ရခုိင္အေရး ကုလ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ ေျပာဆုိမႈအေပၚ ျမန္မာအစုိးရရဲ႕ တုံ႔ျပန္ခ်က္

ရခိုင္ျပည္နယ္က ပဋိပကၡေတြအေပၚ ကုလသမဂၢရဲ႕ ေျပာဆုိမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာသမၼတ႐ံုး ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ဦးေဇာ္ေဌးကို - ကိုေဇာ္၀င္းလိႈင္ က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။

ေမး - သူက ေျပာသြားတာကေတာ့ဗ်ာ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာဆုိလို႔ရွိရင္လည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ျမန္မာအစုိးရက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ က်ဴးလြန္ေနတာဟာ ေတာ္ေတာ္ ဆိုးဆုိးရြားရြား ျဖစ္ေပၚေနတယ္ေပါ့ေနာ္ ေမာင္ေတာကိစၥ ဘာညာ၊ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးလုပ္တဲ့ေနရာမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ စြပ္စြဲေျပာဆုိတဲ့အေပၚမွာေရာခင္ဗ်။

ေျဖ - “အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ မူလကတည္းကအတုိင္း ဒီစစ္ဆင္ေရးကို စၿပီး ေဆာင္ရြက္ၿပီဆိုကတည္းက က်ေနာ္တို႔က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္၊ ေနာက္ အဲ့လို စြပ္စြဲခ်က္ေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔က ေသေသခ်ာခ်ာကို ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြ ထြက္ၿပီးမွ လုပ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ နံပါတ္တစ္ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီလို ေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာမွာ လက္လြတ္စလြယ္မလုပ္ဘဲ သတိႀကီးႀကီးထားဖုိ႔ နံပါတ္ႏွစ္အခ်က္က လုပ္သမွ် ေဆာင္ရြက္သမွ်သည္ ဥပေဒနဲ႔ညီဖို႔၊ နံပါတ္သံုးအခ်က္က အဲ့လိုမ်ိဳး လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ျဖစ္မလာေစဖို႔ ဒါမ်ိဳး ညႊန္ၾကားၿပီးေတာ့ကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာလည္း အထူးသျဖင့္ေပါ့ေနာ္ ေအာက္တုိဘာလ ၉ ရက္ေန႔ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္ခံရမႈ ျဖစ္စဥ္ေပါ့ ဒါကို က်ေနာ္တုိ႔က ျပန္ၿပီးေတာ့ သတိျပဳဖုိ႔ လိုတယ္။

ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ဒီကိစၥေတြ အခု စစ္ဆင္ေရး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြ ျဖစ္လာရျခင္း အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ နယ္ျခားေစာင့္ရဲတပ္ဖြဲ႔ ၃ ေနရာကို တခ်ိန္တည္း တၿပိဳင္တည္း ၀င္ေရာက္ တုိက္ခိုက္ၿပီးေတာ့ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြကို သတ္ျဖတ္ၿပီးေတာ့ လက္နက္ေတြ ယူေဆာင္သြားတဲ့ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခိုက္မႈျဖစ္တယ္။ ဒီရဲ႕အစက အဲဒါျဖစ္တယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တုိ႔က ေျပာခ်င္တယ္။ ဘယ္ႏုိင္ငံမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ့ေနာ္ ဒီလိုမ်ိဳးျဖစ္ရပ္က ဘယ္ႏိုင္ငံကမွလည္း လက္ခံမွာ မဟုတ္တဲ့ အေျခအေနေပါ့။ ေနာက္တခ်က္က အဲဒီႏုိင္ငံရဲ႕ ျပည္သူအတြက္ေရာ၊ ႏုိင္ငံအတြက္ေရာ၊ စုိးရိမ္ဖြယ္ရာရွိတဲ့ အေနအထားတရပ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔က ေျပာႏုိင္တယ္။

ဟိုတေလာကပဲ အိႏၵိယႏုိင္ငံမွာ ဒီလုိပဲ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြကို အဲ့လိုမ်ိဳး ၀င္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ၿပီးေတာ့ သတ္ျဖတ္သြားတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံတကာကပါ ၀ိုင္း၀န္း႐ႈတ္ခ်တဲ့ သေဘာရွိတယ္ေပါ့။ အဲေတာ့ ဒီျဖစ္စဥ္ေတြ စၿပီး ျဖစ္ပြားလာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းသည္ မည္သည့္အေၾကာင္းရင္း မယ္မယ္ရရမွ မရွိဘဲနဲ႔ ႐ုတ္ခ်ည္းေပါ့ေလ အဲ့လိုမ်ိဳး အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္မႈျဖစ္လာတဲ့ အေျခအေနကေန စတင္လာတယ္ဆုိတာကို က်ေနာ္တုိ႔က သတိျပဳဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ေနာက္ ခုနက က်ေနာ္ေျပာတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔လည္း ညႊန္ၾကားထားတယ္။

