စီးပြားကူးသန္း၀န္ႀကီးႏွင့္ ဗီြအိုေအ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း

စီးပြားေရးနဲ႔ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး၀န္ႀကီးေဒါက္တာ သန္းျမင့္

အစိုးရသစ္လက္ထက္ စီးပြားေရးနဲ႔ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ ျပည္တြင္း ကုန္စည္ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရး အဆင္ေျပ ေခ်ာေမြ႔ေစဖို႔၊ ျပည္ပနဲ႔ကုန္သြယ္ေရးမွာ ပိုၿပီး တိုးတက္ ေကာင္းမြန္ေစဖို႔နဲ႔ ႏုိင္ငံအနည္းငယ္ေပၚမွာပဲ မွီခိုအားထားေနရတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးကေန ေစ်းကြက္ကိုျဖန္႔ၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ကူးလူးဆက္ဆံႏုိင္ေရးေတြကို ဦးစားေပးလုပ္ သြားမယ္လုိ႔ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ေဒါက္တာသန္းျမင့္က ဗီြအိုေအနဲ႔ သီးျခား ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းခန္းမွာ ေျပာပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးအျဖစ္ အတည္ျပဳခန္႔ထားၿပီး ရက္ပိုင္းအတြင္းမွာပဲ ဗီြအိုေအ ရန္ကုန္႐ံုးခြဲတာ၀န္ခံ ေဒၚခင္စိုး၀င္းက ၀န္ႀကီး ေဒါက္တာ သန္းျမင့္ကို ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းထားတာပါ။

ေဒၚခင္စိုး၀င္း။ ။ စီးပြား၊ ကူးသန္း၀န္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ေပါ့ေနာ္ က်မ နားလည္သေလာက္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးရာ ကိစၥေတြမွာ ထဲထဲ၀င္၀င္ေဆာင္ရြက္ရမယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးမွာလည္း ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ဆက္သြယ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာေတြလည္းရွိမွာေပါ့ေနာ္။ အဲေတာ့ ဆရာ ဒီ စီးပြား၊ ကူးသန္း၀န္ႀကီးတေယာက္ျဖစ္လာတယ္၊ တာ၀န္ယူရေတာ့မယ္ဆိုရင္ ဘာကိုမ်ား ဦးစားေပးၿပီးေဆာင္ရြက္ခ်င္ပါသလဲရွင့္။

ေဒါက္တာ သန္းျမင့္။ ။ ဦးစားေပးမွာ က်ေနာ္တို႔ ၃ မ်ိဳးေလာက္ရွိပါတယ္။ တမ်ိဳးကေလာေလာဆယ္ က်ေနာ္တို႔ ျပည္တြင္းကုန္သြယ္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးေပါ့။ ဒီမွာ ယေန႔ ၾကံဳေတြ႕ရတဲ့ ျပႆနာက ထုတ္လုပ္သူကလည္း အထူးသျဖင့္ လယ္သမားေပါ့။ အေသးစား စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားေပါ့ဗ်ာ။ သူက ထုတ္လုပ္ခ်င္ရင္ သင့္ေတာ္တဲ့ ေစ်းႏွဳန္း သူက ရမွာေပါ့ေလ ။ တဘက္က က်ေနာ္တို႔ ဒါကို end point အေနနဲ႔ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ စားသံုးသူ ကလည္း သင့္ေတာ္တဲ့ ေစ်းႏွဳန္းသူေပးရမွာေပါ့ေလ။ ပို႔ကုန္က်ေတာ့လည္း သင့္ေတာ္တဲ့ ေစ်းႏွဳန္းနဲ႔ ေပးရမွာေပါ့ ။

