လွ်ပ္စစ္ေတြ လႊတ္ထားတဲ့ သံကန္လန္႔ကာ ငရဲခန္းဆုိတာ


“က်မရဲ႕ မ်က္နာကုိ သူအဂၤါနဲ႔ လာၿပီးထုိးတယ္၊ လက္ေမာင္းေတြကုိ ႐ိုက္တယ္၊ အခ်င္းခ်င္းျပန္ ႐ုိက္ခုိင္းတယ္၊ ေမာ့မၾကည့္ရဲဘူး။”

ခႏၶာကုိယ္ေပၚမွာ ထင္ေနတဲ့ အမာရြတ္ေတြကုိ ျပဖုိ႔ႀကိဳးစားရင္း၊ နာက်င္ခံစားခဲ့ရတာေတြကုိ ေျပာျပေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေအးမြန္ဟာ လုံၿခံဳတဲ့ ေနရာတစ္ခုကုိ ေရာက္ရွိလုိ႔ေနပါၿပီ။
အသက္ ၁၉ ႏွစ္အရြယ္ရွိတဲ့ ေအးမြန္ဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္ရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္တဲ့ စားေသာက္ဆုိင္အမည္ခံ လိင္လုပ္ငန္းတစ္ခုမွာ ၃ လတာ ေနခဲ့ရသူ တစ္ဦးပါ။

သူအေနနဲ႔ စားေသာက္ဆုိင္မွာ ေနထုိင္ခဲ့ရတဲ့ ကာလေတြဟာ ငရဲခန္းမွာေနခဲ့ရသလုိ မခ်စ္မႏွစ္သက္တဲ့ ဆန္႔က်င့္ဘက္ လိင္ ေယာက်္ားေပါင္းေျမာက္ျမားစြာကုိ ၀န္ေဆာင္မႈေပးရင္း သူရဲ႕ႏုပ်ိဳးျခင္းေတြ ကုန္ဆုံးခဲ့ရပါတယ္။

ေအးမြန္ရဲ႕ ငရဲခန္းဟာ ဆုိင္ေရွ႕မွာ ကာရံထားတဲ့ သံဆူးႀကိဳးေတြနဲ႔ ညနက္သန္းေခါင္ဆုိရင္ သံဆူးႀကိဳးေတြမွာ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ေတြ လႊတ္ထားပါတယ္။ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ျခင္းေတြ မရွိေစဖုိ႔ ၿခံတြင္းနဲ႔ ဆုိင္းခန္းထဲမွာပါ ေစာင့္ၾကည့္ ကင္မရာေတြ တပ္ဆင္ထားသလုိ လုံၿခံဳေရး ေလးငါးဦးခန္႔လည္း ထားရွိထားတယ္လုိ႔လည္း လုံၿခံဳေရး တင္းၾကပ္စြာ ေနခဲ့ရတယ္လုိ႕ သိရပါတယ္။


The Root နဲ႔ ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေအးမြန္ဟာ စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္ လူကုန္ကူးမႈဌာန တားဆီးကာကြယ္ေရး႐ုံးမွာ သူတုိ႔ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရဲတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကုိ ထြက္ဆုိေနတဲ့ အခ်ိန္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေအးမြန္လုိ႔ အမည္၀ွက္ထားတဲ့ သူမဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္း မွာ လူကုန္ကူးျခင္းကုိ ခံခဲ့ရေပမယ့္ သူရဲ႕ဇာတိဟာ ရန္ကုန္တုိင္း လႈိင္သာယာၿမိဳ႕က ျဖစ္ပါတယ္။

အသက္ ၁၆ ႏွစ္အရြယ္မွာ အိမ္ေထာင္က်ခဲ့ၿပီး တစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ ခင္ပြန္းျဖစ္သူနဲ႔ ကြဲကြာခဲ့တယ္။ အိမ္ေထာင္သက္တမ္း အတြင္းမွာ မိန္းခေလးတစ္ဦး ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ေနခဲ့တယ္။

“ ပညာအရည္ခ်င္း ေလးတန္းေလာက္နဲ႔ က်မကုိ ရန္ကုန္လုိ႔ၿမိဳ႕ႀကီးမွာ ဘယ္က အလုပ္ခန္႔မွာလဲ။”

အတန္းပညာ မတတ္ရွိတဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီးမွာ အလုပ္အကုိင္အခြင့္အလမ္းနည္းပါးမႈက စိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္ ဆုိတာကုိ သူ နားလည္ပါတယ္။

