ေစပဲ၊ ျပႆနာအေျဖထုတ္မႈ အစိတ္အပို္င္းတရပ္ျဖစ္ေစလိုတယ္လို႔လည္း ဦးေက်ာ္တင္က ႏိုင္ငံတကာကို တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဆယ္စုႏွစ္ေတြနဲ႔ခ်ီ ျပည္တြင္း ပဋိပကၡေတြ ျပည္တြင္းစစ္ေတြ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရတာမို႔၊ အစိုးရသစ္ရဲ႕ ဦးစားေပးလုပ္ငန္းဟာ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရိွဖို႔ျဖစ္တယ္လို႔ ဒု ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေျပာပါတယ္။ ၿဗိတိသွ်ကိုယ္စားလွယ္ကေတာ့ ျမန္မာနို္င္ငံတြင္း အရပ္သားအစိုးရအေျပာင္းအလဲနဲ႔ ဒီမိုကေရစီေရးအသြင္ကူးေျပာင္းမႈ တိုးတက္လာတာေတြကို ႀကိဳဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရခိုင္အေရးနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြက မတည္ၿငိမ္မႈေတြအေပၚမွာေတာ့ စိုးရိမ္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ ေျပာသြားပါတယ္။

“ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရြးေကာက္ပဲြ ရလဒ္အရ အရပ္သားအစိုးရတက္လာခဲ့တာနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ လမ္းေၾကာင္းဘက္ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရခိုင္ေဒသက ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ လံုျခံဳေရးတပ္ေတြ က လူ ့အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြရွိေနတဲ့ တင္ျပခ်က္ေတြအေပၚမွာ အင္မတန္ စိုးရိ္မ္မိပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္းျပည္ေဒသေတြမွာ ပိုျပင္းျပင္းထန္ထန္ျဖစ္လာတဲ့ ပဋိပကၡေတြ အေပၚမွာလည္း စိုးရိမ္မိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ထားရိွေရး သက္တမ္းတိုးၿပီး၊ ခိုင္မာတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်သြားႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေထာက္ခံသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။”

ဥေရာပသမဂၢကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္္ငံနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အထူးကိုယ္စားလွယ္သက္တမ္းတိုးေရးလုပ္မယ့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တရပ္ကို တင္သြင္းသြားဖို႔ရိွတယ္လို႔ ဒီေန႔မွာပဲ ေျပာသြားပါတယ္။ အခု က်င္းပေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ညီလာခံအတြင္းမွာ အျခားႏိုင္ငံတကာက အထူးစိုးရိမ္ေနၾကတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြ နဲ႔အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးကိစၥဟာလည္း ထိပ္တန္း ေဆြးေႏြးေျပာဆိုစရာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆသံုးသပ္ေနၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကုန္ပိုင္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာ ေဒသအၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ရပ္ေနာက္ပို္င္း အစိုးရစစ္ဆင္ေရးေတြအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးရိွခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ေတြ အစီရင္ခံစာေတြေၾကာင့္ ရခိုင္အေရးကိစၥဟာ ႏိုင္ငံတကာမွာ စိတ္၀င္စားစရာျဖစ္လာတာပါ။ ျမန္မာ ဒု ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင္ကေတာ့ ဒီ စြပ္စဲြခ်က္ေတြ ျပင္းထန္လြန္ၿပီး၊ လုပ္ႀကံေျပာဆိုမႈေတြလည္း ရိွေနတယ္လို႔ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ တုံ႔ျပန္ထားပါတယ္။

“ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွဘက္မွာရိွတဲ့ လူတစုကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းၿပီး တဖက္သတ္ ထုတ္ျပန္လာတဲ့ OHCHR လူ႔အခြင့္အေရးမဟာမင္းႀကီးရံုးရဲ႕ အစီရင္ခံစာပါ စြပ္စဲြခ်က္ေတြေၾကာင့္ အေတာ္ေလး အံအားသင့္တုန္လႈပ္ရပါတယ္။ ဒီ စြပ္စဲြခ်က္ေတြ မွန္မမွန္ အတည္မျပဳႏိုင္ေသးေပမယ့္လို႔ ၊ ဒီ စြပ္စဲြခ်က္ေတြဟာ ျပင္းထန္လြန္းတာေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ အေတာ္ေလး စိုးရိမ္တႀကီးျဖစ္ရပါတယ္။ လုပ္ႀကံသတင္းမွားေတြလည္း ရိွေနတဲ့အခါက်ေတာ့၊ ဒီ စြပ္စဲြခ်က္ေတြကို ယံုၾကည္ဖို႔ အေတာ္ေလး သတိထားရမွာပါ။”

လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းမွာေတာ့ အခုလို ရခိုင္ျပည္နယ္ မြတ္စလင္အေရးကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံေတြျဖစ္ၾကတဲ့ ေဆာ္ဒီအာေရဗီးယား အယ္ေဘးနီးယားနဲ႔ ဘရိန္းႏိုင္ငံတို႔ကလည္း စိုးရိမ္ေၾကာင္း ေထာက္ျပ ေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ရခိုင္ကိစၥအပါအ၀င္ ျမန္မာႏို္င္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေတာ့ လာမယ့္ မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာလူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ Yanghee Lee က လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီကို အစီရင္ခံဖို႔ ရိွေနပါတယ္။

အိသန္႔စင္ / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com