အစုိးရသစ္နဲ႔ လက္တြဲဖုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ကုိယ္စားလွယ္ ေမွ်ာ္လင့္

ကုလသမဂၢ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ Ms. Yan Hee Lee ကို ေတြ႔ရစဥ္။ Photo: RFA

ကုလသမဂၢ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ Ms. Yanghee Lee ကၿပီးခဲ့တဲ့ ႏုိဝဘၤာလမွာက်င္းပခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ျမန္မာျပည္သူလူထုရဲ႕ ဒီမုိကေရစီလုိလားမွဳကုိ အထင္အရွားျပသခဲ့တဲ့ သမုိင္းဝင္ အျဖစ္အပ်က္ပါပဲလုိ႔ ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္ရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံ ဂ်နီဗာၿမိဳ႕မွာက်င္းပတဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေဝးမွာ မတ္လ ၁၄ ရက္ေန႔က တင္ျပခဲ့ရာမွာ  အရင္က ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားျဖစ္ခဲ့သူ ၁ဝဝ ေက်ာ္ဟာ အခု ျပည္သူ႔ကုိယ္စားလွယ္ေတြအျဖစ္ လႊတ္ေတာ္ေတြအတြင္း ေရာက္ရွိေနၾကၿပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒါေပမဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ အစုိးရသစ္အတြက္ စိမ္ေခၚမႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနေၾကာင္း၊ လႊတ္ေတာ္မွာ တပ္မေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ၂၅%ပါဝင္တဲ့အတြက္ ဖြဲ႔စည္းပုံျပင္ဆင္ေရး အခက္အခဲရွိေနေၾကာင္း၊ ဒါ့အျပင္ စစ္တပ္က အေရးပါတဲ့ ဝန္ႀကီးဌာန ၃ ခုကုိ ခ်ဳပ္ကုိင္ရယူထားေၾကာင္း၊ ျမန္မာျပည္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ကုိက္ညီျခင္းကင္းမဲ့တဲ့ ဥပေဒေတြကလည္း ရာနဲ႔ခ်ီျပီး ရွိေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း စသျဖင့္ ကုလအထူး ကုိယ္စားလွယ္ ယန္ဟီးလီ က အစီရင္ခံ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

တဆက္တည္းမွာပဲ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖါက္မွဳေတြ ဆုိးဆုိးဝါးဝါး ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနတာကုိ ခုိင္ခုိင္မာမာ အေရးယူဖုိ႔လုိအပ္ေနေၾကာင္း၊  ရုိဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ေတြအေနနဲ႔ စားဝတ္ေနေရး အခက္အခဲေတြနဲ႔ သြားလာမႈကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကုိ ၾကံဳေတြ႔ေနရေၾကာင္း၊ အစုိးရသစ္အတြက္ အဲ့ဒီျပသနာကုိ ေျဖရွင္းဖုိ႔ အင္မတန္ခက္ခဲမွာျဖစ္သလုိ ဆန္႔က်င္မွဳေတြနဲ႔လည္း အႀကီးအက်ယ္ ရင္ဆုိင္ရဖြယ္ရွိေနေၾကာင္း၊ ဒါေပမဲ့ ဒီကိစၥကုိ မလြဲမေရွာင္သာေျဖရွင္းရမွာျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာအေနနဲ႔လည္း ကူညီပံ့ပုိးႏုိင္ပါေၾကာင္းနဲ႔ မြတ္စလင္နဲ႔ ရခုိင္လူမႈအဖြဲ႔အစည္း ၂ ခုကို ဆက္လက္ခြဲျခားထားမယ္ဆုိရင္ ျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရးဆုိတာ ဘယ္ေတာ့မွ ျဖစ္လာႏုိင္မွာ မဟုတ္ေၾကာင္း ယန္ဟီးလီ ကတင္ျပခဲ့ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ တျခားတုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ပဋိပကၡေတြ တုိက္ပြဲေတြ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနတာကလည္း ေနာက္ထပ္ျပႆနာတရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ တႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာ အပစ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ကုိ လက္မွတ္မထုိးေသးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြအျပင္ လက္မွတ္ထုိးခြင့္မရခဲ့တဲ့ အဖြဲ႔ေတြလည္း ရွိေၾကာင္း၊ တုိက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ေနရပ္ဇာတိကေန ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနရသူေတြကလည္း ေထာင္ေသာင္းမ်ားစြာရွိေနေၾကာင္း စသျဖင့္ ကုလလူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