ရပ္ကြက္ထဲမွာ က်ပန္းလုပ္ကုိင္ရင္း တစ္ေန႔ရပ္ကြက္ထဲမွာ လူတစ္ဦးက မိတ္ဆက္ေပးတာေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္က စားေသာက္ဆုိင္ ပုိင္ရွင္ျဖစ္သူ တစ္ဦးနဲ႔ေတြ႕ဆုံခဲ့တယ္လုိ႔ သူရဲ႕ ဇာတ္လမ္းအစကုိ ဆုိတယ္။ ေန႔စဥ္ပုံမွန္၀င္ေငြမရွိတဲ့ ေအးမြန္ဟာ စားေသာက္ဆုိင္ ပုိင္ရွင္ဆီက ရရွိမယ့္ လစာေငြေၾကာင့္ သူ တစ္ခါမွ မေရာက္ဘူးတဲ့ အရပ္ေဒသျဖစ္တဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ကုိ လုိက္လုပ္မယ္လုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်လုိက္ပါတယ္။


“ တစ္လကုိ သုံးသိန္းေပးမယ္ေျပာတယ္၊ စားၿပီးေသာက္ၿပီး၊ အေမလည္း ေနမေကာင္းျဖစ္ေနေတာ့ အေမကုိပါ ေထာက္ပံ့ႏုိင္ေအာင္ လုပ္မယ္လုိ႔ က်မဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်ခဲ့တယ္၊ သူေျပာေတာ့  KTV မွာ အလုပ္ေပးမယ္လုိ႔ ေျပာတယ္။”

စားေသာက္ပုိင္ရွင္နဲ႔သူ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈေတြအၿပီး ၂၀၁၆ ခု  ၉ လပုိင္း ၄ ရက္ေန႔မွာ သူခ်စ္ရတဲ့ အေမနဲ႔သမီးငယ္ကုိ ထားၿပိး မုိင္ေပါင္း ၆၀၀ ေက်ာ္ေ၀းတဲ့ ရခုိင္ေဒသကုိ ရန္ကုန္ကေန စားေသာက္ဆုိင္ပုိင္ရွင္ကားနဲ႔ လုိက္ပါခဲ့ပါတယ္။

ကားေပၚမွာ လုိက္ပါလာရင္း သူရရွိတဲ့ လစာနဲ႔ အေမနဲ႕သမီးကုိ ေထာက္ပံ့ႏိုင္ေတာ့မယ္ ဆုိတာကုိ ေတြးရင္းၾကည္ႏူးလုိ႔ လုိက္ပါလာခဲ့ပါတယ္။  အလုပ္လည္း ပင္ပန္းမႈမရွိဘဲ သီခ်င္းေရြးေပး႐ုံေလာက္နဲ႔ အဆင္ေျပတဲ့အျပင္ ေနထုိင္စရိတ္ၿငိမ္းဆုိေတာ့ သူစုေဆာင္းလုိ႔ ရမယ့္ ပုိက္ဆံကုိ ေတြးၿပိးေပ်ာ္ရင္း လုိက္ပါလာခဲ့ပါတယ္။

စစ္ေတြၿမိဳ႕ကုိ စေရာက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ဆုိင္ပုိင္ရွင္ဟာ သူ႔အလုိလုိက္ၿပီး ဆက္ဆံပါတယ္။  သူစၿပီး အလုပ္၀င္ေတာ့လည္း  ုအလ မွာ ၁၀ ရက္ေလာက္ လုပ္ခဲ့ရေသးတယ္။ KTV မွာ သီခ်င္းမယ္အျဖစ္ လုပ္ကုိင္ရင္း မေမွ်ာ္လင့္တဲ့ အေျခေနဟာ သူ႕ဘ၀ထဲကုိ ေရာက္ရွိလုိ႔ လာခဲ့ပါတယ္။

“ ရက္ေပါင္း ၁၀ အေက်ာ္မွာ က်မကုိ ျပည္တန္ဆာအျဖစ္ လိင္လုပ္ငန္းေတြကုိ ေစခုိင္းေတာ့တာပါပဲ၊ ကြၽန္မ က်န္းမာေရး မေကာင္းဘူးဆုိလုိ႔ မရဘူး။”

ႏုပ်ိဳမႈေတြကုိစားတဲ့ စားေသာက္ဆုိင္

လိင္လုပ္သားအျဖစ္ လုပ္ကုိင္တဲ့ေန႔ကေနစၿပီး လူကုန္ကူးမႈ သားေကာင္အျဖစ္ ေအးမြန္ဟာ က်ဆုံးခဲ့တယ္။  တစ္ေန႔ကုိ မိန္းခေလး တစ္ဦးကုိ ေယာက်ၤားဦးေရ ၂၆ ဦးနဲ႔ ပုံမွန္ဆက္ဆံခုိင္းၿပီး တစ္ဦးလ်င္ ဆက္ဆံေၾကး ၇၀၀၀ ကုိ ဆုိင္ပုိင္ရွင္က ရရွိတယ္လုိ႔ ေအးမြန္က ဆုိတယ္။ သူတုိ႔ကုိ ၂၀၀၀ က်စီ သတ္မွတ္ထားေပမယ့္ လကုန္မွာသာ ရွင္းေပးမယ္လုိ႔ ေျပာၿပီး မရွင္းေပးဘူးလုိ႔ ေအးမြန္က သူရဲ႕ စုိးရိမ္စိတ္ကုိ ေျပာျပပါတယ္။
“ ေငြကုိလည္း မေတာင္းရဲဘူး ႐ုိက္ႏွက္ခံရမွာကုိ ေၾကာက္တယ္။”  စားေသာက္ဆုိင္မွာ ေနထုိင္ရတဲ့ ကာလေတြဟာ အိမ္ကုိလည္း မျပန္ခဲ့ရသလုိ အျပင္ကုိလည္းမထြက္ရဲဘဲ၊ ထမင္းအာဟာရကုိပါ မ၀ေရစာ စားေသာက္ခဲ့ရတယ္။


