သတင္းေထာက္စိုးမိုးထြန္း အသတ္ခံရမွုအတြက္ EIA ေတာင္းဆို

မုံရြာ အေျခစိုက္ အလဲဗင္း မီဒီယာ သတင္းေထာက္ ကိုစိုးမိုးထြန္း

သစ္ခိုးထုတ္မွု သတင္းေတြ ေရးသားေလ့ရွိတဲ့ မုံရြာ အေျခစိုက္ အလဲဗင္း မီဒီယာ သတင္းေထာက္ ကိုစိုးမိုးထြန္း အသတ္ခံရတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အျဖစ္မွန္ ေပၚေပါက္ေအာင္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ သစ္ေတာ ၀န္ႀကီးဌာန အပါအ၀င္ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႕အစည္း အသီးသီး ပူးေပါင္းၿပီး စုံစမ္းစစ္ေဆး ေဖာ္ထုတ္ေပးဖို႔ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ စုံစမ္းေရး ေထာက္လွမ္းေရး ေအဂ်င္စီ (EIA )က ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။

ျမန္မာ နိုင္ငံမွာ သစ္ေမွာင္ခို ထုတ္မွုေတြ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ဆိုးရြားေနၿပီး အဲဒီ ကိစၥမွာ ဘယ္လိုလူမ်ိဳး ၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြက ပါ၀င္ ေနပါသလဲ EIA က ဒါရိုက္တာ Faith Doherty ကို ေမးျမန္းထားပါတယ္။

ေမး ။ သစ္ခိုးထုတ္မွုေတြက ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ဆိုးဆိုးရြားရြား ျဖစ္ေနလို႔လဲ ။

ေၿဖ ။ အေျခခံ အားျဖင့္ေတာ့ သစ္ထုတ္တာကို က ျပႆနာပါ ။ တရား၀င္ဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ ၊ တရားမဝင္ဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ သစ္ေတာေတြက အကာအကြယ္ မဲ့ေနတာပါ ။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ သစ္ေတာ ျပဳန္းတီးမွု အႀကီးက်ယ္ ျဖစ္ေနတာ ။ သစ္ထုတ္လုပ္မွုကလည္း ထုတ္သင့္တာထက္ အရမ္းကို ပိုထုတ္ေနတဲ့ အဖိုးတန္ သစ္ေတြ နည္းနည္းဘဲ က်န္ေတာ့တာေပါ့ ။ နိုင္ငံတကာ ေစ်းကြက္မွာလည္း ျမန္မာ့ကၽြန္း နဲ႔ တျခား သစ္မာေတြက အရမ္း ၀ယ္လိုအား ေကာင္းတာ ၊ ဥပမာ တ႐ုတ္ ဆိုရင္ ဒီအဖိုးတန္ သစ္ေတြကို ျမန္မာျပည္ထဲကေန တရား၀င္ ထုတ္ခြင့္ရေန႐ုံသာမက ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြ ဖန္တီးေနတာေပါ့။ ဒီအတိုင္းသာ ဆက္သြယ္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာ နိုင္ငံက သစ္ေတာေတြမွာ အဖိုးတန္ ပစၥည္းေတြ ဆုံးရွုံးေတာ့မွာ အမွန္ဘဲ ။

