ကခ်င္ မူးယစ္ျပႆနာ ႀကီးထြား

ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖားကန္႔မွာ မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲေနသူမ်ား။

ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပုိင္း ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ေသဆုံးရတဲ့ လူဦးေရထက္ မူးယစ္ေဆးဝါးေၾကာင့္ ေသဆုံးရသူ အေရအတြက္က ပိုမ်ားေနတယ္လို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေျခစိုက္ Transnational Institute (TNI) အဖြဲ႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာ မွာ ေဖၚျပလုိက္ပါတယ္။ ဒီျပႆနာေတြကို ေလ်ာ့က်သြားေအာင္ NLD အရပ္သား အစိုးရသစ္ လက္ထက္မွာ လုပ္ေဆာင္ဖို႔လိုေၾကာင္း TNI အဖြဲ႔က တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္က တင္ျပပါမယ္။

ဘိန္းခင္းေတြဘိန္းခင္းေတြ

ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ႐ွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းက ေက်းရြာေတြမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါးသုံးစြဲတဲ့ လူငယ္ေတြ ပိုမ်ားလာၿပီး HIV ေရာဂါစြဲကပ္ၾကတဲ့ လူနာ အေရအတြက္ ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း အျခားျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္းေတြထက္စာရင္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာက ပိုမ်ားေနသလို အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွေဒသ ထဲမွာလည္း ကခ်င္ေဒသက HIV ေဝဒနာသည္အေရအတြက္က ပုိမ်ားေနေၾကာင္း ၀ါ႐ွင္တန္ဒီစီအေျခစိုက္ Transnational Institute (TNI) အဖြဲ႔က ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းအတြင္း ထုတ္ျပန္တဲ့အစီရင္ခံစာမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။ မူးယစ္ေဆးသုံးစြဲမႈဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္အတြင္း ထိန္းမရ ႏိုင္ေအာင္ တုိးပြားလာေၾကာင္းလည္း အစီရင္ခံစာက ဆုိပါတယ္။

ဘိန္းစြဲေနသူမ်ား

အရင္စစ္အစိုးရလက္ထက္နဲ႔ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္မွာ မူးယစ္ေဆး၀ါးျပသနာကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ကိုင္တြယ္ေျဖ႐ွင္းခဲ့ဲျခင္း မ႐ွိတာ ေၾကာင့္လဲ အခုလို မူးယစ္ေဆးသုံးသူေတြ ပုိၿပီးေသဆုံးေနရတယ္လို႔ TNI အစီရင္ခံစာကဆုိပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း မူးယစ္ေဆး သုံးစြဲမႈေၾကာင့္ ေသဆုံးေနရသူ အေရအတြက္ ပိုမ်ားေနေၾကာင္း TNI အဖြဲ႔ရဲ့ ေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္ မစၥတာ Nick Buxton ကေျပာပါတယ္။

"မူးယစ္ေဆး သုံးစြဲမႈေၾကာင့္ ေသဆုံးသူ ပုိမ်ားေနၿပီး ၊ မူးယစ္ေဆးေၾကာင့္ျဖစ္လာရတဲ့ HIV ေ၀ဒနာေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း ေသဆုံးရသူဦးေရဟာ ကခ်င္ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ ေသဆုံးရသူ ဦးေရထက္ပိုမ်ားေနတာကို က်ေနာ္တုိ႔ ေလ့လာေတြ႔႐ွိရပါတယ္။ ဒါဟာ အဓိကျပႆနာ ျဖစ္ပါတယ္။"

pat jasan လူထုအေျချပဳ ဘိန္းခင္းဖ်က္အဖြဲ ့

ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း မူးယစ္ေဆးစြဲတဲ့ ျပႆနာကို အရင္အစိုးရေတြက ေသခ်ာေျဖ႐ွင္း မေပးတာေၾကာင့္ ကခ်င္ႏွစ္ျခင္း ခရစ္ယာန္အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ KBC အဖြဲ႔ဝင္ေတြ ကမကထျပဳျပီး “ပတ္ဂ်ဆန္”ဆိုတဲ့ မူးယစ္ေဆးတုိက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႔ကို လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ႏွစ္ကစလို႔ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ ထူေထာင္ခဲ့ ၾကပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႔အေနနဲ႔ မူးယစ္ေဆးစြဲသူေတြကို ဖမ္းဆီးတာမ်ဳိး ေဆးျပတ္ေအာင္ ကုသေပးတာမ်ဳိး တပုိင္တႏို္င္လုပ္ေနေပမယ့္ ကခ်င္ ျပည္နယ္တြင္းက မူးယစ္ေဆးျပႆနာကိုေတာ့ အျပီးအျပတ္ ေျဖ႐ွင္းႏုိင္ျခင္း မ႐ွိေသးပါဘူး။

