ေစာင့္ၾကည့္သူအားနည္းတဲ့ ကန္ေ႐ြးေကာက္ပြဲ

ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီ သမၼတေလာင္း Donald Trump က ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲလိမ္မဲခိုးမႈေတြ ရွိတယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့တာေၾကာင့္ အေမရိကန္နဲ႔ ျပည္ပက လူအမ်ားစုကို ထိတ္လန္႔ေစခဲ့ပါတယ္။ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြဟာ အေမရိကန္ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ အေျခခံျဖစ္ၿပီး ကမာၻတ၀ွမ္းလံုးကလည္း စံအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားၾကတာပါ။

အေမရိကန္မွာ မဲလိမ္မဲခိုးမႈေတြ ထင္ထင္ရွားရွား မရွိဘူးလို႔ ကၽြမ္းက်င္သူ အမ်ားက သေဘာတူထားေပမဲ့ ဒီႏွစ္ကေတာ့ အေၾကာင္းမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ပံုမွန္မဟုတ္ဘူးလို႔ သတိေပးထားပါတယ္။ ျပႆနာျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ သတိေပးထားတဲ့အေၾကာင္း Jeff Swicord သတင္းေပးပို႔ထားတာကို ကိုၿငိမ္းခ်မ္းက တင္ျပထားပါတယ္။

လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေစာ္ကားမႈေတြ လုပ္ခဲ့တယ္လို႔ စြပ္စြဲခံခဲ့ရၿပီး လူထုစစ္တမ္းေတြမွာ ေထာက္ခံမႈေတြ ေလ်ာ့က်လာေနတဲ့ေနာက္မွာ Donald Trump က အေမရိကန္ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ငန္းစဥ္မွာ မဲလိမ္မဲခိုး ရွိတယ္လို႔ တိုးၿပီး ေျပာလာပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ငန္းစဥ္ကို တိုက္ခိုက္တဲ့အတြက္ အေမရိကန္သမၼတ အပါအဝင္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြေရာ ဒီမိုကရက္ေတြကပါ သူ႔ကုိ ႐ႈတ္ခ်ၾကပါတယ္။ အေမရိကန္သမၼတ Barack Obama ကဆုိရင္ -

"ဘယ္ပါတီကပဲျဖစ္ျဖစ္၊ Conservative ဒါမွမဟုတ္ Liberal ဘယ္ဝါဒကိုပဲ ယံုယံု ဒီကိစၥေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာဖူးတဲ့ သူဆိုရင္ ေျပာမွာကေတာ့ ထင္ရွားတဲ့ မဲလိမ္မဲခိုးတာမ်ိဳးေတြ မရွိဘူး ဆိုတာပါ။"

မဲေပးတဲ့လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ မဲလိမ္မဲခိုးမႈေတြ မရွိဘူးလို႔ သေဘာတူေပမဲ့ ျပႆနာေတြ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ မဲေပးခြင့္ အခြင့္အေရး ကၽြမ္းက်င္သူေတြက သတိေပးထားပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးႏွစ္ေလာက္က ဗဟိုတရား႐ုံးခ်ဳပ္က ပယ္ခ်ခဲ့တဲ့အတြက္ ၁၉၆၄ မဲေပးခြင့္ဥေပဒထဲက အကာအကြယ္ေပးထားတဲ့ ကိစၥတခ်ိဳ႕မပါဘဲ က်င္းပမယ့္ ပထမဦးဆံုး ေရြးေကာက္ပြဲလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အတိအက်ေျပာရရင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည္ေရး အစီအစဥ္ပါ။ ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က Kristen Clarke ကေတာ့ -

"တရားေရးဌာနက ေစလႊတ္တဲ့ ဗဟိုအစိုးရ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည္သူေတြ မပါတဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္အတြင္း ပထမဦးဆံုး က်င္းပတဲ့ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ႏိုင္ငံအႏွံ႔က အားအနည္းဆံုး ေနရာေတြကို သြားၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ ေလ့က်င့္ထားသူေတြပါ။"

တရားေရးဌာနက ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြင္း ျပည္နယ္ ၂၃ ခုကို ေစာင့္ၾကည္သူေပါင္း ၇၈၀ ေက်ာ္ ေစလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ျပည္နယ္ ၅ ခု ေလာက္ကိုပဲ ေစာင့္ၾကည့္သူေတြ ပို႔ႏိုင္ေတာ့မွာပါ။ ျပည္နယ္ ၁၄ ခုမွာ မဲဆႏၵရွင္ေတြကို ကန္႔သတ္တဲ့ ဥပေဒေတြ ျပဌာန္းေတာ့မွာျဖစ္ၿပီး တခ်ိဳ႕ျပည္နယ္ေတြမွာ မဲဆႏၵရွင္ သက္ေသခံကဒ္ျပား တိတိက်က် လိုအပ္တာမ်ိဳးပါ။ ဥပေဒနဲ႔အညီ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေဆာင္ရြက္ရဲ႕လားဆိုတာကို ေလ့လာမယ့္ ဗဟိုအစိုးရ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္သူေတြ မရွိတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရး လုပ္ေဆာင္တဲ့ အဖြဲ႔ေတြဟာ မဲဆႏၵရွင္ေတြ ဆက္သြယ္ႏိုင္မယ့္ တယ္လီဖုန္းေနရာေတြ စီစဥ္ေနပါတယ္။

"က်မတို႔ အခုေစာင့္ၾကည္ေနတာက မဲဆႏၵရွင္ေတြ မဲစာရင္းထဲက ထုတ္လိုက္တာမ်ိဳးနဲ႔ မဲဆႏၵရွင္ေတြကို ႀကိဳတင္အေၾကာင္းမၾကားဘဲ ၁၁ နာရီေလာက္အလိုမွ မဲေပးမယ့္ ေနရာေျပာင္းလိုက္တာမ်ိဳးေတြအျပင္ မဲေပးမယ့္ ေန႔မွာမွ မဲေပးခ်င္သူေတြ မဲေပးခြင့္ ရွိ မရွိ ဆိုတာေတြပါ။"

အခုလာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ပံုမွန္မဟုတ္ဘူးလို႔ ေစာင့္ၾကည္သူအမ်ားက သေဘာတူပါတယ္။ ဒါဟာ မဲေပးမယ့္ေန႔မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ငန္းစဥ္အထိ သက္ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

 ၿငိမ္းခ်မ္း / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com