Trump အစိုးရသစ္လက္ထက္ အာရွပစိဖိတ္ေရးရာေပၚလစီ

အေမရိကန္အစိုးရသစ္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ အေမရိကန္နဲ႔ အာရွ ပစိဖိတ္ ေဒသ မဟာမိတ္ၾကားက စစ္ေရး ဆက္ဆံေရးေတြဟာ ဘာမွ အေျပာင္းအလဲရွိမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ အေမရိကန္ ပစိဖိတ္ေဒသ ၀န္းက်င္စစ္ဌာနခ်ဳပ္အႀကီးအကဲ ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Harry Harris ကေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အာရွ ပစိဖိတ္ ေဒသအတြင္းမွာ ေျမာက္ကိုရီးယား၊ တရုတ္ ႏိုင္ငံနဲ႔ အိုင္အက္စစ္ေသြးၾကြေတြရဲ႕ အႏၱရာယ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ရသလို၊ အာဆီယံအသင္းနဲ႔လည္း လံုၿခံဳေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြထားရွိႏိုင္ေအာင္ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Harris က ေျပာပါတယ္။ အေသးစိတ္ကိုေတာ့ ရွားေဖာင္က စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။

ဇန္န၀ါရီလ ၂၀ ရက္ေန႔မွာတက္လာမယ့္ ေရြးေကာက္ခံသမၼတသစ္ Donald Trump ရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရးရာ ဆိုင္ရာမူ၀ါဒေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသတြင္းနဲ႔ မဟာမိတ္အဖြဲ႔ေတြက စိုးရိမ္မႈေတြရွိေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ အာရွ ပစိဖိတ္ ေဒသတြင္း မဟာမိတ္ေတြအေပၚ အေမရိကန္ရဲ႕ ေထာက္ခံမႈဟာ ဆက္လက္ခိုင္ၿမဲသြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ ပစိဖိတ္ေဒသ ၀န္းက်င္စစ္ဌာနခ်ဳပ္အႀကီးအကဲ ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Harry Harris က အဂၤါေန႔က ၀ါရွင္တန္ ဒီစီမွာ က်င္းပတဲ့ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ Defense One ႏွစ္ပတ္လည္ ညီလာခံမွာ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။

“အိႏိၵယနဲ႔ အာရွပစိဖိတ္၀န္းက်င္းရွိ မဟာမိတ္ေတြနဲ႔ မိတ္ေဆြႏိုင္ငံေတြအေပၚ အေမရိကန္အေနနဲ႔ ခိုင္မာတဲ့ သံန္နိဋ္႒ာန္ကို ဆက္လက္ ထားရွိသြားမယ္ဆိုတာ သံသယျဖစ္စရာမလိုပါဘူး။ အဲဒီေဒသမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈဟာ လိုအပ္တဲ့အျပင္ အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာ အခိုအမာယံုၾကည္ထားပါတယ္။ သမိုင္းေၾကာင္းအရ အဲဒီေဒသမွာ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အေမရိကန္က ေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြက သက္ေသထူေနတာလည္းျဖစ္ပါတယ္။”

အဂၤါေန႔မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ ညီလာခံအတြင္းမွာ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယား ဒံုးက်ဥ္စမ္းသပ္မႈအစီအစဥ္နဲ႔ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ပင္ေရးအနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ တရုတ္ တို႔ရဲ႕ ေဒသတြင္း လံုၿခံဳေရး ၿငိမ္းေျခာက္မႈေတြအေပၚမွာ စိုးရိမ္မႈေတြရွိေနတယ္လို႔လည္း ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Harris က မီးေမာင္းတိုးေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား၊ ၾသစေၾတးလ် နဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္လို မဟာမိတ္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ခိုင္မာစြာရပ္တည္မႈေၾကာင့္ အားတက္ရတယ္လို႔လည္း ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Harris ကေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သူ႔မွာရွိတဲ့ လက္နက္ေတြနဲ႔ ႏ်ဴကလီးယားစမ္းသပ္မႈ ကိစၥေတြကို စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္က ေဒသတြင္းမွာ အတင့္ရဲလုပ္ေဆာင္မႈေတြအျပင္ IS အၾကမ္းဖက္လႈပ္ရွားမႈ အဲဒီအာရွေဒသကို ကူးဆက္ပ်ံ႕ႏွံ႔ႏိုင္မယ့္အလားအလာကိုလည္း က်ေနာ္စိုးရိမ္ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အေမရိကန္နဲ႔ ဂ်ပန္ဆက္ဆံေရးဟာ အားေကာင္းသလို ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ သံုးႏိုင္ငံ လံုၿခံဳေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ၾသစေၾတးလ်နဲ႔ မဟာမိတ္ဆက္ဆံေရးအျပင္ အင္အားတက္သစ္စ အိႏိၵယနဲ႔ ဗီယက္နမ္တို႔နဲ႔ ဆက္ဆံေရးလည္း တိုးတက္ေနပါတယ္။”

