ေက်ာက္စိမ္း က်ိန္စာ

ကခ်င္ျပည္နယ္ ေက်ာက္စိမ္းေျမမွာ အစိုးရတပ္မ ၆၆ ရဲ ႔ လက္ေအာက္ခံတပ္ေတြနဲ႔ KIA တပ္ရင္း ၆ တုိ႔အၾကား မၾကာမီက တုိက္ပြဲျဖစ္ပြားတဲ့အတြက္ အရပ္သားတခ်ဳိ ႔ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရၾကေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ ဗံုးခြဲတုိက္ခိုက္ခံရတဲ့ ေက်ာက္စိမ္း ကုမၸဏီလည္း ရွိပါတယ္။ ကုမၸဏီလံုၿခံဳေရးအပါအဝင္ ေက်ာက္စိမ္းေျမမွာ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္း အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္ အတြင္း ေက်ာက္စိမ္းတူးတုန္း ေျမၿပိဳလုိ႔ ေသဆံုးသူ ၁၀၀ ေက်ာ္ ရွိမယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းပါတယ္။ ေဒၚလာ ၅၀၀ ေက်ာ္ရင္းရင္ ၁၀၀,၀၀၀ ေက်ာ္ အျမတ္ရႏုိင္တာမုိ႔ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ေနတဲ့ ကုမၸဏီ ၇၀၀ ေက်ာ္ရွိေၾကာင္း သိရပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ကြက္ကို လက္နက္နဲ႔ ကာကြယ္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ နာမည္ႀကီးသေလာက္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အလြန္နည္းတဲ့ လုပ္ငန္းျဖစ္ပါတယ္။ စစ္တပ္ရဲ ႔ ဦးပိုင္ကုမၸဏီ၊ ေဒသခံတပ္ရင္းနဲ႔ ခရိုနီကုမၸဏီေတြ ပါဝင္ေနတာမုိ႔ ျမန္မာအစိုးရပါဝင္တဲ့ EITI (ေခၚ) သယံဇာတ ထုတ္ယူမႈ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈအဖြဲ႔လည္း ဘာမွတတ္ႏုိင္ပံု မရပါဘူး။ ဝ တပ္ဖြဲ႔ကလည္း နာမည္အမ်ဳိးမ်ဳိးသံုးၿပီး ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းမွာ စီးပြားရွာေနပါတယ္။ ႏုိင္ငံပိုင္နဲ႔ ပုဂၢလိကပိုင္ ပူးတြဲၿပီး ဖက္စပ္လုပ္ထားတဲ့ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္း ၃၀၀ ေက်ာ္ ရွိတယ္လုိ႔ ဧရာဝတီသတင္းမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။

ဖားကန္႔ေက်ာက္စိမ္းေျမက လုပ္ကြက္အေကာင္းဆံုးရသူထဲမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊနဲ႔ ဇနီးႀကိဳင္ႀကိဳင္ရဲ ႔ သားတဦးပါဝင္ေနပံုကို Seamus Martov က ေဖေဖၚဝါရီလ ၁၆ ရက္ေန႔ထုတ္ ဧရာဝတီသတင္းစာမွာ အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ကြက္ အေကာင္းဆံုးေနရာကို ႀကိုင္ေက်ာက္မ်က္ကုမၸဏီက ယူထားပါတယ္။ ဒီကုမၸဏီရဲ ႔ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးေတြထဲမွာ ႀကိဳင္စန္းေရႊ ဆိုသူ ပါဝင္ပါတယ္။ နာမည္ကိုၾကည့္တာနဲ႔ ဦးသန္းေရႊ၊ ေဒၚႀကိဳင္ႀကိဳင္တုိ႔ရဲ ႔ သားမွန္း သိသာပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊ ႀကီးစိုးတုန္းက ႀကိဳင္ေက်ာက္မ်က္ကုမၸဏီဆုိၿပီး ေက်ာက္စိမ္းေတြကို ေျဗာင္ထုတ္ေနရာက စစ္အာဏာရွင္ အနားယူသြားတဲ့အခါ Classic International ဆိုတဲ့ အမည္ကို ေျပာင္းလိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႀကိဳင္စန္းေရႊ ကို ပုိင္ရွင္အျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ထားတာလုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္ကထြက္တဲ့ ေက်ာက္စိမ္းအားလံုး ေက်ာက္မ်က္ရတနာျပပြဲမွာသာ ေရာင္းရမယ္လုိ႔ ၁၉၉၅ ေက်ာက္မ်က္ဥပေဒက ျပဌာန္းေပမယ့္ ေမွာင္ခုိလမ္းက ယူနန္ကို ေရာက္သြားၾကတာ မ်ားပါတယ္။ မၾကာမီက ေနျပည္ေတာ္မွာ ၁၃ ရက္ က်င္းပသြားတဲ့ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ အေရာင္းျပပြဲမွာ စုစုေပါင္း ေဒၚလာသန္း ၁,၀၀၀ ဖိုး ေရာငး္ရေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာက္စိမ္းထြက္တဲ့ တန္ဖိုး ဟာ ႏွစ္စဥ္ ေဒၚလာ သန္း ၅,၀၀၀ နဲ႔ ၁၀,၀၀၀ ၾကားမွာ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။ KIO က ခြဲထြက္သူ ဗိုလ္မွဴးႀကီးလဆန္ေအာင္ဝါအုပ္စုဟာ ေက်ာက္စိမ္ေမွာင္ခိုလုပ္ငန္းမွာ နာမည္ႀကီးပါတယ္။ ၁၉၉၄ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးလုပ္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ စက္ကရိယာပစၥည္းသံုးၿပီး ထုတ္ယူတဲ့အတြက္ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္း ႀကီးထြားလာၿပီး စစ္အာဏာရွင္အုပ္စုက လက္ဝါးႀကီးအုပ္လာပါတယ္။

