ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန ဆုတ္ယုတ္

ႏိုင္ငံတကာ လူမႈအသိုင္း၀ိုင္းအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တစထက္တစ ဆုတ္ယုတ္လာေနသလို ယိုယြင္းပ်က္ျပားမႈေတြ ျဖစ္ေနၿပီလို႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ေကာ္မရွင္နာမင္ႀကီးက သတိေပးလိုက္ၿပီး ဥပေဒေတြကလည္း ႏိုင္ငံေတြမွာ လူမႈေရးအရ စည္းလံုးညီညြတ္မႈကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနတယ္လို႔ ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။

ဂ်နီဗာမွာရွိတဲ့ ကုလလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ အမွာစကားေျပာဆိုစဥ္ ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး Zeid Ra’ad al-Hussein က သူ႔ရဲ႕ စိုးရိမ္မႈကို အဲဒီလို ေျပာဆိုလိုက္တာပါ။ Lisa Schlein ရဲ႕ သတင္းလႊာကို ဦးစံမိုးေ၀ က တင္ျပထားပါတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုးရြားေနတဲ့ အေျခအေနေတြထဲကမွ ကိုလံဘီယာ အစိုးရနဲ႔ FARC သူပုန္အုပ္စုတို႔ၾကား ဆယ္စုႏွစ္ ၅ စု ၾကာ ျဖစ္ပြားေနခဲ့တဲ့ စစ္ရပ္ဆိုင္းသြားေစခဲ့တဲ့ သေဘာတူညီမႈကို ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး Zeid Ra’ad al-Hussein က ေရြးထုတ္ၿပီး ခ်ီးမြမ္းလိုက္ပါတယ္။ သူ႔အေနနဲ႔ စိုးရိမ္မႈအျဖစ္ရဆံုးနဲ႔ အလြန္ဆိုးရြားတဲ့အေျခအေန ႀကံဳေနတဲ့ ေနရာကေတာ့ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းၿမိဳ႕ေတာ္ အေရွ႕အလက္ပို ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီအရပ္မွာ ပိတ္မိေနတဲ့ သိန္းနဲခ်ီတဲ့ ျပည္သူေတြနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ေကာ္မရွင္ရံုးၾကားမွာ အဆက္အသြယ္ ျပတ္ေတာက္ေနသလို အကူအညီလည္း မေပးႏိုင္ဘူးလို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

"စားနပ္ရိကၡာေတြ ေဆး၀ါးေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ မေရာက္ရွိႏိုင္ေအာင္ မပို႔ေပးႏိုင္ေအာင္ တမင္သက္သက္ကို ရည္ရြယ္ၿပီးေတာ့ ဗံုးေတြ ႀကဲခ်ေနပါတယ္။ ကေလးငယ္ေတြ အပါအ၀င္ လူေတြအမ်ားအျပားဟာ ေသရေတာ့မယ့္အခ်ိန္ကို ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကရပါတယ္။ အလြန္ထိပ္လန္႔စရာေကာင္းၿပီး အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရး စံသတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔ လူ႔က်င့္၀တ္ကို တစစီ စုတ္ျပတ္သပ္ေနေအာင္ ဖ်က္ဆီးေနတဲ့ လုပ္ရပ္ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။"

ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီးက တျဖည္းျဖည္း ဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းလာေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ကမာၻႀကီးကို မတည္ၿငိမ္ေအာင္ ၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ ဥပေဒေတြ၊ လူစိမ္းေတြကို လက္မခံႏိုင္ဘဲ စိုးရိမ္ေၾကာက္လန္႔ေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကိုလည္း သတိေပးလိုက္ပါတယ္။

"မၾကာခင္က သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ က်ေနာ့္ရဲ႕ အေနာက္ဥေရာပနဲ႔ အေမရိကတိုက္ေျမာက္ပိုင္း ခရီးစဥ္ေတြအတြင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾက တာကေတာ့ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး အစြန္းေရာက္မႈ၊ အမုန္းတရားနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြအေပၚ စိုးရိမ္မႈ တိုးမ်ားေနတာေၾကာင့္၊ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်မႈေတြကို ဆန္႔က်င္ေနၾကသလားဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။"

ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ႏိွမ္ခ်ဆက္ဆံမႈ ျဖစ္ေနတာေတြ၊ လူမိုက္ဆန္ဆန္ အႀကမ္းဖက္မႈ က်ဴးလြန္တာမ်ိဳးေတြကေန သူတို႔အတြက္ ပုဂၢိဳလ္ေရး အက်ိဳးအျမတ္ ရွာေနၾကတယ္လို႔ Zeid က စြတ္စြဲ ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ အမုန္းတရားေၾကာင့္ ျဖစ္ရတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြက တေန႔တျခား တိုးမ်ားလာေနတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

Burundi ႏိုင္ငံနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတို႔အတြင္း ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ဆိုးရြားတဲ့ အေျခအေနေတြအေပၚမွာလည္း သူ႔အေနနဲ႔ အထူး စိုးရိမ္မႈ ျဖစ္ရေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီးက ေျပာပါတယ္။ Burundi ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ လူမ်ိဳးစုႏြယ္ေတြ အခ်င္းခ်င္းၾကား ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ စိုးရိမ္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ႀကီးထြားလာေနတဲ့အတြက္ ဒုကၡသည္ေတြဟာ အိမ္နီးခ်င္းတိုင္းျပည္ေတြကို ထြက္ေျပး ခိုလံႈေနၾကရပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာဆိုရင္လည္း ႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ဥပေဒမဲ့ သတ္ျဖတ္မႈက်ဴးလြန္ေနတာေတြ၊ ထင္သလို ဖမ္းဆီးမႈေတြ ျပဳလုပ္တာ၊ အက်ဥ္းခ်တာ၊ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္္းတာ၊ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္တာေတြ ျဖစ္ပြားေနတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

 စံမိုးေ၀/ ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com