ေမး ။ ဒါဆိုရင္ အဲလို သစ္ခိုးထုတ္မွုေတြမွာ ဘယ္သူေတြ ပါ၀င္ ပတ္သက္ေနတာလဲ ။

ေၿဖ ။ ဘယ္ေနရာမွာ ျဖစ္တာလဲ ၊ ဒါက အတိအက် ေျပာဖို႔လိုပါတယ္ ။ ၂၀၁၄ တုန္းက က်မတို႔ EIA က ထုတ္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ဆိုရင္ ျမန္မာကေန တ႐ုတ္ကို တရားမ၀င္ သစ္ခိုးထုတ္မွုမွာ ပါတဲ့ သူေတြကို အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အခုဆို ျမန္မာ နိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းမွာ သစ္ထုတ္ေနတာဘဲေလ ၊ ဆည္ေဆာက္ ၊ လမ္းေဖာက္ ၊ ဖြံ့ၿဖိဳးေရး စီမံကိန္း ဆိုၿပီး ခြင့္ျပဳခ်က္ေတြ ၊ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ စီမံ ေဆာင္ရြက္မွုေတြ မရွိဘဲ သစ္ေတာေတြ အေျပာင္ ရွင္းေနတာဘဲ ။ ဒါေၾကာင့္ သစ္ အမ်ိဳးအစားနဲ႔ ေနရာေပၚ မူတည္ၿပီး သစ္ထုတ္လုပ္မွု ေနာက္ကြယ္မွာ အဂတိ လိုက္စားမွုက ပါဝင္ ပတ္သက္ေနပါတယ္။

ေမး ။ သစ္ခိုးထုတ္မွုမွာ ဘယ္သူေတြ ပါလဲလို႔ ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ဘယ္လို လူမ်ိဳး ဘယ္လို အဖြဲ႕အစည္းေတြလဲ အတိအက် ေျပာျပပါလား ။

ေၿဖ ။ က်မတို႔ သိရသေလာက္ေတာ့ သစ္ထုတ္မွု ေနာက္ကြယ္မွာ အဂတိ လိုက္စားမွုနဲ႔ အဲဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လူေတြ အကုန္လုံး ပါ၀င္ေနၿပီး အက်ိဳးအျမတ္ကို ခံစား ရရွိေနတာပါဘဲ ။ အက်ိဳးအျမတ္ အမ်ားဆုံး ရတဲ့ သူေတြကေတာ့ တ႐ုတ္ကေန ျမန္မာျပည္ သစ္ေရာင္း၀ယ္မွုလုပ္တဲ့ ကုန္သည္ေတြပါဘဲ။ အစိုးရ အရာရွိႀကီးေတြ ၊ ေဒသဆိုင္ရာ သစ္ေတာ အာဏာပိုင္ေတြ ၊ ေဒသႏၲရ အရာရွိေတြ ၊ ရဲေတြ ၊ တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ အခြန္ေကာက္ခံတဲ့ အဖြဲ႕အစည္း အသီးသီးနဲ႔ ဆက္သြယ္ သယ္တဲ့ သစ္ကုန္သည္ေတြက အက်ိဳးအျမတ္ ေကာင္းေကာင္း ရယူသြားၾကတာပါ။

စိုးမိုးထြန္း အသတ္ခံရတဲ့ မုံရြာမွာ ဆိုရင္ သစ္ထဲမွာ တန္ဖိုး အရွိဆုံး ျဖစ္တဲ့ တမလန္း ထြက္ၿပီး သစ္ေမွာင္ခိုမွု အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာေပါ့။ အဲဒီ သစ္တမ်ိဳးတည္း တေနရာတည္း ကိစၥကို ေျပာျပရမယ္ ဆိုရင္ ျမန္မာ နိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း စစ္ကိုင္း ကေန ၊ ကခ်င္ ကတဆင့္ တ႐ုတ္ျပည္ထဲကို သစ္ေမွာင္ခို ထုတ္ေနၾကၿပီး အာဏာပိုင္ အဆင့္ဆင့္ အဖြဲ႕အစည္း အဆင့္ဆင့္က အက်ိဳးအျမတ္ ခံစားေနၾကတာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမး ။ EIA ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ စိုးမိုးထြန္း အသတ္ခံရမွုနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သစ္ေမွာင္ခို ခိုးထုတ္မွုနဲ႔ ဆက္စပ္ ေရးထားေတာ့ ဘာအေထာက္အထားေတြ ရထားလို႔လဲ ။