၁၄ ရာစုေလာက္ကတည္းက ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္းကို တရုတ္က မ်က္စိက်ခဲ့တာ ယေန႔အထိ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၈ ရာစေႏွာင္းပိုင္း ဆင္ျဖဴရွင္မင္းလက္ထက္ တရုတ္-ျမန္မာ နယ္ျခားစစ္ပြဲ ၿပီးဆံုးသြားတာဟာ ယူနန္-ျမန္မာ ကုန္သြယ္ေရးတိုးပြားေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ ယူနန္ကို တင္ပို႔ၿပီး ပိုးခ်ည္၊ သတၱအိုးခြက္နဲ႔ ေရႊေငြကို တင္သြင္းပါတယ္။ အဲဒီေခတ္က ကားလမ္းမရွိတဲ့အတြက္ လားေပၚမွာ ကုန္တင္ၿပီး ကုန္းေၾကာင္းခရီးၾကမ္းမွာ ယူနန္သားေတြ ကုန္သြယ္ၾကပါတယ္။ ကခ်င္ကို ေက်ာက္မ်က္ပိုင္ရွင္အျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး တရုတ္ကဆက္ဆံတာကို ဗမာမင္းက ကန္႔ကြက္တာမ်ဳိး မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အခုေခတ္မွာေတာ့ ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကြက္ အလြန္ႀကီးမားလာၿပီး ဝင္ေငြမ်ားတာမို႔ ေက်ာက္စိမ္းေျမနဲ႔ နယ္စပ္ကို ခ်ဳပ္ကိုင္ႏုိင္ေရးဟာ အလြန္အေရးႀကီးေနပံု ရပါတယ္။

တရုတ္စီးပြားေရး တိုးတက္ေလေလ ေက်ာက္စိမ္းေစ်းေကာင္းေလေလမုိ႔ ဝယ္လိုအားမ်ားတဲ့ ေစ်းကြက္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေက်ာက္စိမ္းေျမမွာ စားခြက္လုၿပီး တိုက္က်ခုိက္က် ဗံုးခြဲက်နဲ႔ အၾကမ္းဖက္တာေတြ အၿမဲတမ္းလိုလို ျဖစ္ပြားေနပါတယ္။ ဗမာ့ေက်ာက္စိမ္း တင္သြင္းတာကို အေမရိကန္အစိုးရက ၂၀၀၈ မွာ ဥပေဒျပဌာန္းၿပီး ပိတ္ပင္ထားေပမယ့္ တရုတ္ျပည္က ေက်ာက္မ်က္ဆိုင္နဲ႔ ျပတိုက္တုိင္းမွာ ေက်ာက္စိမ္း ရွိပါတယ္။ ရွင္ဂ်န္းျပည္နယ္မွာလည္း ေက်ာက္စိမ္းထြက္ေပမယ့္ ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္းကို တန္းဖိုးအထားဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ အတုေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။

စစ္အာဏာရွင္နဲ႔ ပုလဲနံသင့္ၿပီး ကုေဋကုဋာႂကြယ္ဝေနတဲ့ သူေ႒းႀကီး ျဖစ္လာသူ ၄၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး၊ လာမယ့္ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း ၃၀၀ ေလာက္အထိ တုိးပြားလာႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။ သူေ႒းဦးေရ တုိးပြားသလို ဆင္းရဲသားဦးေရလည္း အၿမဲတမ္း တိုးပြားေနပါတယ္။ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းက အလုပ္သမား အမ်ားအျပား ဘိန္းျဖဴစြဲၿပီး ေဆးသမားေတြ ျဖစ္ကုန္ပါတယ္။ HIV ေရာဂါဆိုး အမ်ားဆံုး ျဖစ္ပြားရာေဒသလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာက္စိမ္းထုတ္လုပ္မႈေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္မွာ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ ကြဲျပားမႈ ပိုမုိနက္ရႈိင္းလာၿပီး ေဆးစြဲေနတဲ့ အလုပ္သမားဦးေရး မ်ားတာမို႔ ေက်ာက္စိမ္းက်ိန္စာမ်ား ျဖစ္ေနသလားလို႔ ေတြးမိပါတယ္။

ဦးေအာင္ခင္, ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com