႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္ပိတ္မႈ HRW ေ၀ဖန္

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာေဒသမွာ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြ ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ပိုင္း - ထြက္ေျပးၾကတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြကို ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈေတြကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈၿပီး - ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရက ႏုိင္ငံတြင္း၀င္ေရာက္ခြင့္ ပိတ္ပင္ထားဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူေတြ ကေတာ့ အရပ္သားေတြကို အကာအကြယ္ ေပးၾကဖို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္-ျမန္မာ အစိုးရ ၂ ရပ္စလံုးကို ေတာင္းဆိုထားတာပါ။ အေသးစိတ္ကိုေတာ့ ဗြီအိုေအ သတင္းေထာက္ Maaz Hussain ရဲ႕ သတင္းလႊာကို အေျခခံၿပီး မနႏၵာခ်မ္းက တင္ျပထားပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာေဒသမွာ ေအာက္တုိဘာလဆန္းပိုင္း နယ္ျခားေစာင့္ရဲစခန္း ၃ ခု တိုက္ခိုက္ခံရမႈအတြင္း ရဲတပ္ဖြဲ႔၀င္ ၉ ဦး အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္ခံရၿပီးေနာက္ပိုင္း - ျမန္မာအာဏာပိုင္က နယ္ေျမရွင္းလင္းမႈေတြ လုပ္ေဆာင္တဲ့အေနနဲ႔ အဲဒီေဒသက လူေတြကို အ၀င္အထြက္ မလုပ္ၾကဖို႔ ပိတ္ပင္ထားတာ ၁ လေက်ာ္ရွိလာတာနဲ႔အမွ် - ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွာ ခိုလံႈခြင့္ရဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ မူဆလင္အမ်ားစုပါ၀င္တဲ့ လူ ၃ ေသာင္းေလာက္ဟာ ေနရပ္စြန္႔ခြာ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ၾကရၿပီး၊ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ အရပ္သားေတြကို အကာအကြယ္ေပးေရး လုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔လည္း ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္ထဲမွာပဲ ကုလသမဂၢက ျမန္မာအစိုးရကို ေတာင္းဆိုခဲ့တာပါ။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရအေနနဲ႔လည္း နယ္စပ္ကို ဖြင့္ထားၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းက အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာၾကသူေတြကို ၀င္ေရာက္ ခိုလံႈခြင့္ေပးဖို႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ံုး UNHCR ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ Adrian Edwards က ဂ်နီဗာမွာ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး - ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ကုလသမဂၢဆုိင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီး Samantha Power က ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ေတြကေတာ့ - သူတို႔ကို အစိုးရက ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံထဲ ၀င္ခြင့္မေပးဖုိ႔ အမိန္႔ေပးထားၿပီး၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္း ၆ ပတ္အတြင္းမွာ ေရလမ္းကတဆင့္ ထြက္ေျပးၾကသူ ဒါဇင္န႔ဲခ်ီတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကို - ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ေရပုိင္နက္ထဲ မေရာက္ခင္ ေမာင္းထုတ္ခဲ့ရသလို - ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ်လည္း ေလွ ၂ စင္း ၃ စင္းေလာက္ကို ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ ျပန္ေမာင္းထုတ္ေနရတဲ့အေၾကာင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ တပ္မႉးတဦးျဖစ္တဲ့ ဒုဗိုလ္မႉးႀကီး အဘူဇာ အယ္လ္ ဇာဟစ္ က ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားမႈအဖဲြ႔တခုျဖစ္တဲ့ HRW ရဲ႕ အာရွေရးရာ ညႊန္ၾကားေရးမႉး Brad Adams ကေတာ့ - ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အာဏာပုိင္ေတြရဲ႕ ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ဟာ ရက္စက္လြန္းရာ က်တယ္လုိ႔ ေ၀ဖန္လုိက္ပါတယ္။

"ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြအေပၚ သိပ္ကို အၾကင္နာမဲ့လြန္းပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ပဋိပကၡေတြျဖစ္ေနခ်ိန္ - ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ပစ္မွတ္ထားခံေနၿပီး၊ ရြာေတြ မီး႐ိႈ႕ခံရတာ၊ အဲဒီမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ သတ္ျဖတ္ခံရတာေတြေၾကာင့္ - ႐ိုဟင္ဂ်ာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ျမန္မာႏုိင္ငံကေန ဘဂၤလားေဒ့ရွိႏုိင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးတာဟာ အသက္ရွင္ဖို႔အတြက္ တခုတည္းေသာ နည္းလမ္း အျဖစ္နဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရက သူတုိ႔ကို ၀င္ခြင့္မေပးခဲ့ဘူး။ ဒါဟာ ႏုိင္ငံတကာစံႏႈန္းေတြကို ခ်ိဳးေဖာက္မႈပါ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရအေနနဲ႔ အသက္ေဘးက ထြက္ေျပးလာၾကသူေတြကို အနည္းဆုံး ယာယီပဲျဖစ္ျဖစ္ ခိုလံႈခြင့္ေပးရမယ့္ တာ၀န္ရွိပါတယ္။ အဲဒီအစား ဒီလူေတြကို ၀င္ခြင့္မေပးဘဲ ျပန္ေမာင္းထုတ္ေနတာပါ။"