ဒီမွာ ၾကည့္ရတာ ဘာျဖစ္သလဲဆိုေတာ့ ေတာင္သူလယ္သမားေတြ ထုတ္တဲ့ ေစ်းနဲ႔ တဘက္က စားသံုးသူေစ်းနဲ႔ အင္မတန္ ကြာဟေနတယ္။ ၄ ဆ ၊ ၅ ဆ ၊ ၆ ဆ ေလာက္ကြာတဲ့အခါက်ေတာ့ သေဘာကေတာ့ ထုတ္လုပ္သူ ေတာင္သူလယ္သမား ေစ်းႏွဳန္းကေတာ့ အင္မတန္ နိမ့္ၿပီးေတာ့ စားသံုးသူက ပိုမ်ားေနတယ္။ ဒီၾကားထဲမွာ trade ေပါ့ ျဖန္႔ခ်ီေရးဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီမွာက supply chain ေပါ့ ျဖန္႔ခ်ိေရးအပိုင္းမွာ ေခ်ာေမြ႔မႈ မရွိဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ဒါကိုက်ေနာ္တို႔က trade route ေပါ့။ အဓိက သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးပါသလို အျခားဆက္သြယ္ေရး၊ အျခားအရာေတြလည္း ပါတယ္ေပါ့ဗ်ာ။

ဒီအထဲမွာ ျပည္နယ္၊ ျပည္မ ဆိုတဲ့ ျဖန္႔ခ်ီေရး ဒီေတြလည္း ပါတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါကို က်ေနာ္တို႔က ထုတ္လုပ္သူနဲ႔ စားသံုးသူၾကားထဲမွာ က်ေနာ္တို႔က သင့္ထိုက္မွ်တတာရေအာင္ က်ေနာ္တို႔က supply chain ေတြ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရမွာပဲ။ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးေတြ ေကာင္းဖို႔တို႔ ၊ အတားအဆီးတို႔ ၊ မလိုအပ္ေသာဥပေဒတို႔ ဒါျပည္တြင္းမွာရွိတာေပါ့ေလ။ ေနာက္တခု က်ေနာ္တို႔က ျပည္ပနဲ႔ ဆက္ဆံမယ့္အခါ က်ေတာ့လည္း ျပည္တြင္းကလည္း ယေန႔အထိ သဘာ၀အေျခခံမွာ ထုတ္တဲ့ ပစၥည္းေတြက ပို႔ကုန္က ပို႔ေနရတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒါလည္း အတက္အက် ရွိတယ္ေပါ့။ ေနာက္တခုလည္း က်ေနာ္တို႔က ဒီကုန္သြယ္ေရးမွာလည္း ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ၊ ၂ ႏိုင္ငံ ေပၚမွာ လံုး၀မွီခိုေနရတဲ့ သေဘာျဖစ္တယ္။ အဲေတာ့ က်ေနာ္တို႔က တိုင္းျပည္က ပြင့္လင္းလာတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေစ်းကြက္ကို ျဖန္႔ၿပီးေတာ့ အျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ကူးလူးဆက္ဆံဖို႔ကလည္း အဓိက ျပႆနာျဖစ္တယ္ေပါ့။

ေဒၚခင္စိုး၀င္း။ ။ဟုတ္ကဲ့ပါ။ ဒီႏိုင္ငံတကာ အေတြ႔အႀကံဳေပါ့ေနာ္ ကုလသမဂၢ မွာလည္း ထဲထဲ၀င္၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ဘူးတယ္ဆိုေတာ့ ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ လူေနမႈဘ၀ ျမႇင့္တင္ေရးအတြက္ကိုေပါ့ေနာ္ ဆရာ ဘာကိုဦးစားေပးၿပီးလုပ္ရင္ေကာင္းမယ္လို႔ စဥ္းစားထားပါသလဲရွင့္။

ေဒါက္တာ သန္းျမင့္။ ။ အဲဒါေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဆီက ဆရာမ ေစာေစာ ကေျပာသလိုေပါ့ေနာ္ ျပည္သူက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႏိုင္ငံေရးစကားေျပာရင္ေတာ့ ခါးစည္းခံခဲ႔ရတဲ့အခါက်ေတာ့ လိုအပ္ခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ လိွဳင္သာယာၿမိဳ႕နယ္ဆိုရင္ အရွင္းဆံုးေျပာရရင္ က်ေနာ္က အဲဒီကလာေတာ့ ပိုသိတာေပါ့ေနာ္။ ဒီလိုပဲ ျပည္နယ္၊ ျပည္မ မွာေတြ ခ်င္းေတာင္တို႔ ရခိုင္တို႔ အေရွ႕ေျမာက္ေဒသတို႔မွာလည္း ရွိၾကပါတယ္။ ျပည္သူရဲ႕လိုအပ္ခ်က္က အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ အလုပ္အကိုင္ရရွိေရး က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး ၊ သြားေရး လာေရး ၊ လံုၿခံဳေရး ၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ခုန တဘက္က အေရွ႕ေျမာက္ဘက္မွာျဖစ္ေနတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး စသျဖင့္ အမ်ားႀကီးလိုအပ္တဲ့အခါ တက္လာတဲ့ အစိုးရကို အင္မတန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ႀကီးမားပါတယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ႀကီးမားတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဒါကို ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္းေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အဆင့္ဆင့္ပဲ က်ေနာ္တို႔က လုပ္ေပးရမွာေပါ့။

