အာဆီယံထိပ္သီးညီလာခံ ပထမဆံုး တာ၀န္ယူက်င္းပဖုိ႔ အေမရိကန္ျပင္ဆင္

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ပထမဆုံးအႀကိမ္ က်င္းပမယ့္ အေမရိကန္ - အာဆီယံ ထိပ္သီးညီလာခံကုိ ကယ္လီဖုိးနီးယားျပည္နယ္၊ Rancho Mirage မွာရွိတဲ့ Sunnylands မွာ သမၼတ Barack Obama က ၂ ရက္ၾကာ တာ၀န္ယူ က်င္းပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲကုိ တျခား အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔အတူ မၾကာခင္ ရာထူးက အနားယူေတာ့မယ့္ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္လည္း တက္ေရာက္ဖုိ႔ ရွိေနပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က စုစည္း တင္ျပထားပါတယ္။

အာဆီယံအဖြဲ႔ဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္ရဲ႕ စတုတၳေျမာက္ အႀကီးဆုံး ကုန္သြယ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္တာနဲ႔အညီ အာဆီယံအသင္းႀကီးနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွတုိက္ရဲ႕ အေရးပါမႈကုိ အသိအမွတ္ျပဳ၊ အေလးထားတဲ့အေနနဲ႔ အာဆီယံအဖြဲ႔၀င္ ၁၀ ႏုိင္ငံက ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ ဖိတ္ေခၚၿပီး သမၼတ Barack Obama က ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၅ ရက္ေန႔ကေန ၁၆ ရက္ေန႔အထိ ၂ ရက္ၾကာ ထိပ္သီးညီလာခံ က်င္းပသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီထိပ္သီးညီလာခံအတြင္း စီးပြားေရး၊ လုပ္ငန္းသစ္မ်ား စတင္ထူေထာင္ေရး၊ ကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ၊ ဥတုရာသီ ေျပာင္းလဲမႈဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြ၊ အၾကမ္းဖက္မႈ တုိက္ဖ်က္ေရး၊ လူေမွာင္ခုိကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရး၊ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ျပင္အတြင္း နယ္ေျမပုိင္ဆုိင္မႈ အျငင္းပြားေနတဲ့ ကိစၥအပါအ၀င္ ေဒသႏၱရ လုံၿခံဳေရးဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြကုိ ေဆြးေႏြးသြားၾကမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္ အရာရွိေတြက ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၉ ရက္ေန႔မွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

အခုႏွစ္အတြင္း အာဆီယံႏုိင္ငံေတြမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့ တုိးတက္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနတာကုိ ေတြ႔ျမင္ေနရေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သမုိင္း၀င္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနေၾကာင္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲ အႏုိင္ရလုိက္တဲ့ NLD ပါတီ ဦးေဆာင္တဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ စတင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနၾကၿပီ ျဖစ္သလုိ မၾကာခင္ သီတင္းပတ္ အနဲငယ္အတြင္းမွာ သမၼတအသစ္ကုိ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ၾကေတာ့မွာျဖစ္ေၾကာင္း သမၼတ အုိဘားမားရဲ႕ လက္ေထာက္ အမ်ဳိးသားအႀကံေပး Ben Rhodes က အဂၤါေန႔မွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

အခုက်င္းပတဲ့ ထိပ္သီးညီလာခံဟာ သမၼတ အုိဘားမားအစုိးရရဲ႕ အာရွခ်ိန္ခြင့္လွ်ာညႇိေရး အေမရိကန္အစုိးရရဲ႕ ေပၚလစီကုိ မီးေမာင္းထုိးျပတဲ့ ထူးျခားတဲ့ ညီလာခံလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ အာဆီယံအသုိက္အ၀န္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအတြက္ အရင္က လုပ္ေဆာင္ခဲ့သလုိပဲ အနာဂတ္မွာလည္း ဆက္လက္ ကူညီ လုပ္ေဆာင္ ေပးသြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေဒသဆုိင္ရာ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Daniel Russel က ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၀ ရက္ေန႔၊ မေန႔က ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္း ေျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။

“အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေဒသမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေရးရရွိဖို႔ ႀကိဳးပမ္းတဲ့ေနရာမွာ မဟာမိတ္ေတြ၊ လံုၿခံဳေရးမိတ္ဖက္ႏုိင္ငံေတြ ထားရွိခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံတကာဥပေဒကို ေလးစားလိုက္နာမႈအေပၚ အေျခခံခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒီမိုကေရစီ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကို အားေပးတဲ့ ေပၚလစီကိုလည္း က်င့္သံုးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ အေမရိကန္က ဂုဏ္ယူသလို ေဒသတြင္းရွိ ႏုိင္ငံေတြကလည္း ဒါကို လက္ခံအားေပးၿပီး ဆက္လုပ္ေဆာင္ေပးပါလို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ၾကပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ဆက္လက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေပးသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္အေနနဲ႔ စစ္ေရးအရ အကူအညီေပးခဲ့တာေတြ ရွိသလို၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံေတြအေနနဲ႔ တႏုိင္ငံခ်င္းစီ တရားဥပေဒစိုးမိုးဖို႔၊ နယ္စပ္လံုၿခံဳေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔၊ ႏုိင္ငံသားေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔နဲ႔ အရပ္သားေတြအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ အေျခအေနေအာက္ ေနထိုင္ၾကဖို႔လည္း အကူအညီေပးတဲ့ အစီအစဥ္ေတြကို လုပ္ေဆာင္ေပးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။”

