ASEAN လူ႔အခြင့္အေရးတိုးျမႇင့္ဖို႔ သမၼတ အိုဘားမား ေတာင္းဆိုသင့္

အေမရိကန္သမၼတ Barack Obama အေနနဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံမ်ားအသင္း အာဆီယံက ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ထိပ္သီးညီလာခံ က်င္းပတဲ့အခါ ေဒသတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး တုိးတက္မႈ အေျခအေနေတြကုိ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေရး တုိက္တြန္း ေျပာဆုိသင့္တယ္လုိ႔ ျမန္မာ အပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွက ႏုိင္ငံေပါင္း ၉ ခုနဲ႔ စုဖြဲ႔ထားတဲ့ FIDH လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔က ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ ေတာင္းဆုိလုိက္ပါတယ္။

သမၼတ အုိဘားမားဟာ အာဆီယံ ၁၀ ႏုိင္ငံက ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ ဖိတ္ေခၚၿပီး ကာလီဖုိးနီးယားျပည္နယ္၊ Rancho Mirage မွာရွိတဲ့ Sunnylands မွာ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၅ ရက္ကေန ၁၆ ရက္ေန႔အထိ ၂ ရက္ၾကာ ထိပ္သီးညီလာခံ က်င္းပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသအတြင္း ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအေပၚ ေလးစားလုိက္နာမႈေတြကုိ အဓိကထား လုပ္ေဆာင္ျခင္းမရွိရင္ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသအေပၚ အဓိက အာရုံေျပာင္း လုပ္ေဆာင္လာေနတဲ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒ ေအာင္ျမင္မႈ ရႏုိင္မွာ မဟုတ္တဲ့အေၾကာင္း၊ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး၊ လုံၿခံဳေရးနဲ႔ စီးပြားေရးကိစၥရပ္ေတြ တုိးျမႇင့္ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ေျပာဆုိ ေဆြးေႏြးတဲ့ေနရာမွာ လူ႔အခြင့္အေရး တုိးတက္မႈကုိ အဓိက အေျခခံအေၾကာင္းတရပ္အျဖစ္ သမၼတ အုိဘားမားအေနနဲ႔ မျဖစ္မေန ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြးသင့္တယ္လုိ႔ FIDH ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆုိခြင့္ကုိ ခုခံကာကြယ္တာ၊ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြအတြက္ ရပ္တည္ ေျပာဆုိတာ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြ၊ လူနဲစုေတြနဲ႔ လိင္တူခ်င္း ဆက္ဆံသူေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္ညႇဥ္းပမ္းမႈေတြကုိ ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်တာေတြ ျပဳလုပ္သြားမယ့္အေၾကာင္း သမၼတ အုိဘားမားက ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၂၀ ရက္ေန႔မွာ ေျပာၾကားတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္အေျချပမိန္႔ခြန္းအတြင္း ထည့္သြင္း ေျပာၾကားသြားခဲ့တာနဲ႔အညီ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံတဲ့အခါမွာလည္း အဲဒီ ေျပာဆုိမႈေတြအတုိင္း ျပန္လည္ေျပာၾကားၿပီး အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြ အေနနဲ႔ သူတုိ႔ တုိင္းျပည္အသီးသီးမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ လူသိရွင္ၾကား ေျပာဆုိသင့္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

အဲဒီ အေမရိကန္ - အာဆီယံ ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲကုိ မူလက ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကုိယ္တုိင္ တက္ေရာက္ဖုိ႔ ရွိေပမဲ့လည္း ဒုသမၼတ ဦးဉာဏ္ထြန္းပဲ တက္ေရာက္မယ့္အေၾကာင္း ျမန္မာအစုိးရက မၾကာေသးခင္ ရက္ပုိင္းအတြင္းကပဲ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီထိပ္သီး ညီလာခံအတြင္း စီးပြားေရး၊ လုပ္ငန္းသစ္မ်ား စတင္ထူေထာင္ေရး၊ ကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ၊ ဥတုရာသီ ေျပာင္းလဲမႈဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြ၊ အၾကမ္းဖက္မႈ တုိက္ဖ်က္ေရး၊ လူေမွာင္ခုိကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရး၊ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ျပင္အတြင္း နယ္ေျမပုိင္ဆုိင္မႈ အျငင္းပြားေနတဲ့ ကိစၥအပါအ၀င္ ေဒသႏၱရလုံၿခံဳေရးဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြကုိ ေဆြးေႏြးသြားၾကမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္ အရာရွိေတြက ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၉ ရက္ေန႔မွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com