ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရး နိုင္ငံတကာ အကူအညီလိုဆဲ လို႔ AI ေျပာ

 ေၾကညာခ်က္ဟာ လာမယ့္ ေဖေဖၚဝါရီ ၂၉ ရက္ေန႔ မွ က်င္းပမယ့္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီ အစည္း အေဝးကို တင္ျပသြားမွာလည္းျဖစ္

ျမန္မာနိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခအေနေတြ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာဖို႔ အတြက္ နိုင္ငံတကာကေန ဆက္လက္ ကူညီလုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ လိုအပ္ေနဆဲ ျဖစ္တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕တခု ျဖစ္တဲ့ နိုင္ငံ တကာ လြတ္ၿငိမ္းသာခြင့္ Amnesty Internaitonal အဖြဲ႕ကေန ေဖေဖၚဝါရီလ ၁၅ ရက္ေန႔ကၾကညာခ်က္ တေစာင္ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။

ဒီေၾကညာခ်က္ဟာ လာမယ့္ ေဖေဖၚဝါရီ ၂၉ ရက္ေန႔ မွ က်င္းပမယ့္ ကုလသမဂ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီ အစည္း အေဝးကို တင္ျပသြားမွာလည္းျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အတိုက္ အခံ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အန္အဲဒီ ကေန အျပတ္ အသတ္ အနိုင္ ရရွိသြားခဲ့တာေၾကာင့္ မၾကာခင္ အန္အန္ဒီ အရပ္သား အစိုးရသစ္ တက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္လည္း အန္အဲဒီ အစိုးရအေနနဲ႔ အေနနဲ႔ မမ်ားစြာေသာ လူ႔အခြင့္ အေရး ဆိုင္ရာ စိန္ေခၚမွုေတြကို ရင္ဆိုင္ရဖို႔ ရွိေနတယ္ လို႔ ဒီ Amnesty Internaiotn အဖြဲ႕ရဲ့ ေၾကညာခ်က္ ထဲမွာ ေဖၚျပထားတယ္။

ျမန္မာ နိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ေနသူ နိုင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ႕က သုေတသီ ေလာရာ ဟိုက္က လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ စိန္ေခၚမွုေတြ ကို အမ်ားအျပားရင္ဆိုင္ရဖို႔ရွိေနၿပီး လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေတြကို အေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံတာေတြ၊ ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ေဒသက တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္တဲ့ကိစၥေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ နိုင္ငံေရး လွုပ္ရွားသူေတြကို ဆက္ၿပီး ဖမ္းဆီးေနတဲ့ ကိစၥေတြ ရွိေနေသးေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမယ့္လည္း အန္အဲဒီ အစိုးရသစ္ဟာ အရပ္သား အစိုးရျဖစ္တာနဲ႔အညီ တိုင္းျပည္ကို ပုံေဖၚတဲ့ ေနရာမွာ လြတ္လပ္ တရားမၽွတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕ အစည္းျဖစ္ဖို႔ ကိတျပဳတထားတာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒီလို လူ႔အခြင့္ အေရး ကိစၥရပ္ေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ ႀကိဳးစား ေဆာင္ရြက္မွာ ကေတာ့ အမွန္ပါ။

ဒါေပမယ့္ ဒီလို ႀကိဳးစား ေဆာင္ရြက္ေပမယ့္ လည္း ရွုပ္ေထြးမွုေတြ ရွိေနတာလို႔ ေလာရာ ဟိုက္က ဆိုပါတယ္။

ေနာက္ၿပီး လူ႔အခြင့္ အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ကိုလည္း ျပန္႐ုပ္ဖို႔ ဆိုတာ အရမ္းေစာလြန္းေသးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

လူ႔အခြင့္ အေရး ေကာင္စီရဲ့ ရဲ့ agenda နံပါတ္ ေလး အတိုင္း ဆက္လုပ္ဖို႔ကို လူ႔အခြင့္ အေရး ေကာ္စီ ကို ဖိအားေပးလိုပါတယ္။