ေၿဖ ။ စုံစမ္း စစ္ေဆးမွု အျပည့္အ၀ လုပ္ၿပီးသြားတဲ့ အထိ က်မတို႔ ေစာင့္ရပါမယ္ ။ အခုခ်ိန္အထိ က်မတို႔ ဘာမွ မသိေသးပါဘူး ။ က်မ သိတာက စိုးမိုးထြန္း ဟာ သဘာ၀ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္မွု ျဖစ္တဲ့ ေဆာင္းပါးေတြ ၊ သစ္ေမွာင္ခို ခိုးထုတ္မွု သတင္းေတြကို အေသးစိတ္ စုံစမ္း ေလ့လာၿပီး ခေရေစ့တြင္းက် သတင္းေရးေလ့ရွိတဲ့ သတင္းသမားေကာင္း တေယာက္ ဆိုတာပါဘဲ ။ ဥပမာ လက္ပံေတာင္း ေၾကးနီ စီမံကိန္း နဲ႔ စစ္ကိုင္းက သစ္ေမွာင္ခို ကိစၥ သတင္းေတြ ေရးခဲ့ဖူးပါတယ္။ အခု သူ အသတ္ခံရတဲ့ ကိစၥမွာ ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္ဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ အေရးမႀကီးပါဘူး ၊ က်မတို႔ ေျပာခ်င္တာက အမွန္ကို ေဖာ္ထုတ္ၿပီး သူယုံၾကည္ရာကို ေရးတဲ့ သတင္းသမားတေယာက္ အသတ္ခံရတာကို ေထာက္ျပေနတာပါ။

ျမန္မာ နိုင္ငံမွာ အခုလို သတင္းသမားေတြ အေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္ အႏၲရာယ္ ေပးမွုေတြ အမ်ားအျပား ၾကဳံေနရတယ္လို႔ က်မတို႔ သိထားပါတယ္။ အဲဒီလို ၿခိမ္းေျခာက္ခံေနရတဲ့ သတင္းသမားေတြထဲ စိုးမိုးထြန္း ပါသြားတာေတာ့ တကယ့္ကို စိတ္မေကာင္းစရာပါ။

အခုေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြရဲ့ စစ္ေဆးေဖာ္ထုတ္မွုကို ေစာင့္ဖို႔ဘဲ ရွိပါတယ္။ က်မ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ဘာေၾကာင့္ဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ စိုးမိုးထြန္းလို႔ သတင္းသမာေကာင္းေတြ အသတ္ခံရဖို႔ မသင့္ပါဘူး။

ေမး ။ ဒါမ်ိဳးေတြ ဆက္မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မွုေတြ ဘယ္လို လုပ္သြားဖို႔ ရွိပါသလဲ ။

ေၿဖ ။ ဒီၿခိမ္းေျခာက္မွုေတြက ျမန္မာ တနိုင္ငံတည္းမွာတင္ ရွိတာမဟုတ္ပါဘူး ။ EIA က နိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး အခုလို သတင္းသမားေတြ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ အေရး တက္ႂကြ လွုပ္ရွားသူေတြကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕ အစည္းေတြနဲ႔ အတူတကြ လုပ္ေဆာင္သြားမွာပါ ။

က်မကေတာ့ ယုံပါတယ္ ။ ဒီျပႆနာက ေဒသဆိုင္ရာ အရာရွိေတြနဲ႔ အမ်ားႀကီး ဆိုင္ပါတယ္။ အာဏာပိုင္ေတြက ေဒသတြင္းက လူေတြကို ေမးျမန္း ေဖာ္ထုတ္နိုင္မွာပါ ။ လာမယ့္ ႏွစ္ေတြမွာလဲ အစိုးရသစ္က အခုလို ေဒသဆိုင္ရာ အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ နဲ႔ သစ္ေတာ ျပဳန္းတီးမွုေတြကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္သြားလိမ့္မယ္လို႔ ေမၽွာ္လင့္မိပါတယ္။

BBC Burmese
http://www.bbc.com/burmese