နာဂကူးစက္ေရာဂါအေျခအေန နယ္စည္းမထားဆရာဝန္မ်ားအဖြဲ႔ ေလ့လာမည္

နာဂကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသတေနရာ

စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသၾကီး နာဂကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသမွာ အမ်ဳိးအစားမခဲြျခားႏုိင္ေသးတဲ့ ကူးစက္ျမန္ေရာဂါကို ကုသႏိုင္ဖုိ႔ အခုအခါ နယ္စည္းမထားဆရာဝန္မ်ားအဖြဲ႔ (MSF) ကျပင္ဆင္ေနပါတယ္။ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈနိမ့္က်တဲ့ နာဂေဒသမွာ မၾကာေသးခင္ကစလုိ႔ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ကူးစက္ေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆုံးသူ ေလ်ာ့နည္းသြားပမဲ့ ေရာဂါကူးစက္ေနဆဲ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အကူအညီေပးဖုိ႔ တုိင္းအစုိးရနဲ႔ ညႇိႏႈိင္းၿပီး MSF က သြားေရာက္ဖုိ႔ စီစဥ္ေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကုိေတာ့ ဆက္သြယ္စုံစမ္းထားတဲ့ ဗြီအုိေအ ျမန္မာပုိင္း သတင္းေထာက္ ႏိုင္ကြန္းအိန္က သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

ကူးစက္ျမန္ေရာဂါကိုကုသဖို႔နဲ႔ အကူအညီေပးဖို႔ နယ္စည္းမထားဆရာဝန္မ်ားအဖြဲ႔ (MSF) က ေရွ႕သီတင္းပတ္ထဲ နာဂကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသကုိသြားေရာက္ဖုိ႔ စီစဥ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ လာမယ့္ေအာက္တုိဘာလ ၁၇ ရက္ေန႔ကစၿပီး ကြင္းဆင္းသုေတသန ျပဳလုပ္ႏိုင္ေရး တုိင္းေဒသႀကီးအစုိးရနဲ႔ ညႇိႏႈိင္းစီစဥ္ခဲ့တာလုိ႔လည္း စစ္ကုိင္းတုိင္းလူမႈေရးဝန္ႀကီး ေဒါက္တာေဇာ္ဝင္းက ေျပာပါတယ္။

“သူတို႔က က်န္းမာေရးကူညီေပးခ်င္တယ္ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ နာဂဦးစီးေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးၾကတာေပါ့ေလ။ ပထမအခ်က္က က်ေနာ္တို႔ က assessment လုပ္ဦးမယ္ေပါ့ေနာ္။ ကြင္းဆင္းေလ့လာတာေပါ့ အဲဒီေလ႔လာတာကို က်ေနာ္တို႔က တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရဖြဲ႔ သြားေရးလာေရး၊ လံုၿခံဳေရးေပါ့ေနာ္ အဲဒါေတြကို တာ၀န္ယူေပးပါေပါ့။ အဲဒီလိုမ်ိဳး Assessment လုပ္ၿပီးမွ ဘယ္ဟာကအေရးႀကီးဆံုးလဲေပါ့။ ဥပမာ အဟာရခ်ိဳ႕တဲ့တာ၊Malnutrition လား TB လားေပါ့ေလ အဲဒီ ရတဲ့ Assessment အေပၚကိုမွ သူက data အခ်က္အလက္ေတြကို ျပန္ညိွႏႈိင္းၿပီး ၁ လေလာက္ေနရင္ ျပန္ၿပီး အစည္းအေ၀းတခုေလးလုပ္မယ္။ ဒီလ ၁၇ ရက္ေန႔ေလာက္ လဟယ္ဘက္ကို ဆင္းမယ္ ၊ လဟယ္တင္မကဘူး၊ နန္းယြန္းေရာ၊ လီရွီး ေရာ သြားႏိုင္သေလာက္ သြားမယ္။”

နာဂေဒသမွာက်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွဳအားျဖည့္လုပ္ေဆာင္နိုင္ေရးအတြက္ ေအာက္တိုဘာလ(၅)ရက္ေန႕ စစ္ကိုင္းတိုင္း ေဒသၾကီးအစိုးရရံုးမွာ နယ္စည္းမျခားဆရာဝန္မ်ားအဖဲြ႔ စစ္ကုိင္းတုိင္းလူမႈေရးဝန္ႀကီးဦးေဇာ္ဝင္းနဲ႕ နာဂဦးစီးအဖဲြ႔ကအဖဲြ႔ဝင္ ေတြနဲ႕ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး ကြင္းဆင္းသုေတသန ျပဳလုပ္သြားဖို႕ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကတာပါ။