သူ စားေသာက္ဆုိင္ေရာက္ၿပိး ၃ လာအၾကာ ႏုိ၀င္ဘာ ၂ ရက္ေန႔မွာေတာ့ သူႏွင့္အတူ မိန္းကေလး ၁၄ ဦးဟာ စားေသာက္ဆုိင္ ငရဲခန္းက လြတ္ေျမာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေအးမြန္တုိ႔ ခံခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ လူကုန္ကူးမႈနဲ႔ ေျမာက္ၿပီး ရခုိင္ေဒသရဲ႕ ပထမဦးဆုံး ျပည္တြင္း လူကုန္ကူးမႈလုိ႔ စစ္ေတြလူကုန္ကူးမႈဌာန အရာရွိျဖစ္သူ  ဦးေက်ာ္ညြန္႕ကဆုိပါတယ္။

မေအးမြန္အပါအ၀င္ က်န္တဲ့ မိန္းခေလး ၁၄ ဦးကုိ အခ်ိန္တုိအတြင္း လႈပ္ရွားမႈ ပုံသ႑န္ ကယ္တင္ခဲ့တာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဦးေက်ာ္ၫြန္႔က စားေသာက္ဆုိင္အမည္ခံ လိင္လုပ္ငန္းကုိ ၀င္ေရာက္ဖမ္းဆီးစဥ္က ျဖစ္စဥ္ကုိ သုံးသပ္ပါတယ္။
“ ဆုိင္ထဲကုိ ၀င္လုိက္ရင္ စားေသာက္ဆုိင္ပုံစံအတုိင္းပဲ၊ လုိင္စင္ေတြက အစရွိတယ္၊ ဖမ္းမယ္လုိ႔ဆုိရင္ မိန္းခေလးေတြက မရွိေတာ့ဘူး၊ တစ္ေနရာမွာ ပုန္း၀ွက္ထားၾကတယ္၊ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ လူကုန္ကူးမႈဌာနအေနနဲ႕ သတင္းအရေစာင့္ၾကည့္ခဲ့တာ ၾကာခဲ့ပါၿပီ၊ ၀င္ေရာက္ ရွာေဖြလုိက္ေတာ့ အဲဒိမွာ လုပ္အားေခါင္းပုံျဖတ္ခံရၿပီး ပိတ္ေလွာင္ထားတဲ့ မိန္းေလးေတြကုိ သြားေတြ႔တာ။”
စားေသာက္ဆုိင္အတြင္းမွာ ေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ မိန္းခေလး ၁၄ ဦးထဲက ၇ ဦးကုိ လုပ္အားခလစာ မရရွိတာရယ္၊ ပိတ္ေလွာင္ ညဥ္းပမ္း ႏွိပ္စက္မႈေတြေၾကာင့္ လူကုန္ကူးမႈေျမာက္တဲ့အတြက္ စားေသာက္ဆုိင္ပုိင္ရွင္နဲ႔ ဆုိင္မာန္ေနဂ်ာကုိပါ လူကုန္ကူးမႈ ဥပေဒအရ တရား စြဲဆုိထားပါတယ္။

ကယ္တင္ရန္ခက္ခဲေနတဲ့ ညဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ခံရမႈေတြ

စားေသာက္ဆုိင္မွာ ရွိေနတဲ့ မိန္းကေလးေတြဟာ စစ္ေတြလူကုန္ကူးမႈဌာနက ၀င္ေရာက္မရွာေဖြမည္ ေနျပည္ေတာ္ေဟာ့လုိင္း လူကုန္ကူးမႈ ဌာနဖုန္းကုိ ဆက္သြယ္ခဲ့တယ္လုိ႔ လူကုန္ကူးမႈ ခံရသူေတြထဲမွာပါ ၀င္သူတစ္ဥိးျဖစ္တဲ့ မ၀င္းတင္က ေျပာပါတယ္။