ျဖစ္လာရင္ အဆင့္ဆင့္ေသာ တာ၀န္ခံမႈနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔က အေရးယူ ေဆာင္ရြက္သြားမွာ ျဖစ္တယ္။ ေအာက္မွာ က်ေနာ္တုိ႔ လက္ေတြ႔ ေဆာင္ရြက္ေနရတဲ့ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြ အေနနဲ႔လည္း အင္မတန္ကို သတိထားၿပီးေတာ့ အင္မတန္ ခက္ခဲတဲ့ အေနအထားမွာ ေဆာင္ရြက္ေနတာျဖစ္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔က ေျပာခ်င္ပါတယ္။”

ေမး - ေနာက္တခုက ဦးေဇာ္ေဌးရယ္ သူတုိ႔ေျပာတာက ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာက သတ္မွတ္ထားတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြနဲ႔အညီ လုပ္ေဆာင္ျခင္းမရွိရင္ေတာ့ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမႈေတြကို အႀကီးအက်ယ္ ခံရႏုိ္င္တယ္ဆုိၿပီး သူက အဲ့လိုမ်ိဳး ေထာက္ျပသြားတယ္ ဂ်နီဗာမွာေလ။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေရာဗ် ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းဆိုတဲ့ေနရာမွာ အဲဒီဟာကိုေရာ ဦးေဇာ္ေဌးတို႔ နယ္ေျမေဒသ ရွင္းလင္းေရးလုပ္တဲ့ ၀န္ထမ္းေတြကို အဲဒါမ်ိဳး ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အသိေပးတာ၊ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြ ေပးတာမ်ိဳးေတြမ်ား ရွိလားခင္ဗ်။

ေျဖ - “ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းဆုိတာကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြကို ေျဖရွင္း ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရမွာေတြ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ ႏုိင္ငံတကာကလည္း လုိက္နာ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အေနအထားေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြ အေနနဲ႔ အထူးတလည္ သတိထားၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနတယ္ဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔က ေျပာခ်င္တယ္။ ေနာက္တခ်က္က ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းဆိုတဲ့အေပၚမွာလည္း ဘယ္ႏုိင္ငံမဆုိေပါ့ေနာ္ သက္ဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၊ သက္ဆုိင္ရာႏုိင္ငံရဲ႕ တည္ဆဲဥပေဒ၊ တည္ဆဲဥပေဒဆိုတာမွာ အၾကမ္းဖက္မႈတုိက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒလိုဟာမ်ိဳး ေနာက္ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒေတြလို ဟာမ်ိဳး၊ ဒါမ်ိဳးေတြလည္း က်ေနာ္တုိ႔ အညီ ေဆာင္ရြက္ရပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံ လက္မွတ္ေရးထုိးထားတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ႏုိင္ငံတကာ ခုနေျပာတဲ့ လိုက္နာရမယ့္ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ဒါမ်ိဳးေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ လိုက္နာရတဲ့ အေနအထားျဖစ္ပါတယ္။”

ေမး - ဂ်နီဗာမွာ အခုလုိ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ လုပ္သြားတဲ့အျပင္ကုိ (နယူးေယာက္) ကုလသမဂၢရုံးမွာရွိတဲ့ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႕ Genocide Special Advisor (လူမ်ဳိးတုန္းသတ္္ျဖတ္မႈ တားဆီးေရးဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႕ အထူးကုိယ္စားလွယ္) Adama Dieng ကလည္း ေၾကညာခ်က္ တေစာင္ထုတ္တယ္။ ဆုိလုိခ်င္တာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စုိးရိမ္တယ္၊ လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈဆုိင္ရာ အႀကံေပးပုဂၢဳိလ္ကေနၿပီးေတာ့ အခုလုိ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္တယ္ဆုိတာဟာ - လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ သူက ေျပာတာ မဟုတ္ေပမယ့္ အဲဒီတာ၀န္ယူထားတဲ့သူက ရခုိင္ျပည္မွာျဖစ္ေနတဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေျခအေနေတြအေပၚ စုိးရိမ္ ပူပန္မႈရွိတယ္လုိ႔ ေျပာတာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ေရာဗ်။

