ျပည္တြင္းက ေရႊ ႔ေျပာင္းလုပ္သား

ေရႊ ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားရဲ ႔ အေျခခံရပိုင္ခြင့္ကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ အရပ္သားအဖြဲ႔နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြ အစိုးရနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖုိ႔လုိေၾကာင္း အလုပ္သမားနဲ႔ ျပည္သူ႔အင္အားဝန္ႀကီးက ေအာက္တိုဘာလ (၂၀) ရက္ေန႔က ေနျပည္ေတာ္မွာ က်င္းပတဲ့ အာဆီယံအစည္းအေဝးမွာ ေျပာသြားပါတယ္။ ေရႊ ႔ေျပာင္းလုပ္သားလို႔ေျပာရင္ ႏိုင္ငံျခားေရာက္ ျမန္မာအလုပ္သမားကို ျမင္ၾကတာ မ်ားပါတယ္။ ျပည္တြင္းက ေရႊ ႔ေျပာင္းလုပ္သားအေၾကာင္းကို လူသိနည္းပါတယ္။ ILO ေခၚ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အလုပ္သမားေရးရာအဖြဲ႔ဟာ ျပည္တြင္းက ေရႊ ႔ေျပာင္းလုပ္သား (၇၂၉၅) ဦးကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းၿပီး Internal Labour Migration in Myanmar ဆိုတဲ့ စာမ်က္ႏွာ တရာေက်ာ္ အစီရင္ခံစာကို အဂၤလိပ္-ျမန္မာ နွစ္ဘာသာနဲ႔ မႏွစ္က ထုတ္ေဝခဲ့ပါတယ္။

အဓမၼခိုင္းေစမႈဆိုတာ အစိုးရဝန္ထမ္းက ျပည္သူကို အဓမၼခိုင္းတာမ်ဳိး ျဖစ္ေပမယ့္ အခုေတာ့ ပုဂၢလိက႑မွာလည္း ေတြ႔ႏုိင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဓမၼခုိင္းေစတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္တဲ့ အခ်က္ (၃) ခ်က္ကို ရွင္းျပထားပါတယ္။ အင္အားသံုးၿပီး (သို႔မဟုတ္) လိမ္လည္လွည့္ျဖားၿပီး ခိုင္းေစမႈ၊ အတင္းအက်ပ္ ခုိင္းေစမႈ၊ အလုပ္မထြက္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ထားမႈစတဲ့ အေျခအေနတခုခုရွိရင္ အဓမၼ ခိုင္းေစမႈလုိ႔ ေခၚႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ILO အဖြဲ႔ဟာ အဓမၼ ခိုင္းေစမႈ ျပႆနာကို ေစာင့္ၾကည့္ေနတာ (၁၅) ႏွစ္ ရွိပါၿပီ။

ေနာက္ဆံုးအေျခအေနကို သိႏိုင္ဖုိ႔အတြက္ ၂၀၁၃ ႏွစ္ဆန္းနဲ႔ ၂၀၁၅ ဧၿပီလအၾကားမွာ ေရႊ ႔ေျပာင္းတဲ့ အလုပ္သမားေတြကို ေရြးၿပီး ေမးျမန္းတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ တုိင္း (သို႔မဟုတ္) ျပည္နယ္တခုမွာ ၿမိဳ ႔နယ္ (၄) ခုႏႈန္းနဲ႔ စစ္တမ္းေကာက္ယူပါတယ္။ ေမးျမန္းသူအားလံုးဟာ အလုပ္အကိုင္မေကာင္းလို႔ ေနရာေရႊ ႔ေျပာင္းရတာလို႔ ဆိုပါတယ္။ ေဆြမ်ဳိးမိတ္သဂၤဟ အကူအညီနဲ႔ အလုပ္အကိုင္ ေျပာင္းေရႊ ႔သူက အမာ်းစု ျဖစ္ေပမယ့္ (၁၀) ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ အလုပ္ပြဲစားကို အခေၾကးေငြေပးၿပီး အလုပ္ေရႊ ႔ေျပာင္းတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေရႊ ႔ေျပာင္းလုပ္သားေတြဟာ ေနရာသစ္မွာ အိမ္ငွားေနႏိုင္တဲ့ အေျခအေန မရွိတဲ့အတြက္ အလုပ္အနီးမွာ ျဖစ္သလို တဲေဆာက္ၿပီး ေနထိုင္ၾကသလို အလုပ္ရွင္းေပးတဲ့ ေနရာမွာလည္း ေနထိုင္ၾကပါတယ္။ မေက်နပ္တာကို မေျပာရဲတဲ့ အလုပ္သမားဘဝ ေရာက္သြားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အလုပ္သစ္မရမီက ေျပာထားတာနဲ႔ လက္ေတြ႔အလုပ္ တျခားစီ ျဖစ္ေနတာမ်ဳိးရွိတဲ့အတြက္ လိမ္လည္လွည့္ျဖားခံရသလို ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ မူလသေဘာတူထားတဲ့ အလုပ္ခ်ိန္ထက္ပိုၿပီး ခိုင္းမႈ၊ နားခ်ိန္မရွိမႈ၊ အျပင္ေလာကနဲ႔ ဆက္သြယ္ခြင့္ မရမႈ စတာေတြေၾကာင့္ အဓမၼခိုင္းလို႔ အလုပ္လုပ္ရသလို ျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္ထဲက မထြက္ႏုိင္ေအာင္ အလုပ္ရွင္ဘက္က ဖန္တီးထားတာ အဓမၼခိုင္းေစမႈနဲ႔ အတူတူပဲလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ေမးျမန္းတဲ့ အလုပ္သမား (၇၂၉၅) ထဲမွာ (၂၆) ရာခိုင္ႏႈန္း (သို႔မဟုတ္) ၁၉၀၈ ဟာ အဓမၼခုိင္းေစျခင္း ခံရသူေတြျဖစ္ၿပီး (၁၄) ရာခိုင္ႏႈန္း (သို႔မဟုတ္) ၁၀၀၇ ဟာ အဓမၼခိုင္ခံရတဲ့ ဘဝေရာက္သြားေအာင္ လိမ္လည္လွည့္ျဖားခံရသူ ျဖစ္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ (၅၃၈၇) (သို႔မဟုတ္) (၇၄) ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ အဓမၼခိုင္းေစမႈက ကင္းလြတ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