သူလည္းပဲ ေအးမြန္လုိ႔ အမည္ကုိ မေဖာ္ျပေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိပါတယ္။ လူကုန္ကူးမႈခံရသူ မိန္းခေလး အမ်ားစုရဲ႕ ထြက္ဆုိခ်က္ေတြဟာ   အလုပ္လုိခ်င္စိတ္နဲ႔ ေရာက္ရွိလာၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
လိင္လုပ္သားအျဖစ္ လုပ္ကုိင္ရင္း ပုိင္ရွင္ျဖစ္သူရဲ႕ အလုိမက်မႈေတြေအာက္မွာ ဆုိင္တြင္း၀န္ထမ္းတခ်ိဳ႕ဟာ အလုိမတူဘဲ ညဥ္းပမ္း ႏွိပ္စက္ခံခဲ့ရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိအေျခေနကုိ သက္ဆုိင္ရာကုိ တုိင္တန္းဖုိ႔ႀကိဳးစားခဲ့ေပမယ့္ သူတုိ႔အေနနဲ႔ အခြင့္မသာခဲ့ဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ေနျပည္ေတာ္လူကုန္ကူးမႈဌာနကုိ ဖုန္းဆက္ျဖစ္တာဟာည္း  ဆုိင္ပုိင္ရွင္မသိေအာင္ သူတုိ႔ ႀကိဳးစားဆက္သြယ္ခ့ဲ့တာလုိ႔ ေျပာပါတယ္။


ဒီလုိ ညဥ္းပမ္း ႏွိပ္စက္ခံရမႈေတြ အေပၚ အမ်ိဳးသမီး လိင္လုပ္သမားမ်ားအေရးကုိ ကူညီေပးေနတဲ့ ေဒၚႏွင္းႏွင္းယုက ၿမိဳ႕ႀကီးေတြထက္ နယ္ပုိင္းေတြမွာ သိရွိဖုိ႔ ပုိမုိခက္ခဲ့တယ္လုိ႔ သူရဲ႕အေတြ႔အႀကံဳကုိ ဆုိပါတယ္။
“တစ္ခါတစ္ေလ ဥပေဒအရ ကာယကံရွင္ကုိယ္တုိင္က သိဖုိ႔လုိအပ္တယ္၊ ဘယ္ေနရာေတြမွာ တုိင္တန္းလုိ႔ရတယ္ေပါ့ ကြ်န္မတုိ႔ဆီကလည္း ကြန္ရက္ပုိင္းေတြ ခ်ိတ္ဆက္မႈ အားနည္းေနေသးတယ္။”
ေအးမြန္တုိ႔လုိ လိင္လုပ္သားအျဖစ္ကေန ကယ္တင္ရတဲ့ လူကုန္ကူးမႈေတြဆုိရင္ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ လူကုန္ကူးျခင္းခံရသူ အခ်င္းအခ်င္း ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈေတြရွိေနတယ္လုိ႔လည္း ေဒၚႏွင္းႏွင္းယုက သုံးသပ္ျပပါတယ္။
“ အဓိကေတာ့ နယ္ေတြမွာဆုိရင္ လိင္လုပ္သားေတြဆုိၿပိး ပုိၿပီးခြဲျခားတတ္ၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ ရပုိင္ခြင့္ေတြကုိ လုပ္ေပးမယ့္ အဖြဲ႔အစည္းေတြလည္း မရွိၾကဘူး၊ အကူညီေပးမယ့္ သူေတြကလည္းရွားတယ္။”
လူကုန္ကူးမႈကေန လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ သူေတြကုိ လူမႈဖူလုံေရးနဲ႔ လူကုန္ကူးမႈဌာနက သူတုိ႔ဘ၀ေတြ ျပန္ၿပီး တည္ၿငိမ္ဖုိ႔ ေငြေၾကးဆုိင္ရာ အေထာက္အပံ့အကူညီေတြ ရရွိဖုိ႔ ေတာင္းခံထားတယ္လုိ႔ ရဲမွဴးဦးေက်ာ္ၫြန္႔က ဌာနရဲ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ကုိ ဆုိပါတယ္။  တစ္ဦးစီကုိ ေထာက္ပံ႔ေၾကးေငြ ၃ သိန္းကေန ၁၀ သိန္းအထိ ေတာင္းခံဖုိ႔ စီစဥ္ထားတာကုိ သိရပါတယ္။

ခက္ခဲေနတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ရရွိမႈ

ေဒသတြင္းမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လူကုန္ကူးမႈေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ရရွိမႈဟာ အဓိက အခ်က္အလက္အျဖစ္ၿပီး၊ သတင္း အခ်က္အလက္ မရရွိဘူးဆုိရင္ လူကုန္ကူးမႈဌာနအေနနဲ႔ ခက္ခဲမႈေတြ ရွိတယ္လုိ႔ ေျပာျပပါတယ္။ ဒီလုိ သတင္းအခ်က္အလက္၊ သတင္းေပးမႈေတြကုိ သိရွိရေအာင္ လူကုန္ကူးမႈဌာနရဲ႕ ေဟာ့လုိင္းဖုန္းေတြကုိ အၿမဲဖြင့္ထားတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
လူကုန္ကူးမႈနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပိး အသိပညာေပးလႈပ္ရွားမႈေတြ ျမင့္တင္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပုိင္းမွာ ေမလကုန္ ဇြန္လဆန္းမွစၿပီး ေဟာ့လုိင္း ဖုန္းမ်ားသို႔ ဖုန္းေခၚဆို မႈေပါင္း (၆၉၇) ႀကိမ္ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ ေနျပည္ေတာ္ လူကုန္ကူးမႈဌာနရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရပါတယ္။

