တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးစင္တာ ရန္ကုန္မွာဖြင့္

လာမယ့္ အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ အားေကာင္းတဲ့ တရားေရးမ႑ိဳင္ ရွိလာဖို႔အတြက္ ဥပေဒျပဳေရးက႑နဲ႔ တရားစီရင္ေရးက႑ေတြမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ဖို႔ လိုအပ္ေနတယ္လို႔ ဥပေဒပညာရွင္ေတြက ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဒီကေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ အသစ္ဖြင့္လွစ္လိုက္တဲ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးစင္တာ ဖြင့္ပြဲမွာ ေျပာဆိုလိုက္တာပါ။ အျပည့္အစံုကိုေတာ့ ကိုယ္တုုင္သတင္းရယူထားတဲ႔ ဗြီအိုေအျမန္မာပိုင္းသတင္းေထာက္ မသိဂႌလင္းက သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အုုပ္ခ်ဳပ္ေရးက႑နဲ႔ တရားစီရင္ေရးက႑ေတြမွာ အာဏာခဲြေဝမႈ အားနည္းေနတာေၾကာင့္ အားေကာင္းတဲ႔ တရားေရးမ႑ိဳင္တရပ္ ရွိလာဖို႔အတြက္ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရး အပါအဝင္ တရားဥပေဒ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ဥပေဒပညာရွင္တဦးလည္းျဖစ္၊ မၾကာမီက်င္းပေတာ့မယ့္ လႊတ္ေတာ္သစ္မွာ ပဲခူးတုိင္း ကိုယ္စားျပဳ ကိုုယ္စားလွယ္တဦးအျဖစ္ ပါဝင္ေတာ့မယ့္ ဦးေက်ာ္မင္းစံက အခုလို ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။

“အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းနဲ႔ တရားစီရင္ေရးပိုင္းက အာဏာခဲြေဝမႈဟာ သဲသဲကြဲကြဲ မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္ဖို႔ လြတ္လပ္စြာ တရားစီရင္ႏုိင္ေရးက အရမ္းအေရးႀကီးတယ္လို႔ ဒီေနရာမွာ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ တရားဥပေဒေရးရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြလည္း လုပ္ဖို႔လည္း ပါတယ္။ အာဏာခြဲေဝမႈအပိုင္းကို စနစ္က်ေစဖို႔ဆိုရင္ အားေကာင္းတဲ့ တရားေရးမ႑ိဳင္ရွိၿပီး လြတ္လပ္စြာ တရားစီရင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။”

ဒီကေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပတဲ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးစင္တာဖြင့္ပြဲမွာ ေျပာဆိုလိုက္တာပါ။ သိပ္မၾကာခင္ အစိုုးရသစ္တစ္ရပ္ တက္လာတဲ့အခါ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ တရားမွ်တဲ့ ဥပေဒျပဳေရးအပိုုင္းနဲ႔ တရားဥပေဒအေပၚ ျပည္သူလူထုရဲ႕ သိနားလည္မႈ အပိုုင္းေတြကိုု ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ တရားဥပေဒဆိုုင္ရာ အသိပညာေပးသင္တန္းေတြ ပို႔ခ်ေနတဲ့ ေဒၚလွလွရီက အခုလို ေျပာပါတယ္။

“တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးလို႔ ေျပာတဲ့အခါမွာ က်မတို႔ တရားမွ်တတဲ့ ဥပေဒမ်ိဳး မရွိဘဲနဲ႔ ဘယ္လိုမွ သြားလို႔မရပါဘူး။ ဘယ္ေလာက္ပဲ က်မတုိ႔က ဒီဘက္အပိုင္းမွာ လုပ္ပါေစ ဥပေဒကိုယ္၌က မွ်တမႈနဲ႔ ကင္းကြာေနတယ္ဆုိရင္ ဘယ္လိုမွ တားလို႔မရပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ က်မတို႔က ဒီ ၅ ႏွစ္သက္တမ္းအတြင္းမွာ legal reform ကို ဦးစားေပးၿပီး လုပ္ရပါလိမ့္မယ္။ ျပဌာန္းထားတဲ့ဥပေဒေတြသည္ ဘယ္ေလာက္အထိ က်မတို႔က တရားမွ်တမႈနဲ႔ ကင္းကြာေနသလဲ။ ေနာက္တခ်က္က က်မတုိ႔ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြသည္ တခါတခါ ဥပေဒထက္ ေက်ာ္လြန္ၿပီးေတာ့ ညႊန္ၾကားတာေတြရွိတယ္။ အဲဒါေတြ ျပန္ၿပီးေတာ့ review လုပ္ရပါလိမ့္မယ္။ ၿပီးမွ က်မတုိ႔က တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို သြားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးကေတာ့ legal education ျဖစ္ပါတယ္။ က်မတို႔ျပည္သူေတြက ဘယ္ေလာက္ထိေတာင္မွ legal education နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္ေလာက္ထိ ႏိုးၾကားသိရွိထားၿပီးၿပီလဲ ဆိုတာကို က်မတို႔က တုိင္းတာရမွာျဖစ္ပါတယ္။”

ျမန္မာျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ဥပေဒဆိုင္ရာ အသိပညာဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာေစဖို႔အတြက္ ကုုလသမဂၢဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေအဂ်င္စီ UNDP နဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒေရးရာ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအဖြဲ႔ (International Development Law Organization IDLO) တို႔ ပူးေပါင္းၿပီး တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးစင္တာေတြ ဖြင့္လွစ္ၿပီးေတာ့ ကူညီလုပ္ေဆာင္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ႔တဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဦးေဆာင္မယ့္ အစိုုးရတက္လာတဲ႔အခါ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး အားေကာင္းလာၿပီး ျမန္မာျပည္သူေတြအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ တရားဥပေဒေရးရာကိုု ပိုၿပီး နားလည္ႏုိင္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ IDLO အဖဲြ႔ ဒါ႐ိုက္တာ Dr. Faustina Pereira က အခုလို ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။

“ဒီေန႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ ကိုယ္စား တက္ေရာက္လာတဲ့ နာယကႀကီး ဦးတင္ဦးဆီကေန သူတုိ႔ရဲ႕ အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး အပါအဝင္ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကိုု အေျခခံတဲ့ ခ်ဥ္းကပ္မႈေတြ ျပဳလုပ္သြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ သိရတာေၾကာင့္ ဒီ႐ႈေထာင့္ကေနၾကည့္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ ေကာင္းက်ိဳးေတြ အမ်ားရွိလာမွာပါ။ ဒီေန႔ ဖြင့္လွစ္လိုက္တဲ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး စင္တာေတြလည္း ပိုမိုအားေကာင္းလာၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒီလို စင္တာေတြ မလုိေတာ့ဘဲ လူတိုင္းဟာ ဥပေဒေရးရာနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို နားလည္လာၿပီး အိမ္တုိင္းဟာ ဥပေဒစိုးမိုးေရး စင္တာလို ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။”

ဒီေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ဖြင့္လွစ္လိုက္တဲ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးစင္တာဟာ ေလးခုေျမာက္ စင္တာျဖစ္ၿပီး မႏၱေလး၊ ျမစ္ႀကီးနားနဲ႔ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တို႔မွာလည္း ဒီစင္တာေတြ ဖြင့္လွစ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး စင္တာေတြကေန ျပည္သူလူထုေတြအတြက္ ဥပေဒေရးရာ ပညာေပးသင္တန္းေတြ ပို႔ခ်သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

သိဂႌလင္း / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com