ဦးေဇာ္ေဌး - “ကုလသမဂၢအေနနဲ႔ တကယ့္ သတင္းအခ်က္အလက္ အမွန္ေတြ ရရွိဖုိ႔ လုိတယ္။ ေနာက္ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ကုလသမဂၢဌာေန ကုိယ္စားလွယ္ကုိယ္တုိင္သည္ ဒီေဒသကုိ သြားေရာက္ၿပီးျဖစ္တယ္။ က်န္တဲ့ သံတမန္ေတြနဲ႔အတူ သြားေရာက္ခဲ့တယ္။ သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ အေပၚမွာလည္း အစီရင္ခံခ်က္ေတြကလည္း လက္ေတြ႔ အေျခအေနမွန္ကုိ ထင္ဟပ္ႏုိင္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔က ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ ေနာက္တခ်က္က က်ေနာ္တုိ႔ ဒီဟာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ စြပ္စြဲ ေျပာၾကားခ်က္ေတြကုိ အေျချပဳၿပီးေတာ့ UNHCR ၀န္ထမ္း တဦးေပါ့၊ ကုလသမဂၢ ၀န္ထမ္းတဦးနဲ႔ မညီညြတ္တဲ့၊ ဂုဏ္သိကၡာမရွိတဲ့၊ က်င့္၀တ္မရွိတဲ့ စြပ္စြဲ ေျပာၾကားခ်က္၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရးကုိ အေျခခံၿပီး ေျပာၾကားခ်က္ေတြက ႏုိင္ငံတကာမီဒီယာမွာ တာသြားပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ Cox’s Bazaar မွာရွိတဲ့ UNHCR ၀န္ထမ္းရဲ႕ အဆင္ျခင္မဲ့ ေျပာၾကားခ်က္က က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံအေပၚကုိ အထူးတလည္ ထိခုိက္ေစတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း အစုိးရအေနနဲ႔ သက္ဆုိင္ရာေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ရွင္းလင္း ေျပာၾကားၿပီး၊ Complaint လုပ္ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာလည္း ကုလသမဂၢအေနနဲ႔ အေျခအျမစ္မရွိတဲ့ စြပ္စြဲ ေျပာၾကားခ်က္ေတြကုိ နားေယာင္ေနမယ့္အစားေပါ့ေလ၊ လက္ေတြ႔ အေျခအေနမွန္ကုိ ထင္ဟပ္တဲ့၊ အခ်က္အလက္ကုိ အေျချပဳတဲ့ ျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ရပ္ေတြ၊ သတင္းေတြကုိပဲ အေလးထားသင့္တယ္။

ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ အခုလုိ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းဆဲမွာ အခုလုိ အေၾကာင္းမဲ့ေပါ့ေနာ္၊ အေၾကာင္းျပခ်က္မဲ့ ျဖစ္လာတဲ့ ေမာင္ေတာ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္ခံရမႈကုိ က်ေနာ္တုိ႔ အစုိးရအေနနဲ႔ ဥပေဒနဲ႔အညီ ခုနကေျပာတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ မရွိေအာင္ အတတ္ႏုိင္ဆုံး သတိထားၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနတာ ျဖစ္တယ္။ သုိ႔ေပမယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ မီဒီယာမွာ၊ ႏုိင္ငံတကာ မ်က္ႏွာစာမွာ ဒီ ဘာသာေရးကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့ အုံနဲ႔ က်င္းနဲ႔ စည္းရုံး လႈံ႔ေဆာ္ေနတယ္။ တခ်ဳိ႕လည္း သူတုိ႔ႏုိင္ငံေတြမွာ ျပည္တြင္းႏုိင္ငံေရးအေျခအေန လူထု ေထာက္ခံမႈ ရယူဖုိ႔ အေျခအေန အေၾကာင္းရပ္ေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ ဘာသာေရးကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ေနတာေတြလည္း ေတြ႔ရတယ္။

အဲဒီအေပၚမွာလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ျပန္ၿပီးေတာ့ သတင္းအခ်က္အလက္အမွန္ေတြနဲ႔ ေခ်ပဖုိ႔ လုပ္ေပမယ့္လုိ႔လည္း ဒီ အုံနဲ႔ က်င္းနဲ႔ေပါ့ေနာ္၊ ေငြေၾကးအင္အားေရာ မ်ားစြာ သုံးၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ဒီ Lobby အုပ္စုေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ခက္ခက္ခဲခဲ ေျဖရွင္းေနရတဲ့ အေနအထားျဖစ္တယ္။

ဒီအေပၚမွာ ကုလသမဂၢလုိ အဖြဲ႔အစည္းအေနနဲ႔ နားေယာင္သြားႏုိင္တယ္။ သတင္းအခ်က္အလက္ အမွားေတြကုိ အမွန္လုိ႔ ယူဆသြားႏုိင္တာ က်ေနာ္တုိ႔ သေဘာေပါက္တယ္။ အဲဒါကုိလည္း က်ေနာ္တုိ႔ဘက္ကေတာ့ တတ္ႏုိင္သမွ် အမွန္တရားနဲ႔ ေျဖရွင္း တုန္႔ျပန္သြားမွာ ျဖစ္သလုိ၊ ကုလသမဂၢနဲ႔လည္း ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သြားမယ္။

သုိ႔ေသာ္ က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ဒီလုိမ်ဳိး ေျပာၾကားတဲ့အခါမွာ စိတ္မေကာင္းဖြယ္ရာျဖစ္တဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ လုံၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြ အေၾကာင္းမဲ့ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္ခံရၿပီး ေသဆုံးသြားတဲ့အေပၚမွာ စာနာ နားလည္မႈ ေပးဖုိ႔လုိတယ္။ ေအာက္တုိဘာလ ၉ ရက္ေန႔ ျဖစ္စဥ္မွာ ျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္ခံရမႈကုိ ျပန္ၿပီးေတာ့ သတိျပဳဖုိ႔လုိတယ္။ အဲဒီ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ ခက္ခဲတဲ့အေနအထားေပါ့ေနာ္၊ အဲဒါေတြကုိလည္း သိျမင္ နားလည္ဖုိ႔လုိတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔က ေျပာခ်င္ပါတယ္။”

 ကိုုေဇာ္၀င္းလႈိင္   / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com