ဘိန္းဖ်က္ဖို႔အသြား

အရင္အစိုးရအဆက္ဆက္ဟာ မူးယစ္ေဆး တုိက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္းကို လုပ္တယ္ဆိုေပမယ့္ မူ၀ါဒနဲ႔ ကိုင္တြယ္ပုံ ကိုင္တြယ္နည္း မွားယြင္းေနတာေၾကာင့္ မူးယစ္ေဆး သုံးစြဲသူတခ်ဳိ႕နဲ႔ အေသးစား မူးယစ္ေဆးအေရာင္းအ၀ယ္ သမားေတြကို ႏွိမ္နင္းႏိုင္တာမ်ဳိးေလာက္သာ လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ TNI အဖြဲ႔ကေျပာပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အခု အသစ္တက္လာတဲ့ NLD အရပ္သားအစိုးရသစ္ လက္ထက္မွာ ပုိၿပီးထိေရာက္တဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ႐ွိဖို႔လိုတယ္လို႔ TNI အဖြဲ႔ကေတာင္း ဆိုလိုက္ပါတယ္။

"ေဒသတြင္းက ျပည္သူ႔စစ္အဖြဲ႔ေတြကို အဓိပစ္မွတ္ထားၿပီး မူးယစ္ေဆး၀ါးျပသနာကို ေျဖ႐ွင္းဖို႔လိုပါတယ္။ ဒီလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြဟာ သူတို႔ အဖြဲ႔ ရပ္တည္ႏို္င္ေရးအတြက္ မူးယစ္ေဆးထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်မႈေတြမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတာ ေတြ႔ရလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တပုိင္းကေတာ့ မူးယစ္ေဆး အႏၱရာယ္ႀကဳံေနရတဲ့ အျခားတုိင္းျပည္ေတြမွာ မူးယစ္ေဆးစြဲသူေတြနဲ႔ စုိက္ပ်ဳိးသူေတြကို ေဖးမကူညီတဲ့ အစီစဥ္ေတြ အေလးေပး ေဆာင္ရြက္ေနၾကသလို၊ အႀကီးစား မူးယစ္ရာဇာဂုိဏ္းေတြကို အဓိကပစ္မွတ္ထားၿပီး ေခ်မႈန္းေနၾကပါတယ္။ ဒီနည္းေတြက ေအာင္ျမင္မႈ ပိုရ ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။"

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ မူးယစ္ေဆးျပႆနာမွာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းတခ်ဳိ႕နဲ႔ မူးယစ္ေဆး ထုတ္လုပ္ေရာင္းဝယ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြ ၾကား အဆက္အစပ္႐ွိေနတာ ကို ေလ့လာေတြ႔ရတယ္လို႔လည္း TNI ရဲ႕အစီရင္ခံစာမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။

မူးယစ္ေဆးရဲ႕ မူလဇစ္ျမစ္ျဖစ္တဲ့ စုိက္ပ်ဳိး ထုတ္လုပ္သူ အဓိကအရင္းအျမစ္ေတြကို ႏွိမ္နင္းႏိုင္မွသာ ျမန္မာအစိုးရသစ္အေနနဲ႔ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ရႏိုင္မွာျဖစ္တယ္လု႔ိလည္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။ ကုလသမဂၢ မူးယစ္ေဆးနဲ႔ ရာဇ၀တ္မႈထိန္းခ်ဳပ္ေရး UNODC အဖြဲ႔ရဲ႕ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြအထိ စာရင္းအရ ကမၻာေပၚမွာ အာဖဂန္နစၥတန္ႏုိင္ငံၿပီးရင္ ျမန္မာႏို္င္ငံဟာ ဒုတိယေျမာက္ ဘိန္းျဖဴအထြက္ဆုံး ႏိုင္ငံလဲျဖစ္ပါတယ္။

ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္/ ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com