မစ္ယန္ဟီးလီရဲ႕ တင္ျပခ်က္မွာ ပါဝင္တဲ့အခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကုလ လူ႔အခြင့္ေရးေကာင္စီဝင္ ႏုိင္ငံေတြကက တုံန္႔ျပန္ေျပာဆုိၾကရမွာ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားအဖြဲ႔က ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလုံးလႊတ္ေပးေရးကုိ ေထာက္ခံေၾကာင္း၊ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးအတြက္ ျမန္မာအစုိးရသစ္ကုိ အျပည့္အဝ ေထာက္ခံကူညီမွာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိပါတယ္။

ဂ်ပန္အစုိးရကလည္း ျမန္မာျပည္မွာက်င္းပခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲရဲ႕ မွ်တလြတ္လပ္ပုံကုိ ခ်ီးမြမ္းကာ အားကုိးရာမဲ့ ခ်ဳိ႕တဲ့ေနတဲ့ လူမႈအသုိင္းအဝန္းေတြကုိ လက္ရွိနဲ႔ အနာဂတ္အစုိးရအားလုံးက အေရးထားဖုိ႔လုိေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကေတာ့ ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ လမ္းေၾကာင္းမွန္အတုိင္း ေလ်ွက္လွမ္းခဲ့တာကုိ ႀကိဳဆုိေၾကာင္း၊ ဒါေပမယ့္ လႊတ္ေတာ္မွာ စစ္တပ္က ၾသဇာဆက္လက္လႊမ္မုိးေနမွဳနဲ႔ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြအေပၚ အႏုိင္က်င့္မွဳ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံမွဳေတြရွိေနတဲ့အတြက္ စုိးရိမ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

တရုတ္အစုိးရကေတာ့ ျမန္မာျပည္ဟာ အစီအစဥ္တက် လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသားေရး အစဥ္အလာေတြအတုိင္း ဆက္လက္ဖြံၿဖိဳးတုိးတက္ေနမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ တရုတ္ျပည္က ျမန္မာနဲ႔ ဆက္ဆံေရးကုိ တုိးတက္ဖြံၿဖဳိးေအာင္ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္မွာျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာအေနနဲ႔လည္း ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ဖြံျဖိဳးတုိးတက္ေရးအတြက္ ျမန္မာေတြ ကိုယ္ပုိင္ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရွိတာကုိ ေလးစားၾကဖုိ႔လုိေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

ရုရွားႏုိင္ငံကုိယ္စားလွယ္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ လူ႔အခြင့္ေရးေဆာင္ရြက္မွဳေတြဟာ အျပဳသေဘာေဆာင္ေၾကာင္း နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲရဲ႕ မွ်တပြင့္လင္းမွဳကုိ ႀကိဳဆုိေၾကာင္းေျပာပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ Yanghee Lee က နိဂုံးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လူ႔အခြင့္ေရး၊ ေျမယာပုိင္ဆုိင္ခြင့္၊ ရြာပုံးရြာေရွာင္ေတြရဲ႕ဘဝအခက္အခဲေတြကုိ ေျဖရွင္းဖုိ႔ မလြဲမေသလုိအပ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရုံးထားရွိျခင္းျဖင့္ တုိင္းျပည္အတြက္ အက်ဳိးရွိမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ အခု အစုိးရသစ္နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခြင့္ရမယ္လုိ႔ သူမအေနနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါေၾကာင္း စသျဖင့္ေျပာၾကားရင္း အခုအခ်ိန္ဟာ ႏိုင္ငံတကာအသုိင္းအဝန္းအေနနဲ႔လည္း ျပႆနာေတြကုိ ျပစ္တင္ေျပာဆုိေနရမယ့္ အခ်ိန္မဟုတ္ဘဲ  ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ တုိးတက္မွဳေတြကုိ အမွန္အတုိင္း ျမင္ဖုိ႔လုိေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာျပည္မွာ လူမ်ိဳးဘာသာ မတူသူေတြအၾကား လိင္ကိစၥ မတရားျပဳက်င့္မွဳဆုိတာနဲ ႔ပတ္သက္လုိ႔ မလုိအပ္တဲ့ခ်ဲ႕ကား ေျပာဆုိေနတာေတြရွိေၾကာင္းနဲ႔ ဘာသာေရးကုိ ေရွ႕တန္းတင္ၿပီး အမုန္းတရားပြားမ်ားေအာင္ ေျပာၾကားလုပ္ေဆာင္ေနၾကတာေတြကုိလည္း ေရွာင္က်ဥ္သင့္ေၾကာင္း စသျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးကုိယ္စားလွယ္ ယန္ဟီးလီ က ဂ်နီဗာၿမဳိ႕မွာ ေျပာဆုိ လုိက္ပါတယ္။

RFA Burmese
http://www.rfa.org/burmese