ကန္ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာ အေပၚ ျမန္မာတုန္႔ျပန္ခ်က္

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြဟာ တုိးတက္မႈေတြရွိ လာတယ္ ဆုိေပမယ့္ ရခုိင္ျပည္နယ္ကိစၥမွာေတာ့ ေနာက္ျပန္ဆြဲေနတဲ့ အေျခ အေန ႐ွိေနတယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနရဲ႕ ႏွစ္ပတ္လည္ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာ မွာေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ရခုိင္ ျပည္နယ္ တြင္းက ျပႆ  နာေတြကို ေနခ်င္းညခ်င္း ေျဖ႐ွင္းလုိ႔ မရႏိုင္ေသးပဲ လက္ရွိအစိုးရ အေနနဲ႔ကေတာ့ ေဒသတြင္း လူမႈ အသိုင္းအ၀ုိင္း ေတြၾကား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး အတြက္ ႀကဳိးစားေဆာင္ရြက္ေနတယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရဖက္က တုန္႔ျပန္ပါတယ္။ ဆက္သြယ္ စုံစမ္းထားတဲ့ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္က တင္ျပပါမယ္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနကထုတ္ျပန္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာ မွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အမ်ားအျပား ျပန္ လႊတ္ေပးတာ၊ အက်ဥ္းေထာင္အေျခေနေတြ တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ေပးတာ၊ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကိစၥကို လုပ္ေဆာင္လာတာ႐ွိေပမယ့္ ရခုိင္ျပည္နယ္က ဗဟိုနဲ႔ေဒသဆိုင္ရာ အစိုးရေတြက လူသားခ်င္းစာမႈအကူအညီေပးေရးကိစၥကို အျပင္းအထန္ ကန္႔သတ္ တာမ်ဳိး အၾကမ္းဖက္ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြရဲ႕ အရင္းခံ အေၾကာင္းတရားေတြ ကို ေျဖ႐ွင္းဖို႔ မလုပ္သေလာက္ပဲလို႔ အစီရင္ခံစာ မွာေထာက္ျပ ထားပါတယ္။

ဒီအခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာအစိုးရ သမၼတ႐ုံးေျပာခြင့္ရသူ ဦးေဇာ္ေ႒းက အခုလိုတုန္႔ျပန္ပါတယ္။

" ဒီျပႆနာက ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ေရာက္မွ ျဖစ္ေပၚလာတာျဖစ္ေသာ္လည္းပဲ ဟိုး အစဥ္အဆက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက  တည္ရွိခဲ့တဲ့ အမ်ားႀကီး က်ယ္ျပန္႔နက္ရႈိႈင္းတဲ့ ေနာက္ခံအေၾကာင္းအရာေတြရွိပါတယ္။ အဲ့တာေတြကို ေန႔ျခင္းညျခင္း ေျဖရွင္းလို႔မရဘူး။ ေျဖရွင္းလို႔မရသလို ပဋိပကၡအလြန္ေပါ့ေနာ္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းႏွစ္ရပ္ကို ေပါင္းစီးေစ- ဆိုၿပီး ခ်က္ျခင္း လုပ္လို႔မရဘူး။ လုပ္လို႔မရေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အဓိက အေျခခံ အေၾကာင္းတရားေတြျဖစ္တဲ့ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ၊ မြန္းက်ပ္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြေပါ့ ဒါေတြ အကုန္လံုးကို ျခံဳငံုၿပီး ေတာ့ ရွင္းရတယ္ဆိုတဲ့ အခ်ိန္တခုေတာ့ လိုပါတယ္။"

ဒါ့အျပင္ ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက ႐ိုဟင္ဂ်ာလို႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံမဲ့မူဆလင္ လူနည္းစု ကို တန္းတူညီမွ် အျပည့္အဝႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ေပးဖုိ႔ မွ်တတဲ့လုပ္ငန္းစဥ္တခုကို အစိုးရက ခ်မွတ္ ထားတာမ်ဳိးမ႐ွိဘူးလို႔လည္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးအစီရင္ခံစာမွာ ေထာက္ျပပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဦးေဇာ္ေ႒းက ခုလိုတုန္႔ျပန္ပါတယ္။

