ေရြးေကာက္ပြဲစည္းမ်ဥ္းဥပေဒ NDI စိုးရိမ္


 ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးရာမွာ လိုက္နာရမယ့္ စည္းမ်ဥ္းကန္႔သက္ခ်က္ေတြဟာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုဥပေဒကို အေျခခံထားတာ ျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေျခ စိုက္ National Democratic Institute NDI က တာဝန္ရွိသူက ေျပာဆိုလိုက္ပါ တယ္။

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး အစီရင္ခံစာတင္သြင္းတဲ့အခါ ဒီကန္႔သက္ခ်က္ေတြအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးၿပီး ေနာက္ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ အဆင္ေျပေအာင္ ေထာက္ျပသြားမယ္လို႔ NDI က ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစံုကိုေတာ့ ဗြီအိုေအသတင္းေထာက္ မသိဂႌလင္းက သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

တပ္မေတာ္ကို မေဝဖန္ရဘူးဆိုတဲ့အခ်က္ အပါအဝင္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးရာမွာ လိုက္နာရမယ့္ စည္းကမ္းခ်က္ေတြဟာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို အေျခခံၿပီး ျဖစ္ေပၚလာတာျဖစ္တယ္လို႔ National Democratic Institute NDI ျမန္မာဌာေနကိုယ္စားလွယ္ Richard Nuccio က ေျပာဆုိလိုက္ပါတယ္။ ဒီစည္းကမ္းခ်က္ေတြက ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးရာမွာ ပြင့္လင္းမႈမရွိဘဲ အခက္အခဲ ျဖစ္ေစမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေထာက္ျပေျပာဆုိသြားမယ္လို႔ ဗြီအိုေအနဲ႔ သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုခန္းမွာ အခုလို ေျပာဆိုသြားပါတယ္။

“စစ္တပ္ရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ အထူးသီးသန္႔အျဖစ္ ရွိေနတာပါ။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ သီးျခားဌာနဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းေတြကို မေဝဖန္ရဘူးဆိုတဲ့ စည္းကမ္းခ်က္ေတြဟာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုကို အေျခခံထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြဟာ ႏုိင္ငံတကာ စံႏႈန္းေတြအရ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစည္းကမ္းခ်က္ေတြေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြအေနနဲ႔ မဲဆႏၵရွင္ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံရာမွာ အမွန္တကယ္ သက္ေရာက္မႈ ရွိလာမယ္ဆုိရင္ ျပည္တြင္းျပည္ပ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ေတြက ေထာက္ျပ ေျပာဆုိသြားၾကမွာပါ။ အစကတည္းက ကန္႔သက္ခ်က္ေတြ ရွိမယ္ဆုိတာကို က်ေနာ္တို႔ ခန္႔မွန္းထားျပီးသားပါ။ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္စဥ္ တိုးတက္မႈရွိေအာင္လို႔ ဒီကန္႔သက္ခ်က္ေတြၾကားကပဲ အေကာင္းဆံုး ႀကိဳးစား ေစာင့္ၾကည္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးသြားရင္ေတာ့ ဒီစည္းကမ္းခ်က္ေတြကို ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ေတြနဲ႔  အေခ်အတင္ ေဆြးေႏြးၾကၿပီး ေနာက္လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြအတြက္ ျပင္ဆင္တာ၊ ေျပာင္းလဲတာမ်ိဳးျဖစ္ေအာင္ ေထာက္ျပၾကဖို႔ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။”