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး အစာ ဒူဇာမန္း ခန္း ခါမဲ (Asaduzzaman Khan Kamal) ကေတာ့ - ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံအတြက္ စိတ္မသက္မသာ ျဖစ္ရေၾကာင္း ေျပာဆုိလုိက္သလုိ၊ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံကေန ထြက္ေျပးလာတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကိုလည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံထဲ ၀င္လို႔မရေအာင္ တားဆီးဖို႔ နယ္ျခားေစာင့္တပ္၊ ကမ္းေျခေစာင့္တပ္နဲ႔ ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြကို အသင့္ျပင္ထားတယ္လို႔ တနဂၤေႏြေန႔ကပဲ ေျပာဆုိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ႐ွ္႕ႏိုင္ငံၾကားက နတ္ျမစ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး Cox's Bazar ၿမိဳ႕ကို ႏိုဝင္ဘာ ၂၁ ရက္ တနလၤာေန႔က ေရာက္လာၾကတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကို Kutupalong ဒုကၡသည္စခန္းေတြဆီကို ဘဂၤလားေဒ႐ွ္႕အာဏာပိုင္ေတြက ပို႔ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ရာနဲ႔ခ်ီေရာက္လာၾကသူေတြထဲက ၆၄ ေယာက္ကို Bangladesh နယ္ျခားေစာင့္တပ္က ထိန္းသိမ္းခဲ့ၿပီး ေန႔တြင္းခ်င္းမွာပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံဖက္ကုိ ျပန္ပို႔ခဲ့တယ္လို႔ Reuters သတင္းက ေျပာပါတယ္။ ကုလသမဂၢရဲ႕ ႏုိင္ငံတကာေ႐ႊ႕ေျပာင္းသူမ်ားအေရးေဆာင္႐ြက္ေနတဲ့ IOM အဖဲြ႔က အမည္မေဖာ္လုိသူတေယာက္ရဲ႕ အေျပာအရ တနလၤာေန႔တေန႔ထဲ ျမန္မာဘက္ကေရာက္လာတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ၅၀၀ ေက်ာ္႐ွိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
HRW အာရွေရးရာ ညႊန္ၾကားေရးမႉး Brad Adams ကေတာ့ - လက္ရွိ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အေျခအေနကို အစိုးရႏွစ္ရပ္စလံုးက ပူးေပါင္း ေျဖရွင္းဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔လည္း ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။

"လူထုကို ကာကြယ္ေပးႏုိင္ဖို႔အတြက္ အစိုးရအခ်င္းခ်င္း လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ အစိုးရႏွစ္ရပ္ စလံုးက လူေတြကို အကာကြယ္ေပးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္မေနပါဘူး။ ဒါဟာ သိပ္ကို စိတ္မေကာင္းစရာပါပဲ။ ဘာလို႔လဲဆုိေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံဟာဆုိရင္ ပါကစၥတန္လက္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းစဥ္ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္မွာတုန္းက လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္ခံရမႈမ်ိဳး ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရဖူး ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာဆုိရင္လည္း လူသားမ်ိဳးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ရာဇ၀တ္မႈ၊ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ၊ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ တုိင္းရင္းသားအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ရာဇ၀တ္မႈေတြ ႀကံဳရဖူးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏွစ္ႏုိင္ငံစလုံးက ဒီဒုကၡေတြကို နားလည္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အခုလို ဒုကၡေတြခံစားရေအာင္ ျပန္လုပ္ေနၾကတဲ့အေပၚ နားလည္ရလည္း အင္မတန္ခက္ပါတယ္။"

ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ နယ္ေျမရွင္းလင္းမႈေတြအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနတယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြ ထြက္ေပၚေနတာေၾကာင့္ အေျခအေနမွန္ေတြကို ေလ့လာၾကည့္႐ႈဖုိ႔ မၾကာေသးခင္ကပဲ ျမန္မာအစိုးရဦးေဆာင္တဲ့ ကုလသမဂၢ အရာရွိနဲ႔ ၉ ဦးပါ သံတမန္အဖြဲ႔ဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ၂ ရက္ၾကာခရီး သြားေရာက္ခဲ့တာပါ။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ လူမႈအသုိင္းအ၀ုိင္းၾကား ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ လူ ၁၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး၊ လူ ၁ သိန္းေက်ာ္ဟာလည္း အခုအခ်ိန္အထိ ဒုကၡသည္ေတြအျဖစ္ ေနထိုင္ေနရဆဲ အေျခအေနေတြကုိ ေျဖရွင္းဖို႔ အပါအ၀င္ ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီး - ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ေဟာင္းလည္းျဖစ္၊ ႏိုဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္လည္းျဖစ္တဲ့ ကိုဖီအာနန္ ဦးေဆာင္ၿပီး - ရခိုင္ျပည္နယ္ အႀကံေပးေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔တခုကိုလည္း ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဖြဲ႔စည္းေပးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္ရွင္။

  မနႏၵာခ်မ္း  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com