" အလားတူပဲ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ၁၉၈၂ခုႏွစ္  ႏိုင္ငံသား ဥပေဒ ရွိတယ္။ အဲ့တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ မွာလည္း တင္ျပေဆြးေႏြးၿပီးၿပီ။ ဒီဥပေဒကို မျပင္ဘူး။ အစိုးရ အေနနဲ႔ လည္း ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ကို က်ေနာ္တို႔က ျငင္းပယ္တာမဟုတ္ဘူး။ သို႔ေသာ္ ေပးမယ္။ ၈၂ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားဥပေဒနဲ႔ ညီရင္ေတာ့ ေပးမယ္။ အဲ့ဒီ့အေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ က ဘာေတြၾကံဳမလဲဆိုေတာ့ Verification Process ေပါ့ေနာ္။ အဲ့ဒီ့အေပၚ ျပည္တြင္းျပည္ပ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ရွိတယ္။ သူတို႔ေတြကေနၿပီးေတာ့ ဒီဘဂၤလီေတြကို ႏုိင္ငံသား စိစစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ မပါဝင္ေအာင္ေပါ့။ ေျမႇာက္ထိုး ပင့္ေကာ္ လုပ္ေန တာေတြရွိတယ္။ အထူးသျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ဆက္စပ္ အေၾကာင္းျပၿပီးေတာ့ ဒီဟာကို ဖိအားေပးျခင္းဟာ တခါတရံမွာ ဘာျဖစ္လဲ ဆိုေတာ့ ျပည္တြင္းမွာ ပဋိပကၡေတြ ျပန္ၿပီးေတာ့ အရွိန္ျမင့္လာေစတယ္။"

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသေတြမွာ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံေရးပေရာဂနဲ႔ ဖမ္းဆီးတာေတြ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ စတာေတြေပၚ ေဒသခံအာဏာပုိင္ေတြက က်ဴးလြန္ေနေပမယ့္ ဒါကိုေဖၚထုတ္အေရးယူတာမ်ဳိး အားနည္းေနတယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနရဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေပၚမွာလည္း သမၼတ႐ုံးေျပာခြင့္ရသူ ဦးေဇာ္ေ႒းက တုန္႔ျပန္ပါတယ္။

"သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္လက္ထက္မွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ျဖစ္ေအာင္လို႔ လုပ္ေန၊ ၾကိဳးပမ္းေနတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒီလိုဒီအခ်ိန္မွာ တပ္မေတာ္က မဟုတ္မမွန္ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ ရွိခဲ့တယ္ဆိုရင္လည္း အစိုးရကေရာ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကေရာ ကာကြယ္ျခင္းမရွိဘူးေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ္တို႔က သိရင္ အေရးယူပါတယ္။ အဲ့ဒီ့အေပၚမွာ တခ်ိဳ႕ေသာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြ မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ လည္း တခါမွ မေရာက္ဖူးဘူး။ မေရာက္ဖူးပဲနဲ႔ အျပင္ကေန ေမးျမန္းတဲ့သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ လည္း ရွိတတ္တယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲ့ဒီ့လိုသတင္းအခ်က္အလက္ေတြ Report ေတြမွာ ပါတယ္ဆိုတာ ဟုတ္ၿပီ။ အခု ျမန္မာႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံတကာ နဲ႔သင့္တင့္မွ်တတဲ့ ဆက္ဆံေရးကို ထူေထာင္ေန တယ္။ အဲ့ေတာ့ အစိုးရကျဖစ္ေစ၊ တပ္မေတာ္ကျဖစ္ေစ မဟုတ္မမွန္တာ လုပ္မယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တို႔ သက္ဆိုင္ရာ ထိန္းေက်ာင္းေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြ ရွိပါတယ္။ အဲ့တာေတြနဲ႔ဆက္သြယ္ၿပီးေတာ့ လုပ္သြားဖို႔လိုသလို က်ေနာ္တို႔ အစိုးရနဲ႔ ျဖစ္ေစ တပ္မေတာ္နဲ႔ျဖစ္ေစ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြေပးၿပီးေတာ့ လုပ္တယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ဒါေတြက အေရးယူမွာပါ။ သိရင္လည္း အေရးယူတယ္။ အခု ဒါေတြမွာ အားနည္းေနတယ္ဆိုတာက အဲ့ဒီ့ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အားနည္းတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔က ျမင္တယ္။"

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လြတ္လပ္စြာေျပာဆုိခြင့္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ လြတ္လပ္စြာစုေ၀းခြင့္ ဘာသာေရးကိုးကြယ္ခြင့္နဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာမႈေပၚ ကန္႔သတ္တာေတြဆက္႐ွိေနၿပီး အာဏာပိုင္ေတြက ဆက္ၿပီးဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ေနတုန္းပဲလို့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။

ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္ / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com