နယ္စည္းမျခားဆရာဝန္မ်ားအဖဲြ႔ကေနရရွိလာတဲ့အခ်က္အလက္အေပၚအေျခခံျပီးေရာဂါကုသေပးဖို႕လုပ္ေဆာင္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။

စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသၾကီး နာဂကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ နန္းယြန္းျမိဳ႕နယ္အတြင္းမွာ လက္ရွိတေက်ာ့ျပန္ျဖစ္ပြါးတဲ့ေရာဂါေၾကာင့္ ေထာင္နဲ႕ခ်ီတဲ့ေဒသခံ ရြာသားေတြေရာဂါျဖစ္ပြါးမွဳရွိေနတယ္လို႕ နာဂအမ်ိဳးသားေရးရာေကာင္စီ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးေနာ္ေအာင္ဆန္းကေျပာပါတယ္။

“လက္တေလာမွာေတာ့ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးအေနအထားတခုမရွိေတာ့ဘူး ဒါေပမယ့္ ဒီစက္တင္ဘာ အေစာပိုင္းမွာေတာ့ တက္ကားေက်းရြာ အဲဒီ၀န္းက်င္မွာေတာ့ ကေလးေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကူးစက္ခံရတယ္။ ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ က်ေနာ္တို႔အဖြဲ႔၀င္ေတြထဲက ေျပာျပခ်က္အရဆိုရင္ေတာ့ ကေလးေပါင္း ၁၀၀၀ ၀န္းက်င္ေလာက္ အနာျဖစ္ၾကတယ္ေပါ့။ ၁၀၀၀ ေလာက္က ေဆး၀ါးကုသမႈေတြ ခံယူရတဲ့အေနအထားမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ေက်ာင္းေတြမွာလည္း ကေလးေတြ ၄၀၀-၅၀၀ ရွိတာကေနၿပီးေတာ့ ၁၀၀-၂၀၀ ေလာက္က မလာႏို္င္တဲ့အေနအထားမ်ိဳးျဖစ္တယ္ဆိုတာလည္း ေဒသခံ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေတြေျပာျပခ်က္အရသိရတယ္။”

နယ္စည္းမျခားဆရာ၀န္အဖြဲ႕ေတြ နာဂေဒသမွာလာေရာက္ျပီး ေရာဂါသုေတသနလုပ္ေဆာင္မဲ့အေပၚၾကိဳဆိုတယ္လို႕ နာဂအမ်ိဳးသားေရးရာေကာင္စီ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးေနာ္ေအာင္ဆန္းကေျပာပါတယ္။

“နယ္စည္းမျခားဆရာ၀န္အဖြဲ႕က နာမည္ေကာင္းနဲ႔ ရပ္တည္ေနတဲ့ INGO အဖြဲ႔အစည္းတခုပါ။ သူ႔မွာလုပ္ႏိုင္တဲ့အင္အားေတြရွိတယ္၊ နည္းပညာအင္အား၊ ေငြေၾကးအင္အားေတြရွိတယ္၊ ဆုိေတာ့ နယ္စည္းမျခားဆရာ၀န္အဖြဲ႕ေရာက္လာျခင္းအားျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ နာဂေဒသအတြက္ေကာင္းမြန္တဲ့ လကၡဏာပါ ႀကိဳဆိုရမွာပါ။”

အခုလိုျဖစ္ပြါးတဲ့ေရာဂါေၾကာင့္ ကေလးငယ္နဲ႕သက္ၾကီးရြယ္ဦး(၅)ဦးေသဆုံးခဲ့ျပီး လက္ရွိမွာတိုင္းေဒသၾကီးအစိုးရကေနက်န္းမာ ေရးအဖြဲ႕ေတြကိုေစလႊတ္ခဲ့တာ ေၾကာင့္အေျခအေနေကာင္းမြန္လာေနျပီးလို႕ စစ္ကုိင္းတုိင္းလူမႈေရးဝန္ႀကီးေဒါက္တာဦးေဇာ္ဝင္း က အခုလိုေျပာပါတယ္။