အဲဒီအထဲမွာ လူကုန္ ကူးသတင္းေပးတုိင္ၾကားမႈ (၂) ႀကိမ္၊ လူေပ်ာက္ သတင္းေပးတုိင္ၾကားမႈ (၄၇) ႀကိမ္၊ ျပည့္တန္ဆာ၊ ေလာင္းကစားစသည့္ အမႈအခင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတင္းေပးတုိင္ၾကားမႈ (၅၃) ႀကိမ္၊ ဖုန္းမွားဆက္ျခင္း (၂၀၆) ႀကိမ္၊ ၾဏႊ ႏွင့္ မွား၍ ဖုန္းေခၚဆုိမႈ (၅၃) ႀကိမ္၊ ဖုန္းေခၚၿပီး ျပန္မေျပာသည့္ ဖုန္းေခၚဆုိမႈ (၂၈၂) ႀကိမ္ႏွင့္ ဆဲဆုိျခင္း၊ စေနာက္ျခင္းႏွင့္ ေႏွာင့္ယွက္ေသာ  ဖုန္းေခၚဆုိမႈ (၅၄) ႀကိမ္ဆုိၿပီး ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူကုန္ကူးမႈ ဥေပဒကုိ စစ္အစုိးရလက္ထက္  ၂၀၀၅ ခုနစ္က ျပဌာန္းခဲ့ၿပီး ယေန႔အခ်ိန္မွာေတာ့ ျပန္ၿပီး ေရးဆြဲဖုိ႕ႀကိဳးစား ျပင္ဆင္ေနၾကပါတယ္။ လူကုန္ကူးမႈ ဥပေဒမွာ ေတြ႔ရွိရတာက လူကုန္ကူးရန္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ျခင္း၊ အားထုတ္ျခင္း၊ ပူးေပါင္းႀကံစည္ျခင္း၊ စည္း႐ုံးျခင္း၊ စီမံခန္႔ခြဲျခင္း၊ အားေပးကူညီျခင္း၊ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ျခင္း စတဲ့ အေျခေနေတြနဲ႔ လူကုန္ကူးမႈ က်ဴးလြန္ပါက ေထာင္ဒဏ္ ၁၀ ႏွစ္မွ တစ္သက္တစ္ကြၽန္းအထိ က်ခံရမည့္အျပင္ ေငြဒဏ္လည္း ခ်မွတ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

ထုိ႔ျပင္ လူကုန္ကူးမႈမွ ရရွိသည့္ ေငြေၾကး၊ ပစၥည္း၊ အေဆာက္အအံု အားလုံးကုိလည္း ျပည္သူ႔ဘ႑ာအျဖစ္ သိမ္းဆည္းခံရမည္ဟု ဥပေဒတြင္ ျပ႒ာန္းထားတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အမ်ားဆုံးျဖစ္ပြားေနတဲ့ ျပည္တြင္း လူကုန္ကူးမႈ အမ်ဳိးအစားေတြကုိ ၾကည့္ရင္  တ႐ုတ္အမ်ဳိးသားမ်ားႏွင့္ အဓမၼ လက္ထပ္ရန္ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးမ်ားကုိ ေရာင္းစားျခင္း၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသုိ႔ ကေလးငယ္မ်ားကုိ ေမြးစားရန္ ေရာင္းစားျခင္း၊ ထုိင္းငါးဖမ္းစက္ေလွ၊ ေရလုပ္ငန္းစက္႐ုံမ်ားတြင္ အဓမၼေစခုိင္းရန္ ေရာင္းစားျခင္း၊ အင္ဒုိနီးရွား ငါးဖမ္းစက္ေလွမ်ားတြင္ အဓမၼေစခုိင္းရန္ ေရာင္းစားျခင္း၊ ေခါင္းပုံျဖတ္ျခင္း၊ အတင္း အဓမၼျပည့္တန္ဆာျပဳျခင္း၊ အိမ္ေဖာ္အျဖစ္ အဓမၼ ေစခုိင္းျခင္း၊ ကေလးသူငယ္မ်ားကုိ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အလြဲသုံးစားျပဳျခင္း၊ သူေတာင္းစားအျဖစ္ အဓမၼေစခုိင္းျခင္း၊ ကေလး သူငယ္မ်ားကုိ လမ္းေဘးေစ်းေရာင္း၍ ၀င္ေငြရွာခုိင္းျခင္းမ်ားကုိ စစ္ေဆးေဖာ္ထုတ္ ေတြ႕ရွိရတယ္လုိ႔ လူကုန္ကူးမႈ ျဖစ္စဥ္ မႈခင္းသတင္းေတြက ေဖာ္ျပေနပါတယ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ့ လူကုန္ကူးမႈဌာန အေနနဲ႔ ျပည္သူေတြ လူကုန္ကူးမႈ မျဖစ္ေပၚရေအာင္ တားဆီးကာကြယ္ႏုိင္တဲ့ ပညာေပး လႈပ္ရွားမႈေတြကုိသာ ျပဳလုပ္ႏုိင္ၿပီး လူကုန္ကူးမႈက ကယ္တင္ႏုိင္ခဲ့တဲ့ သူေတြကုိ စစ္ေဆးေနတဲ့ ကာလမွာ ေကြ်းေမြးျပဳစုစားရိတ္က အခက္ခဲရွိတယ္လုိ႔ လည္းသိရွိရပါတယ္။
“တစ္ဦးတစ္ေယာက္ဆုိရင္ ျပႆနာမရွိဘူး၊ ဒီလုိ အုပ္စုလုိက္ဆုိရင္ ရွိတဲ့လစာကပါ ကုန္တယ္၊ ထမင္းဖုိး၊ လက္ဖက္ရည္ဖုိး၊ ခရီးစရိတ္ေတြက အစ လုပ္ေပးထားရတာ။”
ေကြ်းေမြးေစာင့္ေရွာက္ထားတဲ့ ကုန္က်စားရိတ္ေတြကုိ ေနာက္ဆုံးအေျခေနမွာ ဌာနသုိ႔ တင္ျပရတယ္လုိ႔ သူကဆုိပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ လူကုန္ကူးမႈဌာနကုိ စစ္ေတြနဲ႔ ေမာင္ေတာမွာ ႐ုံးဖြင့္လွစ္ထားပါတယ္။ လူကုန္ကူးမႈျဖစ္ၿပီဆုိရင္ လူကုန္ကူး ခံရတဲ့သူေတြကုိ လူမႈဖူလုံေရး႐ုံးမွာ ထားရွိၿပီး ေစာင့္ေရွာက္ထားတယ္။

လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြ အကူညီလုိအပ္

စစ္ေတြၿမိဳ႕ေပၚမွာ ဆုိရင္ လူကုန္ကူးမႈဌာနဲ႔ အဓိက အမ်ိဳးသမိးအေရးေတြကုိ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့  အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ရခုိင္အမ်ိဳးသမီး အစည္း႐ုံး အတြင္းေရးမွဴး ေဒၚေစာစံၿငိမ္းသူက အမ်ိဴးသမီးေတြ ပါလာၿပီဆုိရင္ သူတုိ႔ကုိလည္း ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေပးဖုိ႔ အကူညီေတာင္းခံတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ရခုိင္ေဒသမွာ လူကုန္ကူးမႈဟာ ၂၀၁၀ကေန၂၀၁၂ နစ္နာတာကာလအတြင္း  ထိ ၁ မႈစိရွိၿပိး တရားခံေပါင္း ၁၉ ဥိး၊ ၂၀၁၃ ခုနစ္မွာ တရားခံမရရွိတဲ့ အမႈ ၂ မႈ၊ ၂၀၁၄ မွာ ၁ မႈ ရွိေနရာကေန ၂၀၁၅ မွာ မရွိဘဲ ၂၀၁၆ မွာ ၈ မႈအထိ ျမင့္တက္ လာေၾကာင္း စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္ လူကုန္ကူးမႈဌာန တပ္ဖြဲ႕ ၅ ရဲ႕စာရင္းက ေဖာ္ျပထားတာကုိ သိရွိရပါတယ္။

လူကုန္ကူးမႈဖမ္းဆီးေဖာ္ထုတ္မႈ အေရအတြက္ဟာ နည္းပါးေနေပမယ့္ လူကုန္ကူးမႈေတြျဖစ္ေပၚေနႏုိင္တယ္လုိ႔ ရခုိင္အမ်ိဳးသမီး အစည္း႐ုံးက ေဒၚေစာစံၿငိမ္းသူက သုံးသပ္ပါတယ္။ ေဒသတြင္း သြားလာလႈပ္ရွားမႈေတြအျပင္ ျပည္ပကုိ ထြက္ခြာမႈေတြပါ ရွိေနၾကၿပီး  လူကုန္ကူးမႈ တားဆီးကာကြယ္ေရးဌာနေတြ အေနနဲ႔လည္း ထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္ႏုိင္ဖုိ႔ အကူညီေတြ လုိအပ္ေနေသးတယ္လုိ႔ သူက ေထာက္ျပပါတယ္။
“ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရမယ္ဆုိရင္ ကြ်န္မတုိ႔ အားမရတာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္၊ ႏုိင္ငံေတာ္က လူကုန္ကူးမႈဌာနကေန ဒီကိစၥရပ္ေတြ အေပၚ တားဆီးကာကြယ္ဖုိ႔ မူ၀ါဒေတြကုိ ခ်မွတ္ထားရင္လည္း ထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္ႏုိင္တဲ့ အေနထားကုိ မေတြ႔ရွိရပါဘူး၊ က်မတုိ႔ ၂၀၁၂ ခုနစ္ကဆုိရင္ လူကုန္ကူးမႈအဖြဲ႕က ကုိယ္တုိင္ က်မတုိ႔ကုိ လာေရာက္ၿပိး အပ္ႏွံတာေတြ ရွိပါတယ္၊ အဲဒီလုိ ျဖစ္စဥ္မ်ိဳး က်မတုိ႔ ၁ မႈ ၂ မႈ ႀကံဳဖူးပါတယ္။”
အေပၚယံအဆင့္ လုပ္ေဆာင္နုိင္တဲ့ အျခေနသာ ရွိတယ္လုိ႔ သူက သုံးသပ္ပါတယ္။ ေဒၚေစာစံၿငိမ္းသူ ေျပာသလုိ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားဌာနရဲ႕ ၂၀၁၄ လူကုန္ကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရး အစီရင္ခံစာထဲမွာလည္း ျမန္မာအစုိးရဟာ လူကုန္ကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံတကာက လက္ခံတဲ့ စံႏႈန္းစံထားအတုိင္း ေဆာင္ရြက္မႈကုိ မေရာက္ရွိေသးဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။

    ဒီလုိအေျခေနေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူကုန္ကူးမႈနဲ႔ ထြက္ေျပးေနတဲ့ တရားခံေျပး ေပါင္း ၁၀၂၁ ဦးရွိၿပီး တရားခံေျပး အနက္ အမ်ဳိးသမီး ဦးေရမွာ ပိုမို မ်ားျပားေၾကာင္း လူကုန္ကူးမႈ တားဆီးႏွိမ္နင္းေရး ရဲတပ္ဖြဲ႔၏ ၂၀၁၅ ခု ဧၿပီလ မွတ္တမ္းေတြအထိ သိရွိရပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးဦးေရ ၁၉၀ ေက်ာ္တယ္လုိ႔ သိရွိရတာပါ။

ရခုိင္ျပည္နယ္ရဲ႕ လူကုန္ကူးမႈအေနထားဟာ ၂၀၁၆ ခု ဇန္န၀ါရီမွ ၾသဂုတ္ အထိ ရွစ္လတာအတြင္း ရရွိထားတဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြကုိ တြက္ရွိခ်က္ေတြအရ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တတိယအဆင့္အေနထားမွာ ရွိပါတယ္။
လူကုန္ကူးမႈ ၇၈ မႈျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ရန္ကုန္ တိုင္းေဒသႀကီးတြင္ ၁၀ မႈ၊ မႏၲေလးတုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တို႔တြင္ ေျခာက္မႈစီ၊ ပဲခူးတိုင္းႏွင့္ တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီးတြင္ တစ္မႈစီ၊ စစ္ကုိင္းတုိင္း၊ ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ မြန္ျပည္နယ္တို႔တြင္ ႏွစ္မႈစီ၊ မေကြးတိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္တုိ႔တြင္ သံုးမႈစီ၊ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ရွစ္မႈႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ၃၄ မႈျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း လူကုန္ကူးမႈ တားဆီးကာကြယ္ေရးရဲတပ္ဖဲြ႕က ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ( ၂၀၁၆ ခ ုဧၿပီလအထိ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူကုန္ကူးမႈ တားဆီး ကာကြယ္ေရးဌာနမွ ထုတ္ျပန္သည့္ စာရင္းအမ်ားအရ သိရွိရသည္။)
လူကုန္ကူးမႈေတြ ျဖစ္ပြားမႈ အမ်ားဆုံးကုိ ေတြ႔ရွိထားတာဟာ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း ရွားပါးမႈေၾကာင့္ ဆုိတာကုိ The Root နဲ႔ ေတြ႕ရွိထားတဲ့ သတင္းရင္းျမစ္တုိင္းက အတည္ျပဳပါတယ္။