လူကုန္ကူးမႈဟာ ျပည္တြင္းမွာလည္း ျဖစ္ပြားပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေခၚသြားမွသာ ျဖစ္ပြားတဲ့အမႈ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္တြင္းေရႊ ႔ေျပာင္းလုပ္သားကိစၥမွာ လူကုန္ကူးမႈနဲ႔ အဓမၼေစခိုင္းမႈ ပါဝင္ေနပံုကို ILO က ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ စစ္တမ္းေကာက္ယူတဲ့လူ (၇၂၉၅) ေက်ာ္ထဲမွာ အသက္ (၁၈) ႏွစ္ေအာက္ ကေလးအရြယ္က (၆) ရာခိုင္ႏႈန္းပါဝင္ပါတယ္။ ပဲခူးတုိင္းမွာ ေရႊ ႔ေျပာင္းလုပ္သား အမ်ားဆံုးျဖစ္ၿပီး ဧရာဝတီတုိင္းက ဒုတိယအမ်ားဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ ေနရာေဟာင္းက မေရႊ ႔ေျပာင္းမီ ေနရာသစ္မွာ အလုပ္လုပ္ဖုိ႔ စီစဥ္ႏုိင္သူက (၅၄) ရာခိုင္ႏႈန္းရွိၿပီး (၄၆) ရာခိုင္ႏႈန္းကေတာ့ ေရႊ ႔ေျပာင္းၿပီးမွာ အလုပ္ရွာၾကပါတယ္။ အလုပ္ကန္ထရိုက္ကို စာနဲ႔ေရးဖို႔ ျမန္မာဥပေဒက ျပဌာန္းထားေပမယ့္ အမ်ားစုဟာ ႏႈတ္ကတိနဲ႔ အလုပ္လုပ္ၾကပါတယ္။

အလုပ္စာခ်ဳပ္ရွိသူ အနည္းအက်ဥ္းရွိေပမယ့္ သတ္မွတ္တဲ့အခ်က္အလက္ ျပည့္စံုတာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ လုပ္ငန္းခြင္မွာ ျပႆနာျဖစ္ရင္ အလုပ္ရွင္ကို အေရးယူဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။ ေရႊ ႔ေျပာင္းလုပ္သား (၇၂၉၅) မွာ (၄၀) ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ လုပ္ခမ်ားတဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမွာ လုပ္ကိုင္ၾကပါတယ္။ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္း၊ စိုက္ပ်ဳိးေရး၊ သတၱဳတြင္း၊ ငါးလုပ္ငန္း၊ သစ္ေတာလုပ္ငန္း စတာေတြမွာလည္း လုပ္ကိုင္ၾကပါတယ္။ ေရႊ ႔ေျပာင္းလုပ္သား (၉၀) ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ အလုပ္ေၾကာင့္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရင္ ေလွ်ာ္ေၾကးရဖို႔ မေမွ်ာ္လင့္ၾကပါဘူး။ လူနည္းစုေလာက္သာ အလုပ္ရွင္ရဲ ႔ အကူအညီ ရရွိိပါတယ္။

ILO အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အလုပ္သမားေရးရာအဖြဲ႔က သတ္မွတ္ထားတဲ့ စံႏႈန္းေတြနဲ႔ တုိင္းတာတဲ့အခါမွာ ေရႊ ႔ေျပာင္းလုပ္သားအားလံုးရဲ ႔ လုပ္ငန္းခြင္နဲ႔ ေနထိုင္မႈအေျခအေနဟာ အဓမၼခိုင္းေစမႈနဲ႔ ပတ္သက္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေရႊ ႔ေျပာင္းလုပ္သားနဲ႔ လူကုန္ကူးမႈ ဆက္စပ္ေနပံုကိုလည္း ေဖာ္ျပပါတယ္။ ေနရာေရႊ ႔ေျပာင္းလုပ္ကိုင္သူဦးေရ ဆက္လက္တုိးပြားဖို႔ မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ILO အဖြဲ႔က ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ေရာ အရပ္သားအဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ေရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၿပီး ေရႊ ႔ေျပာင္းလုပ္သား စစ္တမ္းေကာက္ယူတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစစ္တမ္းေၾကာင့္ ေရႊ ႔ေျပာင္းလုပ္သားေတြရဲ ႔ အေျခအေန တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။

   ဦးေအာင္ခင္  /  ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com