တူရကီမွာ စစ္အာဏာသိမ္းမွုနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လူေျခာက္ေထာင္ ဖမ္းထား

 သမၼတ ရာရစ္ ေတရစ္ပ္ အာဒို၀မ္

တူရကီမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေသာၾကာေန႔တုန္းက ျဖစ္ခဲ့တဲ့ မေအာင္မျမင္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ စစ္အာဏာသိမ္းမွုကို ဗိုင္းရပ္ပိုးနဲ႔ သမၼတ ရာရစ္ တိုင္ရစ္ပ္ အာဒို၀မ္ က ခိုင္းႏွိုင္းလိုက္ၿပီး အစိုးရ အေနနဲ႔ ဒါကို သုတ္သင္ တိုက္ဖ်က္ ေခ်မွုန္း သြားမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အာဏာသိမ္းမွုမွာ ပါတဲ့သူေတြ အတြက္ ေျပးစရာ ေျမမရွိဘူးလို႔လည္း သူက အာဏာသိမ္းပြဲမွာ ေသဆုံးသြားခဲ့သူ တေယာက္ရဲ့ စ်ာပနမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

လတ္တေလာမွာ ဖမ္းထားသူ ေျခာက္ေထာင္ေက်ာ္သြားၿပီလို႔ တရားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ဆိုၿပီး အဲဒီ အထဲမွာ အေမရိကန္ေတြ ဆီးရီးယားက အိုင္အက္စ္ စစ္ေသြးႂကြေတြကို ႏွိမ္နင္းတဲ့ အခါ သုံးေလ့ရွိတဲ့ Incirlik ေလတပ္ စခန္းက တပ္မွူး တေယာက္ ပါ၀င္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ အခု အဖမ္းခံထားရေတြဟာ အေမရိကန္မွာ ခိုလွုံေနတဲ့ ၊ အစိုးရက အာဏာသိမ္းပြဲ ဉီးေဆာင္သူလို႔ စြပ္စြဲေနတဲ့ ဖာတူလာ ဂူလန္ရဲ့ ေနာက္လိုက္ေတြ လို႔ ဆိုပါတယ္။

မစၥတာ ဂူလန္ ကေတာ့ ဒီကိစၥမွာ သူဘာမွ ပါ၀င္ ပတ္သက္မွု မရွိဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။

တူရကီမွာ ေသဒဏ္ေပးတာကို ျပန္က်င့္သုံးနိုင္ေအာင္ အဆိုျပဳခ်က္ကို ပါလီမန္က စဥ္းစားေကာင္း စဥ္းစားနိုင္တယ္လို႔ သမၼတ အင္ဒိုဝမ္က ေျပာပါတယ္။

အခု အာဏာသိမ္းမွု ေနာက္ကြယ္မွာ ပါသူေတြဟာ ႀကီးေလးတဲ့ ပစ္ဒဏ္ခံရမယ္လို႔ သမၼတက သတိေပးလိုက္ၿပီး အခုလို ေတာ္လွန္မွုက တဆင့္ စစ္တပ္ကို ရွင္းလင္းဖို႔ အခြင့္အေရး ရသြားတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

ေနာက္တခါ ဟစ္မက္လွုပ္ရွားမွုရဲ့ ထင္ရွားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္လဲျဖစ္ စစ္တပ္အႀကီးအကဲေတြ အလယ္အလတ္ ဗ်ဴရိုကရက္ေတြရဲ့ ေထာက္ခံမွုလည္းရွိတဲ့ ဂူလန္ကို အေမရိကန္အစိုးရက ျပန္လႊဲေျပာင္းေပးဖို႔သမၼတ အင္ဒိုဝမ္က ေတာင္းဆိုပါတယ္။

အေမရိကန္နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဂၽြန္ကယ္ရီကေတာ့ စစ္ေဆးမွုကို ခံယူနိုင္တဲ့ တရားဝင္ အေထာက္အထားမ်ိဳး တူရကီက တင္ျပဖို႔လိုတယ္ ၊ အဲဒီေတြ႕ရွိခ်က္ေတြေပၚမူတည္ၿပီး သင္ေတာ္တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ိဳး ေပးမယ္လို႔ တုန္႔ျပန္ပါတယ္။

