ျမန္မာ့တည္ၿငိမ္မႈ အေျခအေန

ကမာၻ႔ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ တည္ျငိမ္မႈ အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ ထုတ္ျပန္တဲ့ Fund for Peace အဖြဲ႕ရဲ႕ ၂၀၁၆ အစီရင္ခံစာ

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တည္ၿငိမ္မႈ အေျခအေနဟာ သတိနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္ရမယ့္ အဆင့္မွာ ရွိေနဆဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ကမာၻ႔ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ တည္ျငိမ္မႈ အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ ထုတ္ျပန္တဲ့ Fund for Peace အဖြဲ႕ရဲ႕ ၂၀၁၆ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း ျမန္္မာႏိုင္ငံမွာ က႑အခ်ိဳ႕မွာ ထင္သာျမင္သာတဲ့ တိုးတက္မႈအခ်ိဳ႕ ရွိခဲ့ေပမယ့္ အျခား က႑ေတြမွာ ဆက္ၿပီး က်ဆင္းေနဆဲျဖစ္တဲ့အတြက္ အခုလို ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လိုအပ္ဆဲ အဆင့္ သတ္မွတ္ထားတာျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ သတင္း အျပည့္အစံုကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုရဲေခါင္က ေျပာျပပါမယ္။

ကမာၻ႔ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ တည္ၿငိမ္မႈ အေျခအေနကို ျပတဲ့ Fragile States Index အညႊန္းကိန္းကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ၀ါရွင္တန္ ဒီစီ အေျခစိုက္ Fund for Peace အဖြဲ႔က ဇြန္္လ ၂၇ရက္က အစီရင္ခံစာ တစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအဖြဲ႕က ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၇၈ ႏိုင္ငံအတြက္ စစ္တမ္းေကာက္ယူခဲ့တာျဖစ္ၿပီး၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တည္ၿငိမ္မႈ အဆင့္က ၂၇ ရွိခဲ့ေပမယ့္၊ အခု ၂၀၁၆ခုႏွစ္ မွာေတာ့ အဆင့္ ၂၆ နဲ႕ ေစာင့္ၾကည့္ရမယ့္ ႏိုင္ငံစာရင္းထဲမွာ ပါ၀င္ ေနပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္က ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ က်င္းပၿပီးစီး ခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေၾကာင့္ “ႏိုင္ငံရဲ႕ တရား၀င္ရပ္တည္မႈ” လို႕ေခၚတဲ့ အညႊန္ကိန္းမွာ တိုးတက္လာခဲ့ေပမယ့္၊ ႏိုင္ငံအႏွံ႕ေရႀကီး ေရလ်ံမႈေတြ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ၿပီး၊ လူေသဆံုးမႈ မ်ားျပားခဲ့တာနဲ႕ ႏိုင္ငံ့ စီးပြားေရးကို ထိခိုက္မႈ ရွိခဲ့ၿပီး ဒီေရႀကီးေရလ်ံမႈေတြ ၾကံဳခဲ့တာေၾကာင့္ လူဦးေရရဲ႕ ဖိအား လို႕ေခၚတဲ့ အညႊန္းကိန္းမွာ က်ဆင္းခဲ့ၿပီး၊ ဒါဟာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြက္ အဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္မွာ က်ဆင္းခဲ့တဲ့ အဓိက အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္တယ္လို႔ Fund for Peace အဖြဲ႕က ညႊန္ၾကားေရးမွဴး Nate Haken က ေျပာျပပါတယ္။

“၂၀၁၆ခုႏွစ္အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အညႊန္းကိန္းေတြကို ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ ႏိုင္ငံအႏွံ႕ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေရႀကီး ေရလ်ံမႈေတြေၾကာင့္ လူဦးေရရဲ႕ ဖိအားေပးခံရမႈကို ျပတဲ့ အညြန္ကိန္းအရ အေျခအေန ပိုဆိုးလာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆက္ရွိေနတဲ့ ဘာသာေရးအရ ကြဲျပားမႈေတြကို သည္းမခံႏိုင္မႈေတြေၾကာင့္ လူထုရဲ႕ စုစည္းညီညြတ္မႈကို ျပတဲ့ အညႊန္းကိန္းမွာလဲ ပိုဆိုးလာပါတယ္။ ဒါအျပင္ ႏိုင္ငံတြင္းက ျပည္သူေတြ ထြက္ခြာမႈနဲ႕ ဦးေႏွာက္ ယိုစီးမႈ အေျခအေနကို ျပတဲ့ အညႊန္းကိန္းမွာလဲ ပိုဆိုးလာပါတယ္။ ဒါေတြအားလံုးက တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႕ တည္ၿငိမ္မႈ အဆင့္က်သြားတဲ့ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာအတြင္း ပထမဆံုး လြတ္လပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပႏိုင္ခဲ့တာေၾကာင့္ အစိုးရရဲ႕ တရား၀င္ျဖစ္မႈကို ျပတဲ့ အညႊန္းကိန္းမွာ တိုးတက္လာပါတယ္။ ”

၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြက္ Fragile States Index အညႊန္ကိန္းအရ ကမၻာ့ ႏိုင္ငံ ၁၇၈ႏိုင္ငံထဲမွာ တည္ၿငိမ္မႈ အနည္းဆံုး ဆိုမာလီယာ ႏိုင္ငံက အဆင့္ ၁ ျဖစ္ၿပီး၊ တည္ၿငိမ္မႈ အရွိဆံုး ဖင္လန္ႏိုင္ငံက အဆင့္ ၁၇၈ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ တည္ၿငိမ္မႈ အဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္အရ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြထဲမွာ အနိမ့္ဆံုး ျဖစ္ေနေပမယ့္၊ ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ တည္ၿငိမ္မႈဆိုတာ ရွုပ္ေထြးၿပီး နက္နဲတဲ့ ကိစၥတစ္ခုျဖစ္လို႕ တစ္ႏိုင္ငံနဲ႕တစ္ႏိုင္ငံကို တည္ၿငိမ္မႈ အဆင့္အရ ႏွိုင္းယွဥ္ၾကည့္ ႐ံုနဲ႕ အေျခအေနမွန္ကို မသိႏိုင္တဲ့အေၾကာင္း Nate Haken က ေျပာပါတယ္။

“ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံတည္းမွာပဲ အဲဒီႏိုင္ငံရဲ႕ မတူညီတဲ့ အညႊန္ကိန္းေတြ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုအတြင္းဘယ္ေလာက္ ေျပာင္းလဲလာသလဲ ဆိုတာကို ၾကည့္ၿပီး၊ သံုးသပ္မယ္ဆိုရင္ ပိုၿပီး အဓိပၸါယ္ရွိပါလိမ့္မယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွာ ရွိေနတဲ့ အေျခအေနနဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြက တစ္ႏိုင္ငံနဲ႕ တစ္ ႏုိင္ငံမတူႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႕ အညႊန္ကိန္း တစ္္ခုက ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ တည္ၿငိမ္မႈ အတြက္ အရမ္းအေရးႀကီးေပမယ့္ အျခား တစ္ႏိုင္ငံအတြက္ေတာ့ အေရးႀကီးခ်င္မွ ႀကီးမယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံနဲ႕ တစ္ႏိုင္ငံကို အဆင့္နဲ႕ ႏွိဳင္းယွဥ္ၿပီး သံုးသပ္တာမ်ိဳးကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ အားမေပးပါဘူး။

ေဒသတစ္ခုမွာ ဘယ္ႏိုင္ငံက အတည္ၿငိမ္ဆံုးျဖစ္ၿပီး၊ ဘယ္ႏိုင္ငံကေတာ့ တည္ၿငိမ္မႈ အနည္းဆံုးျဖစ္တယ္ ဆိုတာမ်ိဳး သံုးသပ္တာမ်ိဳးထက္၊ တစ္ႏိုင္ငံခ်င္းစီရဲ႕ အညႊန္းကိန္းေတြကို နက္နက္နဲနဲ ၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္။ တစ္ႏိုင္ငံခ်င္းစီမွာ ဘာေတြ တိုးတက္မႈ ရွိခဲ့သလဲ၊ ဘယ္လို စိန္ေခၚမႈေတြ ရွိေနသလဲ ဆိုတာမ်ိဳးကို ၾကည့္ၿပီး သံုးသပ္ၿပီးမွသာ စဥ္ဆက္မျပတ္ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းတဲ့ တည္ၿငိမ္မႈမ်ိဳး ျဖစ္လာဖို႕ အေျဖရွာႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ျမန္မာ ႏိုင္ငံတည္ၿငိမ္မႈ ရွိဖို႕အတြက္ သဘာ၀ ေဘးအႏၱရာယ္ က်ေရာက္တဲ့ ေဒသေတြ ျပန္လည္ ထူေထာင္ဖို႔နဲ႕ အနာဂတ္မွာ က်ေရာက္လာႏိုင္တဲ့ အေရးေပၚအေျခအေနေတြအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ဖို႕၊ ဘာသာေရးနဲ႕ လူမ်ိဳးေရး ကြဲျပားမႈေတြအေပၚ သည္းခံႏိုင္စြမ္း တိုးတက္လာဖို႕၊ ကာလရွည္ခံတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရဖို႕၊ ျပည္သူ႕ကိုယ္စားျပဳတဲ့ အစိုးရ တင္ေျမႇာက္ႏိုင္ခဲ့တာလိုမ်ိဳး ရရွိၿပီးသား ေအာင္ျမင္မႈေတြကို ဆက္ထိမ္းထားႏိုင္ဖို႔ စတာေတြလိုအပ္တယ္လို႔ Fund for Peace အဖြဲ႕က သံုးသပ္ထားပါတယ္။

 ရဲေခါင္ / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com