နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး အရပ္သားကို ပစ္မွတ္မထားဖို႔ ကုလတိုက္တြန္း

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္တြင္း မီးေလာင္ ပ်က္စီးသြားတဲ့ ေနအိမ္မ်ား။ ( ေအာက္တိုဘာ ၂၇၊ ၂၀၁၆)

အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြျဖစ္ပြါးေနတဲ့ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသမွာ မူဆလင္အမ်ိဳးသမီးေတြကို မေတာ္မတရား ျပဳက်င့္ေၾကာင္း တုိင္ၾကားမႈေတြ မရွိဘူးလို႔ ကုလသမဂၢဦးေဆာင္တဲ့ ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ေတြက ေျပာၾကားခဲ့ေပမယ့္ မူဆလင္ေတြ အေပၚ ျမန္မာစစ္တပ္က အၾကမ္းဖက္ ကိုင္တြယ္ ႏွိမ္နင္းေနတယ္ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ဖို႔ ကုလသမဂၢက ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ကိုေရာက္ရွိေန တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကေတာ့ ဒီကိစၥကို ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ေဆာင္ရြက္ေန တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။အျပည့္အစံုကို ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က ေျပာျပေပးမွာပါ။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာေဒသမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့လထဲ ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈ ခံခဲ့ရတဲ့ေနာက္ပိုင္း လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြက နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးလုပ္ရာမွာ ေဒသခံ မူဆလင္ေတြ အေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ရွိေနတယ္ ဆိုတဲ့သတင္းေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး လံုေလာက္တဲ့ အေထာက္အထား မရွိေၾကာင္း ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကိုေရာက္ေနတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာၾကားခဲ့သလို ဒီကိစၥအတြက္ တရားဥပေဒနဲ႔ အညီ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ေနၿပီး ျမန္မာ အစိုးရအေနနဲ႔ ဘာမွ ဖံုးကြယ္ဖို႔ ႀကိဳးစားတာ မရွိဘူးလို႔ ေျပာၾကားခ့ဲ ပါတယ္။

“ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး က်မတို႔ဘာမွဖံုးကြယ္ဖို႔ မႀကိဳးစားပါဘူး။ က်မတို႔ ျပန္ၾကားေရးဌာနမွာ အခ်က္အလက္ေတြ အားလံုးရွိပါတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျခေျချမစ္ျမစ္ သိရေအာင္ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္သူေတြ အျပစ္ရွိတယ္လို႔ သက္ေသမျပ ႏိုင္ခင္မွာေတာ့ အားလံုးဟာ အျပစ္မဲ့သူေတြလို႔ သေဘာထားၿပီး တရားဥပေဒအတိုင္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္ ”

အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈ ခံခဲ့ရတဲ့ ေဒသကို ႏိုဝင္ဘာလ ၂ ရက္နဲ႔ ၃ ရက္ေန႔ေတြမွာ အဖြဲ႔ဝင္ ၁၀ ဦးပါဝင္တဲ့ ျမန္မာႏို္င္ငံအေျခစိုက္ ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရေတြရဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြပါတဲ့ အဖြဲ႔သြားေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ကုလသမဂၢ ဌာေနကိုယ္စားလွယ္၊ လူသားခ်င္းစာနာမႈ ဆိုင္ရာ တာဝန္ခံ Renata Lok-Dessallien ပါ သြားေရာက္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ေတြ႔ရွိခ်က္ကို ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ရံုး ေျပာခြင့္ရ Stephane Dujarric က ကုလသမဂၢ ရံုးခ်ဳပ္ရဲ့ ေသာၾကာေန႔ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

"ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ ျပည္နယ္နဲ႔ ၿမိဳ႕နယ္တာဝန္ရွိသူေတြ၊ ေဒသတြင္းေက်းရြာနဲ႔ လူမႈ အသိုင္းအဝိုင္း ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။ ေဒသတြင္းမွာ စားနပ္ရိကၡာ မလံုေလာက္တာ၊ ေနေရးထုိင္ေရးနဲ႔ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာေတြအတြက္ စိုးရိမ္စိတ္ပူေၾကာင္း ေဒသ ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ေျပာၾကားၾကပါတယ္။ ရြာသားေတြကလည္း နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး လုပ္ရာမွာ အႀကီးအက်ယ္ လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ ရွိေၾကာင္းနဲ႔ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူေတြ အေနနဲ႔ အရပ္သားေတြကို ပစ္မွတ္ထား တာမ်ိဳးမလုပ္ေစခ်င္ေၾကာင္း သြားေရာက္ၾကည့္ရႈခဲ့တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ရြာေတြမွာ ေနအိမ္ အေတာ္မ်ားမ်ား မီးေလာင္ထားတာကို ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။"