ႏိုင္ငံျခားေရး ဆက္ဆံေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေရြးေကာက္ခံသမၼတသစ္ Donald Trump ဟာ တရုတ္သမၼတ ရွီက်င္းပင္နဲ႔ ေတာင္ကိုရီးယားသမၼတ Park Geun-hye အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံျခားေခါင္းေဆာင္ ေတြနဲ႔ စကားေျပာဆိုခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကေန႔ ၾကာသာပေတးေန႔မွာေတာ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွင္ဇိုအာေဘနဲ႔ စကားေျပာဖို႔ရွိပါတယ္။

ေရြးေကာက္ခံသမၼတသစ္ Donald Trump အေနနဲ႔ အစိုးရတာ၀န္စတင္ထမ္းေဆာင္ရာမွာ ခ်က္ျခင္း ရင္ဆိုင္ရာရမယ့္ စိန္ေခၚမႈေတြကေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဦးေဆာင္တဲ့ အိုင္အက္စ္ စစ္ေသြးၾကြတိုက္ခိုက္ေခ်မႈန္းေရး၊ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံျပည္တြင္းစစ္နဲ႔ အာဖဂန္ နစၥတန္ႏိုင္ငံအတြင္း အေမရိကန္ရဲ႕ ဆက္လက္ပါ၀င္မႈ အခန္းက႑ေတြအျပင္၊ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြပါ၀င္ပါတယ္။

အာရွပစိဖိတ္အတြင္းက လက္ရွိအေျခအေနနဲ႔ ေရွ႕ဆက္ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ စိန္ေခၚမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို လိုအပ္တဲ့ အခန္းက႑တဲ့ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Harris က ထည့္သြင္းေျပာဆိုသြားပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္နဲ႔ ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံက အစြန္းေရာက္အၾကမ္းဖက္မႈ၀ါဒ အႏၱရာယ္ေတြကို မဟာမိတ္ေတြနဲ႔အတူ ေခ်မႈန္းသြားမယ္လို႔လည္း ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးကေျပာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားအသင္း ASEAN ဟာ ေနတိုး - ေျမာက္အတၱလႏၱိတ္စာခ်ဳပ္အဖြဲ႔လို စစ္ေရးမဟာမိတ္ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုထားတာ မဟုတ္ေပမယ့္လည္း ေဒသတြင္း ဒီထက္ေကာင္းမြန္တဲ့ စစ္ေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ရွိလာႏိုင္ေၾကာင္း ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Harris က ေျပာပါတယ္။

“အာဆီယံအေၾကာင္း က်ေနာ္တို႔ ေျပာၾကတဲ့အခါ အေမရိကန္အေနနဲ႔ အာဆီယံအတြက္ လုပ္ေပးႏုိင္သမွ်ကို လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရးမွာလည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးလုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ ေနတိုးအဖြဲ႔ႀကီးလို လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အႀကီးအေနအထားမ်ဳိးအျဖစ္လည္း အာဆီယံကို ျဖစ္လာေစခ်င္ပါတယ္။”

အာဆီယံနဲ႔ အေမရိကန္ စစ္ဖက္ဆက္ဆံေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဒသတြင္းမွာရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ မလက္ကာ ေရလက္ၾကားက ပင္လယ္ဓားျပ ျပႆနာမ်ဳိးေတြမွာဆိုင္ရင္ စကၤာပူ၊ မေလးရွားနဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ မဟာမိတ္လို ပူးေပါင္းမႈေတြရွိခဲ့တာကို ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Harris က ဥပမာေပးၿပီး ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာကိုၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ အေမရိကန္ရဲ႕ စစ္ေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြဟာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာျပသေနတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

ဖိလစ္ပိုင္ သမၼတ Rodrigo Duterte က အေမရိကန္နဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံအၾကား ဆက္ဆံေရးတင္းမာေစတဲ့ အေမရိကန္အေပၚ ေ၀ဖန္ ရႈတ္ခ်ေျပာဆိုမႈေတြဟာ သူ႔တို႔အတြက္ စိတ္ကသိကေအာက္ျဖစ္ရမယ့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္အၾကား စစ္ေရးမဟာမိတ္ဆက္ဆံေရးဟာ အခိုင္အမာ တည္ရွိေနသလို ဖိလစ္ပိုင္စစ္တပ္အရာရွိေတြနဲ႔ ပုဂၢိဳလ္ေရးရင္းႏွီးမႈေတြကလည္း ရွိေနတယ္လို႔ အေမရိကန္ ပစိဖိတ္ေဒသ ၀န္းက်င္စစ္ဌာနခ်ဳပ္ အႀကီးအကဲ ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Harry Harris ကေျပာပါတယ္။

 ရွားေဖာင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com