ဒီမဲဆြယ္စည္း႐ံုးရာမွာ လုိက္နာၾကရမယ့္ စည္းကမ္းခ်က္ေတြထဲမွာ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြက ေဟာေျပာလိုတဲ့ စာမူကို ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဆီ တင္ျပၿပီး ခြင့္ျပဳမိန္႔ ေတာင္းခံရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စာမူကို ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္နဲ႔ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာနတို႔က လိုသလို စိစစ္ၾကၿပီး ခြင့္ျပဳမိန္႔ကိုလည္း ျငင္းပယ္ႏုိင္ပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ မိဘေတြဟာ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ေမြးဖြားစဥ္က ႏုိင္ငံသားမဟုတ္ခဲ့တာေၾကာင့္ လက္ရွိ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ တသီးပုဂၢလ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေရႊေမာင္ရဲ႕ ကိုယ္စာလွယ္ေလာင္း ေလွ်ာက္လႊာေရာ အယူခံပါ ပယ္ခ်ခံရတာဟာ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာမေရြး အားလံုး ပါဝင္ႏုိင္ေရးနဲ႔ သက္ဆိုင္တယ္လို႔ Richard Nuccio က ေျပာပါတယ္။ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္၊ အၿမဲေနထိုင္ခြင့္လက္မွတ္နဲ႔ ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ ေပးေရး မေပးေရး စတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြဟာ အဓိကအခ်က္ျဖစ္တယ္လို႔ အခုလို ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။

“ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းအရ အားလံုးပါဝင္ႏုိင္ေရးကို ေကာင္းမြန္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲတခုရဲ႕ စံႏႈန္းလို႔ သက္မွတ္တဲ့အခါ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအားလံုး ပါဝင္ႏုိင္ဖို႔ကို ရည္ညႊန္းပါတယ္။ ဒါဟာ အဓိကအခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံသားျပဳေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုတာေတြ အေျပာင္းအလဲမ်ားစြာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ႏုိင္ငံသားျပဳေရး အရည္အခ်င္းေတြနဲ႔ အရင္အစိုးရက ထုတ္ေပးထားတဲ့ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ေတြ အခုထိ အက်ံဳးဝင္သလား မဝင္ေတာ့ဘူးလား ဆုိတာေတြကို ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒခံု႐ံုးက သတ္မွတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အရင္က မဲေပးခြင့္ရွိခဲ့တဲ့ ဒီယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ကိုင္ေဆာင္သူေတြ မဲေပးခြင့္မရွိေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်ခဲ့တာက သမၼတ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါဟာလည္း တရားဝင္ ေရးဆဲြထားတဲ့ မူေဘာင္ကေန ျဖစ္လာတဲ့ ေနာက္ထပ္ ျပႆနာတခုပါပဲ၊ တကယ္လို႔ ျမန္မာလူဦးေရရဲ႕အေရးႀကီးတဲ့ အစိတ္အပိုင္း တခုျဖစ္တဲ့ ဒီလူေတြရဲ႕ ဆႏၵမဲေတြ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါဝင္မႈမရွိဘူးဆိုရင္ ျဖစ္လာမယ့္ျပႆနာကို ျမန္မာႏုိင္ငံကပဲ ရင္ဆုိင္ရပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ့လူဦးေရရဲ႕ အေရးပါတဲ့ အစိတ္အပိုင္းတခုက ဆႏၵမဲေတြ မပါဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးဆံုးသြားမွာ စိုးရိမ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ အပါအဝင္ အျခားအဖဲြ႔အစည္းေတြကလည္း ဒီကိစၥကို မီးေမာင္းထိုးျပေနတာပါ။”

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္အေျခစိုက္ National Democratic Institute NDI ဟာ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္က စတင္တည္ေထာင္တဲ့ ပါတီစြဲမရွိတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၃၂ ႏိုင္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီ ထြန္းကား ျပန္႔ပြားေရးအတြက္ ႏုိင္ငံသားေတြ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈ၊ အစုိးရရဲ႕ တာဝန္ခံ တာဝန္သိမႈ၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈေတြကို အားေပးေထာက္ပံ့ေနတဲ့ အဖြဲ႔ျဖစ္ပါတယ္။

သိဂႌလင္း / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com
ေရြးေကာက္ပြဲစည္းမ်ဥ္းဥပေဒ NDI စိုးရိမ္  ေရြးေကာက္ပြဲစည္းမ်ဥ္းဥပေဒ NDI စိုးရိမ္ Reviewed by THITHTOOLWIN on 22:49 Rating: 5
Powered by Blogger.