မတ္လကုန္မွာ ရာထူးက အနားယူေတာ့မယ့္ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္လည္း ဒီထိပ္သီးညီလာခံကုိ တက္ေရာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး အစီအစဥ္မွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရဟာ အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑မွာ ပါ၀င္ခဲ့တယ္ ဆုိတာကုိ အေမရိကန္အစုိးရက မၾကာခဏ ေထာက္ျပ ေျပာဆုိေနခဲ့တာပါ။

Sunnylands မွာ က်င္းပမယ့္ အေမရိကန္ - အာဆီယံ ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲဟာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္း၀ုိင္းၾကားမွာ ႏုိင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲတဦးအျဖစ္နဲ႔ ေနာက္ဆုံး တက္ေရာက္မယ့္ အခမ္းအနားျဖစ္ေပမဲ့ သူထားရစ္ခဲ့မယ့္ အေမြအႏွစ္ဟာ ဒီမွာတင္ အဆုံးသတ္သြားတာမဟုတ္ဘူးလုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္ အႀကီးတန္း သံတမန္ေဟာင္း Priscilla Clapp က ေျပာပါတယ္။

“သမၼတဦးသိန္းစိန္ ထားရစ္ခဲ့မယ့္ အေမြအႏွစ္ဟာ အာဆီယံ ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲနဲ႔ အဆုံးသတ္သြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး၊ အၾကာႀကီး ဆက္တည္ရွိေနမွာပါ။ သူထားရစ္ခဲ့မယ့္ အေမြအႏွစ္ဟာ အေျခခံ အားျဖင့္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ NLD ပါတီ အႏုိင္ရလုိက္တဲ့ကိစၥလုိ႔ ေျပာလုိ႔ ရပါတယ္။ ဒီကိစၥျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ သူက ဦးေဆာင္ လုပ္ေပးခဲ့တာပါ။ သူသာ သမၼတအျဖစ္ ၅ ႏွစ္ တာ၀န္မထမ္းေဆာင္ခဲ့ရင္ ဒီေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရႏုိင္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ သူက်င္းေပးခဲ့တယ္၊ စစ္တပ္တပုိင္းလုိ႔ ေခၚလုိ႔ရေပမယ့္ အရပ္သားအမ်ားစုပါ၀င္တဲ့ အရပ္သားအစုိးရလက္ထဲကုိ သူ႔အေနနဲ႔ အာဏာလြဲေျပာင္း ေပးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ႀကီးမားတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြပါ။”

တဘက္မွာလည္း တခ်ိန္က အာဆီယံအသင္းႀကီးကုိယ္၌က ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ပယ္ထားခဲ့တဲ့ အေျခအေနကေန အလွည့္က် ဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခြင့္ရေအာင္ သူ႔လက္ထက္မွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔ ႀကိဳးစားႏုိင္ခဲ့တယ္ဆုိတယ္ဆုိတာကုိလည္း Priscilla Clapp က ေထာက္ျပ ေျပာဆုိပါတယ္။

“အာဆီယံနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သူထားရစ္ခဲ့မယ့္ အေမြအႏွစ္ကေတာ့ နံပတ္ ၁ အေနနဲ႔ - ျမန္မာႏုိင္ငံ အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠ႒တာ၀န္ယူႏုိင္တဲ့ အေနအထားေရာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၿပီး အလွည့္က်ဥကၠ႒ တာ၀န္ယူခဲ့တဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ အေစာပုိင္း စစ္အစုိးရ လက္ထက္တုန္းကေတာ့ စစ္အစုိးရျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒ျဖစ္ေရးကုိ အာဆီယံဘက္က လက္မခံခဲ့တဲ့အတြက္ ဆုိင္းငံ့ခဲ့ရပါတယ္။ နံပတ္ ၂ ကေတာ့ - ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ တင္းျပည့္ အာဆီယံအဖြဲ႔ျဖစ္လာတဲ့ ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ အရင္တုန္းကေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အစုိးရစံနစ္ေၾကာင့္ အေတာ္မ်ားမ်ားက သိပ္မလုိလားခဲ့ပါဘူး။ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြဟာ စီးပြားေရးအရ တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးတဲ့ ႏုိင္ငံေတြျဖစ္လာေနတဲ့ တခ်ိန္ထဲမွာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း စီးပြားေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအရ တုိးတက္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာေနတာေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အာဆီယံထဲမွာ အေရးပါတဲ့ ႏုိင္ငံတခု ျဖစ္လာမွာပါ။”

ဒီထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲကုိ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔အတူ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္နဲ႔ တျခား ထိပ္တန္း အစုိးရအရာရွိေတြ တက္ေရာက္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္အစုိးရဘက္ကေတာ့ သမၼတ အုိဘားမားနဲ႔အတူ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး John Kerry၊ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး၀န္ႀကီး Penny Pritzker၊ အေမရိကန္ကုန္သြယ္ေရးဌာနက အထူးကုိယ္စားလွယ္ Michael Froman တုိ႔ တက္ေရာက္ၾကမယ္လုိ႔ အေမရိကန္အစုိးရ အရာရွိေတြက ေျပာပါတယ္။

ကိုုေဇာ္၀င္းလႈိင္ / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com