ျပန္လည္ရွင္သန္ျခင္း

ေအးမြန္တုိ႔ လြတ္ေျမာက္ဖုိ႕ အေၾကာင္းဖန္လာတဲ့ အထဲမွာ ဆုိရွယ္မီဒီယာ ကြန္ရက္ေၾကာင့္ဆုိရင္ မမွားပါဘူး။ ေအးမြန္နဲ႔ ဘ၀တူ ျဖစ္တဲ့ မိန္းခေလးတစ္ဦးကုိ ေနျပည္ေတာ္ လူကုန္ကူးမႈဌာန ဖုန္းနံပါတ္ကုိ ဆုိရွယ္မီဒီယာ ကြန္ရက္ တစ္ခုျဖစ္တဲ့  Facebook, Viber အသုံးျပဳရင္းကေန ရရွိလာပါတယ္။ ေနျပည္ေတာ္ေဟာ့လုိင္း ဖုန္းနံပါတ္ကုိ သိတဲ့အေနထားမွ စၿပီး တုိင္တန္းဖုိ႔ ေၾကာက္ရြံ႔ေနခဲ့ၾကပါ ေသးတယ္။ စားေသာက္ဆုိင္မွာ ဖုန္းကုိင္ရတဲ့ အခ်ိန္ဟာ အနည္းငယ္သာ ရရွိပါတယ္။ အျပင္ကုိ မထြက္ရတာေၾကာင့္ မိန္းမ အသုံးအေဆာင္ပစၥည္းေတြက အစ ဆုိင္တြင္းမွာပဲ အျပင္ေစ်းထက္ ၂ ဆ ပုိမုိျမင့္မားစြာ၀ယ္ရတယ္လုိ႔ လည္းေျပာပါတယ္။
“ေသာက္ေရသန္႔ကအစ ၀ယ္သုံးရတယ္၊ ေသာက္မယ့္ ေဆး၀ါးေတြကအစေပါ့။”
စားေသာက္ဆိုင္ ငရဲခန္းက မလြတ္ေျမာက္ခင္ ၂ ရက္အလုိ ညနက္သန္းေခါင္မွာ စားေသာက္ဆုိင္ပုိင္ရွင္ျဖစ္သူက ဆုိင္မွာ လိင္လုပ္သမားအျဖစ္ လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ ေကာင္မေလး ၂ ဦးကုိ ညနက္သန္းေခါင္ ဆုိင္ကေန ႐ုိက္ႏွက္ႀကိမ္းေမာင္းၿပီး ႏွင္ထုတ္လုိက္ပါတယ္။

ဒီအေျခေနေတြဟာ ငရဲခန္းမွာ က်န္ရစ္ခဲ့တဲ့ ေအးမြန္တုိ႔ကုိ ေနျပည္ေတာ္ ေဟာ့လုိင္းဖုန္းကုိ ဆက္သြယ္ဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ေစတဲ့ ခံစားခ်က္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။

ဆုိင္ကေန ႏွင္ထုတ္လႊတ္လုိက္တဲ့ ေကာင္မေလးေတြလည္း ေအးမြန္နည္းတူ ခႏၶာကုိယ္မွာ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြ ပါရွိပါတယ္။ အဲဒီ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြနဲ႔ပဲ စစ္ေတြၿမိဳ႕ ျပည့္သူေဆးရုံႀကီးက ေဆးစာရယူၿပီး စားေသာက္ဆုိိင္ပုိင္ရွင္ကုိ တရားစြဲတဲ့အထဲမွာ ထည့္သြင္း ထားတယ္။ ရရွိခဲ့တဲ့ ဒဏ္ရာေတြဟာ ဘယ္လက္ေမာင္းမွာ ညဳိမဲဒဏ္ရာေတြနဲ႔ ဘယ္လက္ညဳိး အဆစ္လြဲ ဖူးေရာင္ဒဏ္ရာေတြကုိ ရရွိခဲ့တယ္လုိ႔ ေအးမြန္က ဆုိတယ္။

အလုပ္အကိုင္ရွားပါးတဲ့ အေျခေနေတြေၾကာင့္ လိင္လုပ္သားဘ၀ကုိ က်ေရာက္ခဲ့တဲ့ ေအးမြန္ဟာ သူ႕အေနနဲ႔ ဘ၀ကုိျပန္ၿပိး အသစ္ကေန စတင္လုိေနပါတယ္။ ငရဲခန္းအျဖစ္ ေနထုိင္ခဲ့တဲ့ စားေသာက္ဆုိင္တည္ရွိရာ စစ္ေတြၿမိဳ႕ေတာ္ကေန သူ  ၆ ရက္ေန႔မွာ ရန္ကုန္ကုိ ျပန္ၿပီး လာခဲ့ပါတယ္။

ေအးမြန္တုိ႔ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ အေျခေနဟာ တရားဥပေဒစုိးမုိးမႈ မရွိတဲ့ အေျခေနေၾကာင့္ပဲဆုိတာကုိ ရခုိင္အမ်ိဳးသမီးအစည္း႐ုံးက ေဒၚေစာစံၿငိမ္းသူက အားမလုိ အားမရဆုိပါတယ္။
“ သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပုိင္ေတြက မသိရွိတာ အံၾသတယ္၊ စားေသာက္ဆုိင္ လုိင္စင္ေတြက အစ ကုိင္ၿပီး စနစ္တက်လုပ္ေနတာ၊ ဒါေတြဟာ တရားဥပေဒစိုးမုိးမႈမရွိတာကုိ ေဖာ္ျပေနတာပဲ။”

By မုိးေအာင္
RIA
http://www.rootagency.info
လွ်ပ္စစ္ေတြ လႊတ္ထားတဲ့ သံကန္လန္႔ကာ ငရဲခန္းဆုိတာ လွ်ပ္စစ္ေတြ လႊတ္ထားတဲ့ သံကန္လန္႔ကာ ငရဲခန္းဆုိတာ Reviewed by THITHTOOLWIN on 18:31 Rating: 5
Powered by Blogger.