“ေနာက္ဆံုးအေျခအေနေကာင္းပါတယ္။ ဆံုးတာက ၅ ဦးပဲေပါ့ေနာ္၊ ကေလး ၂ ဦးနဲ႔ လူႀကီး ၃ ဦး ။ က်န္တာေတြကေတာ့ ရိုးရိုးတုတ္ေကြးေတြ၊ ႏွာေစးေခ်ာင္းဆိုးေတြ၊ ဖ်ားတာနာတာေတြပါပဲ။ နာဂေဒသကို သားဖြားဆရာမ Midwife နဲ႔ ႀကီးၾကပ္ (၂) ေတြေပါ့ ၅၇ ဦးကို လႊတ္ေပးထားတယ္။ ၅၆ ဦးသြားတယ္ အဲဒီထဲမွာ ၃၇ ဦးကေတာ့ volunteer ေပါ့။ သြားၾကတာ တပ္မေတာ္ကလည္း ကူညီပါတယ္ တခ်ိဳ႕ကို ေရခဲေသတၱာေတြပို႔တာအစ တပ္မေတာ္ ေလယာဥ္ေတြနဲ႔ ကူညီပါတယ္။"

နာဂေဒသမွာကူးစက္ေရာဂါျဖစ္ပြါးမွဳနဲ႕ပက္သက္လို႕ လူမႈေရးဝန္ႀကီးေဒါက္တာဦးေဇာ္ဝင္း က အခုလိုေျပာပါတယ္။

“အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ အရင္တုန္းကေတာ့ ကာကြယ္ေဆး အျပည့္အ၀ မလႊမ္းၿခံဳႏိုင္တာေပါ့ ေဆးထိုးခြင့္ မရၾကဘူး။ အဟာရခ်ိဳ႕တဲ့တာလည္းပါတယ္။ သူတို႔ေနမႈထိုင္မႈစနစ္ကလည္း အိမ္အရွည္ႀကီးတလံုးထဲကို ၀င္ေပါက္ ၁ ေပါက္ထဲ မီးဖိုကလည္း အိမ္မွာပဲေလ ။ မီးခိုးမိႈင္းေတြက လူအတြက္သိပ္မေကာင္းဘူးေပါ့ေနာ္ က်န္းမာေရးအေျခအေနအဆင့္အတန္း ေနပံုထိုင္ပံုေလ ။ သူတို႔ရိုးရာအရ အမဲလိုက္လို႔ရတာေတြကို ခ်ိတ္ထားတာေတြရွိတယ္။ ေနာက္တခုက ဆက္သြယ္ေရးအရ ဖုန္းလိုင္ေတြကမမိေတာ့ ေရာဂါစျဖစ္ျခင္း အေၾကာင္းမၾကားႏိုင္ဘူး။ အေၾကာင္းၾကားတာ ေနာက္က်တာေပါ့။”

စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသၾကီး နာဂေဒသမွာ ျပီးခဲ့တဲ့ဇြန္လထဲမွာလဲ ကူးစက္ေရာဂါေၾကာင့္ လဟယ္ၿမိဳ႕နယ္ နန္းယြန္းၿမိဳ႕နယ္ ဒံုဟီး ၿမိဳ႕နယ္ခြဲကေက်းရြာေတြမွာ ကေလးငယ္(၆၈)ဦးအေသအေပ်ာက္ရွိခဲ့တယ္လို႕ နာဂအမ်ိဳးသားေရးရာေကာင္စီကေန အတည္ ျပဳ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ကူးစက္ေရာဂါဟာ ၀က္သက္ေရာဂါျဖစ္တယ္လုိ႔ က်န္းမာေရးပညာရွင္ေတြက ေနာက္ပုိင္းမွာ အတည္ ျပဳ ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈနိမ့္က်တဲ့ နာဂကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသဟာ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲမွဳ ေဒသခံေတြကလဲ က်န္းမာေရး အသိပညာခ်ိဳ႕တဲ့မွဳ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းမလုံေလာက္မွဳ စတဲ့ျပႆနာေတြရွိေနပါတယ္။

 ႏုိင္ကြန္းအိမ္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com