ဒါလည္း က်ေနာ္တို႔အတြက္ စိန္ေခၚမႈေတြပါ။ တဘက္ကလည္း က်ေနာ္တို႔ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အစိုးရသစ္တက္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အစိုးရရဲ႕ အရည္အေသြးဆိုတာကလည္း ဒါလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားရတာေပါ့ေလ။ ေနာက္တခ်က္ကလည္း က်ေနာ္တို႔က ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒက က်ေနာ္တို႔ ႀကိက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ ဒါကလည္း က်ေနာ္တို႔ကို အကန္႔သတ္တခုျဖစ္ေနတယ္ခင္ဗ်။ ဒီေဘာင္အတြင္းကပဲ ေဆာင္ရြက္ရမွာပါ။ တဘက္ကလည္း ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြမွာ က်န္းမာေရး ၊ ပညာေရးေတြက အစိုးရဘက္ကပဲ အားလံုးေဆာင္ရြက္တဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အစိုးရရဲ႕ policy လုပ္ငန္းဆိုင္ရာမ်ားကို ၀န္ထမ္းနဲ႔ပဲ ေဆာင္ရြက္ရေတာ့ ၊ ၀န္ထမ္းေတြအရည္အေသြးျမႇင့္ဖို႔တို႔ ၊ ဥပေဒလိုက္နာမႈတို႔ ၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကလည္း စိန္ေခၚမႈျဖစ္တယ္။

ဒါေတြကို ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရမွာ။ တဘက္ကလည္း က်ေနာ္တို႔ က ဘားဂ်က္ေပါ့ေလ sources ေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဒါ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးတို႔ ၊ မီးတို႔၊ လ်က္စစ္တို႔ ၊ ေရတို႔ တဘက္ကလည္းinstitutional infrastructure ေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔အစိုးရအဖြဲ႔အစည္း ၊ ၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ စြမ္းရည္ေပါ့ဗ်ာ ။ တဘက္ကလည္း က်ေနာ္တို႔လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ခုနေျပာတဲ့ ေစတနာရွင္အဖြဲ႔နဲ႔ သူတို႔စြမ္းရည္ကလည္း က်ေနာ္တို႔အတြက္ စိန္ေခၚမႈေပါ့။

ကန္႔သက္ခ်က္က က်ေနာ္တို႔ ဘက္ဂ်က္၀င္ေငြေပါ့။ အရာရာမွာက်ေနာ္တို႔က အစိုးရ ဘက္ဂ်က္အရပဲ လုပ္ႏိုင္တယ္ ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီဘက္ဂ်က္ကလည္း သိတဲ့အတိုင္းပဲ က်ေနာ္တို႔မွာက လိုေငြဘက္ဂ်က္ အမ်ားႀကီးျပေနေတာ့ ဒီဘားဂ်က္ကို ရဖို႔ကို က်ေနာ္တို႔က ႀကိဳးစားပမ္းစား ရေအာင္ရွာေဖြ၊ သံုးတဲ့အခါ စီစီစစ္စစ္သံုးမယ္။ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကလည္း က်ေနာ္တို႔ကို နည္းပညာျဖစ္ေစ ၊ ေငြေၾကးေထာက္ပံ႕မႈလည္း က်ေနာ္တို႔မ်ားမ်ားပိုရမယ္လို႔ေတာ့ ဒါနဲ႔ေပါင္းစပ္လုပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ လႊတ္ေတာ္ေရာ၊ အစိုးရအဖြဲ႔ေရာ ၊ ၀န္ထမ္းေရာ ၊ ျပည္သူ႔ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ေရာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ေစတနာနဲ႔ ကူညီမႈနဲ႔ လုပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒါက က်ေနာ္တို႔ မလြဲမေသြေအာင္ျမင္မွာပါ။