ဒါကေတာ့ သိထား ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လိုတဲ့ လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခအေနေတြ ရွိေနတယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါ။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္ခဲ့တာ ဟုတ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ခရီးဆက္ဖို႔က အမ်ားႀကီးလိုပါေသးတယ္။ နိုင္ငံတကာ ကေန ျမန္မာ အာဏာပိုင္ေတြ အေပၚ သတိထားဖို႔ ဖိအား ေပးမွုေတြ လုပ္ဖို႔ ကေတာ့ အင္ မတန္မွ အေရးႀကီးသလို လိုအပ္ေနပါေသးတယ္ လို႔ဆိုပါတယ္။

ရခိုင္ ေဒသမွာဆိုရင္ ရိုဟင္ဂ်ာ ကိစၥေတြ နဲ႔ တျခား ေဒသက ဘာသာေရး ဆိုင္ရာ အေျခအေန ေတြကို တိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းဖို႔ဆိုတာ အင္မတန္ကို အခက္ခဲ့မွာ ျဖစ္ေၾကာင္း ဒါေပမယ့္ ေႏွာင့္ေနး မေနပဲ အရင္ဉီးဆုံး လုပ္ရမွာ ကေတာ့ ရခိုင္ေဒသက မြတ္ဆလင္ ဘာသာဝင္ေတြကို လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ သြားလာခြင့္ ျပဳဖို႔ပါ။

လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥ အားလုံးကို ေျဖရွင္းနိုင္ဖို႔ အန္အဲဒီအေနနဲ႔ အခု အခ်ိန္မွာ ဘယ္ေလာက္လုပ္ နိုင္မလဲ ဆိုတာ ရွင္းရွင္း လင္းလင္း မသိရေသး ပါဘူးတဲ့ ။ ဒါေပမယ့္ လိုအပ္တာက လူ႔အခြင့္ အေရး ကိစၥ လားလုံးကို ေျဖရွင္းမယ္ ဆိုၿပီး စိတ္ပိုင္းျဖတ္ထားဖို႔ လိုေၾကာင္းေျပာသြားတာပါ။

စစ္တပ္ရဲ့ အခန္းက႑ကလည္း လႊတ္ေတာ္မွာေရာ အေျခခံဥပေဒ ကိစၥရပ္ေတြမွာ ပါဝင္ေနတာ ရယ္ ေနာက္ၿပီး အေရးႀကီးတဲ့ ဝန္ႀကီး ေနရာေတြ ကို စစ္တပ္က ယူထားမွာ ဆိုေတာ့ ဒီစစ္တပ္ဟာ လူ႔အခြင့္ အေရး အကာအကြယ္ေပးဖို႔ အတြက္ အင္မတန္မွာအ ေရးႀကီး တဲ့ေနရာမွာ ရွိေနတယ္လို႔လည္း သူက ဆိုပါတယ္။

ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႔ကေတာ့နိုင္ငံတကာ အေနနဲ႔ အခုတက္လာမယ့္ အစိုးရကို ကူညီနိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြက ေတာ့အ မ်ားႀကီးရွိေၾကာင္းနဲ႔ လူမွုအေျချပဳအဖြဲ႕ေတြ တက္ႂကြ လွုပ္ရွားသူေတြ ကလည္း လူ႔အခြင့္အေရး ျမႇင့္တင္မွုေတြ လုပ္နိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

နိုင္ငံတကာကို ဘာလုပ္ေပးေစခ်င္လည္း ဆိုတာ ျမန္မာလူထုရဲ့ ဆႏၵအတိုင္း ျဖစ္ၿပီး၊ ဒါေပမယ့္ အေရးအႀကီးဆုံးက ဥပဒဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုေတြပါ။ သတိထား ဂ႐ုျပဳရမယ့္ ၾကည့္ရမွာက နိုင္ငံေရး တတ္ႂကြလွုပ္ရွားသူေတြကို ဖမ္းဆီးနိုင္တဲ့ ဥပေဒကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ ကိစၥျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။

BBC Burmese
http://www.bbc.com/burmese