ဒါ့အျပင္ ေမာင္ေတာေဒသက ရဲစခန္းေတြကို ဝင္ေရာက္တုိက္ခိုက္မႈေတြအတြက္ ကုလသမဂၢ ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ မစၥ Renata က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ရံႈ႕ခ်ခဲ့ေၾကာင္း လည္း ေျပာပါတယ္။ အခုလို ရဲစခန္းေတြ အတုိက္ခိုက္ခံရတာနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး တာဝန္ရွိသူေတြကို ရွာေဖြ ေဖၚထုတ္ဖို႔ တုိက္တြန္းလိုက္သလို လံုၿခံဳေရး တာဝန္ယူထားသူေတြ အေနနဲ႔ တရားဥပေဒနဲ႔ အညီ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လည္း ေတာင္းဆိုခဲ့တာပါ။

ျမန္မာႏုိင္ငံအေျခစိုက္ ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရေတြရဲ့ သံတမန္ေတြဟာ အၾကမ္းဖက္ခံရတဲ့ ေဒသေတြကို သြားခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ စစ္ေတြ ေလဆိပ္မွာေရာ ရန္ကုန္မွာပါ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေသာၾကာေန႔ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအၿပီးမွာ ကုလဌာေနကိုယ္စားလွယ္ မစၥ Renata က လံုၿခံဳေရးတာဝန္ခံေတြ ဘက္က လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈရွိတယ္ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲမႈေတြ အတြက္ သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းမႈေတြလုပ္ဖုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

"လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ အမ်ားအျပား ရွိေနတယ္ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး လြတ္လပ္ၿပီး ယံုၾကည္ရတဲ့ စံုစမ္းေရး ေကာ္မတီတရပ္ဖြဲ႔ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းပါတယ္။ ဒီေကာ္မရွင္ကေန စြပ္စြဲမႈေတြကို ေလ့လာၿပီး အမွန္တရားကို ေဖၚထုတ္ႏိုင္မွာပါ။"

လံုၿခံဳေရးတပ္သားေတြရဲ့ အဓမၼျပဳက်င့္တာကို ခံရတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေနတာနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ေမးျမန္းၾကရာမွာေတာ့ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔ ရဲ့ ခရီးစဥ္ အတြင္း အခုလိုိ အဓမၼျပဳက်င့္ခံရတယ္ ဆိုၿပီး တုိင္ၾကားတာေတြကို မႀကံဳခဲ့ရေၾကာင္း ကုလဌာေနကိုယ္စားလွယ္ မစၥ Renata က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ဒီခရီးစဥ္အတြင္း သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ေက်းရြာေတြဟာ သံအမတ္ႀကီးေတြ ေတာင္းဆိုတင္ျပခဲ့တဲ့ ေက်းရြာေတြ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီးက ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဥေရာပသမဂၢသံအမတ္ႀကီး Roland Kobia ကေတာ့ သူတို႔ သြားေရာက္ၾကည့္ရႈခဲ့တဲ့ ေဒသတြင္းမွာ လူေနမႈ အေျခေနေတြ သိပ္ကို ဆိုးဝါးေနတာ ေတြ႔ရတာမို႔ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူညီေတြ ခ်က္ခ်င္းေပးဖို႔ လုိေနတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

"အဲဒီ့ေဒသရဲ့ အေျခေနေတြ သိပ္ကို ဆိုးဝါးေနတယ္ဆိုတာ တကယ္ကို သိသာပါတယ္။ လူေတြ ကိုယ္အိမ္မွာ ကိုယ္မေနႏိုင္ပဲ ေရွာင္ေျပးေနရသလို တခ်ိ႕အိမ္ေတြဆို မီးေလာင္ထားတာပါ။ တခ်ိဳ႕က သူတို႔ရြာေတြကို သူတို႔ျပန္မလာၾကပါဘူး။ ဒီလူအားလံုးဟာ ေအာက္တိုဘာ ၉ ရက္ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္လို႔ အခုလို အေျခအေန ေရာက္ကုန္တာ မဟုတ္ပါဘူး ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီကေဒသခံအားလံုး လူမႈအသိုင္းဝို္င္း အားလံုးအတြက္ လူ႔အခြင့္ေရးကို အကာကြယ္ေပးဖို႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိၾကဖုိ႔ EU က ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ဒီေဒသတြင္းေနထိုင္သူ အားလံုးအတြက္ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူညီေတြ ခ်က္ခ်င္း ေပးႏိုင္ခြင့္ရဖို႔ လည္း ေတာင္းဆိုပါတယ္။"

ဒါ့အျပင္ ဒီေဒသမွာ လံုၿခံဳေရးတပ္သား ၁၅ ဦးေသဆံုးခဲ့ရတာကို ေမ့မထားသင့္ သလို ေအာက္တိုဘာ ၉ ရက္နဲ႔ ႏိုင္ဝင္ဘာ ၃ ရက္ေန႔ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြကို ၾကည့္ရင္ ဒီေဒသရဲ့ အေျခေနကို ေပါ့ေပါ့ဆဆ တြက္လို႔ မရေၾကာင္းနဲ႔ ဒီေဒသရဲ့ ျပႆနာအတြက္ ေရရွည္ အေျဖရွာဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။

​ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com/a/3581409.html