ေဒၚခင္စိုး၀င္း။ ။ဟုတ္ကဲ႔ပါ။ အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာတဲ့ အဂတိတရားကင္းစင္ေရးေပါ့ေနာ္ ။ ဒီစီးပြားကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနဆိုတာလည္း အဂတိတရားလိုက္စားတဲ့အေပၚမွာ နည္းနည္းေလးလည္း နာမည္လည္းႀကီးခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဥပမာ ကားပါမစ္ထုတ္ေပးတဲ့ ေခတ္ဆိုတုန္းကဆိုရင္ ဒီေခါင္ကအစ မိုးမလံုခဲ့လိုေပါ့ေလ ေတာ္ေတာ္ေလးကို နာမည္ပ်က္ ခဲ့တာပါ။ အဲေတာ့ ၀န္ႀကီးလက္ထက္မွာေရာ အဂတိလိုက္စားမႈ ပေပ်ာက္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘာေတြမ်ားအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ စဥ္းစားထားပါသလဲရွင့္။

ေဒါက္တာ သန္းျမင့္။ ။ ဟုတ္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ သတင္းမီဒီယာေတြလည္း အမ်ားႀကီးေထာက္ျပပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း ဒါေတြကို သိရွိရတာေပါ့ေလ။ က်ေနာ္တို႔ ဥကၠ႒လည္း အျမဲေျပာပါတယ္။ အဂတိတရားေလးပါးမွာ ကိုယ္ကိုတိုင္က တာ၀န္ရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကအစ အစိုးရအဖြဲ႔၀န္ႀကီးေတြအားလံုးကင္းစင္ဖို႔လိုပါတယ္။ အဂတိတရားဆိုတာ ေငြေရးေၾကးေရးတို႔ အဆင္းရဲေတာ့ ခံႏိုင္ရမယ္။ ခ်မ္းသာမႈကိုလည္း ခံႏိုင္ရမယ္ေပါ့ေနာ္။ ေလာကဓံ ၈ ပါးကိုလည္း ခံႏိုင္ရမယ္။ ထားပါေတာ့ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔က ဒီလိုဟာမ်ိဳးကို ကင္းစင္မယ္ဆိုရင္ တဘက္ ကလည္း ဟိုတုန္းက ခရိုနီတို႔ ၊ အဂတိဆိုတာက တဘက္က အုပ္ေခ်အဖြဲ႔နဲ႔ တဘက္က ကုန္သည္မ်ားေပါင္းလုပ္တာေပါ့ ။ က်ေနာ္တို႔ဘက္က အုပ္ေခ်အဖြဲ႔က သို႔မဟုတ္အစိုးရအဖြဲ႔က ကင္းစင္သြားမယ္ဆိုရင္ တ၀က္ေတာ့ ေလွ်ာ့သြားတာေပါ့ဗ်ာ။ က်န္တဲ့ဟာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က ဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြင္းက ပြင့္လင္းျမင္သာမႈနဲ႔ ေအာက္ေျချပည္သူမ်ားရဲ႕ ပါ၀င္ေစာင့္ၾကည့္မႈ ၊ လႊတ္ေတာ္ကလည္း ေစာင့္ၾကည္႔မႈဆိုရင္ေတာ့ အဂတိတရားကေတာ့ က်ေနာ္ထင္တယ္ အေတာ္ႀကီးကို ေလွ်ာ့နည္းသြားမွာပါ။ ေလ်ာ့နည္းေအာင္လည္း က်ေနာ္တို႔လုပ္ပါ့မယ္။

ေဒၚခင္စိုး၀င္း။ ။ေက်းဇူးအမ်ားႀကီးတင္ပါတယ္ရွင့္။

ေဒါက္တာ သန္းျမင့္။ ။ ေကာင္းပါၿပီခင္ဗ်ာ။ ေက်းဇူးအမ်ားႀကီးတင္ပါတယ္။

ေဒၚခင္စိုးဝင္း / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com