အသက္၇၅ႏွစ္အရြယ္ မစၥတာဂူလန္က အခုအာဏာသိမ္းရာမွာ ဘာမွ သူပါဝင္ပတ္သက္မွုမရွိဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။

သူဟာ ပင္ဆယ္ေဗးနီးယားျပည္နယ္မွာ အေျခခ်တာ၁၅ႏွစ္ရွိၿပီး သူ႔ေနာက္လိုက္ေတြ ဘယ္သူရွိတယ္ ဆိုတာလည္းမသိေၾကာင္းေျပာပါတယ္။

တူရကီ အလုပ္သမားဝန္ႀကီး Suleyman Soylu ကေတာ့ အခု အာဏာသိမ္းမွုေနာက္ကြယ္မွာ အေမရိကန္ပါတယ္လို႔ စေနေန႔က ေျပာၿပီး အေမရိကန္နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးက အခုစြပ္စြဲခ်က္ကို အျပင္းအထန္ ျငင္းဆန္ပါတယ္။

ဒါဟာ ႏွစ္နိုင္ငံဆက္ဆံေရးကို အႏၲရာယ္ေပးနိုင္တယ္လို႔လည္းတုန္႔ျပန္ခဲ့ၿပီး သမၼတအိုဘားမား အပါအဝင္ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့တူရကီမွာ ဘက္ အားလုံး ဥပေဒေဘာင္ထဲက ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းေနပါတယ္။

သမၼတအင္ဒိုဝမ္အေနနဲ႔ တေန႔တျခား အာဏာရွင္ဆန္လာေနတယ္လို႔ ပစ္တင္ေဝဖန္သူေတြက အခုလို အာဏာသိမ္းဖို႔ ႀကိဳးပမ္းတာကို အလ်င္အျမန္ ႏွိမ္နင္းတဲ့အေပၚ ႀကိဳဆိုလိုက္ၿပီး ဒါဟာ ဒီမိုကေရစီရဲ့ ေအာင္ပြဲပဲလို႔ ေျပာၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အခုအခါ သမၼတ က အာဏာသိမ္းတဲ့ဘက္ကို အနိုင္ရလိုက္တဲ့အတြက္ ဒီအခြင့္အေရးကို သူကိုယ္တိုင္ အျပည့္အဝအသုံးခ်ၿပီး တူရကီရဲ့တန္ဘိုးႀကီးတဲ့ ဒီမိုကေရစီအေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ခံနိုင္မလဲဆိုတာ စိုးရိမ္ေနၾကတယ္လို႔ ဘီဘီစီ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း အယ္ဒီတာက သုံးသပ္ထားပါတယ္။

မေအာင္မျမင္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ စစ္အာဏာသိမ္းမွုကို အေၾကာင္းျပၿပီး အတိုက္အခံေတြကို တရားမဲ့ လိုက္လံ ဖမ္းဆီးဖို႔ သမၼတ အာဒို၀မ္ကို တူရကီ လူထုက အျပည့္အ၀ ခြင့္ေပးထားတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ျပင္သစ္ နိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး က သတိေပးလိုက္ပါတယ္။

တူရကီမွာ တရားဥပေဒ အျပည့္အ၀ စိုးမိုးဖို႔ လိုေနၿပီး ဥေရာပရဲ့ ဒီမိုကေရစီ ဆိုင္ရာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ အတိုင္း လိုက္နာ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ နက္ျဖန္ တနလာေန႔က်ရင္ ဘရပ္ဆဲစ္ ၿမိဳ႕မွာ အီးယူ ၀န္ႀကီးေတြက တိုက္တြန္းလိမ့္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

႐ုရွား သမၼတ ပူတင္ကလည္း တူရကီ အာဏာသိမ္းမွုကို ရွုတ္ခ်လိုက္ၿပီး တည္ၿငိမ္မွု အျမန္ျပန္ရဖို႔ ေမ်ာ္လင့္ေၾကာင္း မစၥတာ အာဒို၀မ္ကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

BBC Burmese
http://www.bbc.com/burmese